Ka Makaainana, Volume I, Number 21, 21 May 1894 — KELA A ME KEIA [ARTICLE]

KELA A ME KEIA

i ~JUa hoopaneeia ko ke Kame- | pioua wa no kahi wa ma- , opopo ole. { Hora 8:15 o kakah ia ka Poal u a I iho la i niau loa aku «i ke Gaej 11ea o Kapalakiko. | Up «eipakuia * KeO Emekona mai a Ligt Amerika aku, a pela mav aku ana ka e hanaia ai a pai na kikania i ka ulaaia. -*ionlio lua ka hoi t:o losepa U>Ke liina i ka hopu aua hku i ke aka o ke kimpopo i ka auwina la Poaono nei. * \Ja ke Kinan o kakahiaka Poaoiu nei i huli hoimai ai o Samuela.Paka a me koua ohana mai ka lakou huakai piha luuluu aku nei i ka home. He aha hoolaulea ko luna e ke Takasiho i ke ahialn o ka !a apopo, hora 7 a 11. Lehuiehu na poe Hawaii i konoia, a o ko makou mau keonimaiia kekahi. Eha pualikōa Pi.Gi. i p«ikau hookahakaha nui ae po Poalua, a he keu a ka lap\nvale lōa. Ua nuha kaui poe no ka loaa oie o ka hana, a nolaila, aole i oili aku. Ua haule he keiki haole uuku mai luna iho o kekahi kumulaau manako i ke ahiahi ī'oaha iho la, ma alanui Adamu, ii ua loaa na eha kukonukonu. I ka lalama no paha hoi kahi. Ua hookohuia ae nei ia makuakane o Lualii i Hope Luna Kakau Kope, oia (j R. Anaru, he oihana hoi na na Pi Gi i ake ole e hoopUia, ama ia hoi e ai pakiko ai. 5 v He pulumi alanni ai)o liou ko ke Aupuni ma Honolulu nei, lio kaa nui, a na na lio e huki, a he mea hou loa hoi. Eia nae, he puehu ka lepo i ke ao, a eia i ka po e hanaia nei. Ua hookuuia kela luna leta ■ haole apuka o Lihue,. Kauai, ōia o J. M. Radway, imua o ka Aha j Kaapuni i kakahiaka Poakahi i j hala, mainuli o ka ns>le o ke Au--5 puni i na kumu hoopii kupono. j Ua pekuia kekahi haole hana | o k§ halekuai bipi ō Wala Ma i ■ ka Poalua iho h e kekahi lio a ! haki eloa iwiaoao, Ua law'e loa no ka Halemai Moiwahine a ua oluoki iki ae, o ka palekana loa aku paha koe. Ua oleloia ae e hoJo aku ana ka Piladelepia, i kahi la ma keia muakoke.iho, no Mea Ailana (Mokupuni Liowahine), no ka } hoomaemae hoa ia« E uwaiia | ae ana kona poe imiia iluna o | keknhi mokii okoa a huli hoi I mai no one». j j Un waiho akn kn lunahoopo ! nopono a me ka luna nui o ka nupepa Hoku, » o kekahi hmunia ! a Afo»j\ ka lunahooponopono i ; neia wa. N"o ke ano emi mai pahn oko ka Hoku imoimo a uwuiwiki ;ain mai i keia w;i, oia pahn k» j kumu oko luua wniho 1 Mf» La ma kahi o ka luna nni. Inwui o Kauka La. Auwina ia Poukolu iho la i | hoopaiua sr.ai ai ko R. PauioiH-la noh« haua ana ina ko ano kiai no ka Oih.uia !>uti-, mahopo o ka lawel .-vi» \\WM { aua uo 14 makaluki, tic i !«oop;Jalehu ka kumu. (> nn ke kaiko» ke aoo a hapnuoa o Maka a me Keoni Kolop-uui. Ua l-00. ki>hui ae a o T I*. So\enua, meu pai kit, uia ia iiiaka!|m

