Ka Makaainana, Volume I, Number 6, 5 February 1894 — NA AINA MAMAO. He Mau Lono mai kela a me keia Pea o ke Ao nei. [ARTICLE]

NA AINA MAMAO.

He Mau Lono mai kela a me keia Pea o ke Ao nei.

f»n n> Pukwiiahi Kiwniaha. Ua hookolo ka Papa Adimerala o Beritania Nui e haal«le i ka lawe ana i iia pu nuuui o 67 tona n.ilnna o na mokukaua hou e hanaia la, pela ka lono uiai Ladana o lauuari 15. O na pu 50 tona wale no ke laweia akn ana. Ūa hoawiwiia keia hooholo ana mamuli o ke ano e ana mai nei o ka mokukaua Eeaolutioua v a pela no ka hoi me ka mokukaua Warspite (Wasapaita) mawaho ae o Kuinitaona hc mau la mamua ie. Hop«na Weliweli o na Beritania Hopo Ole. Mai na poe paele aku me na poe o ka aoao o ka Moi Lobenegula i loaa aku ai na lioakaka piha no ka pau auao ko Kapena WilUona puaii i ka lukuia, pela ka lono mai Lae Taona, lahuari 15. Aia ma ko Wiliaona aoao he 40 poe koa Pelekane a me 100 poe paele kokua, a ua loaa aku ia lakou ka Moi Lobenegula me' kekahi puali nui. Me ka manao hoivu« hooweliweliia ka manao o na poe Matabele a me ke kaunui hoi e hopu pio i ke kino o ka Moi, me ko Wiliaona hooniapopo mua ole ae ai no ka !ele auo hoopuiwaia mai, ua hou aku la oia imua me kona poe koa kakaikahi. ī ka ike ana mai o ka Moi i ko lakou uuku, via hoolala ae oia i kekahi hana maalea. Ua kauoha oia i ka inahele waena o kona puali e kuemi hope aku iinua o ko na Pelekane nee papa aku, a hiolo like aku la hoi na aoao ma o a maanei. Ua hololea keia hoola!a ana. Me ka paukiki loa i hou aku ai na koa Pelekane imua a haule loa aku ia na kokua paele i hope hlo, a o ka wa no ia o na Matabele mamua mai i ku iho ai a kaua mai, a hoomaka ae la na aoao e upoi hou ae. Ua ike koke ae la no o Wilisona i kona pilikia a hoao ae la e nee hou aku i hope a loaa kona poe kokua, eia nae, na pinai loa aku na Matabele ma na pea a pau me ka heluna nui hewahewa o na kanaka. Pau nia lio o na koa i ka hina nialalo iho o lakou, a ua konoia lakou e ku a e paio aku no ke ola a no ka make, me ka hoolilo hoi i nn lio make īakou i palekaua. Mahope aku o ua lio iakou i paio aku ai a pau nu poka o na ]>vi raifela, a uh iiio nui iho i na pu panapana a lakou, a 1 ka pau ana o ka lakeu eha, ua aku no nie na pahikaua. Ma ia hope iho ua hoomau aku no ko na paele nee papa

