Ka Malamalama Hawaii, Volume I, Number 11, 15 July 1898 — Page 12
  12 
    
  Lilo o Hawaii 
 I APANA AINA 
  No ke Aupuni Manu Aeko 
 o Amerika. 
  Honolulu, H. I., U. S. A.  ,  
 July 13, 1998, 
 3.30 P.M. 
                 I ka wa i hiki mai ai ka mokuahi lawe leta Coptic mawaho ae o Waikiki, ua kau ia mai ka hoailona ua hui na mokupuni o Hawaii a lilo he panalaau no Amerika mamuli o ka hooholo ana a ka Aha Senate. Ua piha ku'i ka uwapo mokuahi a me  na  alanui i na kanaka e nune ana i keia lono, a ma ka hora 4:45.  ki  ia na pu aloha, hora 4:20 kani na oeoe a pau. 
  NO KE KOHO ANA. 
                  O ka olelo hooholo e hoohui aku ana i na paemoku  o  Hawaii  nei me Amerika, ua hooholo ia iloko o ka Aha Senate i keia auwina la,  he 42 ma ka  hoohui a he 21 ma ka hoole. 
                 I ka wa a ka Hope Peresidena i hoike mai ai no  ke  koho  ana i ka mea io he 2 hapakolu o ka hale i kupono no ke apono ana i kuikahi, ua apono ia.  O na Senate me na hoa Lunamakaainana i komo ole mai i ke koho ana,  ua haawi mai lakou i na leo huro, nana i hoowawalo ae i na paia o ka hale mai luna a lalo. 
                 Apopo paha e kakauinoa ai ka Peresidena, a e hoouna ia aku i Elele nana e lawe aku i ka olelo0 hooholo a me na hana i manao ia no ka Repubalika o Hawaii  ,  a  ia Peresidena Dole hoi me ka ahaolelo Hawaii, 
                 O John W. Foster ana pana ka Elele e hoouna ia aku ana, a na ka mokukaua e hali mai i ua Elele la, no ke kau i ka hae Amerika maluna ae o ka hale aupuni o Hawaii. 
                 Ua manao ia,  e loaa aku ana i ka Peresidena ke kuikahi, a kau inoa mai oia i ka la apopo, a e hoouna koke ia aku ka Elele o na mea pili i ka Repubalika o Hawaii,  a ia Peresidena Dole me ka ahaolelo o ka paeaina. 
                  O John W. Foster ana paha ka Elele e holo mai ana maluna o ka mokukaua Pilodelepia me ka olelo kauoha a ka Aha Senate.  Ua lohe wale ia mai, eia na Komisina e hoouna ia aku ana e hooponopono i na kanawai no ke aupuni hou, oia o W. O. Smith, a i ole ia o Wm. A. Kinney o Honolulu, John Rikikini o Maui M. M. Ester o Kaleponi, N. W. McIvor, Kanikela mua o Iapana. 
                 Ua manao  ia  , e koho ana ka Peresidena i kekahi poe kupono nana e hooponopono i na mokupuni, a hiki i ka wa e kau mai ai na kanawai hou. E ku ana no ke aupuni malalo o  na  kanawai e ku nei, aohe he mau mea hoololi iloko o na keena oihana nui o ke aupuni, a hiki i ka wa a na Komisina e hoike mai ai i na kanawai hou me ke kulana hookele o ke aupuni. 
                 Ua manao  ia  , he mea pono paha ke hoouna ia mai ona Regimana koa a me na pukaa o na pu nunui e like me ko Kapalakiko. 
                  Eia ke lonolono  ia  mai nei e hoi mai ana ka Moiwahine Liliuokalani o Hawaii Nui o Keawe. 
                 O ka mokukaua monita "Monadnock" ka elua o  na  moku i ku mai i ke awa o Kou nei ma ko laua ano. He mokukaua monita keia i ke kaua kipi kuloko o ke aupuni Amerika, a mahope mai kapili hou  ia  ma ke ano kulana monita o keia wa. He 174 ka nui o na kanaka, he 4 mau pu nui, 10 iniha pakahi ke akea o ka waha, he 7 mile a oi ka ikaika lele o ka poka.