Ka Makaainana, Volume I, Number 16, 16 April 1894 — HE DERAGONA I HOOHOKAIA. He Uhane Kakaola Lapu i Nihi Hele ae a Hoka. [ARTICLE]

HE DERAGONA I HOOHOKAIA.

He Uhane Kakaola Lapu i Nihi Hele ae a Hoka.

Mr; Lonahooponopono: £ kekahi o na la i haUt ae la, j . uakipaike ae la kekalii dera- j gona onohi mano o ka poai aiuuu i kekahi o iKi oiwi Ha- ! waii ponoi, uona ka punwai e i pana ana i na hanuu waikoko o ke aloha ;iina, alohn Alii a aloha lahui. Me ka nawali nialie oka leo, hoao aku la oia e hoopahee i kona wale lua-kn i ka oiwi-po-noi me keia mau huaolelo; a Aohe mea nni e ae o ko'u kipa ana mai la i ou nei, koe wale iho no, ma ko'u ano he mea auwana hele maluna o ka ili henua. Ua ike au aua hoomaopopo hoi, aia tne oe " 3 heiuna mahuahun o ua uhane uaakamae lawehala ole, o ka io o kou io a me ka iwi o kou iwi, kahi i kuilima pu ai. Nalaila, ka mai la ke aho i ou nei, oiai, U2 hele au a me na poe o ko'u poai a kau ka Ha, a hopohopo > lioi ka manao ika Hui Amerika no ko lakou kue ino loa i kekahi kahua hanā o ko makou aoao. O ke kahiia hana i piii i ka hoopae limahaua Pake a lapana, he hua iiku pala maikai ia iluna o ko makou mau pakaukau, no ka mea, inaluna o ia kahua i ohi ai au a me ko'n poai i na pomaikai liiakolukolu o keia kiiiapai maikai; ua nui ke daia iloko o ko unakou mau waihona, a ua hoopiha mau ia .hoi ko o.akou tnau aa-moni i na mauawa a pau : i ka o! uolu tnai o ko lakou mau uku paaua. O ko makou hopo-

hopo nui waie i\o, o ka loaa o | ka lanakilama ko lakou aoao i keia kohcr balotā hana kiiinukanawai, e hoopauia ana e lakou keia kahua hana pomaikai nui, a phia ka hoi mea pilikia o nst laKhiko o makou, e. n(?le ana i wa limahana uku oluoln; e nui . ana ke poho a e ihhune hou anā e like me. na ih o ko makou pae pokeo ana inai i o oukou nei. Nolaila i hou mai la i ou nei, e hui mal oe ine makou, a nau hoi ia e kono aku i kou, mau hoa oiwi ponoi e hele e Loopaa i ko lakou inau moa i ka hoohiki k©ho babta, a e ko- . kua mai ia makou." Me ka manao kuooa hopo ole, kaiena peno ae ia ka oiwi ponoi i kana ikoi,*a nou aku 1n i ua holohploiia ahiu la me keia raau a-)a paa o Kauelelau: 4 *l ka wa o keia mau' waiwai a m© na pomaikai he nui i loaa ia oukou— heaha ke ano o ke Aupani ia wa ? "Hanau mai lesu (Kii) Alala kona waha, Ninau ka la m« ka mahma, ete., ete." Pane mai la ua derrgonn nei: {< E hvwa ka paha auaiiei au ia oe; aka, aole no nae au e hookamaui i ka hai poloiei ana aku —he Aupuni Moi, n Ia wa i hoike piha akn ai ka

| oiwi'ponoi i ka ikaika pa,ua o i koua puuwai: *'He ua | hai roai la oe nie ka pololoi rao j ka hoonalnnalo ole iho; aka, c : Lal aku au ia oeV;tc k.» hookaUiani ole, —aole loa au o ac iki aku i k4u, aole nc . hoi ō ko'u mau hoa oiwi poiioi, iio ka mea, e like me ka liielil'e o ka lu i ke | awakea, pela aua'me o'u mau |-hoa oiwi ponoi e ike maōpopo aku ue\ i ka oukou mau hana kumakaia a lioona&ikolu; i na lahui e, ako, ia'u ponoi no a me ko'u mau hoa oi'wi ponoi, ka i lahui nona i:e kihapai a oukou e aluuu uei i na pomaikai. īle* oiaio, he Aupuni Moi ik niana- ! wa; a malalo o ka ma 1 u o' ia Aupuni i loaa ai ia oe a raie kou poai kawaiwai ame ka lako © ka noho ana; ua ai iho oukoū me ka hookano a me ka haakei, : a heaha ka oukou uku kupono | ia Aupuni a i ka lahui nona ia j Aupuni ? 0 ko oukou hao a j nakaha anei i ' kona noho ana

Aupuui Moi ? oko o6kou ho- ! ike akea anei i:na huaolelo ku- | amuamu a hailiili i ka lahui j nona ke Aupuni ? Ina oia ka ! oukou uku makana ia maleou; | eia wale ho ka' mea pono la oe, j e hele ae oe mahope o'u, he mea ! ino kau e poino ai au ū me kuu ! lahui hoomanawanui. Aole o I ko oukou iKe i ko oukou pilikia, 1 manao ae ka pono oka lahui a j oukou i hanaino ai, oia ka mea nana e hoopuu a e kala'i ko j oukou mau pilikiu. Aole; K aole I loa pela ! E hai hou aku avx ia | oe, he mea maikai a he mea hoi i auoi nui ia e ka lahui oWi'ponoi, ka loaa ana o na aha el®le hana kumukanawai kupono i

aponoia e ka leh.ulehu rna • ko lakou mau elele la, aole nae he kuuou ae o ng poo 01010 o .ukou; a pehea makoo e ae aku ai i ka oukou mau hana, me ka ike a-ku no o ko makou mau inuka he mau kahua hana ko ouliou . e umiapuaa ana iu makou, i kumu e nalohia ai ko makou noho ana Aupuni kumu. Hiki anei ia oe ke hooia mai, e loaa ana i . na. Hawaii ponoi na pono kaulike, kivils a me na pono eae i maa ia lakou ma- . o keia kau ahaolelo j hana kumukanawai ?" Kulou I īho la-ke poo o ua nei I ilalo, i : \<)he puai hanu, aohe hoi ' he leo ae, a haalele iho la oia i.. ka oiwi me ka hele a me k« hoka pu. Nolaila. e ria hoa Hawaii ponoi «'u. ua nele ' kakeu i ka ike ana aku i kekahi m'ea hou i pili i ko kakou inau pono mai keia deragona mai, aka, ua īke maopopo no nae kakou i ka lakou mau hana kumakaia ma ka lakou mau kumuhana alunu a hoohaiki i ko kakou mau manao kuokoa no ke koho ana. 0 ka'u wale 110 * kauleh aku nei ia oukou,-~E kupaa, a'e makaela i na holoholoha hihii o keia ano, e aku la me he uhane kakaola lapu la, e ka]j>apa hele ana ma na ipuka halel E h«o--manawanui ( kakou iloieo o ka

maluhiu, e ikm akn ! ko ka Ma. ! kua Lani lokomaikai. e pap. i ko ! kakou ama alohp, ko*Kakou mau ' pono a ine ko kakou nōho ana ; Anpiini Moi iloko o K©na ma- i lama hemoleie ana, a i ka wa ! pono, e hoi mai 110 ke aloha e pil: ■ me ka ipo. E kupan mau ! I ~^Oiwi Hawaīī.," ! Honoluln, Aj»erila 0, 1894.