Ka Lei Rose o Hawaii, Volume I, Number 4, 1 April 1898 — Page 8

Page PDF (396.58 KB)

8

 

Ka Lei Rose o Hawaii.
Honolulu, Aperila 1, 1898.
"E Huli e ke Kanaka Auwana nei."

                Ma ko makou nana pono ana ina manao uwalo o Mr. Theo. H. Davies maloko  o kana mau pepa liilii i hiki mai imua o makou, ke haawi aku nei ka Lei Rose o Hawaii i kona mahalo ana maluna o ia mau olelo ao e nalo mai ana i ka lahui e hoopau ae i kela mau manao hoopaakiki kuhihewa o kekahi poe o kakou e hoihoi hou ia mai ana ke Aupuni kumu, oia ke Aupuni Moi.
                He nui ko makou hilinai ia Theo. Davies, he hoaloha maikai maopopo oia no ka Lahui Hawaii a me ke Aupuni Monakia (Aupuni Moi.) Ua ike kakou i kona paio hahana ana me ka poe nana e kakoo ana i ke Aupuni P. G. Pela no a hiki mai i ka wa i kukulu ia ae ai ke Aupuni Repubalika no Hawaii, ua ikaika maoli no oia i ka paio ana no ka Lahui Hawaii, ka Moiwahine a me ke Aupuni Moi, a ua hooikaika maoli no oia i ke Kama'lii ia Kaiulani e noho ma ke kulana he Moiwahine no ke Aupuni Hawaii, aka, o ia mau hooikaika ana ana, i hui pu ia me kona mau hoolilo ponoi a me kekahi poe okoa e ae paha me ia, ua haule pu wale no.
                Ke hai pu aku nei no hoi makou me ka oiaio loa, he kanaka kalai aupuni maoli no o Theo. H. Davies, he ike e oia ina mea e hoea mai ana a wanana e mai mamua, nolaila, ma kekahi ano he makaula nolaila, ina ua haawi pio kekahi kanaka i oi loa aku ka ike a me ka naauao i keia mea o ke kalai aupuni i ko kakou, heaha la ke lawe kakou a noonoo i  kona leo uwalo a hoao kakou  e hookukahi ia kakou iho e hoolohe i kona leo e nonoi haahaa mai nei e hoohui ia kakou e kakoo i ke aupuni Repubalika kumu o Hawaii i kakoo piha ia mai e na aupuni mana a ikaika o ka honua nei, e like me Beritania, Amerika, Farani, Geremania, Austria, Italia, Sepania Potugala a pela aku.
                Ina o keia ke kumu maopopo loa e hiki ole ai i ua Aupuni Moi nei o kakou ke hoihoi hou ia mai, alaila, e ninau ana makou. Ma ke alanui hea la e hiki ai ia kakou ke olelo, he hiki no ke hoihoi hou ia mai ke Aupuni Moi, a me ka Moiwahine Liliuokalani i ka Nohoalii o ke Aupuni Hawaii.
                He hiki no paha ia mea ina i keia la, o ko kakou kulana aupuni e ku nei he aupuni Provisinale (Provisional) oia hoi, he aupuni Kuikawa a he aupuni hoomalu wale no hoi, a ina la paha ke ku nei ia aupuni, a o ka ninau hoihoi hou mai la i ke aupuni Monakia [aupuni Moi] oia la ka ninau imua o ka Ahaolelo o Amerika, alaila, e aho la paha ia, ua loaa ia kakou he wahi manaolana no ka hoihoi hou ia mai o ke Aupuni Moi, ame ka Moiwahine maluna o ka noho kalaunu o Hawaii, aka, i ka wa i pau ai o ke aupuni Kuikawa a lilo ae la i aupuni Repubalika, a i ike koke ia mai hoi e na aupuni mana a ikaika o ke ao nei ia wa koke no i make loa ai ka ninau e hoihoi hou ana i ke aupuni kumu a me ka Moiwahine Liliuokalani maluna o ka nohoalii, nolaila, aole loa he ninau imua o ka Aha Senate i keia wa o ia ano, aka, ua loli ae ka ninau mai ka hoihoi aupuni Moi a me Moiwahine a i ka ninau hoohui aina, nolaila, e hoomanao i keia:
                1—O ka hoihoi hou ana mai i ke aupuni Moi, he mea paakiki loa ia.
                2—O ka hoihoi ana mai i ka Moiwahine ma ka noho kalaunu o ke aupuni Hawaii, he mea hiki ole. O ke Akua wale no kai ike, aole ia mea ina mana honua, aia wale no ia mea ina mana lani.
                Aia ma ko makou poo manao maluna ae e olelo ana, "E huli e ke kanaka auwana nei." Ke olelo nei makou he olelo