Ka Lei Momi, Volume I, Number 17, 27 November 1893 — NA PALAPALA. [ARTICLE]
NA PALAPALA.
j Auli« o »i:iki>u makumako <> luwn i ko> kt>ikui o na liala a nien» Uowa nona ma. nao i hoopnkai» mnlnlu u keia | 00, akn, nialuni 110 o na poe nana i kiikim nia'.'; ka Hewa Anei o ka MohvaUino i Iloopnula ai n»ai ka Nolio Aloi ana no līawail Aloha ? M'i. LI:MIOOI>onoj>( )XO. ile ninuH auo nni keia nu ka manawa e nee nei, a lie moa hoi ikamailio nui ia iioko o keia mnu ](i hooponopono aupuni hou ana, o ka Moiwaliino a me kona Aupunii hoopau ia. E ike iaau ia ana keia mau mea elua ma na kolamu o na nupepa i kela a me keia pule. 0 ka ninau ma ke poo o keia kukulu manao aua, ua lioea mai ia no kela manao i hoopuka ia ma ka nupepa Kuokoa me Pae Aina i huiia o ka la 28 o Okato. l)a 1593, Buke 02, Helu 43, no na ke poo naanao, "Na hana kolohe a ka Moiwahine i pau," a o lieluhelu ia ka manao mua penei. I—llo nui no kana mau liewa i hana ai ma ka oihana aupuni, aka, o ka hewa nui loa e kala ole ia ai, oia kona kokua ikaika ana a me ke kakauinoa ana i ka Bila Lotesi, kela kanairai hoolilo ia līawaii nei i punana no ka poe Powa, e pakaha ai ia Amerika Huipuia. Ua luai aku o Amerika i kela Loteri o Louisiana, he haua Powa a haukae loa, a ua moni iho la o Liliuokalani i ko Amenka mea i luai aka ai. Nolaila, ua hoowahawaha loa ia keia Moiwahine, aole hiki i kona hewa ke hoomaemaeiai Aole e kala ana ke Aupuni o Amevika iaia no kela manao ona e pakuha wale aku ia lakou, ma kela liaua Loteri. ' 2—E:a no hoi ka lua o kana 'iaua hewii loa, a o ka oi la ia o na howa a pau. Oia no kona lioao ona e hoopau i ko Kuiunknnawui. () ko Kumukanawai o 18S7, oia no ka 01010 kuikahi niawuena o na haolo a itt» īa knnaka līawaii, me ia o liiki ai ia lukou o lawolawo pu iloko o ko Aupuni Imokahi. Kia ka inanao liopo 110 ka l»o--oiaio ana 110 ia niau kiuna oluu maluna ao i ka howa io o Liliuokalani. Ile kolohe kela uiau hnna olua a Liliuokalaui, he nuaupo a iuo ka paakiki lna ole. Ua hahai wule mamuli o ka aoao hupo o ka Uale Naua, a' kapae aku i ka malamalama. Jna o na kumu nui iho la ia o ko kn Moiwehine Liliuokalani hoopauia ana mai ka Noho Moi aku o Ilawaii Alolia, a hookahuli ia ai koua Anpuui, alailn, ho hopo loa keia mau ku xni hookahuli aupnni, a he mau loa
nku no ]:a nianao hookulmli aumuii iloko o na liaoln. O keia muu kumu aka nupepa ''Kuokoa me Pae Aina i Iluiia" e. kalona nei imua o ka Lahui, ho mea heouhi "walo ilio iio ia i u&lo ka inanao hookaliuli aujiuni i noonoo eia i o kikilo loa. JI« hua nioa kahiko loā ka hookahuli aupuui i hoomoe \& iloko o na haole, a i ko Kau Ahaolelo o 1892, akahi nō a kiko ae ka hookahnli aupuni mai kona hua ae 0 ka hookahuli aupuui a me ke kipaku aua i ka Moiwahine Liliuokalaui mai ka noho Moi aku, ua oi aku ka eleole o ia hana uuamua o ka eleele o ke pena i hamo ia ma ka paia puna keokeo. Aua oi aku no ka polapela o koua ea tnajnua o ke ea pelapela i puka mai mailoko mai o na hale kupapaiL_o_ka poo Imlaio. O ka hoailona a ke Akua i kau aku ai raa ka lae o Kaina na koua 'iewa pepehikanaka, ua like ia me kahoailona i kau aku maluna o lealāe oka poe' hookahuli aupuui. oke kipaku ia &na o ka Meiwahine Liliuokalani mai ka noho Moi aku, pepehi ana ia ar make ka inoa Moi o Hawaii. Ka hookahuli ana i ke aupuni Moi o līawaii, he kuapoi ana ia i ka-Moi a me kona L.ihuikanaka a nale wale, aiuila, ua lawa iho 1& ko lakoU' hewa e like me Kaina a e kau pu iaia hoailona o Kaina ma ko lakou lae, Ma ke kumu mua, ua oleloia malaila. f, Xolaila, ua hoowahawaha loa ia keia Moiwahlue, aole hiki i kona hewa ke hoomaemae ia. Aole e kala ke aupnni o Amerika iaia." Penei na huaolelo o ka malamalama. "'O ka mea hoino aku i ke keiki a ke Akna, e kala ia no kona hewa' A o ka niea hoino aku i ka Uliane llomolele, uole loa e kalaia koua hewa." T ka mauawa hea ke Aupuni o Amerika i lilo ae nei i Uhano lleniulele, a hoino in ui e ka ? !oiwuhiuo Liliuokuluni u hiki 010 ko ka āīoihahine hewa ko hoomnooiaoin, u kula o!e ia lioi? Pehou hoi ka hewa o ka poe kipaku i ka Moiwahino Liliuokahinl u hookuhuli aupuui, e kala ia u«i ko lak«u howu a hoe niiiemaeia? Aole loa e kalo ia ana k<> lukou hewa, īui ka mea, oi loa aku ka eleele o ko lakou hewa i haoa ai naamua o ka ka Moiw\hine Liliuokalani. [A oih hou aku.]