Ka Lei Momi, Volume I, Number 18, 4 December 1893 — HE MOOLELO KAAO MONE TIKERO KA HOLOLIO I KA WA HOOILO KA UI MAALO I KE KUPULAU A O KE KEIKIALII HARE MATINE KE KIAHA OPAKA O NINEWA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO MONE TIKERO KA HOLOLIO I KA WA HOOILO KA UI MAALO I KE KUPULAU A O KE KEIKIALII HARE MATINE KE KIAHA OPAKA O NINEWA.

MPKUNAVIII. Hohola sa eheu o ka maluhia— Poh® na manaolana—Hoi nele i ke Kula o Malama— Ka Aha HulaKula ,a ka Pua Lilia o Subieda—Ka paio hahana m6 na powa he nui —Ka lima hei ma ka hookani Gita—Owau ka hoa e like ai. Ma hope iho o keia mau kuka. olelo ana a me kona makuakane a me MoneTikero ua huli hoi aku la na kaeaea la a hui pu me kona mau hoa alo ehuehu, a hookahi ka huikau likeiina īwaena o" na kanaka. A ia }akou e nauea ana pela, ua loheia aku la ka leo o ke Kuene e kahea ana, ua makaukau na mea ai a ua makemakeia na mea a pau e akoakoa ae ma ka papaaina. Ia wa eu like - ae la na mea a pau a npue aku la no ke paina a haupa iho la i na mea i homakaukauia. Ua kuilima pu aku hoi o Mozunadime me kona makuakane no ka papaaina i hele a hiulau i aa on'o he nui, A hiki na me a pau ma ka papaaina, ua noho ae la kela a me keia ma kona noho iho, na lede hooni puuwai ma ka aoao hoo-

kahi a o.na kaue uha oolea ma ka aoao hookahi. Ia va uoho iho la na mea a pau i ka hoonuu i na inea a pau e waiho mai ana imua o lakau, ke kamau kiaha Ia hoi kekuhi poe ine ka inu ana i ke ola o ka Moiwahine o na Pua Liliu, a ke hoohie wale uo hoi kokahi poe i na ]erfe niaka palupalu, a pela wale aku. He aneane hookahi hora o ka ai ana o na mea apau, a hookuu ae la no hoi a lioi nui aku la no ka ruini hookipa kalii e uualaniaia ai na lealea o ia po le'a. I kela wa i hele aku ai o Mozunadine a liui pu me kona makuakane a kaihele aku la, oiai ua hele ua olomana la a hai malule na pua o ke kula i ka -ua mea o ka inu 'nui loa i ka waina, ke hele la hoi a kapakahi Manuia o Keokoi ka moku, oia hoi, ua ona loa i ka waiua ono o Enegeti. Ua piha eleu no nae. Hel6 aku la laMa & komo iloko 0 ke keena hookipa nui o ka halealii a pane aku la ua Pua Lilia la imua o kona makuakaue: "E kuu makua aloha, ano e hoohele mai i ka leo o kau kaikamahine, a e maliu mai hoi oe e kuu makua," a maanei i hoomaha iho ai ua pualilia la no ke. kali ana o ka pane mai o kona makuakane. A oia ka ua olomana la i pane ma-i ai me ke ano kahiohio no, — "E hoike mai i kou manao e kuu kaikamahioe, kuu lei hiwahiwß hoi, no ka mea, o kau mea e noi mai ai,e loaa aku no ia ia oe." "Eia wale iho no ka'u. noi imua ou i keia mau hoiU' o keia po, na'u e kohokallamoku uana , e hoomalu ka halealii i keia po." 1 "Ho, ho, hol Ka i rio paha o ka haoalua o ke aupuni kau i noi mai nei, eia ka o ka mea ano ole a kamalii. E hana aku e like me kau i manao ai be pono e kuu milimili, oiai, o oe no ka haku wahine o kokaua kakela, ka anela kiai hoi o ko'u mau la palupalu," wahi a ua hapanea la i pane mai ai. Ia wa elua aku la o Mozunadime a hoike akula imuao ke kaua lawelawe e hele aku a hoike imu a akaNaita Mone me kona inau kunaka, oia ka Ilamuku hoomalu o ia po, a e h»olohe ia mau hooponopono ana. A o kona leō kauoha, oia ke hoolohe ia e na mea a pau." ( E like me keia kauoha, pela i hele aku ai ua kauwa lawelawe la a kukala aku la,— "E lohe, o lolie e na mea a pau, ma ke kauoha a ka Pua Lilia o Subieda, ke kaikamahine alii o SamanadalB, ko kukāla ia aku nei ma kona inoa ua hoo r kohu pono ia ka Naita Mone

