Ka Makaainana, Volume I, Number 21, 21 May 1894 — Page 7

Page PDF (861.08 KB)

HONOLULU OAHU, POAKAHI, MEI 21, 1894. 7

NA AINA MAMAO.

He Mau Lono mai kela a me
keia Pea o ke Ao nei.

Kela Puali Aea o na Poe Hana Ole.

O ke ano pahenehene ma Wasinetona no ka nee papa aku o kela kaoo nui o na poe hana ole, ua loli ae la ia manao a ua lilo i mea hopohopo nui ia. Akahi no a hoomaopopoia ka pilikia e hoea aku ana. Aia ka puali mua malalo o ke alakai ana a J. S. Coxey (Koke), he ona miliona, mai ke komohana loa aku, a aia nui i Wasinetona. Ia lakou i hoea aku ai, ua hele pololei aku lakou a ke kahua o ka Hale Aupuni malaila, a ilaila lakou kahi i hoolulu ai, me ka olelo iho o ua poe la, oiai, no ka lehulehu ia wahi a o lakou hoi kahi o ka lehulehu, ua kuleana a ua mana no hoi ko lakou noho ana ma ko lakou (lehulehu) wahi ponoi. Eia nae, aole i loihi loa ko lakou aeia ana e noho malaila a kipaku nui ia a hopu ia na alakai, oia o Koke i oleloia, Marshal Browne (Balaunu) a me Ohristopher Columbus Jones (Keoni), no ke komohewa. Ua hoea nui ae lakou imua o ka Aha Hoomalu ma ka la 2 nei, a ua hookuu nui ia malalo o ka pela o $500 pakahi. E lilo aku ana paha keia mau hoopii i hana ano nui, oiai, e paio ana kela poe no ka mea a lakou i manao ai he pono no ka lehulehu o na poe paahana a ilihune o ka aina holookoa.
               
Me ke ano huluaa loa no hoi keia poe i lawelawe ai i ka lakou huakai o ka hele ana, ma ka lawe limanui ana i na kaamahu a holo aku la e like me ko lakou makemake iho no na wahi a lakou i ake ai e hoea aku. Mamuli o ia mau hana a lakou, ua hoopukaia na palapala hoopaa a hoomalu ia lakou, a ua lilo no nae ia i mea hoomaopopo ole ia aku. A ma kekahi mau wahi a lakou i hoea aku ai, ua lulu dala ia a hanai ai nui ia mai e ka lehulehu, no ke akeia e hele loa aku lakou. Lehulehu na mahele o na poe hana ole e moe nui la kaoo no Wasinetona, mai kela a me keia pea o ia aina nui, aole nae he mea hookahi o lakou me kekahi pu a mea e ae paha, o ka paulele wale no ma o Karisto la a i ka pono hoi o ka lakou koi.
               
Ua manao keia poe o Wasinetona kahi e noho ai a ko ko lakou mau iini, oia hoi, ka hooholoia a aponoia o kekahi mau kanawai no ka hoohanaia o na poe hana ole, i mea hoi e hoopomaikai ai ia lakou. O ka lakou koi hoi e hoopuka ke Aupuni i $500,000,000 ma na bona, i mea hoi e hoolawa ai i na poe hana ole me na hoohana ana e pono nui ai lakou a paleia ae hoi ka hune a me ka pilikia. Aohe ukupanee o keia mau bona a aohe hoi e hooliloia aku. E paa ia lakou ma ka Waihona no ka hoopukaia ae o ia huina dala ae la ma na dala pepa. Mamuli hoi o keia hoolala noeau ana e loaa ai he puu dala nui mai loko mai o ka ole.
               
O ka puali nui mua, oia kela malalo ponoi o ka Koke hoomalu ana, he 3,000 a oi aku. Elua puali mai ka Aekai Pakipika aku, hookahi o laua he 1,500 kanaka. He 1,500 kanaka mai Bosetona, 200 kanaka mai Konetekuta, 1,200 mai Patesona, Nu Ierese, 2,000 mai ka akau ae o na mokuaina o ka Aekai Pakipika a me na wahi kokoke aku, a o ka mahele oi loa aku hoi o ka nui, oia ka puali mai Kinikinati, Ohio, o 5,000 kanaka hana ole.

