Ka Lau Oliva, Volume III, Number 8, 1 August 1873 — Kauka Judd. [ARTICLE]

Kauka Judd.

I keia malama ua obi hou mai ke kapa eleelemaluna oka olnolu o kekahi o na cjhana mxia i hils mai ma ko kakou pfteaifta. Ike ahiahi Paaoao, la 12 o lulai i hala ae nei, ua haalele mai kekahi o na makamaka oiaio o keia lahui, oia o 6. P. Judd t i ka noho'na o keia ao, mahope iho o ka lawa anā, a oi aku, o ke ana o ke ola o ke kanaka—he kanahikukumakolu kona mau makahiki. Ua loihi no kona mai ana, a he hikiwawe niake ana, oiai e noho ana no oia a e heluhelu ana i ka 44 Buke Maikai," ua hiki koke mai la ke kahea e hele aku mai keia ao mokuahana, kulou iho la kona poo, a waiho aku la iloko o ka moe loihi me kona mau kupuna. Ua nui na hana kokua a Kauka i keia aupuni a tne keia lahui. I ka makahiki 1828 kona hiki mua ana mai io kakou nei, a ma kona mau la me kakou, aole oia i paupauaho i ka hana a hiki aku i kona mau la nawaliwali. Me kona makuahine, a me na keiki, a me na moopuna ko kakou aloha nui.

Ka Aha Euanelio,—Ua halawai ia aha iloko o na pule elua o ka hapa muao luoe. He nui na mea i noouoo ia, a i hooholoia iloko o ia aha, a e ike ia no maka moolelo i hoolaha ia. . Ina he makemake ko kakou e holo ka o na kahu ekaleeia, a me na ekaleBia Hawaii ma keia hope aku, eia ka mea e hiki ai, oka hana lokahi. Ina he aneia mai ka lani mai ke noho iho i kahu no kek&hi o keia mau ekaiesia, aole no * * e holo pono kana hana ke kokua pu ole na hoahanau, me ka lokahi. Pela no na kahu e noho nei ma na ekaleeia o Hawaii nei, aole e hiki ka hana ke kokua pu ole na {ioabanau. E hoomaopopo kakon i.keia, a e hapai pn i ka hana. Maloo ka Punawai Awaawa.—l ka oana ana aku ua pani ia na hale kuai awa, he mea olnolu ia i na makamaka o ko Hawaii nei lahui. Ina paniia na hale kuai awa ma na wahi a kēia paemoku, alaila, e maloo ai'na kekahi lala o ka muliwai e lawe nei i na kanaka o keia lahui i Kalawao. E mahalo nui ia ka Loio Kuhina no kana hana ma keia mea, aka, he lala hookahi ia o ka muliwai make o ko Hawaii nei, koe ka puhi opiuma, ka inu rama, ka nau baka, a me na poino e pili ana i ka hookamakama. Na ka poe kau kan&wai a me na kumu ao e noonoo no ia inau mea.

Ua o ka averika man o na lala mahinahon o ka ekaleua roa Hilo, Hawaii, W $100.

Haxa Naaupu a xa Ka.^aka. —I kekahi la o keia mal&ma a» hookolokoloia ko kahi kan£)dtfio ke kuai opiuma, a ua hoopaiia. Ma ia hookolokolo ana ua lawe ia inai.kekahi mau kanaka i maa i ke puhi opiuina, a ua ike ia ke ano o ko laua helehelena, —olenalena]na maka, aao kupapau ka helehelena, me he'mea la ua mimino ka io ona papalina. Ika ike|ana aku ia laua ulu wale mai ka manao minamina a me ke kahaha i ko laua makemake ana i keia mea ai i ke kino o ke kanaka.

Kula Kahonapule.—l ka la mua o Okatoba e hoomaka ana ke kula kahunapule ma Honolulu. He pono no ina haumana o keia kula e hoi nui mai ia manawa. Ina he mau haumana hou kekahi i makemake e komo i ke kula e houJuulu mai lakou ma ka hale kula i ka la 30 o Sepatemaba, ika hora 10. He nui na keena kahi e noho ai na haumana. E loaa ina haumana kahi hana lima ma ke kulanakauhale o Honolulu, i kumu e lako ai ke kino i ka wa e noho ana i ke kula.

Ua hoopuka ka ekalesia Roraa i ka buke hou nona ka inoa, "Xa Nani o'Maria." Ma ka aoao 158 keia olelo: "Hookahi wale no o kakou uwao ma ka lani, oia o oe, Maria, o oe wale no ka niea i aloha, a i malama iko makou pomaikai." Ma ka aoao 71 hoi, penei ka mea i palapala ia: "O ka poe a pau i hoola ia, ua ola lakou ma oka Makuahine Hemolele la." A eia hou hoi ma ka aoao 469: "Ua aloha nui o Maria i ko ke ao nei, nolaila haawi mai la oia i kana keiki hanaukahi." Ea, heaha la ke ano o keia ao ana ?

