Ka Makaainana, Volume I, Number 41, 17 December 1887 — Huli Halo ka Waikini a Kane, A Pehea aku? Halo na Lima o ka Hau o Kalena, A owai aku? Heaha La ka Mea Lena i ka Uka o Kahui? Haina mai. [ARTICLE]

Huli Halo ka Waikini a Kane, A Pehea aku?

Halo na Lima o ka Hau o Kalena, A owai aku?

Heaha La ka Mea Lena i ka Uka o Kahui? Haina mai.

Ae, eia mai ke hu'ea aku la 1 A Mia iho no i ko alo, a i feo umanina, a eia iho uo i ko oiwi piko pouoi, a oiakeia, ipiai puiwa nao )ioi oe, '■ Ke Kuahine no me ke Kiowao, Ile- mau koko hook'ahekalie iluna o ka laau. . , Ke kahe la v i kai o Ewa e, N T o Ewa ka i'a papa i ke kanaka, , Mai walaau oe o inakani. aaanei, A oia a— Ae, e Ka Makaainana, e hoike ae oe i ke akea, imua o na hoa niakaainana o kaua, i ka puana o keia hanehane o ka manawa. A anoai, pela io paha auanei ka hopena o keia nane, oia hoi keia: He mea nui a he mea hoi e kaulana ai ke aupuni, a i ole, o ka lahuikanaka paha, nona kekahi Ahaoleio hana kaulike i ka pono o na kanaka a" pau o ia Aupuni, e hooponoponaana i ka hana a ia lahuikanaka nona ka aina, a me ua hoa lahuikanaka e ae, a i noho hoa'loha pua pela aūanei e kapa raau ia * mai ai ia Aupuni, " he Aupuni hooponopono Kuinukanawai naauao," a pela aku. . A oiai hoi' au e wāka ana i ka nana ana, ka hoolono ka hakilo ana i na hana kauhaa ano nui o kēia Kau Kuikawa, a mai lilo loa no ko'u noonoo no ke Aupuni moeuhane, aia hoi, me he leo la no kekolohala ka uwe hone,j ka po lai, kuliu ana ka lohe i o'u mau pepeiao, a hoomaopopo aku la, au i na huaolelo, penei no ia : Pehea ka hoi neia Kau Ahaolelo e nana nei ? Ae, hoomanao ae la au i ka'u mau mea o ka ike ana ma keia Kau Kuikawa, a oia no kelamau opua e kau ae la ma ke poo o keia haimanao ana. Oia hoi, ua hulihia ka hale o na Kamehameha, a ua hoako hou ia he halau no kuu Haku Moi aloha Kgāakaua 1., a i hoohanauia mai e ka la r a na ka ua noe i hanai a nui i ka nahele, ua kino a manu he ka hau, a o ka hana a ua/kēiki nei, oia keia i puka maka ae nei i keia Kau Ahaolelo Kuikawa, ma o na 'lii a rae na Lunamakaainana ikoho ia iho-nei, a oia no ka ka mea i hooikaika loa ai «a poai nei nana ke keiki hanau kamehai i puka ka lakou mau moho. Ua ko io no pela, a ke l(3p. nei ka la» kou mau kaena ana me koi ana—-

