Ka Makaainana, Volume I, Number 4, 22 January 1894 — O ka Aie Dala ke kumu e Ulu ai ka Lahui, Mau ke Kuokoa, a Pii ka Waiwai o ka Aina. [ARTICLE]

O ka Aie Dala ke kumu e Ulu ai ka Lahui, Mau ke Kuokoa, a Pii ka Waiwai o ka Aina.

[Hoopauia.] A pela no hoi e lilo pu mai ai na. wilikw e banekarunaia aku | ana a me na kuiou waiwai o ka aina i lilo aku ma ua liuoa o na | kanaka o na aina e, a e pau mai ana ia i ka lilo i ke Aupuiii no ka wa peiio. Ma keia mau kuinii wau i inanao ai, he mau kun»u keia e kukulu hou ia ai ke kuokoa kuloko o ka aina ka mana o ke dala, no ka mea, 0 ka nele ana o ke Aupuni i na iniha aina oie, o ka nole ana no ia o ke kuokoa o ia Aupuni a me ia lahuikanaka. E hoakaka au ma knhi e pili ana i ka hana ana i dala ponoi no kakou ma Hawaii nei. Ē olelo paha kakou i milior»a nae ka hapa ma ke gula a 1 hapa miliona ma ke silcva, i mea e hoohana pono ia ai ko kakou dala me >a lawe ole ia ae • ke dala io a me ke gula, a komo na mea paipai e ae e like me ka sileva a me ke gula ma ka nauaina> Ma keia hana ana, ma k« kuni ana i ko kakou dala ponoi, ua pono kona waiwai me ke kolohe ole ia. Ke olelo nei au ma ka aie ana 1 ke dala, he mea pouo e kulfuiu ia ona banako no ka lahui. He kumu ia e hoomaamaaia ai ka lahui Hawaii e hookuanoono a e malaina i ke dala mamuli o ka hauaia ana i kauawai e kaUoha

maoli $na i ka khpi e |>ela, henaea boi e hootilu mai i m mnn&o īloleo © na kai&ūka Ha waii a pauehooikaikai ka im|i waiwai ana, mamali o ka hana aelike ana me ke Aupuni i ko lakou mau wahi kuleaaa aina 110 ka wa kupono, a iaa pa« ka manawa me ka hiki ole ke hoo* kaaia, ua lilo ka aina i ka Banako # ka Lahui, me kona noho nae ma ua wahi la, aka, na ka Banako Lahui e kwelawe i na mea e hikMii ke hoihoiia mai na poho o ka Banako Lahui, Ke manao nei au e 'pono e imiia keia ai© dala ana iwaena o na poe waiwai iioko nei o ka aina, a ina aole e loaa iloko noi. e huhia kela aie (iala ana iwaena o na aupuni nui o ke ao nei. oia o Amenka Huipuia, Beritania Nui, FaTani a nye ua aupunie ae paha kahi e hiki ai ke loaa m% ka oluolu. Ua manao no hoi au, o ia aie ana he kumu kupono keia mawaho ae nana e noopaa i ko kakou noho kuokoa ana, ma ko kakou aieana i oiau miliona dula ia aupuni aku, ia aupuni aku, oia no na aupuni nui a ikaika o ke ao nei, e iike me ia i hoikeia ae la maluiia. v Ina huli aku kakuu a naiia • ka p p .in«'H e hh aupum liilii o i pi, ' io h iian ia k;'kou '* ioiiH ko iko- m'au i f vv»« inai h m » na• I )K "Ed 4 l. L> i _(. K \ W nop ko lakem iii,, << ■■k $94,189.505. Sa kone, $165,815,000; B.deua, $77,851,480; Hesse, $10,883,640: mokupuni o Mauritius, e like me Molokai ka nui, he $5,164 > 435. He moolelo wale no ko keia mau aupuni liilii a pau, e hoike ana i ka noeau o ko lakou mau kalaiama. Nolaila. ia kakou e j aie ai, he naea pono no e.kuku- i laia na kumuhana holomua a I pau i mea e pono ai na kaiua- j aina a me na malihini iioko nei o ka aiua, (1) mamuli o ke kukulu ana i mau hale hoomaha nO ua kane (Hale Hookamakama) a he kumu hoi e kinaiia ai na hana lapuwale iloko o ke kulanakauhale noi a me ka aina a puni, (2) e kukuluia hoi na hale piliwaiwai o kela a me keia ano, ma ka laikiniia ana, e like me ka pepa, sifa, pakapio a me na kemu piliwaiwai e ae a pau, a (3) e ae aaa no hoi e laikiniia ka opiuma. E hoakaka au »o ke kukulu ana i na hale hookamakama ma ke kulanakauhale nei e like me ( ko na aupuai e ae. He mea pono e hookaokoa loa ia ia wahi ma kekahi wahi kupono iloko o ke kulanakauhale nei, ma ke kukulu ana i wahi hoouiaha no na ma'i Kane ma ke kukulu ana i kekahi hale a mau hale paha inalalo o ka malama maikai ana a na kauka o ka Papa Ola; i wahi nq na kaue a pau e hele ai a hoopau i ko lakou kpumaha a | me ka luuluu. ! Ma keia han» ana, he mea ia

ia.mau.4saav aar kumu f& isi kkou a e &k^Baiipahai * *.mfp6 ! pQ*o .! ae © lawelawe anaiaaiioliaaa iwa<pa o na wahio© i : He ktfmu «o hoi ia e kinaiia ai ka ulu ana m&i o na haahaele iwaena o kekaki poe māikai e noho naaluhia ana, a e hanaia k« kanawai e hoopai ikaika Los ana ina wahine e ae, ko© ca poe i iaikiniia- no ia hana. E maheleheleia na papa like ole iwaena o keia mau wahipe, oia ka papaekahi a me ka pape elua a ekoiu paha. Ua. ula wi na hoohaumiaia ana o n* wahine nialalo o keia hemahema nui o ke Au{>uui, & ua naanao au ano ka manawa knpono e kukuluia £i keia mau kumu ioAa nui o ka aina, a e hoemi pui ia ai hoi ka hoohauiaia nui ia a&a o na kaikamahine opiopio a e hoemiia mai ai hoi ka hoolahaia ana ona ma'i kaokao a me na ano mn'i pelapela iwaena ona kane ame na wahine, a e hoopaiia hoi na kane a me na wahine a pau e huna ana i keia mau ano ma'i a me na wahi«e ma waho ae o keia poe a e hana ana hoi i keia mau hana, me ka ikaika loa ka lawelaweia anao ke kanawai ma na a&o a pau. He kumu waiwai no, hoi e lu T »ui ia ai ke/dala iloko nei oka nina e na Inalihini mai n** aina e mai, ke kukuluia ona mau * hale maikai, a me na mea a pau e oluolu ai, ke lawelaweia keia oihana ano nui e waiwai āi ke Aupuni. R Hoapili BA£BR.