Ka Makaainana, Volume I, Number 10, 5 March 1894 — NA AINA MAMAO. He Mau Lono mai kela a me keia Pea o ke Ao nei. [ARTICLE]

NA AINA MAMAO.

He Mau Lono mai kela a me keia Pea o ke Ao nei.

Ke ¥tama'liiwahme o Wale, Ua hookaHwale loa aku Ice 0 Wale iaia iho mai na anaina hoolaulea aku, pela ka lono o īanuan 27, mamuli o kona ano pule[>ule, i ulu ae hoi no l<ona kaumaha i ka make ana o kana keiki, ke Duke o Kalaleha a mr ,Ayonadale. Mamuli eke ao a-na kavika lapaau o ka Ohana Aln, ua kauoha paa loa ia oia e hooinaha, a aole hoi e hooulu wale ae no i kekahi mea e hoauo e ai ae hoouluh'ua ai i kona noonoo. Ua hoao kona makuahonowai Alii,. ka Moi Vitoria, e olelo aku iaia he mau hoepai ana no ia na ke

Akua i mea nona e noonoo pono ae ai nona iho a me kona kulana, aole nae i hiki ke hoololiia

ae kona noonoo mai knna mea i manao ai, oia hoi, aole i make kana keiki, ke Duke, aka, ke paaia 1* e na poe keakea mai kona ike aku. Aohe manao ae nona iho, oia hoi, i kona kulana ola ame ka ai. Ke manaoia la e hoi aku oia I Denemaka me laa eaakua, a mt*lia o loaa ka oluolu,. Ua nui kona alohaia e kalahui Pelekane, a ua lilo keia popilikia ona i mea hookaumaha. Nui no na"e hoi na

manaolana e loaa an*i iaia ka olu'olu. oiai, ke kiai mau la no na kauka, « e palekāna ana nō. Fiva lienalena ina Rio delaneiro. Aohe mau hopohopo ana i koe no ka puka ae o ka mai piva lenalena 'nā Rio de īaneiro, Berazila, oiai, ua oili ae la iwaena o na poe o luna o ka mokukaua Arnerika Nuaka a he moku paumaele oia. Peneia iho ka lon.o telegarama i loaa- ae ina Wasinet.ona, Feb. 16, mai ia Adimerala Beaehama: u Hookahi kanaka o iuiia o ka Nuaka f mai me ka piva lenalena. Ua hoonee aku iaia i ka halemai. E hoouna aku ana au i ka Nuaka i Rio de la Palata."

Mahope iho "ua loaa hou ae i ke Kuhioa Kaua Moana Amerika he palapala mai Rio de laneiro, o Feb. 16, mai ia Adimerala Benehama; <f Ma ke ano hana kaupale aku hoi ika piva, e hoouna aku ana au i na m©ku a pau a koe iho ka iliekuhae maw&ho iki aku oke awa, me ka hiki no nae ke kahea koke aku. Ua hookoia na hoomakaukau e ana a pau. He naaikai no ke ola o na alii a me na luina/'

Aia no ke pii yiau la ka holapu ana a ka mai, a ua ahulau ka olelo ana. He 60 ka nui o na make i Feb. 15. Ma ka la 16 i make ai ke Kapena o ka moku-

