Ka Lei Momi, Volume I, Number 12, 23 October 1893 — Page 2

Page PDF (386.29 KB)

This text was transcribed by:  Julia Ann P Kaupu
This work is dedicated to:  Charles Kauhi Kaupu, Jr.

Ka Lei Momi.

2          Honolulu, Oahu,         Poakahi,          Okatoba 23, 1893.

 

HE MOOLELO KAAO

MONE TIKERO

Ka

Hololio iI Ka Wa Hooilo

Ka

Ui Maalo I ke Kupulau

A O Ke

Keikialii Hare Matine

Ke

Kiaha Opaka O Ninewa.

Mokuna VI.

            Ka Ui Maalo i ke Kupulau--Ke Kakela Pahikaua Akamai-Ka Makana a ka Pua @[phrase] o Zubieda.

            I ka wa i hohola hou mai ai na kukuna olinolino o ka la maluna o ka honua, a pahola ae la hoi maluna o na puu a me na awawa, oia ka manawa i ike ia aku ai ka mea nona keia kaao e kakele ae ana ma na alanui o ke kulanakauhale maluna o kona lio keokeo, i ukali ia hoi o ka hapauea o luna kuahiwi o Hagara.

            Ia laua e holo malie ana, aia kekahi mea ke nana malie mai la maloko mai o ka ipuka aniani, nona hoi na hoi na helehelena i haiamu ia e ka nani, a nona hoi na maka poni uliuli e like me ko ka manu Vuletra, a kaua no hoi e ka mea heluhelu e hiki ai ke puana ae oia no ka Pua Lilia o Subieda.

            He  mea oiaio, o ua pua lilia io la no ia e nana mai la me ka noinoaka pu ana i ka mea a kona puuwai i aloha ai.

            Ia laua ne@ e holoholo ana pela, ua hala hope ae la ka hale alii kahi a ka ui o @ na pua e luakaha la, a ke hoomau la ka motio aua ana o ka laua huakai no wahe o ke kulanakauhale, a ia wa i pane ae ai ka hapauea o na kuahiwi o Hagara, i ka i ana:

            "I ka panina hope o na lealea o keia la e huli hoi aku ai kakou no ko kakou home kuahiwi, oiai ke hookokoke mai nei na la makamua o ka hooilo, a he mea pono e hoea mua aku kakou mamua ae o ia manawa."

            Me na helehelena o ka hauoli i pane aku ai o Mone Tikero,-

            "Ae, ua pono ae la.  Alaila, e hoi awiwi aku kaua no ko kakou hotele, oiai ke hookokoke mai nei paha ka manawa o ka kakou hana, a he mea pono e paina mua kakou mamua o ka hiki ana mai o ia wa."

            "Ae mai la ka Muaza kaulana o Hagara, a hoi aku la laua, a aia-ko laua mau kanaka ke noho mai la me na hiona o ka hauoli.

            Mahope iho o ko lakou paina kakahiaka i hoomakaukau ae ai lakou no ka hele ana aku no ke kahua lealea.

            I kela manawa aia he kaoo nui o na kanaka ke kamoe la no ke kahua e malamaia ana o na lealea, a aia hoi ma ka waha o na kanaka ka huaolelo hookahi wale iho no, "na ka Ui maalo i ka wa Kupulau e haaheo na makana o keia la," a pela wale ak@ ka lakou mau olelo.

            A i ke anaina e hoolai ana no ke kali ana i ke aliiwahine o ka nani, ua pii ae la ko hae hoailona e hoike aku ana i na mea a pau e ia ae ua Pua Lilia la ke hele mai nei e hoohanohano i na lealea o ia la.

            E ukali ia ana ua ui la e na poe hanohano o ke aloalii, a aia hoi ma ka aoao akau o ke kaa e ukali ana o Mone Tikero me ka Muaza kaulana a me ko laua mau kanaka.

            Aia hoi ka lehulehu ke huro mai la me ka hauoli palena ole, a ke minoaka mau la hoi ua Pua Lilia la a makou imua o ka mea a  kona puuwai i lia ai.

            I ka wa i lele iho ai o ua nani la o Samanadala mailuna iho o kona kaa a pii aku no ka puoa ana e noho ai me kona makua a me na poe hanohano, oia ka wa i paiakuli koke ae ai ka lewa i na leo hooho o na kanaka, a o ia pu no hoi ka manawa i hoea aku ai o ka mea nona keia nanea iloko o kona halelole.

            I ka manawa i meha iho ai o keia mau leo hauwalaau, ua ka mai la ka Hamuku a kukala mai la imua o ke anaina, -

            "E lohe, e lohe e na mea a pau, ano e hoolohe i ka leo o ka o-le, ua kokoke mai ka manawa no ke koena o na lealea i hoopanee ia.

            E hawele ia ka oukou mau mea kaua e naita puuwai hopo ole, e lalelale me ka hoomakaukaukau pu no ke alualu ana i ka makana mai na @ma aku o ka Moiwahine o ka Nani, a i ole ia o ka Pua Lilia o Subedba.

