Ka Makaainana, Volume I, Number 2, 8 January 1894 — Page 8

Page PDF (822.57 KB)

HONOLULU, OAHU, POAKAHI 8, 1894.

Na Mea Hoikeike Hawaii.

Iwaena o na ukana i laweia aku e ka Auseteralia no ka Hoikeike Hooilo, he mau pahu kumu hope ulu, kumu ki ulu, mai Hamakua, Hawaii, he elua pahu laau me na i'a ola like ole o kakou nei, a iwaena o ia mau i'a na puhi, hee, papai, a he wahi mano uuku. E haunaele aku ana paha keia mau pahu i'a i ka moana.
         
He kanaka heenalu aku nei kekahi, nona ka inoa o Kapahee, mai Niihau mai, me kana papa no, kana wahine a me ke keiki. He elua bipi, a o keia mea ae la no ka mea nana e kau, a me kona hoikeike pu aku hoi i ka heenalu a me ka luu a o i'a ana, oiai, o kana o aku la no kekahi me ia. Ekolu mau kaikamahine hula kui, malalo o ka hooponopono   ana a D. Kaahanui. A o na mea o pau, aia malalo o ka L. A. Kakina lawelawe a hooponopono ana.

 

He Hoopii Kivila i kekahi mau Hui Kalepa.

Ua waiho ae ka hui kalepa o H. Hakapila Ma iloko o ka Aha Kaapuni ma ka la 2 o Dekemaba,1893, he hoopii i na hui kalepa malalo iho. C. Burua Ma, W. G. Iwini Ma, Kakela me Kuke, T. H. Kewiki Ma, H. A. Wilimana a me A. Iana no ka uhakiia o ka aelike. Iloko o 1889 ua aelike keia mau hui ae la a pau e uku like i na lilo ma ka hoopae ana mai i na limahana Pukiki, malalo nae hoi o ko ke Aupuni hoomalu ana. Ua aeia keia hana a ia mau hui i hoohui ai e lawelawe e ke Kuhina Kalaiaina. He mau hoolilo kekahi i ukuia, e laa na lilo kaahele a me ua uku hana o na poe i hoolimalimaia e holo i Madeira, a ua ae hoi na poe i hoopiiia e uku i ko lakou mahele. A hiki mai i keia wa ua pau kela hana, a ua koe iho he aie o $1,751.91 a me ka ukupanee mai Novemaba 23, 1893. Ua hoole nae na poe i hooopiiia i ka uku nui aku i ko lakou mau mahele pakahi, no laila mai keia hoopii.

Ua loaa mai ia makou he kope o ka buke moolelo "Olaudo Kaaka," i unuhiia a i hooponoponoia e F. Meka. Mahalo.

He Ilamuku hou ka i lonolonoia i na la i hala iho la, aole nae hoi i hoea ae i kahua kaulai a holehole iwi.

Ua hele makaikai aku kekahi poe luina manuwa Iapana ia Iolani Hale i ka Poakolu nei, a i ka Poaha mai hoi na poe Pelekane.

Ilalo o Ewa i ka Poaha nei kahi i hoolauleaia ai na haumana kula Sabati o ke anaina haole o ka Luakini O Sana Anaru malalo o Mr. H. Kewiki mau lilo.

Wahine Hoeha e Lawe Ola.

I kakahiaka Hape Nu Ia nei i haawi maoli ae ai o Mrs. Vina Kini iaia iho i ka Oihana Makai, o ke kumu ua kipoia e ia ka kai, o ke kumu ua kipoia e ia ka mahamaha o kana kane manuahi, Keoki Wasinetona, me ka oioi o ke kipikua. He mau paele laua, a he mau malihini ianei. Ua ulu mai keia i ka loaa ana ana aku o ua wahine la ma kona hale i noho ai, makai o Kaholoakeahole ae nei, me kekahi paele kane okoa, pii hoi ko ia la kai a pai ana i na papalina o ka wahine, oiai, ua ano ona oia, a mamuli hoi o ka makau ua holo ua wahine la a puka iwaho o ke alanui. Iaia iwaho ua haule aku ke kane iluna o ka moe a hiamoe, a i ka hoi ana aku o ua wahine la, o kona wa no ia i kimo aku ai i kela mea eha. Ua kukonukonu ka eha a ua laweia i ka Halemai Moiwahine me ka hopohopoia no nae o kona ola. A hiki mai nae hoi i keia la, ua ane oluolu oia a o ka palekana loa ae koe. I ka Poaono nei i ku ae ai ua wahine la imua o ka Aha Apana, a ua hoopaneeia ka hoolohe ana i kona hihia a ka Poalima ae, me ka manaoia e oluolu kupono loa ana ke kane a hiki hoi ke hoea ae imua o ka Aha. O keia wahine hoi, me he la he mea lealea wale no kana i hana ai, oiai, aohe ona ano mihi iho a kaumaha mai la hoi, he ole loa no. He kohu uahoa loa no, a he makona maopopo maoli no me he mea paani wale la no iaia.

