Ka Makaainana, Volume I, Number 4, 22 January 1894 — KELA A ME KEIA. [ARTICLE]

KELA A ME KEIA.

Ua mahuka aku mailoko aku o ka pa ma'i o Kalihi i kk pā Poaiima ih@ nei, kekahi kaikamahine ina'i, a «a nalowale loa oia i keia manawa. Eia ianei o Rudope Sepekela, ke . keiki a ka Ona Miliona, no ka uana ana i na oihana a kona luaui maanei. E hala ana he mau la iaia maanei. I ka hora f>.o ke ahiahi Poalua i hala, lanuan 10, i piha ai ka makahiki hookahi o ka hooleleia ana mai o na koa mai ka mokukaua Amerika Bosetoua mai. He ahaaina ka na poe Hawaii hoohuiaina i ka la 17 uei, mauka o kahi noho o G. L. Desha (Kinikake) ma Koiuiu., Ilaila o Kawainui a me kahi po« e iho. Piha hauoli mau ko awa. o Kou nei i keia mau 'po konane 0 ka mahina i ka hoehoene o na ohe a na keiki puhiohe aukai o luna o ka mokukaua Piladelepia. Mahope iho o ko Kaapuni huikalaia ana, ua hoi hou ae no oia a noho ma Kalakaua Hale, mamuli o ko ka llamuku ae ana, a hiki i ka wa e loaa ai o kawa hana. Ua h©puia e Kapena Mak»i Kahookano a me kekahi mau makai iho, he 8 mau Pake puhi opiuma i ka po Poaono ma Kikihale ae nei. a na huiui ia ae no Kalakeua Haie. Ua hooliloia o G. W. R. Kini, he ahiikoa Pi Gi, i mea hanekarupaia ika Poalima nei. Aia ia ka hoi i hea na okeni uluhaku nunui o keia mau la o ka noho iutanela ana. Ua hoOkohu ae ke Kuhina Kalaiaina ia J. S. Emekona, Robata W. Anaru a me Albert Trask i papa komisina na lakou e hooponopono na poho aina ma ka Panalaau Ma'i Lepera. V Elua aha puhiohe oke ahialii Poalima nei, hookahi ina kela hotele ina Waikiki, kokoke i Kaluahole, na ka Puali Pnhiohe Lahui, a o ka lua ma Maki Ailana, na ka Bana Pi Gi. Ua hoi mai o P. C. Keoni me ka pala o kaua maia. laia i lele mai ai 1 ka Poaono nei, mai ka Mariposa mai, ua olelo ae 1$ oia i ko iakou poe ma ka uwapo—"Ua pono kakou, ua pokepokeia a maloo." 0 ka hoolimaii'na no umi makahiki o na aiua Aupuni e waiho la mawaena o Moaula a me Keaiwa, ma Kau, Ilawaii, ka 1 hooiiloia i ke awaleea Ponli-ma nei no $250 o ka makahiki i ka Hui Mahiai Hawaii. Ua eha he lio ma Kalihi i hookui i ke kaamahu a Hope Ilamuku Balaunu ī holo ai ilalo o Ewa i ke aliiahi Poaha nei. Ku ke kaa, a i ka nana pouo ia ana, aohe wahi e manaolana ai no ka palekana hou ae, ua ki poka ia eka Hope Ilamuku a make loa. Ke manaoia iiei e hoopau i sa inea malauia hiike o ku Hale Leta, a ua inakemake h' i ke Kuliina Waiwai ia J. W. (iivini, o Wailuku mamua, e hoi mai a noho ma ia wahi, a ua lilo hoi ia manao i inea kue l<»a ia. No ia poia oia, a U( ole niakon e kuīiihewa, ua nalowale aku kokahi puu «lala <> ka Papa Hoo. naaviao iaia ī noho Aii'ena Kula ai nianiua.

