Ka Makaainana, Volume I, Number 7, 12 February 1894 — Page 6

Page PDF (802.17 KB)

6 HONOLULU, OAHU, POAKAHI, FEBERUARI 12, 1894.

LAUOMI DIHAE.
KA—
UI I MOHAI IA I KE KOKO
KA—
NANI I ALANA IA I KA OI O KA PAHIKAUA.

Ka Mea Huna iloko o ke Kiaha Waina
Ka Mea Pohihihi i ka Maka o ke Kuikele.
A O KE—
Keiki Alii Numaredina

KE
Komo Lima Maka Popoki.

MOKUNA VII.

Na Mea Ekolu i ke Alahele—Ke Kupua Enuhe silika o Mauleleda—Na Kiai Elua i ka Punawai hookahi—Ke Alahele i huna ia e na wai.

            Iloko o keia manawa i kau ae ai ke kaikamahine alii Murisedela mamua o ka noho, a o kana aikane mahope o ka noho, a o Numaredina no hoi ma ka huelo, ia manawa no i pane iho ai o Numaredina:
            "E lawe e Hone ta ia makou i ka aina o Mauleleda."
            Ia manawa no i oili aku ai ua ilio la maluna o ka lewa, a iloko o ka manawa pokole wale no, ua nalowale aku la ka aina o Moleka me kona mau kuahiwi he lehulehu, a aia lakou iwaena moana e hele la, ke kaa ae la na ao kaalelewa o ka lani malalo o ko lakou mau wawae, ke iniki ae la ka hau anu o Mauleleda i ko lakou mau papalina. Ua oleloia aku no e hele pu me na huluhulu, hoole nui mai ana no,—
                        "Akahi ke anu la e ke hoa,
                                Ke ko mai nei e ka hau."

            O keia mau mea a pau e alai nei i na kamahele, aole ia he mea no lakou e kuemi hope ai i ka holo o ka lio ulaula Huneta, a iloko o ka manawa pokole wale no, hehi aku la na kapuai wawae o Huneta iluna o ua aupuni la o ke kupua Enuhesilika.
            Iloko o keia manawa i honi mai ai ua kupua la ma kekahi aoao o ka aina i ka hohono lio, oiai, aohe he hohono lio maluna o kona aina, he enuhe wale no, a me na manu maluna o keia aina, a no ia mea i pane ae ai ua enuhe la i na kiai:
                "He kupua, aia iluna o ke kihi o ka aina nei."

            Hoole mai la na kiai, aohe kupua e kau iluna o na palena aina o Mauleleda nei.
            Ia manawa i wehe ae ai ua Enuhe la i na pokaa lopi silika elua, a kamailio mai la imua o na kiai:
                "E paa ae oukou i ka piko o ka lopi silika, a e kiola ae au i ka pokaa i ka akau a me ka hema, i huki kakou i ka lopi, a i hoea mai o ka lopi wale no aohe ka pokaa, alaila he kupua, a i huki kakou a i paa mai ka lopi a moku, alaila he kupua no, aka, i holo wale mai no, aohe he kupua."

            Ia manawa i kiloi ae ai ua Enuhe la i na pokaa lopi elua, a lele aku la laua ma na palena o ka aina o Mauleleda, a oiai hoi o Numa redina ma e ai ana i ko lakou aina ahiahi ma ka lae kahakai, ua haule aku la ua mau pokaa lopi la elua mahope aku o lakou me ko lakou ike ole mai a moe iho la ka maawe o ka pokaa mua mawaena o na kaikamahine alii , a o ka pokaa elua, mawaena o Numaredina me kona kaikuahine.
                Ia lakou e nanea ana i ka ai, ua puiwa ae la lakou me ka hikilele nui i ka ike ana iho i keia mau kaula hulalilali e hoholo nei mawaena o lakou, a iloko no hoi o ia manawa i hopu iho ai o Numaredina me ka i iho:

            "Heaha la hoi keia mau kaula makalii e hoholo nei?"
                I ka pa ana iho i kona lima, o ka manawa no ia i moku mai ai ua mau pokaa lopi la, a o ke anuu o ko laua moku ana, ua ua ike ia mai la ia e na enuhe kiai e paa ana i ka piko o ka lopi, ma kela aoao o ka aina. A iloko o ia manawa i hoeu ae ai ua Enuhesilika la o Mauleleda i na ano enuhe a pau, e hoomakaukau no ka hele ana i kahi o na pokaa lopi i moku mai la.

            Mahope iho o ka pau ana o ka Numaredina ma ai ana, ua kau ae la kona mau kaikuahine maluna o ka lio, a hele wawae aku la hoi o kunane. Ia lakou e hele nei a hala ka hapaha mile, ia manawa lakou i lohe aku ai i ka hu mai o ka lau nahelehele i ka hanu hele mai a na enuhe.
                I ka nana aku o na kaikuahine imua, ike aku la laua i ka panio mai o ka waihooluu o na enuhe, aohe he ike ia aku o ka lepo i ka ua mea he paa pono ia lakou.

            I ka ike ana aku o kona mau kaikuahine i keia mea kupanaha, ua hooho ae la laua me ka i ana ae:
                "Heaha hoi keia mea e panio hele mai nei?"
                Ku ae la o Numaredina iluna a nana aku la a hoopuka ae la:

            "He nahesa paha, a heaha la keia mea ano e?"
                I ko lakou nana loihi ana aku akahi no lakou a hoomaopopo pono aku o kamalii enuhe ka o Mauleleda.

            Pela iho a oili aku ke alahele pohihihi i hunaia e ka lilelile o na wai. Aloha no kahi mea huna ia e na kupua.