Ua llala.—Ma ke kakahiaka o ka la 30 o lulai, haalele mai la o Janc Loeau i keia noho ana, a hoi aku la ka uhane i ka Mea nana ia i hana. Ua hiki aku ko Loeau mau makahiki i ke 45, no ka ohana alii ia o Kauai, a ua oleloia he moopuna na Kamehameha akahi.

E AA e llana Pono. —I kekahi kakaliiaka o ka la Sabati ma ke kaona o Xu loka, ua ikeia he keikikane i kahikoia i na lole maikai, he buke ma kona lima, e hele mama ana ma ke alanui i ke kula Sabati. I ka kiki ana i ke alauui e hele ana i ka luakini, lohe oia i ka leo o na keiki, a i ka huli ana, iko oia ia lakou e panapana hua ana. Hoao mua lakou e hoowalewale ia ia e noho ine lakou e paani ai; alaila, lioomaewaewa lakou iaia, a i ka ike ana i kona hoomau ana a me ka hoolohe ole i ka lakou, hooho lakou me ka i ana, " Makau oe i ka noho mai; makau oe i ka haalele i ke kula Sabati." "Aolewahi a ke keiki me ka huli ana a nana pono ia lakou, " aole, aka, aole o'u makau o hele, ke akaaka ia oukoa. M

He kku o ka Warahbb.«—Makeiamaa la iho nei, ua hele mai kekahi kanaka Moremona ma Waikiki-waena, a hai mai lm i kana nuhou : Ua hiki ae ke kai hoee ma Walalua, a oa pai ako na bipi,a mi iia heloholona { ke kai, a mahope iho najboihdt boo ia mai ua mau inea lflo ak« ai ike kal He oi ako ka aop» «pa nui w&le, a he aoao Moremona, kumakena ua wahahee, o komo ole paha kahi ai ke olelo ma ka pololeL Aole no hoi i lohe iki ia he kai hoee ma Waialua, he ole loa no. O kekahi mea kupanaha no paha, ina e komo ke kanaka ma ka aoao Moremona, o ka hookohukohu kahuna lapaau mai ia no ia. £ nana akn oe, aohe e ioaa kalna. Hilahila oie keia poe, Kohu nalo iakou ka poalo mau ma na ipuka hale; aole lakou e hele i kona aina pegana e hoohaumana ai, maanei wale iho no e poalo ai, nawai ole hoi ke kohu nal,o. He nana wahahee, aohe e loaa ka Me*emona. Maiepaoe.

O Poho Nui.—He keiki īlihune kekhhi i hele mai i ke kula me ka poho nui ma kona kuli. Iloonaulu mai kekahi o kona • mau hoa kula iaia, me fce kapa mai iaia u o Poho," a." o Poho nui," a u o Poho kahiko." Kahea mai na keiki e ae, u E kui aku oe iaia ; no ke aha la e ae wale aku oe iaia e kapa mai ia oe ina iāoa ino ? E aho no e hakaka olua." Pela i hoakaka mai na keiki kolohe iaia. Pane mai kela wahi keiki. " Manao anei oukou e hilahila ana au no ka pohoia o kuu loie ? Aole loa; pomaikai loa no wau ika loaa ana he makuahine nana e hana i na poho o kuu mau lole, i ole e weluwelu la* kou. ,v Ike iho na keiki, a olelo iho, " Aole ka he hilahila iki kela keikl*' Aole i hiki ia lakou ke hoopilikia iki aku iaia, nolaila, mahalo na haumana a pau o ia kula iaia no kona ano koa io.

Ka Hoomaloka,—Ua kapaia ka hooma* loka ka makuahine o na hewa a pau ; no ka mea, nana i hooulu i na hewa e ae a pau. O ka hoomaloka, he mea hoopaa* kiki i ka naau, 2 Na Lii 17:14; he mea hookulanalana i ka naau, Isaia 7:9; he mea hoole i na eleleo ke Akua, Matt. 21:32; he mea keakea i ka hana a ka olelo a ke Akua, Hebera 4:2 ; he mea hoole ina hana mana, loane 7:27; he mea e huhu ai ka naau i ka oiaio, Oihana 17:5; he naea e pono ole ai ka pule, Roma 11:4 ; he meae oluolu ole ai ke Akua, Hebera 11:6 0 ka poe hoomaloka, aole lakoa he poe kanaka no Kri«to, loane 10:28 ; aia lakou malalo o Satana, 2 Korineto 4:4 ; aohe mea maeiloko o Ukou 9 Tito 1:15. O ka tnanaoio, he lima ia e puliki ana a paa. O ka hoomaloka, e pale ana ia i ka mea e ola ai