Na Lono Pili ia Berazila.

Ua pio mai nei ka mokuhae Akuidabana o Adimerala de Melo ma Rio Garana do Sula. I ka hooleleia ana o na luina iuka, ua hoauheeia lakou a me na puali malalo Kenelala Saraiva e ko ke Aupuni mau pualikoa. Kiia ka Akuidabana a ku i kekahi topido a piholo iloko o ke awa. Ua hoolana hou ia ae nae e ke Aupuni a aia ke hana hou ia la. Aole nae hoi e manaoia mamuli o keia poino i loaa i na kipi, he mea ia no ke kipi e pio ai, aka, aole loa e pio iki ana no kahi wa loihi hou aku.
               
Aia o Da Gama ma ke ala moana e hoea aku ai i Europa ma Potugala aku, a me he la e hoomauia aku ana no ka paio kipi ana oiai oia ua kaawale aku la ma kahi mamao. Ua pau na alii ame na luina kipi i holo ai iluna o na mokukaua Pukiki i ka mahuka aku. O Paranagua hoi koia, ua lilo ae i na pualikoa o Pereaidena Peisoto.
               
Ua hoopukaia ae he kukala e Pe residena Peisoto, e kauoha ana ma ke gula wale no e ukuia na dute.

Ka Ninau Pili no Samoa.

No Ladana, Aperila 26, ka lono palapala e olelo ana: Ua pau ae nei ka wa e upoipoiia ai o ka manao no ko Beritania Nui noho hoomalu aku maluna o na Paemoku Samoa. Ma na nanaina a pau, me he ia he manao ano malu kekahi i hoomaopopoia mawaena o Beritania Nui a me Geremania, a ua komo pu aku no hoi o Amerika Huipuia ma ia manao hookahi. Ua hoike ae kekahi luna mana kiekie, i kona ninauia ana aku no ka mea pili i ko Enelani a me Geremania kulana ma ka Nu Ziani kumuhana e ake nei e kaa aku ka hooponopono ana ia Samoa malalo o ia Aupuni Panalaau, ua olelo ae oia aia ka manao hoomalu  aku o Beritania Nui ke holopono la imua me ka ae o ke Aupuni o Amerika Huipuia, nona hoi ka oleloia aohe ona hoomaopopo a manao nui nawai la o Samoa e hoomaopopo, koe wale no a hoomauia aku ko Amerika Huipuia mau pono i loaa malalo o ke kuikahi o Berelina. O na olelo a T. E. Baiada, Amabasedoa Amerika ma Enelani, ma kekahi kukai olelo ana i keia la, na olelo ae oia no Sa J. Kakina, Kiaaina o na Paemoku Fi ji a Komisina Beritania hoi no ka Pakipika Komohana, penei: "O ka noho kino ana a iho na ao ana a na kanaka naauao e like la me kona, he mea no ia e loaa ai, ma ko'u manao ana, o na mawehewehe hoohauoli ana no ka mea e pau ai o na hihipea popilikia o keia wa." A ua lilo keia ae la i mea hoohuoiia aohe io no o Amerika Huipuia manao a hoomaopopo wale aku. Ua kue loa o Wale Hema Hou i ka hoihoiia aku o Samoa malalo o ko Nu Zilani malu.

Na Hunahuna Lauhala.

E hoopuka ae ana o Geremania i kekahi aie o $38,000,000.
               
Ua oleloia aia o Nicaragua ke hoouna malu la i na koa iloko o ka Aina Makika.
               
No ka makahiki helu dala i hala ae he £ 7000,000 ka oi aku o na loaa nui o Beritania Nui.
                Aia o Salavadoa, Amerika Waena, iloko o na hoohihipea ana a kekahi kaua kipi kuloko.
               
Eiwa poe anakasia i hoopaiia mai nei ma Basilona, Sepania, elima e make a eha e hoopaahao ia a pau ke ola.
               
Ua hoopaahaoia mai nei ma Deresedena, Geremania, no ke apuka, he keiki kamehai i olelo ia na ke Za o Rusia.
                Ua hoikeia ua hooholo o Suezelani e haawi i ka huina o $240,564 ma kahiko o $9,000,000 i koiia e Kili a me Amerika.
               