kaua Ausetul'iaj a he poe mai e ae uo kekahi o liina o ia mokii. Ua haukae pū aku la nt> hoi me ka mokakaue Pukiki, a pela pu 110 hoi ine kekeihi 0. na mokukiuia Beritania, aua ua. loiiulehu na poe oIL. 0 na moku kalepa i loaa i ka mai me ke ano lioohuoiia. .Ke lilo la keia ahulau an'a i mea weliweli i na poe haole oua aina e. Ua kukakuka pu ae o Adimerala Beneliama me na kapena Amerika e ae, a aoLo mea e hoouele ia ana no ka hoapakele ana i na ola o na luiua Amerika. Oiai kekahi waapamahu. e la- . wo aiia i kekahi mea i loohia i ka mai pivamai ka Nuaka ak 11 ». ua ki poka ia aku la e kekahi ' na mokukaua kipi. Ua kōi aku 0 Adimerala Benehama i koua mihi koke ae, a ua paneia aku e ke kapena ua 6:uhHiewa loa kela hjma ana pela. Ka P«isoto Maunu .Pahele. Oiai hoi, ua oieio mua oDa Gama ina e koho balota liou ia 1 Peresidena hou no Bera7.il a, alaila, hooki lakou ike kipi. N olaila, ua lonoia ma ka la 10 e kukala ae ana oia i koho balota Peresidena a mei Ahaolelo n o Feb. 26, aia 1» e pau ai ka hoomano ana i ke kaua. O ke kumu o keia manao kiuikaua baiota, wahi a kekahi oleioia, mamuli no ia o ka loaa ana o kekahi ohumu e īawe iko Peisoto ola. U» laulaha loa keia ohumu, w T ahi no a ia lono, a ua komo pu aku na pue koikoi lehulehu a me kekahi mau aliikoa. Kekahi Kumu o ke Kipi ma Berazila. Oke kumu i aio ke

kipi, oia no ko Peisot® manao aua e lilo oia i inoho holo Peresidena ma ke kau koho balota hou me ke kue \maopopo hōi i ke kumukanawai, 1 a ua oleloia hoi aole e hiki iaia ke holo Pe residena hou mahope iho o kona noho mua ana ma ia kulana, a

ua hoolala hoi oia e hoomau aljfu i ka hooponepone ana i ke aupuni ma ke ano kaaauha o ka oihana kaua. Nolaila, ua paleia ae la keia kumu mamuli o ko Peisoto kukala ana ae i ke koho balota me kona liolo moho hou ole.. Na MohoHolo Peresidena o Berazila. Feberuari 8, oia ka la a Pere r sideua Peisoto i hoopuka ae ai i ke kuahaua e kauoha ana i ke koho balota ana no ka Pereside na, ka Hope-Peresidena a me na lala o ka Ahaolelo r _ e malamaia ana ma, ka Poaha, I.laraki 1. 0 ka moho a ka aoao wai, aAupuni paha, i kuahaua ae ai ma ka lakou palapala*kukala, e onou aku ana i ka inoa o P«rudenete Moraese o Sana Paule no ke kulana Peresidena, a o Manuela Vitorino Pereiva o

Bahia no ke sidena. Uā kakauino&i* l palapala kukaju e Topaza Delefino a me is, Akalua poe Sēuat<m. He mau na moho a elua, āole no ka oikanK koa. Ua oieloia ua kakoo o ; Da Gama i ka inoa mua a oia kaha moho> a ua apo mai la hoi ka aoao Aupuni o ka lakou moho ia, me ka manaoia oia ka mea e io ai oke kaua kipi ana, ahe hana maalea'ia na Peisoto. Aka, ua kukala ae kekahi , aoao ia De Alefonoso Pena, Kiaaina makaaiuana o Minasa-Geraejie, i moho Peresidena no ke kug akp i ka moho mua maluna ae a ka Ana Senafce. Ka Wiwo Ole o na Poe Kipi.

Mai BueiiO Ēa mai ka louo o Feb. 16, e hoilee ana ua lilo i na poe lunia o ;Adimerala kipi Da 6ama na -lako ai, na pu a me na lako kaua ma ka Papu g Aramaeao, Ri'o de ]>neiro. Ma ka lele ana aku o nu kipi. ia Niteroi, ma ka la .9 aku, ka la i lilo ai 'o ka papu maluna ao, ua hoike lakou i n'a hioliiena, oka hopo ole. Na Da Gaiua pouoi madli no i alakai ia lakou. Ua ki aku oia' i kekahi aliikoa Aupuni a kau. ae la oia ilune n kona lio a holo iku la e> kona puali- Na keia hana wiwo ole ana i hookikina loa aku i na hiona ,o kē ohohia no ko lakou alakai. Ua loaa na lio ia t?ono poe luina a holo aku !a ' mahope ona, a mahope aku horo keia poe kau lio ehiku, i nee papa aku ai na koa lu'ina me ke aluka no ke kahua mamua pono iho, a ilaila hoi lakeu i mahae pu ia mai ai me ke kauaia mai e kekahi heluna nui hewahewa o na koa lieie wawae a me na kaualio. Ua hooneeia mai na kipi i hope me ka hoike ole ae i l'o lakou pioloke. 0 Adimerala Da Gama k'a mea hope loa i kau hou aku ma ka waapa aua eha oia ma ka lima ame ka ai. uo nae i kukonukonu loa ia mau eha a nohe hopohopo ana no !:ona ola. A,ka,.makope icai ua auo inoino ae ua mau eha la a aa hopohopo loa ia. Ua pau na alii o ka aoao kipi i ka eha ma keia lele kaua ana aku. He 270 ka huina piha o ko iakou poino a malalo iki ilio hoi o 000 ko ka aeao Aupuni. . I mea hoi e hiki ai ina kipi ke lele Kaua aku nia keia hana ana, ,ua laweia mai na kaHaka & pau e hiki ana mai ko lakou wahi e