Na Anoai o ka Panalaau Mai Lepera.

M R. LUNAHOOPONOPONO;
Aloha oe:—
            No ka loaa ana mai o keia mau wahi hunahuna mea hou o kahua ma'i nei, nolaila, ke hoaiai aku nei au imua ou e kuu lahui oiwi, e noho ana mai ka la puka i Haehae a ka mole olu o Lehua.
            Ma keia mau la o ua aina nei a ka luuluu i noho ai, he nui ka make o na hoa kanaka, o ka oi aku nae ma ka "Home o na Keiki," ma Kalawao nei, oia no ka home a ka Makua Damiano i kukulu ai, a e o ia nei i keia mau la, "Damiano Home." E hoike aku ana keia peni me ka oiaio, o keia kekahi o na Haukipila a ka make nui o na keiki, e make mau ana i na wa a pau, aohe he mahina hala i ka make.
            Ma keia wahi ke hoaiai aku nei au imua o'u hoa i koe aole i hoea mai i keia aina a ka luuluu. O keia kekahi pa ma'i make mau o na opio. No ke aha mai la ke kumu? No ka mea, aole i malama pono ia ke ola o na keiki e na Makuahine Viligine, ina lakou e malama pono i ke ola o keia poe, alaila, aole e nui ka make, eia wale no ka lakou nei o ke dala, aia malaila ka hilinai loa o keia poe aole ma ke ola o ka lahui.
            Ua nui no na poe i haalele i ka Home no ke kupono ole o ka noho ana, he noho huikau na poe maikai me na poe inoino. Eia kekahi mea apiki loa, i ka wa e komo mai ai na poe hou aole i nui loa ko lakou ma'i, a pela me ke ea, no ka mea, o keia poe hou aole lakou i honi mua i na ea o keia aina a me ka noho ana, o ke ea o ka poe mua he ea kupono ole; oiai, he ea maikai kou a he inoino hoi ko lakou nei, ma ia mau kumu au e hoike aku nei me ka oiaio loa. O kahi wale no i hilinai ai kekahi poe no ka noho wale no, he okoa ka mea nana e hana he ai wale ae no kau, loaa ia wahi hooheno a kahiko,—
                        "Aohe hana a Kauhikoa,
                                Ua kau ke poo i ka uluna.
                Ua ike mai la oukou e o'u hoa e noho ana mai Hawaii a Niihau, mai hoouna hou i ka oukou mau pulapula ma keia Home, o "papapau auanei he aa ko ka hale."

            No ka Home o Kauka Goto, malaila ka maha a me ke ola o na opio ana e lapaau nei, ke ai nei lakou i na laau o ka aina Iapana, a ke pii awiwi ae nei hoi ka oluolu i na keiki a ua eueu la o Iapana. Ina oia ke kauka o ka panalaau nei, lanakila makou makepono ke dala, he nana pono ia ka ma'i a me ke ano o ka laau e haawi ai.
                Me na keiki oniu hua metala ke aloha pau ole.

J. B. M. KAPULE.
            Goto's Hospital, Kalawao, Ianuari 31, 1894.

Hala ia Opuu Rose.

                Ma ka la 20 o Ianuari iho nei, ua hoi aku la iloko o ka opu o ka honua o Miss Kahi Manu i ka 14 wale no o kona mau makahiki ma keia ao. He lokomaikai a he heahea oia, a ua nui ke aloha o kona mau hoa kula iaia. Ua noho iho kona mau makua e paiauma nona me ka luuluu, a pela pu no hoi me na makamaka a me na hoaloha. Aloha wale oia i hele kohana aku la.
S. W. KAAINONI.
            Onomea, Hilo, Feb. 1, 1894.

            Ua hookauluaia no kahi wa ka manao e lou i mano no ka Hoikeike Hooilo, aia ka a keia hoea hou ana mai o ka Auseteralia.

            E haawiia no i umi kene ta no kela a me keia kope, helu 6, o ka nupepa oili pule KA LEI MOMI, ke hoihoiia mai ma ko makou nei keena.

            Aohe nui o ka hana ma ka Hale Hana Hao o Honolulu i keia mau la iho la, a nolaila, he hana hapa la wale no ko ka hapanui o na paahana e hoohanaia nei.

                Ua hanau mai na ka wahine a Keoki Uanu (Geo. Wond), wiliki o ka mokumahu Kaala, mauka o Hauhaukoi, alanui Liliha, i ka Poakolu, Ianuari 31, he kaikamahine.


            Hookohukohu loa a hookuene pono na pailaka o keia awa ma ko lakou keena hou makai o ka palena pau mai o ka uwapo Pakipika, kahi o kahi hale pailaka kahiko i uwaiia ai a e ku nei hoi.

            Eia ke hana a ke hoomaemae hou ia nei ke alanui ma kahi kokoke i kahi noho o Mama Emaluka, ma Puunui, e na paahao. Oiai hoi, he wahi alanui pahu pu ia i ka piina aku o ka pali, nolaila, no kona pomaikai hookahi wale no keia e hoomaemaeia nei, aole hoi no ka lehulehu a ua o Emaluka i aloha nui loa ai. Ua oehaa no hoi!

J. K. KAHOOKANO.
LOIO a he Notari no ka Lehulehu.

KEENA HANA: Alanui Kaahumanu. Honolulu. jan. 8-'94

F. J. TESTA (Hoke),
NOTARI LEHULEHU.


KEENA HANA: Helu 15, Alanui Kaahumanu, me ka Mea Hanohano A. Rosa. jy 8-'94