Ka Lau Oliva, Volume IV, Number 10, 1 October 1874 — Untitled [ARTICLE]

£2ST l2bao o keia f&«lt mahlsa e hele nei, ua ike"pfaiepiae makou ma iha pa puka i ka paipāi ia o ka mateao 0 ko kakou Moi e holo aku ma na aiaa e, no ka iini ana i na pomaikai ho Kona aupuni a me ilona lahui kanaka, —*ma keia ua lana ko makou manao he lehulehu no hoi na pomaikai e loaa mai ana ma Kana ht&kai—Nona a me Kona lahui. Aole no hoi makou i manno e hapai wale aku i ka Moi ma kek mea, aka, no ko Inakou manao maoli no he mau kumu kuponō kekahi e kokua mai ana keia mau leo uwalo e kono aku laia e hele ma na aina e, oiai, o kekahi o ia _ ka pono o ka lahui Hawaii. Ma ka lohe ana o ke Kuhina Noho o Amenka i ka manao holo makaikai o ka Moi, ua haawi mai oia i ka moku kaua Amenka Benecia i ala no Kana huakai, a ua lono mai makou, ua oluolu Ika Moi ka ae ana'ku. O ka lua keia 0 na poloai lokomaikai i haawi ia mai 1 ko kakou mau Moi e holo makaikai —ma na aina e, ika Moi Kamehameha Y., i hala aku i ka make, a i ka Moi hoi, a ina no j>aha i ae ia mai loihi ana no ka Moi Lunalilo, ke laWKnei ko makou manao, ina aole no oia e hoeneleia i keia leo kahea. makou e olelo nui aku ana no na pomaikai pilikino e loaa mai ana i ka Moi Kana huakai imi-pomaikai, oiai, he rae»4feaaopopo lea 7 o ke kaahele «na ma na nui naauao o ka honua * nei, he mea no ia e hoonui aku ai, a e 3&fkoolawa ai hoi i ka ike o ko kanaka ma mea ftifa 1 ike ole ai mamrta. Aulo no ka Moi e hoonele ana i ka aapQ j &na'Jbi i na haawina o ka iks e hoomalamaiama ai i Kona noonoo n<rta hookele' ana i Kona aupuoi, a aole no hoi e kuihe hiipoi mai i na komu holomua me na haawina pomaikaia pau Ana e ike aku m no Kona lahui i aloha nui ia. Aka, aia hoi ma keia hele ana a ka lloi, ua omaka mai na manaolana e loaa mai ana kekalii o na pomaikai lua ole i ]geia ialiui, ma Kona hiki kino ana'ku, o» hoi ke—" Kuikahi Panai Like." Ke pu&na ae nei niakou, "he pomaikai luaole no ka lahui Hawaii ka loaa ana o keia mea he Kuikahi Panai Lika" Kekahi 0 na kumu pomaikai nui e ulu maj ana mamuii niea, oia no keia: " Aia iloko o ksia Kuikahi kekahi o na kokua ole ia, i oi ae mamua o ka pomaikai i manao ia e loaa mai ana mamuli oka aie dala. Ke uku mau nei kakou i na auhau dute, i ka huina dala nui he $4CK},OOO, (ane hiki i ka hapa o ka aie a\rpuni i manaoia,) no ka hookouio ana'kp i ke ko-paa ma ka makeke ku-! a o ke awa kokoke iki mai no hoi io kakou ftei, a ina e loaa ana keia Kuikahi i olelo ia, o ko kakku maa-.i iahi ana no ia mai na panee ana a keia' auhau nui, a he waiho 'aea iho hoi ia puu dala nui ma ko kakou aina nei, a he |uni hakahaka mama loa hoi no ka niiliona j | Aoie anei he pomaikai nui ? Kc' lana nei ko īuakou manao e pu-a lokahi ] imi ana na makaainana no ke kokuaanan mai ia niakou. Ano keia mau kumu, ke puana ae nei makou: "imuae ka Lani, oa d»kaokaii na oWi o H una e kokua 1 ko lakou Moi no 2ca pono a me ka jx>maikai ō e ola Oe, mo Ou kini maka%iaana i b Akml"