ana, e kokoke loa aku ana hoi i kela & me keia a liiki wale no i ko lakou lele paukiki ana aku maluna o na poe PelekaQt kakaikahi, a luku a£u la me ka mauaonao i na poe e ola ana ine na pahi a mena newaa koe hookahi ole a ua pau ae la hoi na ola o ia poe koa wiwo a hopo ole. A pela iho la hoi i pau ae ai ia mokuna ma ka moolelo o ko Ber;takia Nui lawelawe ana i na hana kaua ma Aferika, a malaila, e like no hoi me kekahi mau kahua kaua e ae, i pau ai kekahi o kona mau koa wiwo loa a nie na keiki opio hoi o kekahi o kona mau x>hana maikai, i hoouna uui ia hoi e loaa ka haun mua ana i ka hohono uwahi pauda ilaiia. Ua oleloia i ka manawa hope loa o ko na Beritania ku paio aua mai, aole loa he mea hookahi iwaena o lakou i nele i ka eha a ua umikumamalua paha ku ana o kekahi o lakou i ka poka. 0 na olelo hoike a pau, ua koa a ua hopo ole no na koa opio, me ka loihi loa hoi o ka mauawa o ko na paele hookunana a hoikuhau*a mamuli o ka pololei p ke ki ana a me ka like hoi o ko lakou aa aku i ka make. maopopo, oiai no e ku aku ana imua pouoi 0 lakou. Ua kohokoho wale īa ua aueāne e 4,000 na paele, ua oleloia he 34 wale no na Beritania. Mahope iho o ka pau ana ae, ua uhaehaeia na aah'u komo o na koa e na paele lanakila, hana : noia na kino, a lawe nui ae la hoi i na lako keua. . He lono mai Kapeiona, Aferika Hema, o ka la 20 nei, e olelo ana ua hoopoai puniia ka Moi Lobenegula a ine kekahi poe kakaikahi me ia ma kahi kokoke i ka muliwai Zamabesi. Ua haaw T i pio aku na alii e ae i kokoke 1 kahi i lukuia ai o ko Wilisona poe a ke lawe la i maii apana aina no lakou. Kaumauano keKaua ma Berazila. Na ke Kuhina o ko na Aina E o Berazila i hoike maoii ae no i na poe kakau nupepa Amerika no ka pakele ana o Bage mai ke kaua panil£u ia aku no 18 la. Ua hoauheeia na poe kipi, me ka haalele nui aku hoi i na ukana a me ntL lako kaua. Ma k'o ke Au|wai-aoao he 30 i mako a he i eha, a he 100 hoi o na kipi i make a elia. Ua oleloia ua hana uko ole napoe kipi i ko lakou kuertii hope ana. Pau na lako o na hale i ka hoopoinoia a ua loaa aku kekahi poe ua pau na puu i ke okiia. Elua mau koa Aupuui i hopu pio la i j>uhi la nu> ia ola m.. Ua hakaka hahaua «e hoi ka moku kipi Ouanabara, i kokuaia t na pu o ka mokupuni o Ooba

ra,. pela ka lono mai Rio 4$ laneiro o lauuari 15, me ko ke Aapuui mau kul»sai ka Poaooo, fca 18. Na ke Guanabara ka ai o ia la a ua bojpioia na teo o ko ke Aupuni maa pu. Oiai boi, ua kokōke mai ka inekukaoa i ka aekai, ua hoao aku ita aliikoa o Ptisoto toa na wāapa liilii i piha me ua koa e kaua kue a e lawe pio mai, eia nae, ua lilo ia hoao ana i mea ole me ka nui o na make, a ua manao wale ia ua 100 a oi na poe i make, aole nae he maopopo loa. tta kekahi aeao hoi, ua oleloia he hoonui olelo wale iho no ia a na kipi. Ma na olelo o kekahi palapala kokua i ke Aupuni,ua hoikeia aia na kipi ma ke ala e poino loa ai a ke emi aku la kolakou ikaika ma ka hema. Aia a hiki ia Melo ke loaa mai he pono hou a hoohoihoi aku hoi i kona poe kanaka, alaila, manao ae kahi pono, a ke ole ia, he hopena polulūhi loa ko lakou. Ke mahuka mau la na koa kipi lehulehu, a mamuli o ia a me ka luku a ka ma'i fiva, ke emi loa iho la lakou. O na kanaka hoi o Rio, ua molowa loa lakou no ke kaua, a mamuli hoi o ka ma'i j kekahi e ahulau la, ua akenui lakou no ka maluhia Ke emi mai la uae hoi ka holapuana aka ma 4 i fiva lenalena. Ma kekahi aoao hoi, ua loaa aku na palapak o ka la 26 ma Bueno Ea, ua lawe ae ka mokuhae kipi Akuidabaiia i ke kuUna ma ke alo ae o ka hal.e dute me ! ka īnakaukau e h«olele aku i na pualikoa. Ua lawe pio ae na kipi i ka mokupuni o Bugenio. | He 40 koa aupuni i make a he 60 i lawe pio ia. Ua hoouna aku ke Aupuni i na kokua hou no Niteroi. Ua loaa ae i ka Ahailono (nupepa Herala) o Nu loka, mai kona mea kakau tna Rio, he lohe 0 ka la 10 ua loaa he lanakila hou i na kipi i ka po e ka la 16. Ua lohe mua ae o Adimerala da Gama e manao ana ke Aupuni e lele kaua ae i kekahi mokupuni, nolaila, ua hoopuipui malu aku oia i ka papu me 250 koa malina. I ka \va a ke Aupuni i hana io aku ai, ua hoohikileleia mai lakou me ka haupu īnua ole, a iloko o ko lakou auhee ana ua poino he 100 kanaka. he 20 hoi i make a ehu ma ka aoao kipi. Ina e hiki ana ia I)a liama ke pna i ka mokupuni, e like me ka inea i manaoia, ua hiki uo iaia ke hoohana mai i na pukunialii i lilo mai iaia mai ia me ka maikai loa inai ia walii niai. Ke kau ilaila, ua hiki loa ke hoomn nia ke alahao poreropolisa a nie loko aku, a hiki no h'oi ke houpoino aku 1 ke kahua ea aa o Niteroi a ke anai pau aku hoi me ko lakou mau luai ahi i ka mokupuni o