            "Ano, e hoomakaukau no ka wa e kani hou aku ai o ka o-le."

             E hoomauia aku ana.

            Ke mahalo aku ei makou i na poe a pau i apo aloha mai ia makou a hookipa aku ma ko lakou mau home.

            Eia hou mai no makou me na leo mele hooniua puuwai e lilo ai ka aoao palupalu i ko makou mau lim@ @ana.

            Me ke ohaoha mau makou e olili aku nei imua e ko makou mau makamaka heluhelu i keia monawa.

            Eia no ka Miowera ke mo-ku malie mai nei no i ka ohuku ale me ka neeu ole ae imua, a ke halalo akahele ia nei ko kumu o kona poino ana.

            He kipu ko ka auwina Poaha nei, aka nae aole i make ka mea i hoao e ki iaia iho.  Ua lawe ia ae oia no ka halewai a ua wehe ia ka poka mai kona poo ae.

            He kohu makalae ko makou kakela nei i ke kaalo mau ae a na manu aukai, mai ka lauli no a ka aukea, he like wale la no ia la i ka nana aku.

            "Elua ne oi o Lihue, O ke Kupukupu no me ka Nene.

            Elua no oi a o Kilohana, O ka Vabine no me ka Miu-lana"

            Ke hahana hou mai nei hoi kakou i keia mau la, ke hele la ko makou mau limahana a moa unoanoa Puna i ke kua wahine a moa makaali ka ohia o Moeawakea.

            Ia makou i maalo wale aku ai ma ke kahua puhiohe o ka Hotele Hawaii i ke ahiahi Poaha iho nei, oiai no hoi ka Bana P. G. e haukawewe ana, aia hoi kekahi mau wahi kolohe e hoo@loni pauku kino ana mawaho wale aku no o ka pa e hahai ana no nae i ka manawa o na mea kani.  Eleeleu no ka hoi.

            Owai la hoi nei kanaka e  eku mai nei ma na alanui me ke ake ana e loaa ona wahi oihana moi ke aupuni mai, a e hooikaika ana hoi me ka pau pele pau mano o ka loaa ona wahi ola na keia mau la maka poniuniu?  He pihi keleawe kona o ka hoohuiaina.

            Ua paa he Pigeona melemele i ko makou Duke 527, he ekolu ona mau eheu, a he papale opuu okalika kona me na kamaa hila aniani.  Alohilohi anapa kona mau kii onohi maka.  Ua loaa aku ka iaia e mele ana i ka leo mele Devil's Dream.-Nau pana nei manu ea?

 

Na Leta.

            Aloha oe-Ma keia la au e kakau nei akahi no au a ike he Ona a he Lunahooponopono oe no kekahi hana nui, ka hana hoi au a me oe i noho lawelawe loihi ai a ua ike i na poopoo a pau o ia oihana ma ke ano he mau limahana no ka nupepa "Ko Hawaii Pae Aina," kahi a o ke kahua hoi nana i hookiekie ao ia kaua ma na kulana like ole.  A e kuu hoaloha ma ka oihana o na wa i hala, ke pahola aku nei ua i kou hoomaikai ana ia oe, no ka mea, o ka hana au e lawelawe la, he oihana pookela ia iloko o keia nohona, e lilo ana oe i mea alakai pololei i ka lahui, a e ku hoi maluna o ke kahua pololei.  Mai noino wale i ko kaua mau hoakanaka, a na na Lani e kokua mai i kau hana me ka honopono.

            He maikai no au a e ka hana a ka lehulehu ma kou lima e paa nei.

            Kou Hoaloha, 

            Simeona. 

            Hana.   Oct, 12, 1893.

 

            Aloha oe-Hauoli la au i ka loaa ana mai o Ka Lei Momi iau.  E hoomau mai pela.  Ke mahalo nei i na opio Hawaii i ka hapai ana i keia hana nui a koikoi no hoi.  E hoomanao, ua oi aku ka makap@ni mamua o ka pahikaua.  Owau no,

            J. H. Waipuilani.

            Kau.  Oct. 16, 1893.

 

            Aloha oe-Ua puoho ae o Pele mai kona hiamoe ae i kela mau po aku nei, a hoonaueue ae la i na kumu o Kau holookoa.  He kau ka weli i kana mau hana hookalakupua.

            E hoomau mai i ke kipa ana ma kou home e Ka Lei Momi.

            He kulana pamalo ko Kau nei i keia mau la e nee nei,

            "Ua mimino ka pua, A mae wale ka mauu."

            J.N. K.

            Naalehu, Oct. 16, 1893.

 

            Ma keia hoi ana mai o ka Mikahala i ka auwina la Poalua aku nei, ua ku ae oia ma Kaunakakai no ka lawe ana mai i kekahi mau paa mare no Honolulu nei.  He hapalua hora ke ku ana o ka moku malaila a hoi loa mai a ku i ke ahiahi hora 5.  Ua noho iho la oia i keia huakai, a na ka mahimahi Malulani e kakele hou aku ia mau kai kamaaina iaia ma ka hora 10 o ka Poalima aku nei.