Ka Makaainana, Volume I, Number 5, 29 January 1894 — Page 3

Page PDF (874.17 KB)

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, IANUARI 20, 1894. 3

HE MOOLELO KAAO

MONE TIKERO
---KA---
HOLOLIO I KA WA HOOILO
---KA---
UI MAALO I KE KUPULAU
A O KE
KEIKIALII HARE MATINE
---KE---
KIAHA OPAKA O NINEWA.
MOKUNA IX.

Ka hololio iloko o na Ululaau---
Ka
makua me ke keiki---Ke
Kupua Figinedera.

"O U zima, o Uzima, oia ka inoa a ko'u makua i olelo mai ai ia'u, oia ka ko'u makuakane. Nani ka lokomaikai o na lani o ka lawe ana mai ia'u a hiki i keia wahi."
               
"Ae, e Mone Tikero, he oiaio kau e olelo mai la. A oia ka'u e noi aku la ia oe e waiho malie iho oe i keia mea huna ma ka papa hoomanao o kou puuwai, a hiki i kou wa e lei ai i ka pua lilia o Subieda," wahi a ke kahunapule i pane maiai.
               
Mino aka iho la ua keiki la no keia mau olelo hope a ke kahunapule i pane mai ai, alaila, pane aku la oia.
               
"He oiaio, wahi a ka hoike a ko'u makua ia'u, na'u ka e hoike keia mea huna a oukou i hana ai."
               
I keia manawa no i pane mai ai he leo malihini ia lana mawaho mai o ka hale, a emoole ku ana imua o laua he wahi keiki uuku a noi aku la i wahi apana palaoa nana no ka mea, ua pololi loa ia oia no kona hale ana mai i ke alaloa.
               
No ia mea i pane aku ai o Mone Tikero, "aole he apana palaoa ma ko'u lima e hiki ai ia'u ke haawi aku nau, aka e noi ae au ia Uzima ko'u kamaaina o ke kipa ana mai nei.
               
Ia manawa koke no i eu ae ai o U zima iluna a kii aku la he mua apana palaoa i pulehuia a me ona kiaha waina, a haaawi aku la i kahi keiki.
               
Hopu iho la ua wahi keiki la i kahi kiaha waina a kamau ae la, alaila, puana ae la,--
               
"E hoomaikai ia o Alahe na Mone Tikero e lei i ka pua lilia o Subieda. Ha, ha, aole na ka mea okoa. A ke inu nei au i ko keia kiaha no ke ola o ka Hololio i ka wa Hooilo. Iloko o ia manawa i inu hou ae ai ua wahi keiki la i ko ke kiaha a pau ae la, a ai iho la i na apana palaoa pulehu elua e waiho ana imua o kona alo.
               
Ua hookahahaia ko Mone Tikero manao no keia wahi keiki uuku, nolaila, ninau iho la oia i kona inoa, a oia kana i pane ae ai,---
               
"O Muhiana ko'u inoa, a mai ka aina mai nei au o Peresia, a e hele ana au i ke aloalii o ka Moiwahine Tumerenia o Alabia.
               
"Heaha ka hana nui a Muhiana e hele nei iloko o keia manawa ino o ka hooilo?" wahi a ke kahunapule i ninau aku ai.
                "E hele ana au e hoike i ka nuhou imua o ka Moiwahine no ka mea e pili ana i kana keiki."
                "Ina pela e moe iho kakou ma ko'u hale i keia po, a ka la apopo ia hele aku ma kau hana, oiai, he nui ka ua a me ke anu, a he mea waiwai ole hoi ka hele ana iloko o keia wa ino," wahi a ke kahunapule
                "Aole e hiki ia'u ke noho, aka,
e hele no au ma ka'u huakai," wahi a Mone Tikero.
               
I kela manawa i kau mai ai na maka o Muhiana maluna e Mone Tikero, a liuliu pane mai la oia,---
               
"O Mone Tikero ka mea nana e lei ka pua lilia o Subieda, ka hoku kakahiaka o ke aloalii o Samanadaia. Ha, ha, ha! O! ke keiki i hoolei ia iluna o na lala laau. E hoike i ka mea huna!"
               
Iloko o keia manawa i ano e ae ai na helehelena o ke kahunapule, a ke nana aku iaia, ua kohu kanaka i waiho iloko kekahi ma'i nui ka hele a nanakea.
                Aole e nele
ka nanakea, no ka mea, ua loaa pono aku la oia i na olelo a Muhiana ka makaula o Peresia.
               
Ua moe iho la oia me ke kahunapule ma ia po, a o Mone Tikero ua kau ae la oia maluna o kona lio a hele aku la ma kona alahele mau, a maluna o kela kula palahalaha ana i paio ai me Hare Matine i ku iho ai ua hololio la a nana'ku i ka halealii o Arabia, me kona mau kukui e olinolino mai ana, me he la e kahea mai ana i ke kamahele e kipa maloko, a hoomaha iho maloko o kona mau paia laahia.
               
E hoomanawanui iho.

O kau haina nane e Kakalia Kapule no ka nane a W. O. Keolani i puka ma ko makou helu o ka pule i hala, oia o "Laniuli," aole i kulike me ke haiua e waiho nei me makou. Nowelo hou ia aku.

Mai Guatemala Mai.