0 ae'e iwloke m«i āniu ' -JŪa'.* &nt«; hama o ;£9Ī» de laimro t > V oia aaa ke aoo #-W kooa lttWQ ae boi i ke ku oia ke alii poo iwaena 0 .'fta < o na afna e Ma oa kahoaka o na saeā ■**» ina e lawelawe kuio ia k% ha&a uwao e Kenehama, aobe flo 4 nele ana ka loaa o na hopena holopono. Wū HnnaUuna I,ftula.ha. • Aia o Pohakuhauoli i Faraui i keia wa ma ke ano hoolanalana. . ' t * He elima o Berrtania Nui mau luokukaua ma Rio de laneiro, Berazila, a he ekolu no hoi o Amerika Huipuia \ Aohe o Evapa, ka powa ma< huka i loaa iki i ka hopu hou ia t a aia i ua kuahiwi o Kaleponi kahi i hele auwana ai me kekahi mau hoa. Ua ao ae ka Bihopa o Hunegari i na kahauapule, maloko o kekahi palapala pili ekalesia, e kakoo lakou i ke kulana o ka ekalesia a e kue aku hoi i na kanawai kivila e pili ana i na mare hui a kivila, -■ • ■ .. ■ r ■ . . '• .. He mau oehu hoohaunaele ka i puko ae m» Sanatiago, Kili, mamua aku o kj la 9 nei, a ua oleloia mainuli no o ua poe ko - kua iaßalamaseda.Ua hoaoia ae e iawe i ka papu pukaa a ua hopuia he umikuinamalua o na alakai ma keia ohumu kipi Ua lilo ka hookuuia ana o na j paahpna a nae ua poe Farani e j ae i komo ma na hana hoohauj naele ma Augue-Motese i mea e j ulu ai ua manao pono ole ma lta- | lia no Farani, no ka mea, he poe j Italia na poe i pepehiia a make < ma īa hoohauiiaele aua i Augate, | 1892. | He papaaina pili oihana ka ; Peresidena a me Mrs. Kalivilana i haawi ae i ka Aha Kuhina a i na luna kiekie o na aina e ma ka i Hale Keokeo, i ka*la 11 nei, a o i la ka mua loa a laua i haawi ai i i keia kar. o ka noho Pereaidena I hou ana. Ua maikai a hiwahii wa na mea a pau. 1 Nui ka uluaoa o loko oka Ha- ! le Ahaolelo o lapana, e pili ana | hoi i ke kulana Peresideua o ka Hale, a ua pau wale no i ko ke ! Aupuni hookuu aaa i ka Hale a ; hoopauia hoi ka noho ana o na i mahele elua oka Ahaolelo. Ua | nianaoia e hahana aua keia kau | .kooo balota hou aku. 1 Ua louoia ,ua loaa hou ka j maluhia. muwaena o na poe i lio.ole Pope, Kntolika a me Ma- ; hoiueda ma Uganada, Aferika, • tna ke kahua o ka mnhelfhele i , ka aina a hookaawale hoi i ka t apana hana o kahi a me kahi. Ina aole i loaa keia m*luhia, ina I la ua poino loa ka aōao e hoau- ! heeia ana ke kaua lakou a luku | ia no a koe hookahi ole iho.