Ka Malamalama Hawaii, Volume I, Number 14, 1 September 1898 — Page 13
  13 
    
  Ka Moolelo 
 Hoonanea 
 NO 
 KUMEBALINA 
                  Ua like no ka nui o Kumebalina me ka manamanalima nui o kekahi kanaka, ua  hanau  ia oia mai loko mai o ka pua o ka olepe, a o ka hapalua o ka iwi o ke kukui pela okoa no ka nui o kona wahi moe. 
                 Ua hana  ia  kona wahi moe me ka lau o na Vaioleta, a o ka lihilihi o na pua Rose o kona kihei ia. I kekahi po ua oiai oia ua pauhia loa ia e ka hiamoe, ua komo mai la kekahi wahi moo pupuka a lawe ia aku la o Kumebelina me kona ike ole ae, me ka manao o ua moo nei i wahine na kana keiki pupuka e nohona i kauhale. 
                  Ia  wa no ua lawe ia aku la keia e ua moo nei a hiki ma kapa o kekahi kahawai akea hohonu, a i mea nona e pakele ai, a-u aku la keia a kau ana iluna o ka lau liliawai i kaawale loa mai kapa mai o ua kahawai nei, kahi ana i hoomakaukau ai i wahi rumi nona. 
                 Oiai oia e noho ana iluna o ua lau lilia nei, ua hoholo ae lana ia malalo ona, a ke lohe nei no hoi lakou i ka leo o kahi moo ia wa a lakou i kieei like mai ai ke poo o na ia iluna o ka ili wai, a nana mai la ia Kumebalina. 
                 I  ko  lakou ike maopopo ana mai iaia nei, akahi no lakou a ike pono i kona mau helehelena, he keu keia o ka wahine ui launa ole mai, a ua nui ko lakou minamina no kona noho pu me ka moo pupuka. Eia ka  na  ia i hoopuoho like ae ai: 
                 "Aole pela!  Aole pela!"  
                 I kela manawa koke no, ua houluulu ae la na ia a pau iloko o ka wai, hoopuni ae la i ke kumu lilia kahi nona ka lau ana e kau nei, a akiaki ae la lakou i ke kumu lau o ua lilia nei i lawe ia aku ai e ka wai me ka nawe malie, e lawe ana ia Tumeberina i na aina mamao mamua aku. 
                 Oiai keia e lawe hele ia nei e na kokoia a ka wai, ua hoea mai la kekahi pulelehua nui a iho ana kona alelo a lou i ka lau o ka lilia wai, a o ko laua oki aku la no ia me ka mama. 
                 Ua  ike  mai la ka Opuu Mei [he manu keia] iaia nei, ua lele mai la oia e apo ma ko Tumebalina puhaka palupalu, a lele aku la me ia nei iluna o kona kumulaau. 
                 Ua minamina loa iho la keia no ka pulelehua nana i lawe mai iaia e hoopaa ia la i ka lau o ka lilia wai, ike iho la ka Opuu Mei i ko Tumebalina ui launa ole mai, a mahope iho, o ka poe wahine o ka Opuu Mei, ku ae la ko lakou ihu iluna a olelo mai la i ka Opuu Mei kane nana i kaili aku ia Tumebalina, he ui io no oia nei, a he hookahi wale no kee, o kona ano like loa me ke kanaka ke nana aku ma na helehelena. 
 Aole i pau