Ke kuupau mai la ka halewiliko o Makaweli, Kauai, i ke kopaa ma kahi o 1200 eke i ka la. Ua ku mai o Pele i ka Poalima nei me 4200 eke, a aia no he piha hou nona ke kali mai la iaia ma ia wahi.

I ke ahiai Poalima nei i hoikeia ae ai ma ka Halewai no ka hala ana o ka manawa o ehiku poe o ke Kamepiona, iwaena o ia poe he elua koa malina. Ua eleu koke ae na owau o ke Aupuni, a iloko o umi minute ua loaa eha, o na malina kekahi o ia poe. O kekahi poe iho aohe i loaa, malia ua hoololi nui ae i na aahu o lakou. Hauoli na makai i ka pokeokeo i na uku makana.

Ua ikeia o J. Kamara, Pukiki, a me A. Gatenebega, Iudaio, mea malama buke o ka hui o Kalihipama Ma, e u komo ana iloko o ka hale-papaa ma ke kua mai o ka halekuai i ka auwina la Poaono nei, a mahope iho ua hoea aku ke kaapio o Kimo Kate, ma Alanui Kaahumanu ae, a ua puka mai ua mau mea la me ka ukana luuluu a kau ana iluna o ke kaa, a o ua ukana la he 12 paha mau pu raifela. Malia i mea hoolako no i na poe Pukiki a poe e ae paha o ka poai Pi Gi.

KELA ME KEIA.

Ua puka hou ae ma Hilo he elua mau mai piwa ulaula.

Ua hookohuia o J. H. Coney Koni opio) i Hope Makai Nui no Lihue, Kauai.

Mamuli o ke ano nele mai o kakou nei i ka ailamahu, ua hoomaka ae ka pii o ke kumukuai o ia mea.

Ua haawi makana Hape Nu Ia ae o Mr. T. H. Kewiki i ka Puali Puhiohe Lahui i ka huina o $50. Nui kela, ola!

Poaha iho e ku mai ai ka Monowai mai ka Hema mai. A ma ka la 18 ae hoi e loaa mai ai na lono hou mai Amerika mai ma ka Mariposa.

E haawiia no i umi keneta (.10) no kela a me keia kope o ka nupepa oili pule KA LEI MOMI, helu 6, o ka makahiki i hala, ke hoihoi a mai ia makou. E hoolohe i keia!

He hoomaamaa paikau eke one ka na koa kiai Pi Gi o Iolani Hale i ka Poaha iho la, a ua neo ia mau mea mai ke alo aku o ia hale. Ua pau nui ka paha ka hopohopo.

Ua hoopaneeia mai ka paani ana o ka Puali Puhiohe Lahui mai ka po Poalima mai i hala, a ka po Poaha ae nei ma ke kuea o ka Hotele Hawaii. E naue nui ae e ike i na kahuli leo lea.

Eia ka mai la garipa ke pahola hou mai noi i keia mau la, a eia no hoi kahi poe ke waiho nei malalo o kana mau upoi hoopilikia ana. Malia no ke anu mai hoi kahi o keia mau po. E akahele!

Ua hoopauia o S. K. Kuula, elele o ke Keena Waiwai, i ka Poaono nei no kona ae ole ka e auamo i ka pu ina e kukalaia ana he kaua. A pela no ka hoi me ke kapena makai o Waikiki, a ua hoi aku la oia me kona ohana ma ka Auseteralia.

He aha hoolele kii ka i haawiia ae i ka po Poaha nei, maloko o ka halekula ma ka pa o ka Luakini o Sana Aanaru, i na haumana kula Sa bati a me na haumana o na kula Vilikini o Sana Anaru a me ko Iolani poe kamalii. Ua hauoli na kamaiki i hiki nui ae.

Ua aui ka la, hora 1, o ka Poaono  nei a holo aku la ka Auseteralia. Laukanaka no hoi o kai o ka uwapo Osianika a ohuohu no hoi na ohua me na lei ilima a me na ohu e ae. I lohi oia no ka hiki hope ana ana aku o kekahi mau ukana no ka Hoikeike Hooilo.

