Ka Makaainana, Volume I, Number 18, 30 April 1894 — "HUAI KA ULU OLELE." [ARTICLE]

"HUAI KA ULU OLELE."

[ ~O ka hana uui ana Pi Gi o keia mau la iho la» oia no ka noho ana oko lakou no elua la, me Poaha, e noonoo a e hoawiwi i ka hooholo ika Bila Haawiua. U.a mau aku ia.no he uku haawina no Aiii ka Moiwahine Kanemake. Pela no hoi me na uku ona j Kuhina, ua aiau no, aohe i hoemiia, i akaka ai hoi ko lakou manao ai pakiko io, oiai, he pee -ioaa nunMi w T ale no lakou a pau. 0 ke Kuhina o ko na Aina E> h« loio no ka.Ona Miliona; Kuhina Waiwai, he luna nui no ka hanako o Bihopa Ma a he? agena hoi no ka waiwai o ke Alii B. Pauani Bihopa; Loio he agena no ka waiwai o ka Moii Lunalilo: a "koe paha ke Kuhiua he luina holoaioku oia, aka, oia ka luna nui o na moku o ka Hri Mokumahu Waila. Ina I haalele nui ae i na uku, akaka lea la hoi ke aloha a me ka makee, a me ke ake io no e ai pakiko, aole hoi e ai pau, ni hewa a ai lalau i na ;eaa o ka lehuiehu. | Ma kekahi mau haawina dala j i hooholoia, ua ikeia aole o ke j kulana a me ka oihaaa ka mea. i | aka, oke kaaaka e uoho 4 j ana ma ka oihaua. Nolaik» j uiamuli o ia i hoopiiia ae ai ua j uku o kekahi mau a hoj einiia iho hoi ko kahL He i $60,000 paha aoi aku ka euii iho o keia Bila Ilaawiua i ko ke | kau AhaoUlo o 1892, pela kaolej <?ia uae, aohe makou i ike } ik: iho he %vahi huawiua kaiu uo | na koa ole wale a lakou. No keaha hoi ? I uiea nae paha e , nalo ai ia haua hoouuililo a Ukeu I Aohe ne hoi he wa a Uiake * loa ka puali puhiohe Pi GL Na \ laaua i noi e loa ia haa j whia, oiai. he mea p«uo e lilo i* ' mau ilala i kekahi* puali puh;1 ohe o na Hawaii, aole ho; i k<j. ' kahi puali ha#le. Koho iukl* ; f kiuohi, pai a pai {7 a 7), * uoo hou k a koho hou, oU aku la, he hookahi ka pakeo aku 1 a *}. Noiaik» ma ka apun uo kah* o ke oia aiu, Iw*ea* > * * ■ aua li, v ? leuua • Mauia Ema Lu<« 4 tu« Kiiuo

Mogana na m, eia nae, ua haule ka hapauui o ka lakou mau mea oke koi aua. Ona mua aku dg nae ka oi loa aku.

Ma ka.La Pule, la 22 nei, he kai huakai me na kukui ko ia ahiahi na na Pukiki, malalo o ke alakai ana ako lakou puali puhiohe, a ua kaalo iho ma ke alo oka lua&ini pohaku o na haole ma alanui Beritania, makai iho o Wasinetona Pa ? oiai e pule ahiahi ana, He hanakuli ano ole a hoohaunaele maluhia keia o ia ahiahi, eia nae* aob e i

eu ae ua poe mikanele nei, ole loa hoi ka Ahahisi Opiopio o ua moe malie.

na oehaa no paha i ae. Pela no hoi 111 a ka halawai a.na poe la o ia auwina la no, uui ka huro a me na liaaakuli, aohe uae- i euia Oia like ana no—ua aeia.

