Ka Lei Momi, Volume I, Number 14, 6 November 1893 — HE MOOLELO KAAO MONE TIKERO KA HOLOLIO I KA WA HOOILO KA UI MAALO I KE KUPULAU A O KE KEIKIALII HARE MATINE KE KIAHA OPAKA O NINEWA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO MONE TIKERO KA HOLOLIO I KA WA HOOILO KA UI MAALO I KE KUPULAU A O KE KEIKIALII HARE MATINE KE KIAHA OPAKA O NINEWA.

MOKUNA VI. Ka Ui Maalo i ke Kupulnu—Ke Kakele Puhikaua Akamai —Ka Makana a ka Pua Liha o Zubiei;la. Kaai mai la ka leo o ka o-le a paiakuli koke ae la ka lewa i na leo hooho o ka lehulehu mai o a o, a i ka meha ana iho ua poha "hou mai la ka~ e-le no ka elua o ka manawaa oili mai laka Ui maalo i ka wa Knpulau mailoko mai o kona halēlole. A iaiā i kau ae ai maluna o kona lio oia pu no ka manawa i pii ae ai kelfeh,i hae iluna o ka puoa o kona halelolo a pulelo ae la i■ ke ahe lau makani. Ua palapala ia maluna o ua hae la keia mau huoololo, penei"E lei i ka hnnohano o keia la e ka Ui maalo o ke Kupulau." 'la mannwa ua ho o nku la ua Ui la a hiki iwaena oka rina poepoe, a malaila oia i ku iho ui me ke uu ana ae o kona uiaka maoa maanei. Alaila, pane jnai la Ilamuku, ''e lawe oe i hoa paio nou oka Ui maalo i ka wa Kupulau, oiai o t>e ka iuoho o ka la. 1 ' Mo na helehelona oka hoomahie i kunou hoomaikai aku ai aa kamaeu la imua o ka Ilamuku a 'pane aku la: "Ko ae nei au e Mr. Ilamuku pela, a nolaila, e kauoha ae oe i ka mea pulii o le e .puhi.ae i kana mea kani no Jce kauoha ana aku i na naita a pau o lielo naai a na'u e wne aku i hoa paio no'u mai waena ae o lakou. Nolaila, e hooko koke aku eka Ilamuku pela."

-1 kela wn i liuli ao ai ku Ilamu ku a kauolia iku lu i ka inoa ] pulii o-lo a kani kikiko'u aku la ka 100 o ka o-U' a ua koiki la, me lio la o no hone ana i ka poli o ka ipo. A i ke kuu ana iho o ua koiki la i ko kani o kana o-le. oia ka manawa i oili liko inai ai na naita eliina i koe iho aole i knkelo ma ka la niamua iho, a helo mui la no ka nna paio. la lakou i ku iho ai, ua huli mai la o Mone Tikero a j>ano ae la i ku Ilamuku,— "Ua kaa ia'u Ka lianohano o wae ana i hoa paio no'u niaiwaena ae o keia poe. Nolaila, ke noi nei au i ke kupueu o na mauna PireDe i lioa paio no'u ma keia lealea mua ana." la manawa i paiakuli koko ae ai ka lewa ine ua leo huro, a iioko no hoi o ia wa i liuli hoi aku ai ke koena o na ineho i koe ilio. 1 ke kaui kapalili hou ana mai o ka o-10, oia no ka manawa A ulele ilio ai o ua mau keiki la i na ai o Hinakahua, a ke nuiia aku oe ia laua, puehu liilii ka lau laau, ku ke ehu o ka lepo, ke anapu tnau la ke ahi ilima o ko laua mau meelala kila, a i ka hope loa 6 ka laua lealea ana i lohe ia aku ai he leo nunulu iluua o ka honua, a i ka mao ana ae o . ka punoliu lepo, ike ia iho la o ka naita o na mauna Pirene ka ua mea la e lapuu aaa iluna o ka lepo. O kona lio aia »ce holo' Ia me ka nana kapakahi aaa mai i kpna hookapuhi, a me he mea la ua hoohowaliewa paha oia i kona haku. 0 Mono Tikero hoi, aia oia ke holo haalieo ae la a puni ka rina poepoo, a iaia i liolo ao ai a kaalo malalo kahi a ko aliiwahine o na pua e noho ana, ua wohe ae la oiu i kona papale a kunou hoi<maikai aku h\ imua ona me na nanaina hoomahio. A u:i panai pu mai la hoi ua ipo la nio na uiinoaka ana, a ime lie mon la, i kela nianawa ua kuni j»aa ia ke aloha kakia iwi mawaena 0 laua. K»mi mai la ka o.le a ia manowi i puka mai ai ke koikialii Hare Mal'ne o Peresia, mo koua kulana hiehie o ke kanaka koa 1 pilia me ka hunpo i piha me ka wiwo ole. Polia hou ka leo o ka o-le no ka hakoko ana o na uiolio, a ia manawa i hookui ao ai na lio o ua inau moho oia a kani pohapoha ae la ka laua mau meilala kila, olapa ae la ko ahi, punohu ae la ka uwahi- lepo a nalowale ae la laua mai ka iko ana aku a ka anaina, a i ka man ana ao o ka uwahi lopo aia mau kaeaea