Ua haalele ka Aha Kuhina o Holani, mamuli o ka hoauheeia ana o ko ke Aupuni aoao ma ke koho balota ana mai nei.
               
Ua mare mai nei, Aperila 28, o Dona Calosa de Borebona, ka mea e koi hoomano nei no ka nohoalii o Sepania, ia Kama'liiwahine Marie Berete de Rehana.
                Ma kela aha nieniele mai nei no ke kumu i ili ai o ka mokukaua Amerika Kearesage, ua ahewaia kona kapena e ka Aha Nieniele a ua hoopaiia aole e loaa hou ona moku iaia no hookahi makahiki.

NA KIAAINA AMERIKA.

Na Uku o ia Poe Luna Hooko
Kiekie o ia Aupuni Nui.

Ua lilo ka mea pili i na uku o na luna Aupuni i mea kamailioia me ka hoohalikelikeia aku hoi me ko ka Repubalika Nui hookahi o ke ao nei. I mea hoi e maopopo lea ai i na hoa kaunu o KA MAKAAINANA nei ka kela a me keia Mokuaina o Amerika Huipuia e uku ai i ko lakou luna hooko kiekie pakahi i kela a me keia makahiki, ke panee aku nei makou i keia papa hoike malalo iho.

Na Mokuaina me Heluna La Uku o ke na Okana-aina, hui i 1890 Kiaaina.

Alabama. . . .1,513,017 - $3,000
Arizona..... 59,620 - 2,600
Akanasasa .. .......1,128,179 -3,000
Deleware.....168,493 - 2,000
Dakota Ak.... 182,719 - 3,000
Dakota Hem.... 228,808
Felorida....391,422 - 3,500
Georegia.....1,837,353 - 3,000
Idaho.......84,385 - 2,600
Ilinoe.......3,829,351
Inidiana......2,192,404
Iowa......1,911,896 - 3,000
Kanesasa....... 1,427,096
Karolina Ak....1,617,947
Karolina He...1,551,149
Kenetuke......1,858,635- 5,000
Kaleponi.....1,208,130 - 6,000
Kolorado.......412,198 - 5,000
Konetikuta........746,258 - 2,000
Luisiana........1,118,587 - 4,000
Maine..............661,086 - 2,000
Merelana....1,042,390 - 4,500
Masakuseta........2,338,943 - 4,000
Misigana.......2,093,889 - 1,000
Minesota..... 1,301,826 - 3,300
Misisipi........1,289,600 - 4,000
Misouri.......2,679,184 - 5,000
Monotana........132,159 - 2,600
Neberasaka.....1,058,910 - 2,500
Nevada........45,761 - 5,000
Nu Hamesire 376,530 - 1,000
Nu Ierese....1,144,933 - 3,000
Nu Mekiko.....153,593 - 2,600
Nu Ioka.. . ... .5,997,853 - 10,000
Onio.......3,672,316 - 4,000
Oregona.....313,767 - 1,500
Okana –aina
Iniana....2,600
Penesilivania ..5,258,014 - 10,000
Rode Ailana...345,506 - 1,000
Tenesi.....1,767,518 4,000
Tesaka.........2,235,523 - 4,000
Uta.......207,905 - 2,600
Veremoneta..332,422 - 1,000
Viriginia.....1,655,980 - 5,000
Viriginia Komohana.....762,794 - 2,700
*Wasinetona......349,390 - 2,600
Wisekonosina.............1,686,880 - 5,000
Waiomina........60,705 - 2,600
*O ka uku kiaaina ia mamua o ko Wasinetona lilo ana i Mokuaina.

Eia iho ko Moanalua poe hoohuiaina a i hoohiki iho nei: Rev. D. Kapali, he paa lalo no Wili Kakela; Kealohakui, he wahi paaua no Samu Damona ma ke Kula o Kamehameha;

Peter P. Davi s, he makuakane no Miss Luse Pibode a he welo na Olohana. O na poe e ae o Moanalua, aole, aka, ina e hoomau

ana ko ke Kuokoa kokua i kela poe kaa hoohuiaina o kiepaepa

nei ka Lipine, pau nui i ka hului pau ia, "oiai, aole inoa nani e ae malalo iho o ka la." Ea, nani io no ka pona iwi o ka

bipi i make wale, ola!