Ma ko kakou pepa o ka mahina i haJa, ua kamailio pokole aku malm no na mea e pili ana i ke Kanawal <e paa Iku ana i ke komo pualu ana mai o ka Opiuma ma na palena o Hawaii nei; ma Ja me%, ua hoakaka paulele aku makou i na pomaikai e ulu mai ana ma ia kumu, me ke ano kaena o ka manaolana, o ke kui ia nana e omaka na ino e ae e hoopu mai nei mawaena o kakou, ma keia*mua aku. Ua lana ko makou manao o ka oo io keia nana e hoomaka ka waele ana i ke alanui imi pono no ka lehulehu mao ka. mana Ahaolelo 'la, aka, na pehiā kokp ia mai ho ia mau maopopo ana iho, ua hana ia kekahi Kanawai e kokua ana i ka hoomau ia ana 0 kekahi o na kumu ino e. hana ia nei mawaena o kakou, a he pani liakahaka hoi no kahi i waiho ia mai e ka Opiuma. " Ua haawi ia mai ka hua memele maikai nona ka nanaina ono a momona, aka, 1 ke nahu ana iho, he mulea—a he awaawa." Pela ke ano nui o keia mau Kanawai i ka makou ike. Ua hana ia kekahi Kanawai nanae pale aku i ka inea, a i ke kikoo o na lima no kana mau poni&ikai, aole oia, aka, ua loaa aku ma kona hakahaka kekalu Kanawai nana e hoohamama mai ka ipuka o ka hewa lioohaumia maluna o na kino maemae o kekahi poe, oia hoi ka | <; ae ana ma ka palapala laikini, i na iflaauauwa hoopukapuka o kela ano keia i ano." | Aole makou e olelo ana he kunm-ino ka maauauwa ma kona ano maoli, ma na hana e ala mai ana mamuli b ia mea, ka makou kamailio ana. Ua*ike ia no he lehulehu wale na kanaka m*iuauwa e noho nei īna na wahi a pau ko kakou nei, a aia o lakou, kkkahi poe i hiiinai ule i kaJpif~ no, wiwo ole i ke Kanawai, a i kuihe ole ma na hana haumia. (f na Pake ka poe i komo nui ma teia hana, o ike mau ia ana lakou mai kaJPoakahi a ka Poaono ma na palena aku nei o ke kaona, a puni loa aku na kuaaina Me ka maalea lakou e hoopiha ai i n* i-e kalepa, a i ko lakou hele ana aku iaaua o ka poe e kuai mai ana, ua makaukn no ka hoolawa ana i na makemakiiMwpau, Aia o ka lakou man i-o uma me na ipupaka, a ina i kekahi e puhi, ua hiki ia ia ke iioolawa koke aku i ka oiakemake iloko o ka manawa pokole, me ka hoomakaukau pu ia aku o na mea a pau e pili ana ia mea. Ina i makemake kekahi i ka. he liiki ke hoolawa ia aku ia mea .eUK» me ka Opiuma. Pela iho la ka o nahana mawaena o keia poe, a i leeia manawa, ua maa loa na kanaka, a ualaalaha loa aku ke puhi OpiSma me ka Ona mao a maanei o ka aina mamuli o keia kumu hana he maauauwa. Ua ike ia o na Pake e maauauwa nei, aole lakou no ke kulana aois ma ko lakoa ano wale no, aka, ma nahana lia ike ia he poe wiwo oh% a kanalua oio Jkxi o ka manao no ka hana ana ijc* hewa. Me na uioaono, na omole * pela j aku, ua hoowalewak aku lakou i nakai- | kainahino opiopio, a mamuli o ia -mau | iuea ua komo ka makemake, a punl aku I hana i ka howa, a ko iho la ka uia- | keraJke hauiuia o ka O 'keia iho la kvbahi o na ino e haāa ro*u ! ia nei e keia a b« kakaikaiii walt «Ki hoi keia, oiai, he «! ka na ino * o» i ak mai eHke imMī Ua|da maik» ninau: "HepoiaaOeai anei kakihi e laa* an* keia Ka-1 nawai Aole loa makoa e kanalaaaoa

3ka pu&na ae: "0 ka ko ana ia oka mak3sn»kr,oim Pakeo keia ano, olai, ua loaa ia lakou ka ae ke,Aupuni e hoomau aku ma ka hna o ka Mioamina makoq[-l ka a* lia ana o keia Kanawai, me ka iho i | na kumu o |a hoala ana me i ana o ka Aramldo o 1874. lrp. hoomaopopo ana iho, ua ike ia aohe wahi kumu pomalkai iki o ka lehulehu, a aia wale no ma. aa wahi kala laikini kahiloaa oke Aupuni. A ina aole pomaikai o keia Kanawai—al&ila, pehea la kona ala *na mai! Ina na pupuahulu na Hoa o ka Ahaolelo no' wāhi kala e loaa mai ana ma kē kuai an» aku i na laikini, me ka manao he pomaikai ia no ke Aupuni, ke pane aku īiei makou he pupuahulu makapo ia ; ina hoi no ka' hoolawa ana aku 1 na kuaaina me na pono da kino no ke <feumukuai haahaa, me ka manao he pomaikai no ka lehulehu ke kōmu i hooholo ai, ke pane hou aku nei no makou, he ponmikai hoala ino ia, a he poao kuhihewa ia, me ka noonoo akahele ole 1a o na kumu me na loina. Ua hooholo ia keia Kanawai me ka hoomaopojK) ole ia o kona ano e na Hawaii Ponoi o ke Kau Ahaolelo o keia makahiki, a ma ia mea, ua hooko ole lakou i ka makemake o aa makaaiuana. Ake lana nei ko makou manao, me ke noi pu aku no hoi—na ke kau o ka M. H, 1876 e waele aku me na< kipikua o ke kupaa hoopono na hua hia e ulu mai ana, i lulu ia iho nei e ke kau o ka M. H. 1874.