la ke U»j1o hi kokahi i ke komohann u o kahi ) ka hi.«iiin, a i ko hiua \va i lioohuli hou mai ui iui ulelo hou iho la lnua i ka laua mau ui hoopau, a o keia no hoi kekalii o na paio liuna uui a loihi no lioi i iko ia ma ia la loaloa. Ua noho humau ka lehulohu iuo ke kali aaa i ka hopeua o na hana o ia paio an? ; oiai ua oi ae ka hahana o keia paio ana i ko na paio mua ana. 110 uvnawa loihi koia kuupau ana o ua mau molio la i ko laua ] ike a īuo ka ikaika huki o ko laua mau olona, a k« hoopuka mau la hoi o Hare i kana mau j olelo hailiili i kona lioa paio, aia j nae ua Ui maalo la ke haka ! pono mai la maluna o llare, a i ka wa o Moue Likero i ike ai ua lawa ke kiana o kona iuaina no kela mau olelo a Hare, oia no kona inanawa i pane aku ai īa Hure: "E īnaiama ia oe iho e ITare mai ka pahikaua aku a ka Ui maalo i ka wa Kupulau, o inu aku uuanei ka wini oi o kuu pahikaua i kou koko." I ka pau ana no o keia mau olelo i ka ua pahu mai la-uā Ui la i kana pahikaua a pale ae la hoi o Hare me ka eleu. AlailaJ minoaka iho la o Mone Tikero, oiai ua liala ae la ia pabutia ana i manao ai e lele ana o Hare mailuna aku o kona lio. Hoohuli hou ae la laua i ko laua mau lio a hao ae- 4a i na kepa ma na aoao, a i kela wa i kuupau ae ai i ka holo o ko laua mau lio, a oia ka nianawa a ka leliulehu i uwa mai ai rae ka hole a paiakuli, pouli pu ae la laua i ka pohina lepo, a 1 ka wa i mao ai kela punohu lepo, ua ike ia aku la ko kaikai ana ao o Mono Tikero i kuna pahi punahole a hooinoe aku la mu ko pvo 0 II «rc, a malielo pu ia ae la pnpale inahiole o uu keiki alii hi i ka pahikaua a ka nioa an:i j kupa aku ui ho puaa holo nahelo. A haulo aku la ua koikialii la mailuua akn o koua lio, a o kona kino aia ke oni la iluua o ka J lepo, a ko holo hauhoo ae la hoi o Mm.e T»kero mo kona lio kookoo, oiai hoi'ke anaina p hoopaiakuli ana i k* lewa me ko lakou ma'i huro hauoli. A'a pu lioi iwaena o keia poe e hooho nei me ka haawi ana i na mahalo i ka mea nona ka hanohauo, o ka Pua Lilia kekahi o Zubierla, ka ehakoni a ka Ui maalo i ka wa Kupulau. I kona wa i ike ai ua lanakila | ka nioa a Jcona puuwai i lia ui i maluna oun moho a pau o ia j la, puili ao la oia i kona mau j lima a puana an la i'koia niau huaololo: "Ina j»alia ho inoa hiki ia'u k« unuhi uo i ka pua lilia ,Suhi-

eela a lioohoni uku ia oe o ke aloha, nlnilu u Unuoli 110 au i nn la a pau o ko'u olu una. Aka, • hoomanno oe e ke aloha—nau e nmkaikai iiua na paia o ka haloalii o Satnanailula. K aloho pumeha knua e ke aloha," u kani ae la ka aka a ua pua lilia la. E hooniauia aku ana.