na kakia kuinao a kolu&ou akamai i hana ai, ua lani Hpna & ua „ houua ilalo. A r kei& ua nate k»u opiaa ekalii; ua hoi po aevln a ! i fceW opua 11411 ; a i keia wa, httlia§n£i na r ]ioopotiopoDO ia aaa o ko kakou , waa Aupuni ilokō o na lima o ka poe na lakoii.ha olelo kaena i ; o kikilo loa—he hoo&aemae. A I ka hoomaopopo maoli ana aku ne e, aole he hoomeamea, aka, he hoomaemae, a i ole, he hōomalimali. A nona au e' puana ae II ei—ua huli'holo- ioNlo ka waikini a Kane i na *hana hoehaa mauKauka paoo lekei o keia Kau Ahaolelo Kuikawa. Ua lele a ua pūalena ae la kuu opua ekahi. A ke hoea ae la ka lua o kau opua, a nona hoi ka puana ia ana me na huaolelo maopopo lea, e kani ai ka ula o na pepeiao, a pii ka manene i ka pane poo, "Halo na lima 0 ka hau o * • . p Kalena." A me nei i maopopo loa ai,—i na la omaka mua loa 0 keia Ahaolelo, ua hoao e mai no na lima kuaka o ka poai e noho mana nei, e okioki i na mea a ko lakou manao pili oihana i lili makawelawela loa ai—i na la o ka Aha Kuhina o e olelo ana he alunu 'oihana; aka, ma ka hoomaopopo ana, e aho ia wa i ko keia, no ka mea, aohe wa i iko ia ai ma ka moolelo o keia keneturia e nee nei, ka makemake iaanae hoohuihui i kahi mau linaa o* ka Mana Hooko o kekahi AupUni Kumukanawai, aka, i keia au ae nei hoi a ka hoehaa i noho ai, hoao ia mai nei poo, he mau Kanawai e hiki ai ke kapa ia aku ma kahi olelo ana he "Monopoli," a i ole, he "Monopolike." A ua ike a ua__hoomaopopo na kanaka a pau, i ke ano o keia, a he mea maikai nae 1 kahi poe, a i kahi poe hoi he mea inoinO Nolaila, i * ka hoopili pono ara ae«i na hoike a kuu opua helu elua, i na Bila Kanawai hoopau Kiaaina a me ka Bila oihana koa, alaila, e uwe io no auanei ka leo o ka mamane i ke kike ia e ka ala. Aka, o kekahi ae la nae o keia mau Bila ae la* ua uhi kapa eleole iaia, a ua moe kau moe hooilo aku la oia, no ke koena o na la o ka honua nei, a i ka hoomaopopo aole e ala mai ana na hueloawa o kona pokii, (Bila Koa) no ka mea, ua mahae kuu opua elua ua kaieka, a ke nalo aku la no ka wa pau ole, a e nalohia no auanei me ia mau pahapaha inoa ana na, lima o Kalena." A i hakalia no a mahae keia opua a'u, ku kilakila ana no kuu opua ekoiu, a nona hoi ka pu-

ana i'ka w&ha o »a'filo%ilo o na ytā> i h&la e &ala ana ma kela peā -keia pea o fo&, aitia me ka ulUi as%n&sU ■ani~Wi 1» ali 7 wa jeiia i ksuk&o Kāhui?" C oia no ia, ; ā no me ia, ame lakou mā. Ae, ika wa ae o ia; a 4 i hikihia niai iiei keia 0 na la o ke ulakolako, momoku mai nei lakou la i ka alilii huki o' ka upena kuu a ka lawakua, nana aku ia la aohe i'a paa, i kana holo i kana holo, ua kohi ka neo, olua ,ka pau, a manalo nae i ke mele a ka poe lawaia pāoa, penei: "Hoorau ka-a ka -iawaia paoa a hooanuanu ili 0 ka hele maunu." A i ka hoomaopopo ana iua pohaku ku, a me na pohaku iamo o keia pa,pa konane, ua hiki pono loa no ke olelo ae me ke kanalua ole—o ke kui keia, o ka holo kela, mau kawa, niole ka luna, kapala ke kea na kaiele ka ai. Ina na ua Haku la o'u ka ai, ina la i lohe oe—auwe! ua kii ia aku nei ka ka na 'lii a me na nanai hoi mua e hoi hou mai, i pupukahi hou ae ka lakou ma ka ae, a hooholo hou. U! he ahu iho paha. I ka naria ana he elua no mahele o ka Ahaolelo e noho nei; ka mahele oka poe aloha alii a aloha aina, a%ie ka mahele o ka poe maauaua aina, €f pkkali ana 1 mau pomaikai no na mamo a lakou o keia mua aku. O ka pau keia o keia opua nona ka j>uana "heaha la ka mea lena i ka uka o Kahui," a o ka haina * wale no koe. A penei no ia— < He mau koko kahi iluna o ka laau, ke hookahekahe la kahe i kai o Ewa e—No Ewa ka i'a pa i ke kanaka, mai walaau ae o makani auanei. E! kili! kili! kili oe- i ka pua e! Nolaila i nui ke aho, ena pokii. E aahu ika aahu apo o ke aloha—i kou Moi a me ka mahiole o ka manaoio aloha i kouaina a me ka ihe laumeki - o ke aloha i kou lahui ponoi. Ake lako ae i keia mau mea e paa ke kuokoa o kou aina a me ka hooponopono ia ma ke ano kaulike oiaio. Makaainana Oiwi. E malama ia ana he anaina haipule no ke kau lima ana e ka Haku 6ihopa o Honolulu, ma ka Luakini o Sana Anaru, i ka hor& 2:30 o ka auwina la o ka la apopo. Ua lono wale ia aole e hok> &ku ana ka mokukaua Beriiania Konakueka no Samoa, aka, e kakali ana a hoea mai kekahi«moku okoa ma kona wahi, alaila, haalele iho no Panama.