Ka Makaainana, Volume I, Number 6, 5 February 1894 — Page 3

Page PDF (763.04 KB)

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, FEBERUARI 5, 1894. 3

HE MOOLELO KAAO
—NO—
MONE TIKERO
KA—
HOLOLIO I KA WA HOOILO
KA—
UI MAALO I KE KUPULAU
A O KE
EIIALII HARE MATINE
KE—
KIAHA OPAKA O NINEWA.

MOKUNA IX.

Ka hololio iloko o na Ululaau—Ka makua me ke keiki—Ke Kupua Figinedera.

            Ua nana hoomau aku la oia i ka a mai o na kukui o ka halealii me ka namunamu liilii ana iho, me he la, ua hoomanao ae la paha oia i kahi ona i oili mai ai i keia ao ehaeha. Alaila, unuhi ae la oia mailoko ae o kona poli i kekahi hua ohia memele a hoolei ae la iluna, a o aku la i kana pahikaua, a i ka wa i haule iho ai ua hua ohia la iluna o ka maka oi o kana pahikaua, ua nou pololei aku la oia i ka halealii a komo pololei aku la maloko o ka ipuka aniani a haule pono iho la iluna o ka uha o ka Moiwahine.
            Puiwa ae la ua Moiwahine nei i ka haule ana iho o keia mea maluna o kona uha, a i kona hopu ana iho, eia ka he hua ohia.
                Nana koke aku la oia iwaho o ka puka aniani me ka manao e ike wahi kanaka aku, he ole nae. Eia nae, ua hoopuiwa koke ia oia ka ike ana aku ma kahi mamao iluna o kekahi kula palahalaha i kekahi mea e holo ana maluna o ka lio keokeo, a no ia mea i hoomanao koke ae ai ua moiwahine la i ka hololio i ka wa hooilo.

            No ia mea i hooho koke ae ai oia,—
            "Auwe ka nani e! auwe ka nani e! Aia la ke holo la maluna o ka lio keokeo."
            Na ia mea i hoopuka ae i na mea a pau e noho ana iloko o ua halealii la a naholo aku la lakou ma kahi a ka Moiwahine i kuhikuhi mai ai. O na koa kiai hoi keia, aia lakou ke lalama la maluna o ka pa no ke ake ana e ike i ua hololio kamahao la, oiai, ua loihi na manawa o kona nalowale ana a akahi no a ike hou ia.
            Iloko o ka manawa pokole, ua nalo aku la ua keiki hololio la iloko o na ululaau, a no kekahi manawa loihi, ua hoea hou mai la oia me na ihoiho kukui e a ana maluna o kona mau poohiwi a he papale poo pipi hoi maluna o kona poo e kau ana, a e aahu ana oia i kekahi kapa i haukae i ke koko pipi, e paa ana hoi ma kona lima hema kekahi kiaha i kinohinohiiaa me na waihooluu maemae, a ma kona lima akau kana pahikaua punahele.
            A ke nana aku i ua keiki hololio la, ua like oia me ke kupua kaulana o luna o na mauna Urala, oiai aole he ikeia aku o kona mau helehelena e na poe e nana aku nei iaia, a aia lakou iloko o na manao pihoihoi a me ka makau.
            I ua hololio la i hookokoke mai ai i ka pa'lii, ua kahea ae la oia me ka leo nui e hiki ai ke lohe pono ia,—
            "Owai ka mea e aa ana e kii mai e kaili i keia kiaha mai ke kupua Fuginidera aku o na mauna Urala?"
                Aole he leo i pane aku ia manawa, oiai, aia ka makau iloko o na mea a pau, a ke nana la lakou i ke kupua me ka pahaohao nui.

            Ua palua a pakolu ka ua kupua la kahea ana, aole no he mea i aa aku e kii a kaili mai i ua kiaha la mai iaia aku, a i ole ia, pane aku la hoi no kana mau olelo, he ole loa no.
            A no ia mea i pane mai ai ua kupua la me ka olelo ana,—
            "Ke lawe nei au i keia kiaha i makana na'u i ka Pua Lilia o Subieda."
                Na keia olelo i hoike maopopo aku i na mea a pau, aole ua mea la he kupua, aka, o ka hololio no ia i ka wa hooilo, a ua hoano e iaia iho. A nolaila i kahea aku ai ka Moiwahine Tumerenia,—

            "E komo maloko e ka mea hooholo o kela lio keokeo, a e hoomaha iho a hala ae nei po ino o ka hooilo."
            "Aole e hiki ke komo aku iloko o kou hale a hoike mua mai oe i kou inoa ia'u," wahi a ua mea hooholo la o ka lio keokeo.
            "O Tumerenia ko'u inoa," wahi a ua Moiwahine nohea la i i pane aku ai.
                "Pela io ka! o Tumerenia io ka! kou inoa, ka Moiwahine o Arabia."
                I kela manawa i holo awiwi aku ai ua keiki la iloko o ka ululaau e waiho mai ana imua ona, a nalo aku la iloko o ka hihipea o na laau. Lohe ia aku la hoi ke kani wawalo ana o kana o-le e na poe a pau e noho ana iloko o ka halealli a ke pane ae la kekahi poe, "aia oia ke hoouka kaua la me na enemi," aole nae pela. He o-le kela e kahea ana i kona kahu hanai e kii mai i kona mau pono a e hoihoi aku i ko laua home, oiai, oia e hele ana e hui me ka Moiwahine ia po.

