Ka Makaainana, Volume I, Number 10, 5 March 1894 — Page 3

Page PDF (896.07 KB)

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, MARAKI 5, 1894. 3

 

aka, no Europa holookoa. Ia la no ua hoolahaia ae ko Pohakuhauoli hoolei ka oiaio o kela lono, eia nae, i Feberuari 6 nei i loaa ae ai ka lono i Kikake ua kokoke loa e lilo i mea oiaio loa kela lono ae la no ko Pohakuhaoli waiho. A ma na lono hope loa mai nei, aohe i akaka loa kona awiwi e waiho aku. I ka hoolanlana mai oia i Biarita, Italia, a i kona hiki ana aku i kona home ma Enelani i ke ahiahi o ka la 10 mai, iloko o ka ua, ka makani a me ka hau, ua hoomaopopo loa ia ae ka oiaio ole o ua lono la. Ua kau oia ma ke kaa hamama me kana wahine, me ka papale ole i kona poo, a iloko hoi o ko ka lahui hooho leo nui ana nona ma ke ala. O keia ka mua loa o kona hana ana pela iloko o kona mau hoi ana a pau.

Hoohoka Hou ia o Kalivilana.

            Imua o ka Aha Senate, Feb. 16 nei, i hoole hou ia ai ia moho Kokua Lunakanawai no ka Aha Kiekie a Peresidena Kalivilana, maloko o ka halawai malu ana, ma ke koho ana a 41 kue ia 32. O ka lua iho la keia o ko Peresidena Kalivilana hoohokaia ana e ia Aha ma ia hookohu like no, he okoa nae na moho, a ua alakaiia ka aoao kue e Senetoa D. B. Hila o Nu Ioka, he Demokarata no, a ua lilo hoi oia i kanaka hauoli loa no ke ko ole o ko ka Peresidena manao. Ua manao oiaio na Senatoa wale no ua poe kuleana ma ia mau hookohu, a i ole no kahi inaina pilikino paha hoi kahi oia ke kumu o kona kue ikaika haalele loa.

Okipooia ua Hiena Punikoko.

            I kakahiaka nui, hora 7:15, o Feberuari 5, ma Parisa, i okiia ai ke poo o Vailana, ka Anakisa. O kana mau olelo hope loa: “E make na anaina launa!” E ola loihi ka anakia!” (oia hoi ka noho kanawai ole. I ka Poaono no, la 3, ka hooholoia ana o kona make, a ua lohe mahui wale ia ae no i kahi ahiahi ae. Ua pioloke o Parisa ia kakahiaka, a i aho na wale no i ka hoomaluia e na pualikoa. Aole i hopo iho ua hiena la a ua make oia me ka piha keikei no ka pono o kona aoao.

Oeha paha auanei Farani me Potugala.

            Me he la e ano okaikai mai ana paha o Farani me Potugala, no ka mea, ua unuhi aku la o Farani i kona Elele Kuhina mai Lisebona aku. E paniia ana kona wahie e ke kakauolelo mua a hiki paha i ka huli hoi hou ana aku o ke Kuhina ma ke kauoha a kona Aupuni i mea e noonoo nui ia ai e ka Moiwahine Kahu Aupuni a me ka Aha Kuhina Sepania, i Feb. 16, me na loina o ka hopohopo nui no ka pilikia e hoea mai ana.

 

Na Hunahuna Laulaha.