ku hana ana. Ua hoepae ae lakou Le GOO kanaka. a nwlaila, ua waiho aku he 80 wale no kau.aka e kiai i ka īnokupuni o Cobārasu a he 12 wale no hoi e paa i ka Papu o Yilegaigona. He 10,000 koa uia ko ke Aupimi

aoao ia wu a he tu.au li.aueii o iia waapa malalo o ke kauoha wale a'na aku »o. ! Ina no «i h'»aoia aku e,laAye aol ka mokupuui,, iua nō ua lilo mai i ko Aupuiu, , eia uae, aole i 'hoaoia e lawe mai ina wahi a elua\ Aole ioi aku luumua o 200 ua kiai o ka luokupuui, a uie he la # ma ka helu pau pono ft.ua, . ua ,°nji iho malalo 04700O 4 700 na kanuka malalo o Aelimeiala Da Gauaa. Mai keiu kaua ana, aolie i uleie.hou aku na kipi, ua inoe mulie nui no ka manawa. Na Lono Piii Kaua e ae o Beraziia. Aia o Adimerala Melo i Paragjua kahi i nunuha ai. Aia hoi ko Generala Saraiya pualikaua kipi iloko o na inauna o Parana, no lakou ka heluna o 4,500 kanaka, aua paa i'ko ke Aupuni mau pualikoa, no ka mea, aia ia ? lakou ka ana o na ala hele mauna ~olpli. Aohe hopohopo ana o k'e Aupuni mai kona puali inai, eia nae, aole loa e hiki i ka Peresidena ke hooki ae 'i ke kaua. TJa haalele oia i kona manao nee aku no ke kapitala a aia ke pelukua la no ka Hema, no ka mea, aia'o Generala Oseka, me 5,500 koa Aupuui, ke pii mai la i ka akau mai R»o

Graraue Sula. E hiki aua 110 paha ia Adimerala Da Oaina.ke hoomau aku i kaua oehueliu aku nc. kekahi mau malauia a me ka loaa aku no o ka lanakila mahope. Ua olelo ae he kapena kipi aohe o lakou manaolana aua i koe no na kokua mai ka Hema mai, a aia wale no ko lakou wahi aho maoiuli o ko ke Aupuni mau hemahema. . Ua, hooholo hou ihe o Da Gama aole e. liaawi pio aku ia Adinierala Beuehama, 110 kahi kumu aole loa oia e hiki ke aa e haalele a e makaia aku i na poe na lakou e hoolako nei i na kipi me ke dala. Eia keia poe ke

paa nei ia Berazila ma ka puanai i inea hoi e pakele mai ai o' ko lakou mau dala i lu hoopukapuka ai ilaila. Aia ke kukulijia la na halekoa ina kahi o ekolu naau kahua neihei mawaho aku oke kulanakauhale. E haawiia aua i uiau hale no na poe ilihune e pakele ai lakou ke fyooma~ ka ae na poe he 12,000 o Peresidena Peisoto e hoohuli ae i ua waha o na pukuniahi o luna. o na puu papali uaaluna o ko.Adinierala Da Gama puali o 700 kanaka.