            Wehewehe ae la oia i kona mau pono, a koe iho la no kona mau aahu mau, a ia manawa i puhi pakolu ae ai oia i kana o-le a i kona hooki ana, hao ae la ia i na kepa ma na aoao o kona lio keokeo a holo pololei mai la no ka halealii. Wehe hamama ia ae la na pani puka a komo mai la oia me ka laelae, a ma ke alapii i lele iho ai oia mai luna iho o kona lio a pii aku la komo iloko o ka halealii, oiai, hoi ka Moiwahine me na kanaka hanohano e kuku mai ana no ka hookipa aku iaia.
[Aole i pau.]

He Hoopii Koi Poho Nui.

                Oiai ka Mariposa ia nei i ka Poaono, Ianuari 20, ua ououia aku imua o Kapena H. W. Hayward (Hewada), o ia moku, ia auwina la he palapala hoopii i hoohikiia e Ralph R. Foster, e koi ana he $10,000 poho no ka poino o kona inoa, kona manao, a pela aku. O ke kumu o keia, wahi a ka hoike ma ua palapala hoopii la, ua hoopuka ke kapena i kekahi mau olelo inoino e pili ana iaia, i kona holo ana mai ma ia moku, i haalele aku ia Kapalakiko i Okatoba 20, 1893, a ku mai i keia awa i ka la 27 ae, no ka hui launa hewa ka o ka mea hoopii me kana kaikamahine, a ma ia moku no laua i kau like mai ai. Ua olelo ka ke kapena imua o kekahi poe lehulehu, "Aole oia he kaikamahine na Mr. Poka, o kana wahine manuahi no ia." A ua hoomau ia mai no ia ano olelo ma ia hope mai. Mamuli o ka ae oluolu ana mai o ka mea hoopii, ua aeia ke kapena e holo loa aku ia ahiahi me ka waiho ole iho i kona bona mahope nei, eia no nae, ua makaukau no ia mea i na wa a pau.

            HOOPOLOLEI.—Ma kela leta haule o ka pule i hala, ma kahi e olelo ana, "a he kaena aku no hoi a me ke stimulant (hoohoihoi) ka oukou." E heluheluia ma ia wahi, penei: "a o ke koena aku no hoi a me ke stimulant (mea hooikaika kino—waiona) ka oukou." O ke kumu o ka hewa, ua paewa ka ike o na maka owau o ko makou nei eu. Aloha no paha kahi ALA!

Paa he Pihilole i ka Pukaihu.

                He makahiki a keu i hala ae, ua hele aku he Pukiki kane me kana wahine a me na keiki e ike i kekahi ohana Pukiki okoa aku mauka aenei o Puowaina, a iwaena o na keiki a ka ohana i kipa ike aku ai he wahi keiki uuku o ekolu makahiki a me ekolu malama. Ia lakou ma kela hale, ua loaa ae he pihi lole i ua wahi keiki uuku la a hoomaka e paani me ia mea. A i ka haalele ana aku o ka ohana, ua ninau aku ka luaui aia ihea ke pihi, ua kuhi koke ae oia i kona ihu me ka hana ae i na hoailona aia iloko o kekahi pukaihu. Aohe i manao hou ia no ia pihi, aka, i kekahi o na la i hala ae, he mahina paha a oi, ua hoomaka mai he eha ma na pukaihu o ke keiki, a no ka nui loa o ka eha, ua hiki ole ke moe o ka po. Mahope iho ua kahea ia ke kauka, a mamuli o ka nana pono ia ana, ua hoomaopopoia aia he mea iloko o kekahi pukaihu, a ia wa ua hoomanao ae ka makuakane no kela pihi a hoike aku i ke kauka pela. Nolaila, me ke ano nui ole o ka hana, ua eleu aku ke kauka a ike io ia no ua wahi pihi la, a me ke kokua o kekahi umii ua unuhiia mai ua pihi la a hemo. Eia ua keiki la ua oluolu ka eha, a me he la, aole paha e ae hou ana e wahapaa hou me kekahi pihi.

            E haawiia no i umi keneta no kela a me keia kope, helu 6, o ka nupepa oili puli KA LEI MOMI, ke hoihoiia mai ma ko makou nei keena.

            Ke hoomakaukau mai nei ka Ia Hamauleo, he mau hoolana o na oihana pili kula Sabati, a e uniki aku ana lakou iloko ae nei o Aperila, a o ka makou ulono e o mau ae nei, e mau ka lanakila ma ko Iehova aoao.

            He hoike ka i waihoia mai i ke Keena o ko na Aina E ua lilo ae o Emile Fere, Hope Peresidena i ka makahiki i hala, oia ka Peresidena hou o ka Repubalika o Suzelani no keia makahiki. He aliikoa oia mamua i Amerika Huipuia, ma ke kaua huliamahi mawaena o ka Akau a me ka Hema, a i kona huli hoi ana i kona aina kulaiwi, ua hoomaka oia i ka hana hoolaha a kakau nupepa, a ma ia oihana ua hoaiai aku oia i ke ano o ka hooponopono ana i ke Aupuni o ke ano Repubalika no ko ka lehulehu pono. Pela oia i pii akahele ai, komo i ka Ahaolelo, a hiki i kona lilo ana mai la i poo no ka Repubalika kahiko hookahi o ke ao nei.

J. K. KAHOOKANO.

LOIO a he Notari no ka Lehulehu. KEENA HANA: Alanui Kaahumanu, Honolulu. jan. 8-'94

F. J. TESTA (Hoke),

NO TARI LEHULEHU. KEENA HANA: Helu 15. Alanui Kaahumanu, me ka Mea Hanohano A. Rosa. jy 8-'94