Ka Lei Rose o Hawaii, Volume I, Number 8, 1 June 1898 — Nuhou Kuwaho. [ARTICLE]

Nuhou Kuwaho.

KA. HOIKE A ADIMARALA DEWEY. Manila, Mei I.—"Wanaao, i ke kakahiaka nui poniponi hoea aku la ko'u inau moku kana. Hoouka koke aku la au ike kaua ika enemi a kipu aku la ī u.a mokukaua o na SeP ama j ī^eina Cristina, XJlloa, Gr6ii. Hjozo 3 puaio, Oorres, Yelaeo, Mindanas, a nie hookahi moku lawe koa, me na batari pu ma ka mokupuni o Cavite. Ma keia kaua, aole i hoopoino ia mai ko'u mau moku, he kakaikahi ko'u mau kanaka i eha. O kahi wale no a'u e launa aku ai ma ka telegarama o ke Keena Kanikela ma Bongltnn<y " T>-ewey. Cayite, Mei I.—l keia la, ua lilo mai la ia'u kahi hoolulu moku o Cavite. Ona papu ma ka nuku oke awa, ua ulupa ia e ko'u mau moku a pau, ake kiai la ko'u mau koa. O ka awa o Manila, eia malalo o ko'u inana, ua hiki ke lawe ia mai ke kulanakaiuhale ina wa a pau e makemake ia ai." Maikai ko makou ola a pau, aole i maopopo loa ka poino o na Sepania. O ka poe i ma'i a i eha iloko o koia kaua, o na hepania, eia lakou malalo o ka'u maluma ana. ne 256 ka nui oka poe ' i poino maii P °*r ol mko mahou no nui ka pioloke o Mamla nei. /<o malama pu ia uoi me fca maluhia a mo ka pono o na lahui e. De"\vev. KA I'APA' lIOIKE HAWA A ADjMAKALA DKWEW. Poakahi, Apenla 25. Ua loaa mai ia'u ka. lonoo ke kuWa kaua. aaalele iho la ina kai o Bentania, Nui. niīT^« 0 u 11, u Aporila . 2 G- Holomakou no Manila me ke kuupau la o ka holo Poaono Aperila 29. Hala ae la ihope ua papu ma ka nuku o ke kaikuono o Manila.

La Sabati, Aperila 30. Ua Loopiholo ia, ua puhi isi i ahi, hopu pio ia na moku kaua Sepauia, a kipu aku la ia ekolu batari pu-kuniahi. Poakahi, Mei 1. Lilo mai la ia'u kahi hoolulu moku. Hoopahu ia eono batari pu nia ka nuku awa. Oki ia ka uwea telegarapa. Paniku ia ke awa k.iinrmlrn ; a, hoauheo ia na koa vSepania o Cavita. Poalua me Poakolu, Mei 2 a 3. Huli a kuekaa pono ia na mea a pau ma ka aoao hema o ke kaikuono a me kahi i hoomoe ia na topiclo. Hoomaka na kanaka. Hoomakaukaukau nc ka makou hoike oihana. O ka poino ma.oli o na Sepania he 10 moku kaua, lie lehnlehu na moku topido, he 2 moku lawe koa, hookahi pa-kapili moku me 9 batari pu-kuniahi. Ona poe i poino ma ba aina, o na poe i eha a make, ua like me 1,200 o na'Bepania; o °na P°i no oaa ka waiwai, ua like me $6,000,000 dala. Ma ka aoao o Amei'ika, o poe ī hoeha ia, $5,000 dala ka poino o na moku. KA MOKUKUA BALTIMORE. ne 8 poe i eha o ka Baltimore, he 1 lukauela me 7 mau kanaka, oia no hoi ka moku i manuheu. Xka lua o'ke kaua ana, na nui na poka i ki ia mai iaia mai na, molm mai, a xia hoopoino ia kona mikiui, ua hookuemi iki ia ka I3altimoi'o e hana i kona mikini, aolio i liuliu komo hou mai la nq oia i ke kaua, a hiki i ka pau maoli ana o ke au> moku a me na papu o na Sepania i ke pio, akahi no a paa pono ko ka Baltimore poino. K1 POKA IA O CIENFUGOEB. Nu loka, Mei 5. Ua hai mai ho lono, ua kipoka ia o Cienfugoee, e ka mokukaua Marblohoad, ma ka auina la o ka la 20 iho nei o Aperila. CJa paniku ia ke a"vva, aua kipoka ia na papu. Ua poino ko kulanakauhalo a ua uui ka poe i ]>an i ka holo o pau i ,ka luku ia, he mau tau«aui ka nui mai loko aku o ko kulanakauliale. KE KI. I'U lA. AN/V () KE KULAN AKAUHALE O MANTANZAS Mui kahi īnea niai i ikemaka, ma ka uoao o ka poo hepania, ua hai mai oia ho ekolu moku kaua Amerika i komo mai iloko nei o Mantangas. me okola mau moku liilii iho inalalo o Adimarala Sameßon.