Ma kela hoopii koi poho a D. L. Kalawaia laua me J. K. Apio kue ia Kapena L. Anaru, kela makai paniolo bipi, ua hooholo ka Lunakanawai Apana i ka Poakolu i hala iho la i ka pono ma ka aoao o ka mea uhai bipi. Ua hoohalahala na mea hoopii i ka Aha Kaapuni.

Ma ke Kimo Maki mai o kakahiaka Poaono nei i loaa mai ai ka lohe no kekahi ulia i loaa ia Geo. Mundon ma Kapaa, Kauai, i ka la Hape Nu Ia nei. I ka hololio oia a haule ma kona aoao akau, a ua haki aku la kona lima ma na wahi elua, a me kekahi mau palapu e ae no.

Ua hipuu polena ia e Rev. H. H. Paleka, ma ka la Hape Nu Ia nei, o William Kuhia ia Emele K. Mahelona.

Ma Pauoa, i ka la 5 nei, i make ai o Joseph Heanopele i ka 19 makahiki a me 8 malama o kona ola ana ma keia ao.

O ka Poakahi i hala, Ianuari 1 oia ka la hoaono o ke okipoepoe ana o ka Haku Iesu Karisto, a o ka Poaono nei ka la hoano o ka Epipania, oia hoi ka la o kona ike mua ia ana e kanaka iloko o ka hale laahia o Iehova Saboata. He anaina haipule ko ia mau la ma na luakini Enelani me Roma

I ke ahiahi poeleele o ka Poaha nei i ku mai ai ka mokumahu Kulanakauhale o Pekina mai Iapana a me Kina mai, a maluna mai ona he 183 Iapana a me 51 Pake, aia nae i Kahakaaulana kahi i hoomalu nui ia ai. Ua holo loa aku oia no Kapalakiko i ka auwina la Poalima nei.

Ua hoao aku kekahi poe kiu a poe ake lawe ola paha o na Pi Gi e komo aku i Wasinetona Pa i ka po a ao ae Hape Nu Ia, a i naholo nui nae hoi i ke kaalo ana iho ma ke alanui ma ke alo o kekahi "uhu maalo i na maka." He keu ka a ka hoaano loa ia po, ua makaalaia mai no nae hoi maloko mai.

Iloko o na la o keia pule iho la i hoomau ai ko na poo Pi Gi ninaninau ana i ko na luna Aupuni kupaa mahope o lakou, ina e kukalaia mai ana he kaua, aohe nae he poe i hoopauia a hiki mai i keia la. Ua pau na kakauolelo Hawaii o kekahi mau keena i ka ninauia, aohe nae hoi i akaka ko lakou mau hopena.

Ma ka hoopii koi aie a T. K. R. Amalu, ke i ka Hui Kope & Hua-ai o Kona no $385, i hanaia ma ka la Dekemaba, 1893, ua haawiia ka pono no ka mea hoopii i ka Poalima iho la e Lunakanawai Kupa o ka Aha Kaapuni ma ke keena. He hihia keia i hoololiia mai ka hana ana imua o ke kau kiure o Novemaba i hala.

Imua o ka Ahaolelo Pi Gi i ka Poaha iho la, ua waiho aku o F.M. Haki i kona kulana Hope Peresidena, a ua koho houia ae o W. C. Waila ma ia wahi. A ua waiho ae no hoi ka Loio Kuhina, keia pookoi ike kanawai, he bila kanawai e hookaawale ae i ke kulana Kuhina o ko na Aina E mai ke kulana Peresidena aku, aia i ke Komite Hookolokolo.

Ua ahewaia o Naihe no ke apuka ma ka la 15 o Novemaba, 1893, ma kona lawe ana hoolilo aku i kekahl lio o J. N. Kaiaikawaha i loaa iaia a lilo i ka Pake no $10. Na ka Pake keia hoopii iaia, a ua hoopai ka Lunakanawai Apana iaia i ka Poalima nei e hoi i Kawa e hana oolea ai no 20 la. Ia la no i hoopaiia ai o Kamaka he $15 no ka loaa ana aku o na pepa ki-pa maluna ona.

J. K. KAHOOKANO.

LOIO a he Notari no ka Lehulehu.
KEENA HANA: Alanui Kaahumanu.
Honolulu. jan. 8. 2-tf

F. J. TESTA (Hoke),

KEENA HANA: Helu 15, Alanui Kaahumanu, me ka Mea Hanohano A. Rosa.