Eia k& hoi o ka Poakahi i hala ka lā hanau o Kolekaaka, piha' 50 maKahiki. Aohe 'ke Aupuni i hoomanao ae nona, aohe no hoi na moKu i hihipea me na hae,koe wale no na moku heiliei Bofee Danedi ame Hawaii. Hoohauoli puhioheia oia i ka hora 8 o ia kakahiaka, ma kona wahi noho, a uā hoehihipeaia -hoio-lokoe na wahine haole o kona auiia me na pua a me na lau uliuli o uka/ Haoliao 'naehoi makou, ma kela palapala pane ana m Kuhina A\ r ilisi uo ke "ku a hele aku" o ko lakou ua hooia akir oia ua noho oia naaanei nei no 56 makahiki, 0 ka piha ana iho la no keia o kon;% 50.makahiki, a ihea la oia i keKahi mau makahiki e aku he 6. Iloko anei oia oka waihona o kona mau luaui ? Nawai la e hoike mai ka puana ? Halalo o kela Kumuka*iawai

elau-pu 110 aua poe oehaa nei, ua papa loa ia kb nu luuakanawai a luua Aupūni eae paha komo aiKi ma ua hana kalaiama, a aole loa hoi e hiki ke holo uo kekahi kulana kau kanawai. Pehea hoi i nei wa ? oko Honolulu nei Lunakanawui Apana kekahi moho. Lilo no ke kumukanawai a lakou i onou mai ai i ka lahui i mea ole wale. Hoao iUo nei ke komite kuwaena o ua poai nei e kapae iaia, aole nae he aē o ka apana nana oia i wae, a ua paa k«na inoa holo moho>

Loheia aiai ua hooia aku o Luuaknnawai Apaiia B. Kahoo. hulahala o Luiiai, i m kan *ki o kona apan&' ina. lakou • hoohiki ana, e loaa «o ia lakou he 20 «ka aina pakahi, «0 ka hoi o J. K. los>epa ma llana, he 2o nae hoi o laila m\ 1 ekn aina. Ea, ina ho oiai<* ke a akaka ko

ano apuhi o keia poe, a ekaeka n.o hoi kipe. Aohe no nae i puni nui ia. Hilahila olqJ Ua lauahea wale ia ae aole loa ka keia Aupuiai e ae ana i ke Komisina Farani i hoounaia noai ike Aupuni'Moi e lilo oia ke pani no" ka manawa no ka Hope Komisina i h®lo ak i la i ka Poaono nei. oka mea me i ikei«, oia iho la n<& kē paui, a ule wale hoi na olelo wale ia. He $4,000 *ia pehu ae o ka aie lahui i ka pule i hala iho ).a, oiai, oka huina ia o na bona i hlo aku la iioko o ia manawa, a he $80 hoi ka lilo no ia hoolilo ana aku la. Ea, ai aka hemo aai a ka hewa la; nuinui roa tera taumaha ra I Oili hou ae nei no ia \sahirxe haole kakau palapaia i o, oia 6 Mrs. E. W. loredane, luna nui o. ka halekuai o Walakahauki ma alanui kona makemake e.lilo. aku keiaaina malalo o Amenka Huipuia, pela. kana i leta aku nei i kona luau'i ma o« Ula wale ka heo ! E hoouiaopopoia no nae o keia no ka wahine, kakauolelo paha o ka Hui Hoole-Waioua Wahine Kanana ka paiapala kikaho no na loaa o ka mahele Hawaii o kela Ahaairui o na Lahui- ... .

Ke walaania nei e kikod aka ana no ka na 'iianamuua liiua o Luaiii ja loko o kela alikelele hana kumukanawai, ke kn ae. Malia o hana okoa ia aku i wahi nona, alaila, o ka laliui Hawoii (f) ia ma ona la. Ahu ka palu kapulu !

Ina he poe hoohuiama ko Moanalua, aiaila, aohe n.akou olelo ana no ko lakou pike'koi i ua kaa hali o.hua nuuui; &ka, ina he poe aloha ain.a a aloha Aiā, alaiia, he mea peno ia makeu e hoomaiiieike aku i ka

lakou aoao e £okua ai, pna oleio a me na kuhi ana im mea a.na mm kela hunahuua ma ko makou helu i hala, ho hoolalau wale ana uo ia, oiai» ur makeu pouoi iio ia, he hoaiai aku hoi i

kaaoao o ka hoa'ioha oiaio o ka lahui amo ke Alii. Aka,l hoomau aku iio, aiaila, e hewa ole makou kē kula aku ia lalftou a pau—*he poe hoohuiaiua opop».