Ka Makaainana, Volume I, Number 8, 19 February 1894 — Page 4

4 HONOLULU, OAHU, POAKAHI, FEBERUARI 19, 1894.

KA MAKAAINANA,
HE NUPEPA OILI PULE.

W. H. KAPU,
Luna Nui a Lunahooponopono.
F. J. TESTA (Hoke),
Puuku.

E hoopuka mau ia aku ana i kela a me keia Poakahi o na pule a pau.

UKU O KA NUPEPA.

No Hookahi Kope $.10
No Hookahi Malama .25
No Ekolu Malama .75
No Eono Malama 1.25
                Ina e hookaa mua ia, penei iho ka auhau ana:
No Ekolu Malama $.50
No Eono Malama 1.00
No Hookahi Makahiki 2.00

UKU O NA LUNA NUPEPA.

5 Inoa- - - .15
10 Inoa- - - .20
Maluna aku o ka 10 Inoa - .25

POAKAHI, FEBERUARI 19, 1894.

HAO ka makani oolea i na pule i hala ae, pau na opala a me na lelehune wale i ke puhiia, na ka uwila hoi a me ka hekili i mawehewehe ae i ka hihipea o ka ekaeka, a na ka ua hoi i noku hala ole iho a pau ke ino i ka holoiia, e hoike mai ana hoi ua ola a ua maemae. O na kahoaka hikimua paha ia no ka hoihoi hou ia ae o Kalani, oiai, o ka ehu iho la no ia mai na ouli lani mai, he haawina no i kuluma mau ia kakou.

INA paha eia o Kuhina Kiwini i pau i o kakou nei, alaila, ike lea na maka hapauea ona i ke kulana o ke "Aupuni maikai loa a keia mau paemoku i ike ai." Eia ua Aupuni la ana i kokua ai e kukulu, mamuli o kona poholalo i ke Aupuni Moi Kumukanawai, ke kaiia nei ma ka pukaihu e ka hapanui o na poe i kakoo a i kakauinoa ai ma na palapala hoopii no kela bila kanawai aha lulu loteri, na unu, na lapuwale, na lopa, na ino a me na malihini ole loa no a pau mai kona aina mai.

KA NINAU O HAWAII NEI.

O kekahi lono i loaa mai i kakahiaka o nehinei, ma ka Monowai mai, oia no ka hooholoia ana o ka olelo hooholo a Makaliele, ka Lunahoomalu o ke Komite o ko na Aina E, iloko o ka Hale ma Poakolu, la 7 nei, me ka lanakila hiwahiwa, a e kakoo ana hoi i ke kahua alakai a ka Peresidena. Ua lilo na hoao ana a na Repubalika e alailai a e akeakea i mea no lakou e hoohokaia ai e na Demokarata. E aho no a lono, a e ku ai no hoi ko lakou hauoli. Ua hoohaili mua ia mai no nae hoi makou me na ouli o ka manawa e nee nei, mai ko makou aumakua mai, aole no he wahi mea nui loa no kakou ma keia moku, hou aka, aia aku a i keia moku ae, oia ka Au seteralia, a aia ilaila na lono oi aku e akaka loa ai o ko ka lahui ola a me ka hopena o keia ninau e hoohuluhua nei ia kakou a pau. Ke manaolana nei makou pela, a he mea pono e laulima like kakou ma ia manao. O ke ola ia a hoea mai, oiai, ke kokoke loa mai nei ka la. E ahonui!

E HANA I KUMUKANAWAI.