            Ke makemake o Emeperoa Uilama e kipa ae i Amerika.
            Aia o Hanale Kaaka, he mea ano opulepule, ua paa i ka hopu ia no ke kakau ana i kekahi palapala hooweliweli i ka Moi Vitoria.
            E like hoi me na olelo a na nupepa o Parisa, ua kumakaiaia o Farani e Rusia mamuli o kela kuikahi kalepa mawaena o Rusia a me Garemania.
            Ke hoolalaia la no kekahi hakaka ana mawaena o Kobeta a me Iakasona, no $45,000, ma kahi kokoke i Deteroita, Mikikana, iloko o Iune ae, a he $1,000 pakahi ka makana ia laua mawaho ae.
            Iloko o ka ino nui mai nei a puni o Geremania, ua 21 poe i make a he 400 i eha mamuli o na ulia wale. Ua koho wale ia ka poino ma kahi o 100,000 maka, maloko wale no hoi ia e Berelina.
            No Guatemala mai, Feb. 7, ka lono no na hana manaonao launa ole a na pualikoa o Bonila i na poe i kokua mahope o Vasequeza. Pau pu na wahine me na keiki i ke ki poka ia a ke holo mahuka la mai ka aina aku.
            No Kapetona (Lae Kaona) ka lono o ka la 16 nei, e hooia ana ua make io no ka Moi, Lobenegula. Ua pau na pualikoa o ka Moi i ka haawi pio a koe hookahi, oia ka Puali Iniato, e kiai la hoi i ka heana kupapau o ko lakou Moi make.
            He 500 poe lawaia Rukini, me ka lakou mau wahine a me na keiki, ka lilo aku i ka moana i Feb. 13, iluna o kekahi apana hau nui, ma na aekai o Geremanalana, oiai lakou iluna o ia papaa hau ia wa. Ua hoounaia na lakou ai, na lole a me ka wahie a ua manaoia e pakele nui ana.
            Maloko o Geriniwiki paka, ma Ladana, ua palaha iho la he anakisa Farani nona ka inoa o Boadina a ua weluwelu ae i kekeahi mea hoopahu ana e lawe ana iloko o kona poli. Laweia oia a hoea i ka halemai, make loa. Me he la ua manao maoli o oia e hoopoino i ke kahua kilo kaulana ma ia wahi.
            Ua kiola ae he kanaka i kekahi mea pahu iloko kekahi hale inu kope ma kekahi kahua kaamahu o Parisa, i ka po o Feb. 9 a ua 28 poe i make a i eha paha. Hoao oia e holo, aka, ua alualu ia a paa he 150 iwilei mai kahi aku o ka poino. No ke okiia ana o ke Vailana poo mai ke kumu o keia. Ua hoomaopopo ia oia e kekahi poe, a o Haneri Beretona kona inoa, eia nae, ua haawi oiaio ole ae oia i kona inoa.

Ua Hala ma Kela Kapa.

            Mauka o alanui Liliha, ma Kauluwela, i ka auwina la Poalima, Feb. 9, ua haalele mai i keia ola ana o Hanaia (w), ma kahi noho o kona kaikaina, Mrs. Mohole Moanauli, i ke 62 paha a oi o na makahiki ma keia ao a i ke 12 paha a keu o ke kaa mai ana. Ua nalo i kahi auwina la mai ma ka ilina o Kawaiahao. Aia me ka ohana ko makou upu ana. Aloha!
            I kakahiaka nui Poakahi, Feb. 12, mauka no o alanui Liliha, ma Hauhaukoi, ua hele kohana aku la kea ho hope loa o Mahinalii (w), ma kahi noho o ke kaikamahine, Mrs. Kahaoa Rosa, ka wahine elua a Akoni Rosa makua. Ua nalo aku kona kino koou ma ka ilina o Koula I kahi auwina la mai. He kupa oia no ke Awawa o Kalihi. Aia me na keiki a me ka ohana ko makou launa pu ana aku ma keia haawina lihaliha. Aloha!
            Ua make ma Kawaiahao ae nei o Kaululehua liilii, keiki opio a D. K. Naone, ma ka Poalua Feb 20, a hoi aku la oia e hoomaha iloko o ka opu puanuanu o ka honua. Aloha wale ia opio i laweia aku la.

Aiwa Malama Loaa ua Mahuka.

