Ka Lei Rose o Hawaii, Volume I, Number 7, 15 May 1898 — Page 14

Page PDF (420.69 KB)

14

 

HE HAKAKA HOOLEI PUUPUU NUI

                Mai ka nupepa VanCouver Journel mai makou i ike iho ai i kekahi hakaka kuikui puupuu nui, a me hakaka kaka laau mawaena o na sela manuwa Beritania a me Amerika ma kekahi aoao, a me na sela manuwa Rusia Geremania a me Fanai ma kekahi aoao, e hoike ana mai Kina mai penei:
                Ua loaa mai na lono mai Kina Honkong mai o ka la 11 o Apr. e hoike mai ana penei: Ma ka mokuahi Emeperss mai o Japana, e hoike ana ua ulu ae la he hakaka kuikui puupuu nui a me hili laau mawaena o na sela me na mea e'ha ea e, mawaena o na sela moku manuwa Perekane a me Amerika ma kekahi aoao, me na sela o na moku kaua Rusia Farani Geremania ma kekahi aoao maloko o ke kulanakauhale o Hongkong, mamua iho o ka haalele ana aku o ka mokuahi Emepess o Japana ia wahi.
                Penei ke ano o ka ulu ana mai o keia kuikui puupuu nui ana, a me na hili laau ana mawaena o na sela o keia mau aumoku like ole, e kue ana kekahi i kekahi, mamuli no ia o na anao pili aupuni a pili lahui, ma kekahi hale inu lama i hooulu ia mai ai keia haunaele nui mawaena o na sela, ma kekahi alanui mawaena o na luina o na aoao elua, ua hoala ia ae la kekahi haunaele e na sela o na moku kaua Rusia ia wa, ua huipu mai la na luina Farani a na luina Geremania i ko lakou hoohui ana ae ia lakou apau ma Rusia na Farani a me na Ceremania ua hiki ko lakou huina i ka 400 haneri a oi, a ua pani ku ia ke alanui a paa pu mai ke alanui Moiwahine, mai uka mai o kekahi hale pule pake e ku ana a hiki i kahakai i hoonohonoho ia ma ke ano kolamu.
                Oiai ua mau sela hui nei o Rusia Farani a me Ceremania e pani ku ana i ke alanui; ua hooho ae la lakou penei; Aole kekahi "John Bull" a me kekahi "Amerika" e komo ma kahi a lakou e pani ana, ina e hoao mai e komo e na hoahoa no ke poo, i keia wa i ui ae ai na sela Perekane i ua sela Amerika e hui pu lakou, ma kekahi wahi okoa aku a houluulu ae la lakou ia lakou iho, ua hiki i 150 ko lakou huina, he 50 o keia mau sela ua hoouna ma-lu ia aku la e hele i wahi okoa loa me ka lawe ana mai me na pauku laau ma ko lakou mau lima pakahi, i ko lakou wa e ike mai ai e ulele ana na ai-a ka ui. O ke koena iho i koe he 100 ke noke nei lakou i ka hooululu ina olelo e ku ai i ka hakaka me na Rus a Farani me na Geremania, i keia wa i loaa mai ai na laau na ohe a me na mea e'ha ea e i kela poe.
                He 50 o na sela Perekane a me Amerika, ua hoonohonoho pono koke ae la na luina Perekane a me Amerika ia lakou iho ma ke ano patariona, a haawi ae la he hookahi leo huro, nahu iho la ko lakou mau ku'i a paa, a holo aku la lakou imua o ke kolamu paa o na sela Rusia Farani a me na Geremania me ka ikaika nui, ia wa o kau-lele iho la no ia o na ai a awahia, oiai na Perekane a me na Amerika e hiu ana i ka lakou mau puupuu i na Lukini, Farani a me na Geremania, ia wa i holo mai ai kekahi mahele o na koa Perekane a me na Amerika mahope mai me na newa, na pauku laau a me na pauku ohe' ia wa i hoopuni koke ia ae ai na luina hui o Rusia Farani a me Geremania a pau aku la i ke auhee, me ko lakou pau no hoi i ka e'ha; a lanakila ae la na Perekane a me na Amerka.
                I keia wa i pau ae ai ka haunaele ana, ua nui ka poe i e'ha o na Rusia Farani a me na Geremania, a he ka kaikahi a na Perekane a me na Amerika i e-ha, a hoohui hou ae la na Amerika a me na Perekane ialkou iho, a haawi hui ae la he ekolu mau leo huro—Huro! Huro!! Huro!!!

KA MOKU LUU

                I ko makou makaikai pono ana i na mea kupanaha loa a ka naauao, a ke kanaka i hoohana ai i kona noonoo nui, ua ike makou ma ka nupepa ka Scientific American, no kahi mau mea e pili ana i ka moku luu a Holland penei:
                Ua hana ia keia moku he nemonemo kona ano, a he ano like me ka loli ka'e o ke kai; a he hookahi puka nui ma ka ihu a me ka hope, ke nana aku oe he like me ka ihu ka ia palahoana, ua hiki no ke holo iluna o ka ili kai, a ua hiki ke hoemi iho a nalo ke kino o ka moku iloko o ke kai, a luu me ka holo ana i o a i anei elike me ka makemake o ke kapena, ua hiki hoi ke luu iloko o ke kai no ewalu hora a oi aku, e lawe ana keia ano moku he mau tobido e hiki ai ke hoopahu a lele liilii ka lehu o kapuahi i kela me keia moku e holo ana maluna o ka ili kai, i na paha ia he Battle Ship a he Cruiseos, a he mau moku ea e paha, he mea ole wale no ia.
                Oiai keia moku luu e holo ana i ka o, ua oi aku kona palanehe loa ma ke kii ana mai e hoopahu i ka moku kaua o ka enemi, oiai na moku nunui e ku haaheo ana me ke kilakila nui, eia hoi keia mau moku liilii malalo ae me keia mau mikini hoopahu me ka ike ole ia, ua hoopahu ae la na moku la, a lilo ae la ua moku nui paa nei i mea ole iloko o ka ikaika o keia mau moku kupanaha a Hollnd—A no i keia wa, ke aneane aku nei e holo pono loa na moku luu e imi nui ia nei, e holo pono kona mau hoohana ia ana no ka luku ana aku, a me ka luku ana mai kahi lahui a me kahi lahui.