Ua kiola ae nei ke Aupuni Kuikawa i maunu hou, me ka manao nui iho paha o na alakai e alapohoia aku ana e ka lahui. I kahulihia hoi ke Aupuni Moi mamuli o ko ke Aliiaimoku makemake ana e hooko i ke noi a kona lahui no ona kumukanawai hou. A oiai hoi, o ka mea a ka lahui i akenui ai e loaa, oia no hoi keia a na Pi Gi i onou mai la, oia hoi, i aha elele hana kumukanawai pela ka mea i ikeia i ka Poaha iho la imua o ka Ahakuka, a he elima lala o ke komite ia lakou ia hana, oia o Haki, Bolote, Waila, Nota a me Kamika.
                O ka mea i makemakeia, na ka lahui e koho i umi lala, a me ko lakou umikumamawalu, alaila, na lakou i huiia e hana a e poke iho i kumukanawai hou. Ua makemake no ua poe la ia lakou ka hapanui, a heaha la hoi ka ka lahui pala e laulima pu aku ai. A o ke kulana hoi no ke kupono i ke koho ana i na elele, e like no ia me ka mea i paa ma ka buke hoopaa inoa nui o na poe i kupono i ke koho balota.
                He wahi maunu maalea no keia a ua poe la, eia nae makou ke olelo e aku nei no, aohe ia e loaa, no ka mea, ua ino ka palu. Ua pa leo ia mai makou no keia mea e kekahi o lakou ma ke ano pilikino, aohe nae hoi i maliuia aku, a me ka olelo mai aohe manaolana i koe no ko ke Alii hoihoi hou ia ma ka Nohoalii, a o ka lakou e manao nei ka mea pono hookahi e hana aku ai a kukala ae i ano Aupuni okoa mai ka mua a me keia e ku nei. E manao ana no ka ua poe la e hana me ke kali ole aku ia Ame rika.  O ka makou no e kauleo aku nei, mai ae a hui wale aku ka lahui; e hookaawale mai no a mamao, a e kakali hoomanawanui no ka haina nane, oiai, aohe i pio ka manaolana. No ke ino o kepau, aohe manu e pili, oia keia haha hele i ka poele. Hele pela ua lalau!

KU OLE I KA HOIHOI.

Aole i lilo ka palapala a J. B. M. Kapule, o Kalawao, Molokai, i puka aku ma ko makou helu i hala, i mea na makou e mahalo ai. Aole o na manao nema a ano hailiili, he mea kupono ia e oleloia ai he mau "anoai." Aole loa ia o na ano anoai i makemakeia no ka hoaiai ana aku imua o ka lahui, eia nae hoi, ua hoopukaia aku no ia manao e makou i wahi e hoomaikeike ae ai i ke akea i kekahi o na loina a makou i hoihoi a i makemake ole loa iwaena o kakou iho, oia hoi, ka nema a hailiili wale me ke akaka lea ole o ka oiaio. He mea pono e hookiia, no ka mea, aole loa he mea kupono i na poe iloko o ka pipilikia e nema wale i na poe i molia i ko lakou mau kino ola maikai e noho aku iwaena o lakou; aka, ina i kupono ole loa ka lakou hana, alaila, ua pono loa no ia nema ana, ke nemaia nae hoi me ke kupono a me ka ike lea i ka oiaio. Aole i maopopo ia makou ko na Makuahine Viligine malama ole i na ola o na keiki ma ia wahi, eia nae, o ko makou kamaaina no lakou, oiai ma Honolulu nei mamua a i keia wa no e noho nei kahi poe o lakou, he makee a he malama pono lakou, a no lakou hoi ko makou mahalo palena ole ana. A o ka olelo ana hoi o ke "dala" wale no ka ua poe Kaikamahine la o ke Aloha mea nana, he kaha wale ana aku no ia o ko makou mea kakau mawaho o kana mea i ike ole ai, no ka mea, mamuli no o ko makou ninau ana a me ka walea no hoi, ua haawi wale lakou i ko lakou luhi me ka uku ole mawaho ae o kahi ola kino a me kekahi haawina dala uuku no ka uku ana i kekahi mau hoolilo a lakou i makemake ai no ko lakou mau pono pilikino iho. Mawaho ae o keia, aohe o lakou uku, koe wale no ka lawelawe ana i ka hana aloha no ko ke Akua pono a me ia mahele o ka lahui iloko o ka luuluu a me ka popilikia. Ke manaolana nei makou aole e loaa hou mai ana ona nema e like me kela ae la, a aole hoi e kamailio wale i ka mea oiaio ole.