He Iocfo" telegai k ama ka i lōaa mai ia Kmka ka Poao< no nei, e haik© uaai ana iiea loii© luuiuu no ka eoake aoao kona kaikuahine hookahi, MadaUQe Moijso, ina PaFisa i ka lall nei. Ho ki pu ka Emaluka hana.i ka wmiaao oka Ja 17 nei, he hoike hoi no kona hauoli no ia la. hamo v#»nifei o lakou Pi Gi. Aohe oia i noonoo f.e no ka hiamoe o kahi poe, hana kuli nae hoi la. Ua haalei® aku ka Auseteralia ia Kapalakiko 1 ka Poaono nei, a i keia Poaono ae e ku mai ai, a maiuua mai ona makou 1 manaolana ai e loaa mai ana ka makou pepa ponoi i kauoha aku nei. Na J. Paaluhi maoli uo o uka o Manoa i hoike mai ia makou no kona hiu ana ae i kona hae Ainerika, ma kona home, i ka la 17 nei a he paina moa kainai. Ua hiki no īa hana a ua hoohuiaina, he wa ko na j>oe a pau. Ua lioopaiia o Kolopiue imua o ka Aha Apana i ka Poalua, la 16 nei, no ka hoeha ana ijt Holokahiki, kana wahine pili kapekapeka, he $10 me na koina. No ka aumeume wale ina no keia ae la, poohu ana ka lae. Mai '.imanui wale no hoi paha na kane i na wahine, ivo ka mea, he hopena awahua a poohu ka lae, a lilo wale ana no kahi ola i kahi e. Ua hooleia na kumu hoohalahala a ka Hui Kope a me Hua-ai o Kona i kakahiakaPoiima oei, e Lunakanawai Kaapuni Kupa, ma kela* hoopii koi aie a T. K. R. Amalu. Oiai, ua hoohalahaia loa ia aku la i ka Aha Kiekie, ua kauoha ae la ka Lunakaiiawai i ka ukuia aku e A. S. HakHwela, ke ganasi, o ka huina o $156.38 mai iia dala rna l'ona lima, a ine ka olelo hooholo pau loa a ia Aha. Ua piha ka inakahiki o¥6 GariĒaladi Keoua ola aha ma keia ao i ka Poalua i hala iho la, lanuari 16, a ua haawi ae na makua i papaaina hoomanaō ma ia la ma ko laua wahi noho iwaho o • Kaluahole, Waikiki. Ilaila aku lie heluna nui o na hoaMoha, a ua ai a lawa me ka inu pu no hoi a kena i ka lokomaikai i paholaia mai. E ola loihi ka opio uona ka la, oia ko makou manaolana no«a. Hora 8 o kakahiaka Poaono nei i ku mai' ai ua Mar:posa. Ua ikeia oia i ke alaiila loa aku, aka, ua kalowa iwaho no ka paa o ke awa nei i ka noe. I ka Poaono noi lanuaii 13. i haaiele aKu ai ia Knpalakiko, a i lolii no ke kali i na eke leta Pelekane, oiai, ua haule elua la a pae mai i Nu īoka. Ua holo loa aku no na Panalaau mahope iho o ka hora 8 o ia poeleele na ilio. Ua haule ka hoopii a Keawehaku (k) uo ke kapae f.ua ae i ka hoapono ia ana o ka palapala kauoha hope loa a Akahi (w), i niake kahiko, imua o Lunakanawai Kaapuni Waikina. Iloko o 1877 i waihoia ae ai ua palapala kiHioha la e 0. 11. Bifeopa no ka hooponoponoia, a ua waihoia ka waiwai a pau ia Mrs. B. Pauahi Bi"hopa, mahope-o ka inake. ana oJ. 11. Kapaa, kuna kane, a maniuli hoi o na ike i waihoia imua oka Aha ia wa, ua hiki ole ke ifia keia kiuuu ho»>j.ii.

Apop® - © , mal a* ka^ofcs*; inkliu Wtemu maiiia Panalaaa , Beritaoia- ina ;t* Akau ;»**. Ua ae ; © Lunakanawai Kaa- ! puai K'upa, 1 ka Foalima ss4l, i ke noi a &ev. D. Kapaii no koaa ' hookohuia i luoahoopoaop<iii# no ka waiwai o kana ?rahiue i make, 1 kohoia ka waiwai 10 ma kahi o $2,400- He 1200 ka bona. 0 oa hooilina, oia uo ke kane a | me Kahoohuli, he makūakane | ma ka aoao o ka luaui na&a : mai oia. He aha hoike aloha ka i ha- ! awiia ae naa ka Luakini © Kaukeano hou, i ke ahiahi Poakahi i hala, no B«v. E. G. Bekewita. I kahi ahiahi mai i kau aku ai uoia ke Kalaudine a hala aku la no Maui, ma kahi o kona kihapai hou i Makawāo. Ua haawi ae na hoahanau he makana o $300. Mahope o na hoolaulea ana, ira hookuuia na hana. Apopo, hora 8 0 kakahiaka, ma ka Luakini Katolika Botna, e uoia ai ka hipuu polena niaemae o ka noho materemonio ana mawaena o Giovanni Apianni Long, ke keikikane hiapo a Kulia Kolopana me Kale Lona, kana kane mua, a me Miss Laurita Kaualokulani Kaae, ke kaikamahine a Mr. a me Mrs. J. Kaae. He mau opio laua a elua. Ke pau ka mare, alaila, he papaaina k'o kahi 0 na makua, a i ka hora 10 ae e kau ai laua ma ka Malulani a uHiolo akuno Kailua e lioohala ai a e walea ai i na la kinohi o ko laua noho mare ana. Elua mau keiki, he Hawaii a he Pake, i komo aihue ae i kekahi halekuai lapaua ma alanui Beritania i ka auwina la Poakolu 1 hala iho la, a ua lawe aku he mau hainaka ailika. Ua ikeia laua a Ma ka uwapo a Kamika-i jfoa<ai ka Pake, a ua holo loa a pee iloko o ka lepo piiopilo malalo o ka Hale Keaka Pake, a i ikeia oia e kekahi keiki okoa. a mamuli o ka ulaaia ana o ka papa, ua paa oia i na makai. Aole i liookolokolōia ko laua hihia a ka la apopo e hookolokolo ai. Ua hoea mai ke kiapa Amerika Martha D<ayis i ke aumoe p ka Poalua i hala iho la, a i kakahiaka āe 0 ka Pōākolu i hookomo loa mai ai iloko o ke awa nei, iloko o 151 ia holo m&i Nu loka. Nui ka i.uo' i loaa inahppe o ka haalele ana aku, a mahope mai ija loaa i ka malie a ka makani ole, a oia ke kumu o ka iohi loa, hala he ekolu pule aoi aku mawaho ae o ka naanawu i manaoia ai 110 kona ku mai Ke pau ka hue ukana ana, alaila,' holo loa aku no Honokaona a no na Paemoku Pilipine paha. Ua lawe mai oia he 15,000 pahu aila honua, a pau ae la hoi ia makapehu no ka manawa. Aia no hoi malnna oim he heluua pepa nui no kekahi o na halepai o kakou nei, a e ola iki ae ana paha ka makapehu pena o ua halepai nupepa a pau.