Tikero i īlamuku nui no ka 1& i keia po no ka malamaana i ka maluhia o na hana, a e hoolohe na moa ā pau i kana kauoha, a ua loaa lioi ka mana iaia e kau i ka hoopai maluna o na moa a pau c iue ana i kana kauoha." lloko oiu manawa i huro ae ai tia me a' pau rue ka hauoli no kn lohe ana ina mea e pili ana ana ike kaeaea o na mea kaua oia ka ilamuku nui oia po liauoli. Aika wa i lolie ai o 'ua Ui maalo la i ka wi Kupnlau i koia leo kauoha, ua kau koke ae la oia i kona papale malnole a heie mai la no ka puka komo, a hapai ae la i kana pahikaua iluna me ka wiliwili ana ae, ia wa 110 hoi i laiua like mai ai kona mau naita a me kona hoaloha hapau'ea me ka hiehie nui iwaena o na leo huro o na kanaka a paiakuli ae la ka lewa i ko lakou mau leo huro.

Ua lilo keia mau leo huro o ka hauoli i mea hoopuiwa i ke anaina e noho ana iloko oka rumi, a puhee nui mai la e nana ma na ipuka aniani i ka lehuehu ē uwauwa nei, a ike mai la no nae lakou me ka hiaai nui he pnulu ona naita me ka hiehie e kuku ana, a oka oi no nae iweena - o" lakou oia no ka naita i kapaia o Mone Tikero, ka Ui maalo ika wa Kupulau ao ka Hololio hoi i ka wa Hooilo.

Ua puka mai la hoi na koa kiai o Samanadala a nana mai la ina naita o na kuahiwi o Hagara me ka hiaai r ui ame ke pahaohao "no hoi, a oia ka Ipkou i nu olelo ae ai, "aole keia he poe naita hou, aka, he poe naita lakou no ke au kahiko loa."

He oiaio, he poe naita kahiko io kekahi o lakou, a he poe hou no.hoi kekahi, a ua lehia wale no nae ma keia hana o ka lawe. lawe ana 1 na mea kaua, ua like me he wai auau la imua ō Jakou. Aka, ua pakika loa aku la paha kakou ilaila, nolaila, e hoi ae kekou iko kuainoo pelolei o ka kakou nunea. Hele aku la o Mone Tikero a hui pu aku la mo kona mnu kanaka, a hoon«e pukolu aku la ia lakou no ke kia] ona i kela a ine keia puku auinni o ko koena hookipa, kahi hoi a anaina nui o na kanaka e hooluana ana. 0 kehahi mau naita, ua hoounu ia aku lakou ma ke ano he mau kiu iwaena o na kanaka. A o kekahi poe ua hoounaia aku iwaena o na ululaau, me ke kauoha pu ia aku ia lakou i ko lakkou wa e lohe ai a ike pahu 1 kekahi mau hiona ano e, alaiia, e P»hi koke mai lakou i ka o-le me ka awiwi. A o Mone TUcero hoi me kona hoaloha hapaueu lgeboaeda, uia lakou me ke koena % ihtf o na paita ma ka puku 'komo nui o ka halealii kalii i ku laina ai me ka inakaukau mbu mo ua mea kaua.