"HUAI KA ULU O LELE."

Iwaena o na poe kakau palapala i na hoa'loha ma o me ka manao mua ole e hoikeia ae ana i ke akea, o F.M. Haki aku nei kekahi. No Ianuari 4 nei no ia palapala, a i kekahi hoa'loha ona ma Kinikinina ti, Ohio, ke kakau ana aku nei, e hoike aku ana oia ua konoia ke anaina kalepa iloko o kekahi paio ana aku i kekahi o na hooponopono aupuni lalau a haumia haalele loa. O kekahi hoi no ke kaa o ka hapanui o ke kuleana koho balota i na oiwi ponoi o ka aina nei, oia hoi, he hookahi-hapaumi wale no ko lakou waiwai me ka nele loa hoi i kahi oihana kalepa ole, a ua hehikuia hoi na ona waiwai a me na poe kalepa. E ole na haole, pii ai na loaa o ka aina a ka $1,500,000 o ka makahiki ma kahi hoi o na hookupu puaa a na oiwi, a o ka lawelawe ana i kela huina dala nui he maunu hoowalewale ia. Na ia mea ka i hoopuni aku i ke Alii me na poe inoa ao lalau, he poe hoi i ake e komo ko lakou mau lima iloko o ka waihona o na loaa. A ua waha-a ae no hoi oia he wahine ake mana kue kanawai ka ke Alii me ka nele i na kahua alakai kupono, i makaukau hoi e komo aku ma na hana hihiu iloko o ka manaolana ana he mea ia e loaa mai ai o na mana oi ae iaia me ka hiki ole ke kaohiia aku, me ka nana oluolu ae hoi o na maka ia wa like no i ke dala e okuku ae ana imua o kona alo. O keia ae la ka ke kumu o ke kahulihia ana, a e hoea mai ana no ka ia mea, pela ka ma na loina o na mea a pau, a poina nae hoi o ua o Haki i kona haku, i ka Ona Miliona, ka mea nana e uku nei i ka auhau oi loa aku mamua o na poe waiwai ma kona aoao. Hookahi no manao ma keia, ua pupule oia, no ka minamina nae paha hoi kahi i na dala ana iloko o ka Hui Alahao me Aina o Oahu, a i manaolana hoi mamuli o ka hoohuiaina e hoihoi hou ia mai ai ia mau dala ana i puehu aku la a koe weuweu ole iho.

O ka wahine a Kolekaaka kekahi i kakau palapala aku nei i o, a mai laila mai nei i oili ae nei. Ma ia, ua olelo ua olelo la i ka wa i hoea mua mai ai o ka lono no ka Peresidena Kalivilana kahua alakai no ka hoihoi hou ia ae o ke Aliiaimoku, ua like ka ia me he kui ana na ka hekili. Eia nae, ua koa a ua ua ikaikaia a ua lokahi ke Aupuni Kuikawa, a ua manao e kue aku i na lele kue ia mai. Ua haaheo ka oia, oiai no oia e naka ana. Aole oia i hiki ke hilinai pela io ko ka Peresidena manao, a e hoounaia mai hoi na aumoku kaua Amerika e kaua mai i na poe Amerika o nei e paio a e pale nui nei no ka aoao hemolele o ka lanakila, me kona hilinai aia ka lahui Amerika me lakou, a mawaho ae o ke kalele ana i ke Akua, aia lakou maluna o ia lahui e kaunui aku nei na maka, a me ka manaolana no hoi e pono mai ana lakou i ka Ahaolelo. Nalo ole no ke ano o ka olalau a pulepule wale, a pololoi loa no a like me kona ano io maoli. Pehea la ke Kolekaaka manao no keia olohewa ana a kana wahine?
                He okoa ae la no hoi ka keia wahine ae la, aka, o ka Kuhina Wili si wahine no hoi kekahi i