E Waiho aua paka o PoUakuhauoli. No lanuai'i 31 ka lono aia o PoUakuhauoii ke ui&uao la e haalele mamuli o koua auo nawaliwali. Ua lioopiolokeia o Ladaua mauiuli o keia iono, a iua ua oiaio ka louo, lie auo uui ke kumu naua i kono aku iaia e waiho, aele no Enelani wale»

aka f no Europa holookoa. Ia la no ua hōolahaia ae ko Puhakuhauoli hoole i ka oiaio o kela l«no, eia nae, i Feberuari 6 nel i I*aa ae ai ka lono i Kikako ua kokoke loa e )ilo i mea oiaio loa kela lon® ae la 110 ko Poahakuhauoli Waiho. Ama na lono hope loa mai nei, aohe : akaka Joa kona awiwi e waiho aku. I ka hoolanalana mai oiai Biarita, Italia,;a i kona hiki ana aku i kona home ma Eiielani i ke aliiahi o ka la 10 mai, iloko oka ua, ka makaui a me ka hau, ua hoonaaopopo loa ia ae ka oiaio ole oua lono la. Ua kau oia ma ke kaa hamama me kaua wah! ne, me ka papale ole j kona poō, a iioko holo-ko ka lahui hooho leo nui atia nona ma ke aia. 0 keiaka mua loa o kona hana ana pela iloko o kona mau iioi ana a pau. HoohokaHou ia o Kalivilana.

Imua o k# Aha Senate, Feb. 16 uei, i heole laou ia ai ia moho Kokua Lunakanawai no ka Aha Kiekie a Peiesideua Kalnilana, nialoko o ka halawai malu aua A ma ke koh© ana a 41 kue ia 32, 0 ka lua iho ia keia o ko Peresidena Kalivilan'a hoohokaia ann e ia Aha rna iahookohu like no, he f okoa nae na moho, aua ala«aiia ka aOao kue ~ Benatoa D, B- Hila o Nm loka, he Demokarata no, a ua lilo hoi oia i ka»aka hauoli loa no ke ko ole oko ka Peresiclena manae, Ua manao oia o na Senatoa wale no na poe kuleana ma ia mau hookohu, a i ole, uo kahi inama pilikino paha hoi kalii, oia ke kumu o kona kue ikaika haalele "loa. Okipooia ua Hieaa Punikoko.

I kakahiaka nui, hora 7:15, o Feheruari 5, ma Parisa, i okiia ai ke j>oo-o-Va:lana, ka Auak.isa. 0 kaua mau ok-lo Lope'loa: "E reake na anaina launa! E ola loihi <a anakia!" (oia hoi ka noho' kanawai ole . I kā Poaono no, la 3, ka hooholoia ana o kona make, a ua lohe mahui wale ia ae no i kahi ahiahi ae. Ua pioloke o Parisa ia a 1 aho ia wale no i ka hoomaluia ena pualikoa. Aole i hopo īho ua hiena la a ua make oi« me ka i iha keikei ka pono o kona aoao. ' Oehu paha auanei Farani me Pottigala. Me he la e ano okaikai niai ana paha o Farani me Potugalaj no ka mea, iis unuhi aku la o Faram i kona Elele Kuhina mai Liseboria aku. E paniia ana kona wahi e ke kakauolelo mua a hiki paha i ka huli.hoi hou ana aku o ke Kuhina. Ūa lilo keia huli hoi ana o ke Knhina ma ke kauoha a kona Aupuni i likēa 6 noonoo ntii ia ai e ka

| Mpiwahinē Kahu Auj>uni a me i kjf A*ha Kuhina.. Sepania, i Feb. j 10, ;/ie na loina oka hopohopo n'ui uo k& pilikia e hpea mai ana. Na Laulaha. Ke inakemake la o Emepeioa 'Uilama o .kipa ae i Awierika. I : Aia o Haijale Kaakn, lie mea I ano opulepule, ua paa i ka hopu I ia no ke kakaiKana i kekahi palapala hooweliweli I Vitoria. i K like h©i me ua olelo ana i nupepa o Parisa, ua kumakaiaia o Farani e Eusia mamuli o kela i kuikahi kalepa mawaena o Rui Bia a me Garemania. | }Ce la no , hakaka, ana mawaena o JCobeta a me lakasona, no $45,000, ma kahi- kokoke i Deteroita, Mikikaua, iloko o luue ae, a he $1,000 pakahi ka makana ia laua ; mawaho ae. j Iloko oka iuo nui mai nei a ! puni o Geremania, ua 21 poe i make a he 400 i eha mamuli o na ulia wale. Ua koho wale i Q r ka puino ma kahi o 100,000 maka, maloko wale no hoi ia .o Bereliua.