            Ua loaa o Amana, o Kum Wun kekahi inoa, mahope o ka hele mahuka ana mai ka Halepaahao akuo Kawa i Mei 11, 1893, i kakahiaka nui Poalua, Feb. 20, iloko o kekahi hale iwaho o Pawaa, i kekahi mau makai kiu haole. Mahope mai o kela holo mahuka ana, Mei 22, ua haawiia ae he uku makana o $150 no kona hopuia, a mai ia wa mai, ua huliia na moku a me na wahi e ae a pau loa e manaoia ana, aole oia i loaa, akahi wale iho la no. Ua manaoia nana i komo aihue na kauhale o waho o Waikiki he mau makahiki i hala ae, a iaia i moku ai ke ami o ka peahi lima o J. F. Balaunu, mea ana aina. He aihue no kona hewa i paa ai. Iaia i hoea aku ai a komo i kekahi keena hoopaa o lalo o Kalakaua Hale, ua hoao ae oia e kaawe iaia iho, aka, aole i ko ia manao ona. Ua hoopiiia ae oia no ke kue i ka Pauku 1 o ka Mokuna 29 o ke Kanawai Hoopii Karaima. I kakahiaka Poakahi, Feb. 26, i hookolokoloia oia ai imua o ka Aha Apana, a ua waihoia aku kona hihia no keia kau kiure ae. Ua waiho ae na Pake i palapala hoopii i ke Aupuni e hookuuia oia no ke kipaku loa ana aku iaia i Kina, aohe nae i akaka ka aeia o ia noi.

            Mai kolopeka oe e kela wahine nui pauhananuu ma ke telepona, nana iho no i ko ka oiwi – aohe pala naio e loaa ia oe.

NA PALAPALA.

            [Aole maluna iho o makou ke koikoi o na hala a me na hewa no na manao i hoopukaia malalo o keia poo, aka, aia no maluna iho o na poe na lakou i kakau mai.]

MR. LUNAHOOPONOPONO:

            Maloko o ka nupepa Hawaiian Star, o ka la 1 o Feberuari, 1894, malalo o ke poo manao “Crumba from Kau,” ua hoopukaia na manao hoohenehene no na poe i hele i ka pule ma Punaluu, i ka la 21 o Ianuari 1894, e olelo ana, ua kukuluia he hui opio i kapaia. “The Association of the Reclamation of Fallen Women,” i kakauia e Qui Vive. Ma keia hoolaha ana, ua maopopo loa ka lapuwale o ka lawe ana mai i ka inoa hoohenehene ano hoohilahila, e hoohaahaa ana i na hoahanau Hawaii o ka Ekalesia o Punaluu. O ka ninau nui wale no, - Owa la o Qui Vive?
            Iloko o ka apana o Kau, aole loa hookahi haole ma ia inoa o Qui Vive, aka, he huaolelo Latina o Qui-Vive; o ka’u unuhi ana mai ka olelo Latina mai, oia keia: H. T. Mills, a ina e unuhiia ma ka olelo Hawaii, “Wili” – a ina e hoopalahalaha ia, he wahi haole pua-kaka e noho ana ma Waiohinu, Kau, na kekahi wahine e malama nei i kona ola. Ua hoopaiia i ka Aha Apana no keia mau hewa, oia hoi, hoeha ia Judge Martin, $20; hooweliweli ia Judge Martin, $500 bona; hoana me ka pu ia J. Naluahi, $50 hoopai. Aole paha e pololei loa ka’u unuhi ana mai ka olelo Latina mai, aka, o kea no nui keia. He kakauolelo keia no ka Hui Hoohuiaina pala ka maia, a ua olelo ae, he lapuwale ka lunakanawai i ka hoopai ana, oiai, hookahi no o laua aoao like he hoohui aina.
            O keia anei ke ano o ka haole i kau maluna o ka Hawaii, e hoohenehene, i na hoa Hawaii o Punaluu, oiai kela poe e akoakoa ana a e pule ana hoi no ke ola o ka Moiwahine Liliuokalani? He keu ka lapuwale o keia.
            Ua hoohaahaa pu keia haole i ka inoa o na poe i hele i ka pule i ka la 21 o Ianuari, oia hoi o Rev. J. Kauhane a me kona ohana, ka Lunakanawai J. H. Waipuilani a me kona ohana, ka ohana o Y. K. Kaapa, a me na haole keonimana e ae.
            Ma keia hana, ua hewa pu ka nupepa “Star,” a i uku hoopai no kana hana, ua haalele o Chas E. Stone a me kekahi poe e ae i keia nupepa, a ua hoowahawaha na poe maikai.
KA UA HAAO.
Feb. 19, 1894.

            Ua hoea aku ma Kolemobo, Mokupuni o Silona, Inia Hema, ma ka la 17 o Dekemaba, 1893, ka mokukaua Auseturia Fasane, i ku mai ai ianei he elua paha makahiki i hala ae, ua make ke Kapena a ianei i kanuia ai.