WILLIE,
               
Aloha oe---O ka elua keia o ka'u leta ia oe. Eia no au me ke ola kino maikai. O na Kilipati, he nui ka ma'i, a ua pau i ka make he 23 no ka hi-koko mai. Ua pau aenei he hookahi makahiki me ka hapa ia makou maanei. O ke kulanakauhale o keia wahi, aia i ke kuahiwi loa, aole he like me ko kakou ka hala i kai. He wahi kupono ole, keia i na kanaka Kilipati, no ka mea, aohe i'a. O ke kulina ka ai a o ka bipi iho la no ka i'a, aohe like me ko lakou aina ponoi, o ka "a" me ka niu a me kahi wai niu, "hala ka po lea o Halalii." Eia au ke hoao nei e huli i ka olelo Paniolo.
                No oukou ko makou aloha a
nui.
                                               
C. B. KOMAKALOI.
Finca La Libertad,
Costa Cuca, Colomba,
Guatemala, C. A.

Hauoli i Malamaia.

Ma ka Poaono, la 13 o Ianuari, 1894, ua malamaia ma ke kaikuono o Punaluu kahi nona ka hooheno ana,---
"Aia i Punaluu ka'u aloha, I ke kai ka'uhaa a ka malihini," he papaaina i hoolakoia me na ono kuhinia a ke kino e moe malia ai. Ua hoalaia keia hana malalo o ka hooponopono ana a E-la-ana (J. W. Kuaimoku) Ua hiki kino ae malaila, ke Kahu Kanawai o Kau, J. H. Waipuilani a me kana lede, ka hope Makai Nui W. J. Yates, Jno. K.
Kekaula a me kana iwi aoao, Jno. N. Kapahu a me kana ponoi, a me Uilama Kamikana a me hookahi haole o Kale Pohaku o ka hotele.
               
Ua kanaenae mua ia ae e na hoa o ke Kula Sabati o Punaluu, e pili pono ana i na mea i hoomakaukauia a ke anaina e nuu iho ai. A na Iosepa K. Hoopii i kalokalo ae i na mana lani.
                Oiai no hoi ke anaina e haupa ana i na ono i waihoia mai, ke
haawi mau mai la na hoa o ke Kula Sabati o Punaluu, i na himeni e nanea ai ke anaina, a iwaena o ia mau himeni, oia hoi keia malalo iho i haku ponoi ia e J. W. Kuaimoku.

Koloa Auwai Song.

1 Nani wale hoi keia hui ana
Na hoa luhi hoi o ka aina,
Hui like kakou ma ka olelo,
Kukai pu ia hoi me ka hana.

HUI

Hainaia mai ana ka puana,
Ke Kula Sabati o Punaluu,
Na poe hookele i ka la ino,
Ua like me ke Koloa auwai.

2 Ho aku kakou o ke ala loa,
O ka nee
a ka ua i ka moana,

Pouli konoelo mai mamua,
Nu
mai e ka ua pili mahope,

3 Ka hele'na ia o ka la ino,
Lole aku a lole mai na lio,
I o ianei hoi kakou,
Kau a mea hoi o ka hakukele.

4 Pa iho ka makani la huihui,
Naholo e ke anu i ka nui kino
He anu ma ke kua hui ma ke alo,
I ka nee hoi a ka ua liilii

5 Aohe hopo iho i ke anuanu,
Ua hele wale a kukuou,
Ua puni na kino i ka haukeke
Ka-ua mea hoi o ka opili.

6 O ka lepo kelekele ae hui ko lalo,
O ka ua eloelo iho ko luna,
Elo ai kakou i ke alanui,
Ka imi'na i ka pono o ka uhane.

7 Hiki makou i Waiohinu,
Huihui ana na pakaua lani,
Ma ka lokomaikai hoi o Kuhia,
Loaa na pola kope welawela.

Ua hakuia keia himeni, mamuli o ka malamaia ana o ka hoike Kula Sabati ma ka Luakini o Kauahaao. Kau, ma ka la 7 o Ianuari, he la no hoi i hamama ai na puka waioo Kulanihakoi a hoonani iho maluna o na lepo o---
               
"Kiekie Kau hanohano i ka makani, He ipukai pohina ia na ke Aeloa."
               
Mahope o ka piha ana o ko loko i ko waho, ua ku mai ka Hon. J. H. Waipulani, a haawi mai la he mau olelo hoolanamanao no ka hooholomua ana i na hana pono iloko o ka aina. Mahalo aku mahalo mai. "Me he makamaka la no ka ua no Kona, Ka hele na a kipa i Hanakahi."
               
O J. N. Kapahu mai mahope, me kana mau wahi kauna olelo no e pili ana ka hooulu i na hana pono, me ke kono aku i ko Punaluu poe e komo nui i ke Kula Sabati no ka malama o Maraki e hiki mai ana. Ua pono! Pono loa! Ku mai o Bila Kamikana (ko Honuapo kaeaea) a hookahe aku la i ka a me ka aila pineki. Hu ka aka i ke noi ana ae, "E hana i ka pono a haule mai na lani a pa ma ko'u poo a me ko kakou a pau." Olioli! Olioli nui! Ia Jno. K. Kekaula ka panina hope, e hooikaika ana i kona poe ponoi no ka hoomau aku i na hana pono, e like me ka hu mau ana o ka wai o ka uwila, pela no e hu mau ai ka wai o ka pono.

"Ka wai hu o Kauwila,
                Kou keia iini ana,
                E inu ana a kena no,
                Ma ia wai mapunapuna."

                                                               
KEONI.
Naalehu, Jan. 17, 1894

Ua uoia iloko o ka polena paa o ka mare o Mr. Thos N. Haae me Miss Emily Aloikeanu ma ma ke ahiahi Sabati, Dekemaba 24, 1893, ma Pukaana, Kona Hema, e ka Rev. G. W. Waiau. E pomaikai ko olua mau la o keia mua aku, oia ka makou kahoahoa.