, No Guatemala eiai, ka lono no„na hana manuoiiao launa o),e a na pualikoa o Bonila i na poe i kokua mahope o Vasequeza. Pau pn ea wahihe me na keiki i ke ki poka ia & ke holo mahuka la mai ka aina aku.

No Kapetona (Lae Kaona) ka lono o ka la 16 xiei, e hooia ana ua make io no |a' Moi Lohenegula. Ua pau na pualikoa oka Moi i ka haawi pio akoe hookahi, oia ka Iniato, e kiai la boi i r "ka heana kupapau 6ko lakou Moi make.

He 500 poe lawaia Kukini, me ka lakou mau wahine ame na keiki, ka - lilo aku i ka n\oana i Feb. 13, iluna okekahi apana hau nui, ma na aekai o Geremanalāna, oiai lakou iluna qia papaa hau ia wa. Ua heounaia na lako ai, na lole a me ka wahie a ua manac,ia e pakele nui ana.

Maloko o Geriniwiki paka, ma Laeiana, ua palaba ihō la he nnakisa Farani *Yīon i ka inoa o Boadina, a ua weluwelu ae i kekahi mea hoopahu aoa e lawe ana iloko u kuua poli. Laweia oia a hoea i ka halemai/?iake loa. Me lie la ua manao maoli no oia e hoopoino i ke kahua kilo kaulana ma ia wafei/

Ua kiola ae he kanaka i kekabi'mea palia iloko kekahi hale inu k@pe ina kekani kehua kaauaahu o Pari§a, i ka po o Feb. 9 a na 2S poe i make a i eha paha. Roao ōia e holo, aka, u§ alualu ia a paa he 150 iwilei t&Ai kahi aku oka poino. No "ke okiia ana o ko Vailana poo ke kunlu o keia. Ua hoomaopopo ia oia e kekahi poe, a o Heneri Beretona kona i noā, ei a nae, ua baawi oiaip ole ae oia i kona .

Ua liala ma lieUi Kapa- | Mauka o. alauui Liliha, ma Kauluwela, i ka auwina la Pualiiua, Efcb. 0, ua Uaalele xnai i j keia ola ana o llanaia (w), ma kahi noho 'o konu kaikaina,Mrs Mohole Moanauli, i ke 62 paha a oi o na iiaakahlki ma keia ao a | i ka 12 paha a keu o ke kaa mai'i ana. TJa nalo i kahi auwina la i mai tna ka ilina o Kawaiahao. ' Aia me ka makou ii pu ana. Aloha! ! ī kakahiāka nui Poakahi, Feb. 12, mauka no o alanui Lifiha, ma Hauhaukoi, ua heie kohana aku la ke aho hope loa* o , Mahinaili (w), ma kahi noho o ke kaikamahu.o, Mrs. Kanaha Pekelo,l ke 65 a keu o na,,mākahiki:ma keia ola ana. He kaikuaana oia no iVrs. Kahaoa Rosa, ka wahine «luu a Akoni Rosa makua. Ua nalo aku kona kino koou fna ka ilina o Koula i kahi auwina la mai. He kupa oia no ke Awawa o Kalihi. Aia me na keiki a me ka ohana ko makou lanna pu aiia aku mā keia -haawina lihaiiha. Alohal Ua make ma Kawaiahao ae nei o Kaululehua liilii, keiki opio a D. K. Naone, ma ka Poalua Feb. . 20, a hoi aku. la oia e hoomaha iltfko o ka opu puanuanu o ka honua. Aloha wale ia opio i laweia aku la.