n - a^?°T U , * mo ilok-o o Mai\tangas e riif /v l, -^ U ?k a,j oia ka mokii o ka Adimaala, Cimcmati a me ka Puritana ['he moniia a,| ua īuhu no ke kalewa ana o keia mau U \ XO) o ko lakou komo ana e ki pu oiai - m o a a pau, oiai no lakou e hakilo ana i ke ana a lakou o lawe ai, ua ki mua ia mai la ou 6 na Pu o na papu o uka o ka aina. , la . w * no hoi i ki mai ai ka moku Adima~ 3 a a i na pu o na papu a me na batari me ka i iwawe loa, a ua panai ia aku.no ke ki ana maio na batari a me na papu o ka lae o u oia Coya a me lae, ivraya, oia na papu kiai naa ka miku o ko awa, i keia ki pu ana mai o na papu ia wa i huki ia ae ai ka hao hoailona e kauoha ana e komo loa aku na moku iloko ine a nana ole ina ki pu ana mai a na p&pu i eia komo ana mai o na inoku ke huai nei no ko lakou mau pu me ka lnkiwawe loa, e alakai ia ana o ka moku Adimarala Nu loka. ... e r ? 1 ka mokn Puritana a me na moku nilii, haawi mai la ka moku Oinicinati i ka loailona i ka Adimarala e ki pu aku, oiai oia ī kauohaia e ku i waho, ia wa no loaa ka ae ma ka hoailona, nolaila, hiu ae la oia i ke .AP 11 ana * u & pu ma ka aoao komohana i kupohō boi ma kona wahi e ku ana. Ua hahana no na ki pu ana d aole nae i manuheu iho na mokukaua Amerika, iloko paha o uiri ifenmaaiawa]u minute o keia mau ki pu ana, hoomaka mai la na papu e meka ke kani ana o na pu, i keia wa ua like paha me 300 ka nui o na poka i ki ia i na papu a me ke kulanakauhale, ua like me 700 iwilei ka mamao o na moku mai ka aina aku, ua liko me 21,000 kapuai, oiai ka moku e kali ana o ke ki hou aku mai na papu akn. A hala kekalii wa loihi, ua puka hou aku la na moku Amerika i waho ? me ke ki pn hou 010 aku i na papu i kela \va, 1 kekahi olelo ia, ua ke'ako'a ia keia mau ki pu o na aoao a elua mamuli o ke ake'ake'a ana mai o na Kanikela o Farani a me (*}eremania malalo o kekahi mau kunnu. Hayana. Oiai ke kaua ia nei o Manlanzaa, ua hamau loa ke kulanakauhale o Havana ia wa me ba pili piij o na mea a pau, aka, i ka Ava i liiki aku ai na lono, ua holo hou na moku Ameri~ ka i waho, a he miula wale no ka mea maka

iloko oia mau miuute kupilikii ma Mantauzas īa wa 1 hookani mai ai ua Bana ma Central Pask i na mele, ua hoohiwahiwa ia mai la ua alaniii o j?avana me na hae e welo ana *1 la maba nui wale E nana mau ana no lioi kahi jpoe me na Ohe-nana i ka hoea mai o na mokukaua o Araerika, tno ka iwanso 0 kii akn ana 0 ki pu lii navana Uu like o Hayana me he kahua hookahakaha la ī keia mau la, ua lilo i hana imi dala maoli na_lca ohe-nana [teleseop'e] no ka nana i na niokukaua o Amerika 110 ke ku mai i waho o Eavana. O kekahi Berigadia Cenerala o Masa kona inoa, o na poe kipi o Cuba, ua houluulu ae oia i kona mau wahi koa a huli mai la lakou a pau e "kokua i ke aupuni makua o Bepania, a ia paha ko lakou heluna nui ma kahi o ka 4,000, ua makaukaū kekulanakauhale o Havana i na "wa a pau, a ke komo nui mai nei na poe aloha aina e lilo i mau koa no ke aupuni. MAKE O POHAKUHADOLT. Ua make o Pohakuhauoli ko Enolani ka--19, hora 5 o ke kakahiaka, o ke 89 iho la ia o kona mau makahiki, a haalel* mai la oia i keia ola ana. īkawa i nalohia aku la o keia kanaka naauao a kaulana loa o Enelani ma ke kalai aupuni, aohe e hiki ke olelo koke ia ua paa kona makalua, ua loaa no kekahi poe, aka, aolo na« 0 ka piha pono e like me -ka piha pono o na haawina a pau e like me kona oiai, he kalai aupuni loea loa oia, he akamai loa i ka haiolelo, a he diplomatika hoi e hiki ai ke kauo i k« aupuni a me ka lahui holookoa iloko oke kaua ame ka maluhia. Ua haaheo ka lahui o Pelekane i keia kanakama kona ano he kalaiaina kaulana no Enelani. Elike no hoi me ko Geremania haaheo i ka inoa 0 Bisimaka ko Qeremania kalai aupuni kaulana loa, ua hanau ia oia ma Livapulu i ka m h 1809 o Dcc. he haumana no ke kula nui Oxford, puka mai ke kula aku me ka hanohano ika 260 kona mau makahiki, komo i ka Ahaole m h 1832, hoomaka mua kona ma na anuu mua o ka oihana kalai aupuni, iloko ka Ahaolelo, nana i hapai ae iaia i kanaka kaulana loa no ke aupuni o Enelani, ke aupunt hoi i oleloia aole e na poo ka 1&,