Ka Makaainana, Volume I, Number 18, 30 April 1894 — Na Mea Hou o Kau, Hawaii, [ARTICLE]

Na Mea Hou o Kau, Hawaii,

Mk. Lunahooponopono . Ma ka la 4 iho nei o Aperila f na nohō~tho nei ka Aha Kaapuni o ka Apana Ekolii @ Ko Hawaii Paeaina, malalo o ka noho poo ana mai' o Lunakanawai Kaapuni L. Austin, a hoopau na hana ma ka la 11 ae. Nui na hihia i hiki ae, a ua akoakoa ae inalaila na Hope Makai Nui, 0. H. Pulaa o £ohala, J. K. Nahale o Kowa Akau a me S. Lazaro o Kona Hema, O na luio i hoea ae, oia o Kale Aki, H. Linekona. D. H. Hikikoki, O. T. Kipimanā a me V V.

Akepoka. Hookahi'no oi o keia poe loio o Kale Aki, ke hele la aohe liihia paa. pau wale no i ka hemo. Na oki mare hoi, paimo hoi i ka moku i ka ohe. Paa no hoi ka nwalii i ka hapa Hawaii, ke hele la a hoohuakeeo kela loio wiwi umiumi *wiliwi}i i ka rnla ia aku e Kale Aki, wikiwiki i ka noho ilalo i kela hihia a Tno. K. Kekaula kue ia Ehu ma. Ma ka la 11 no hoi, he wahi lima pakaha ka ko makou Hope Makai Kui W J, Yates, penei: Ua koho pono ia o J»o. K. Kekaula a aie Wainuu, ka wahine kaneiuake a James K. Kekaula, i make, i mau Lunaliooponopono KuikBwa, a ua kaa ia laua ke kuleana malama i na waiwai oka mea i make, T T a hele aJc« o V. V. Akepoka a noi i wahine, kekahi lunahooponopono, e lawe i ka pahu hao i īlonoluh: e wehe ai, a ua ae mai kela wnhiue a ua hoole nae o Jno K Kekuula, a olelo aku i ka koua kokoolua ma ka hana, e oleīo uku ia V \\ Akepoka ao!e e lawe, lie nui ka 0 ka lawe ana a hoihoi mai, a malia 0 homo no maanei Ua olelo aku ka wahine ia W. J Vates e ke!opono aku ia V. V, Akepoka Naalehu, aole ao T K. KekauU e lawo i ka pahn h#«>, uok ao

<mai. Ana kauoha māt'o'V. V. Akepoka, ehoolimalima i ke kaa bipi e lawe i ka pahu i Naalehu aua hele akn keia hope makai nui e hoolimalima kaa/ a tia hoea ae ke kaa. Ua ikeia aku o Keoni Kekaula iloko oku rumi i waiho ai o kela pahu hao' e noho ana, a'ua komo aku kela hope makai nul me na wawae oolea a me na helehelena haulaula. 0 kona kajrena m&kai aku no hoi mahope 3 ke kahukaa aku a komo iloko o kela rumi a e noho ana a kii ākn la no i ka pahu hao, Kena ae la i konakapena ika pahu iwaho. Ua ku mai o Kekauk » pane mai. "E hele oakou iwaho, aole e lawe i ka pahu, no ka mea owau kekahi kuleaua. M Pane aku ka hope makai ani,— a aole ou kuleana, i o ke Aupuai ke kuleana. Ma ka inoa o ke Aupuni Kuikawa, e lawe aku i keia pahu." Ua pale niai o Kekaula aole e hiki, e huki ana huki mai i ka pahu, a he kaula ili 1101 ka kona kapena e paa ana, a he laau aumaia hol ka ke kahukaa, a ike aku la makou i keia hope makai nui e kui ana a e kulai ana ia Kekeula me

ka lima pakuha. Pela 110 ka paha ke ano vo keia Aupuni Kuikawa? E holma ana o Kekaula, aole mai o ke Aupuiii, a pau wale me ka liolopono ole o keia haiia. Ua ikeia aku ua nohae ko Kekaula kuka i keia hope makai nui hilahila ole, ke komo kuleaua ole iloko o kela hale a liiua pakaha wale uo_ i ko. hai waiwai me kela olelo hookauo uo ko "Aupuni keia waiwai," 1 ka pilu paha : Pau keia hana me ka holopono oie, puka mai a i»a ke alaau| Aupuui e i uka a i kai me keia maU olelo kaena &ke daimonio iluna ona "Aole, aole o'u mea e paa ai ma keia wahi," Pehea la hoi i lilo ole aiai ai kela pahu hao, olua hoi iaua me kona kapena makai. M&i kaena, aohe i lawa, wahi a kamaui

A mahope iho hele ana e kelepona i Naalehu ia V, V. Akepoka e pii mai, a tia hoea maī o Akepoka me Alex. Lmds*y, ka haku # Naalehu } a komo hv>u aku qo o \V, Vatev<, V. V. Akepoka t Ak\, Luidsay * mo ko kaptma a kii na 1 ka pahu, a ua ku hoekahi mai o Kekanla e pau» ia lakou, a o ka'u mea i ike aku i ka hope nui t kui ana ia Kekaula, a pau ia Wo mai ana o Akepoka * lue » a he iko aku ka inakou \ k* huli o s;e alo o keia m§\\ hao!c .iluua. Ile-aha 1:0 ka nn a o ka hoonanA aua 0 \ah» haole LilahiU loa, o A!t\ T,m<?£&\. *iu kuloana ik: la h«nt t a

ua lilo aku ka pahu ia lakou 3a e ■l'awe i Honplulu a ua holo aku la nc o Kekaula ma kela moku aku iīeia hoppiiia e Kskaula i Honolulu, © ka waiho e ana mai o ua wahi V. -V. Akepoka la ia Kale Aki, pau ai/ Pehea la ka mauao o na poo o keia hope makai nui i kana haaa—pono paīna, aole paha? Heaha ke kUinu o keia komo hupo a lima pakaha i ko hai pono? He uhane haukae aia iluna ona u oia maiī no a hiki i keia mau la. a He mau hihia "hoeha" ko ka Poaha, la 19 nei, imua o ka Lunakanawai J. H. Waipuilani, a kapi paakai ia he inau hana bia a miko pu nVhoi he mau paa moekolohe kekahi. Aole i puka mai ka olelo hooholo o keia mau paa moekolohe, na ke kaikunane no o kahi Ewa i hoopii

do kona aloha i koaa kuahine, i ka pau oke dala ike kane manuahi. Oia hoi, o Beni Paakai, a©he hana, ua k«ia kaikuahine o ianei e mahima iaia ame kana wahine. He kanaka ano kah uiia keia, V aia ma ka Baibala ka wehewehe aua e ola ai ka mai. Ina « olelo mai kekahi pauku e han a hewa, hana aku la no. 'Nū hom no ko ke Akua ae i ke kanaka © hana he\va. Ua like 110 ka manao o keia wahine me kana kane, he; ae no e hoomoemoe kolohe. Kupono e hoopiiia keia wahine

Āohe nui o naj poe kanaka o Kau oei i kakauinoa i ke koho elele hana kumukanawai. He ku wale no a po ka la o na Papa Nana,<e ole na Pukaka, loaa na wahi inoa. G. P. Kilohi. Kau, Apr 19, 1894.