Ka Lei Rose o Hawaii, Volume I, Number 5, 15 April 1898 — O Keaha ke Aloha Aina? [ARTICLE]

O Keaha ke Aloha Aina?

E na makamaka a me na hoa'lolia ame ka jahui mai Hawaii a Niilaau, ke kau ae la ka ninau maluna imua o kakou a pau, ei ana, o keaha la &e aloha aina? Ina o keia ka ninan, o ka makemake o ka hai aku ika haina, alaiia, eia ka makou pane. I—O ke aloha aina, oia no ka malii ika ke kipulu i ka aina, o ke kanu i ka aina, o ka hooulu i ka aina, a o ka hoomahuahua ana i na poinaikai a pau maluna oka aina, oia ke aloha aina, 2—o ke aloha aina, oia no kahua o ka aina, aole e moraki, aole e kuai, aole e hoolimalima loihi aole hoi e haawi wale aku na hai e noho wale mai me kou maopopo ole i kon leuleana a me na mea ano like, aka oka mahi ana hooulu ana i na mea a pau maluna o ka aina a hoohua mai hoi i na pomaikai mai luna mai o kou aina; oia ke aloha aina. Aohe aloha aina e ae o keia wale no, a o keia wale no ka makou mau maliele nui, i manao ai elua Ua maopopo i keavi o ka manawa e nea nei, malalo o na hooponopono ana a keia aupuni i ka lahui Hawii a me na laliui e ae iwas>na o kak(>u, ina paha o keia ka kakouniau kalai aujmni ana iloko o keia mau makahiki eono a keu e hele nei i ka hiku, ina la pa3ia penei ke hoike nei kakou i ko kakou aloha ana i ka aina* mamuli o ka ulu ana mai ona mala Kalo, uala, Ipu, Kuliua, Mai a a me namea ulu e ae a pau ho nui, ke holo nei na walii Moa me na Kaka, hanai hoi na wahi puaa a pela aku, heaha ka kakou e olelo ai, eia ka manou e pane ai: hana a ka uhikoa Ua kau ke poo i ka aluna, O ka moe hoi a Moi A ko kahuna mana o Bfaupu." Ma keia mau kumuhana a ninau, he mau \xxmu nui hou akti kekahi a ;nakou e

make ne£ e hoike aku imua o kakon, aka 9 ma keia mau maeele e hoika ia aku nei, ua ua pilipono maikai maoli ihola noiano keia au o kamanawa e~ nēē a wiwi nei, me ka-liooka'uka'ulua ole iho. Nolaila, ke makemake nei makou e hoomohala maikai aku i ko makou man makamaka a me na hoa alnha a me ka lahui ōiwi, i ka manao nui o ko kakou mau kanawai e haawi wale ana~nda kanaka a pau i na aina aupuni a me na ainaleialii, i kuleana ole ia' kakou e loaa ike au o ko kakou noho ana Moi, aka, a hi\i mai la i keia w r a, ke kono ia mai nei ia kakou a pau na kanaka Hawaii, e hele e hookuleana i na aina i hookuleana ole ia ia kakon mamua e hookuleana, iko makou manao ana, he hana n*ri a kaulana loakeia i oi loa aku iko Kamehameha i hanalll ai, oiai hoi, ua noke iho nei kakou na kanaka Haw r aii i ka uhauha moraki, kuai, a hoolimalima i ko lakou mau wahi kuleana a ua pau, a noho ilihune a pololi a nele pu me ka noho ana, nMaila, eaha ana kak:ou ? Eia ka ka Haku; e hele mai oukou a pau io'u nei e ka poe luhi'a rae ka poe kaumaha, a na ? u no oukou e hoomaha aku. Kia hoi ka ke aununi Repubalika; eka hea ana i na kanaka Hawaii a pau i nele i ka aii\a .ole, e hele mai oukou apau io'u nei, (Aupuni Reptißalika) ana'u oukou e haawi aku i apana aina pakahi, Ke lawe pu mai nei no hoi makou o e hoike aku imua o oukou kou i ka manao nui oko kakou mau kanawai i hoololi ia i ke kau ku i ka-Wa o ka a. d. 1895. oia hoi na aina e pili ana ika lehulehu, ame ame na hoololi o ka pauku 36. 39 me 40 o ke kanawai Kivila e piliana ika nialama āna i na aina aupuni, pauku 42 o ke kanawai Kivila, mokuna 44 o na kanawai o kamakahiki 1376, mokuna 5 o na kanawai o ka makahiki 1878 a me na kanawai Helu 48 onakakawai o ke anpuni Provisiona!e o ko Hawaii paeaina, Pauku 43 a me' 44 o ke kanawai Kivila, e pili ana i ka hoolilo ana i na aina aupuni, a pela aku. Aiama ka pauku 9 o keia kanawai ua haawiialka mana i na Komisina mamuli o ka apono ana oka Aha Kahunaa na na Komisina ka mana e haawi aku i ua aina nei i kela me keia mea e makemake ana e lawe i aina nona, a hookuonoono e like me ke kanawai. Oka manao o ke kanawai eku nei, a ia ma ka pauku 33 o keia kanawai e pili ana i ko ke kanaka anolawe ana mai a hookuonoono, ua hoakaka ia penei: "E loaano ika mea noi lie olua makahiki ka loihi o kamanawa mai ka wa aliu e lilo ai i ka me'a nōi, no ke kukulu ana i ka hale a me na moa a pau e pili ana i ka pono o ka aina,a liikika piha ana oiamanawa, uahiki oia ke kukului na hana a hooulu i na moa kanu, mahiai- a hana i na liana a pau e ulu mai ai na pomaikai mai luua mai o ka ainh, ke law r e nei makou i kela malalo oke kukikuhi pokole ana aku ia kakou ika manao oko kakou kanawai, e hoakaka ana i ke ano o ko ke kanaka hookuleana ana, he nui a laula ka manao o o ke kanawai e hoakaka ana i na mea a pau i liiki ai i kela a me keia mea noi ke hooponopono i ka aina, elike me na kuhikuhi a me na alakai ana a ke kanawai, aole makou i makaukau loa i na kanawai epili ai ka hookuonoono o ua moa

a ,pau e noi ana i ke aupuni ma o kona mau a kena la, aka, ua no o ka mea e noi ana e hoike ia mai ana no iaia i ka meanoi aku, na kuhikuhi ana a pau a ke kanawai ke noi kakoo, nolaila, ke olelo nei makou, inp, i aloha kekahi i ka aina, o ka makou wale no e e kuhikuhi aku ai, e heie i na Ekena o ke aupuni 1 apana aina, a Joaa lima a mahiai i ka honua kahi e hooulu la ai ka ai e ola ai ke kino, kahl~ē~Tsurāi ka hale ka mea e malu ai ke poo e kuonoono ai ka noho ana, _o keia ka makou e olelo nei oia ke ke aloha aina oiaio, ke kalaiaina noeau aohe aloha aina e ae, a aohe kalaiaina noeaue ae o keia hookah, wale no.