Ua pekuia ke keiki uuku loa* aOseka Huaita (E.Oscur White), moopuna a E. 0. llf 10, p kekahi lio i ka Poakolu iho la toa ka heleheleiia, a ua moku ka leheleho a loaa'kaiwi. Na Kaiika Wahie oia i lawelwwe lapanu. u u » aneane e palekana loa i_keia wa. Qa loaa mai ia .makpu he wahi apana o ka me; ono i»!are 6 Mr. a 4je Mrs -\YL--M. Khmika. Mahalo. ' O ka in<>» poloiei o k'a walnne,"maO)Ua o ka mare ana, o'-Emih«-Wohlers J n ua paewa ht>i maknu ma ka helu i hala m:v ke k«pa «na iji u luoa hope 0 Wallaee Eia nae, aohe moa komo ole a ka ai. Poakolu iho la i hPpuia ai o Mrs. Julia M. Relf no ka aihue ana he $70 na kekahi koa Pukiki ana Pi Gi. A im.ua o ka Aha Apana i ka Puaha mai, ua hookuuia oia. 0 keia no kela wahine iki pu ia ai e kekahi Pake, he uuiu makahiki i hala ae, aole nae i poino loa, aka, ua ki ka Pake'iaia iho a make loa, Mahalo x makou i ka manao makee a pauiehia o ke Kuokoa no ua dala a kp makpu Puuku i liookaa ole ia mai e ka Hui Hawaii Aina. Ae no hoi paha, e haawi i J o aku ka na Lunina e kikoo, eia nae hoi, ua manao makou o ua o losepa no paha ka mea oi loa aku o ka ponō, a aole no paha e lioole ko makou Puuku iaia. Elua mau aha kolonelo Pake i malamaia iho nei i na la mua o keia pule iho la no ka noonoo aua i n« kumu i make'ai o kela P; ke iloko o ka hale pauahi/ mauka o Puunui, a me ke!a Pake 1 kaawe ai iuka o Kapalama- 1 ka Ppakolu iho la i waihō ae ai ina olel© hookahi i make i kekahi ulia pauahi, a p kekahi iho mamuli o ke kaawe ana. He aoo, o Kanakaokai ka inoa, ka i ae a hookuiia paha a eha loa e kekahi kaa i ka pe:.P<»aōn'o ma alaniii Papu, e hookeleia ana e kela haole maheleolelo lapana. Ua laweia ae oia i ka Halewai, a mase loa i kakahiaka o nehinei He 1010 ka ke kumu oka mak§ ;uia, wahi a ke kauka. No kona ohana ole, ua kanuia koua kiup e ke Aupuni i ka auwiua la aua ae a nalo īuka o Makiki. lj£e wahi hoopuolio ahi ko ka hom 1o ka uuwina lu Poalima nei, aua ka bek\ Ua eleu ae na poe kinaiahu eia nae, ua pio e no i kekahi pakeke wai. oka punolm uwahi ka i ikeia iluua o kaupoku o kekalu hale» «ina Pake e pili p« la me ku lialeinu raraa Be Hoki, aknui Hotele. mai kekahi omnkumoku kikaliki i kiolaia malaila iloko o ka pnu opala. E ole o Beni Wiui opio P'o ai, a nana no hoi i ike mua. Aneane e )>iha he »0 pah'* liana pia i pr*a i Ka hopuia i kn pu:e i hala iho ia, he 1«> p ia poe no uka o Xiolopa. Uu ae ka hapanui i na hewa iuiua o ka Aha Apnna, a Ua hookauluaia na hoopai a kahi wa aku e liookr:a ni, \ mea ao aku pahu i tu poe kun;i\v:u la. Elua i h<>* poin i kukahiaka o nehiuei» iu.tkai loa «ku o ko tu..kou keena h? kane a ho WKhiue, no laua na moa o MaioU a me Knauhau h\hu\ ko laua i pau wa*e i kē ka',' kiure o r\\u ri aku nei. a p«a h«m uo oi&i hoi keia kau e n< x !»o iiei.

Ua hopuia i kakahiaka Poaono nei ka ona o ka halekuai lapana, i ke kihi komohana o ka Huina.a-Kal-e, j»a ka aoao niakai o alauui Moi ne \- no ka hoopae uoalu i na waiwai a »ne ka hoemi ino loa, hoi o na waiwai i hiki mai nei ma k& (iueliea. Ua komo ae i ka Peakolu ihe la\ imua o ka Aha Kaapuni, he hoopii na 11. Keleme kue ina Lunahooinalu o na Papa Nana Koho Balota a pau o Ouhu uei a ine ka Ilamuku, no ke kue hoi i ko Kunuiakea kolioia ana iho uei. E koi ana oia e ia na balota, oiai, ua hoomaopopo ia ua lehuiehu na haloia i komo no ka īiiea hoopii i heiu ole ia ma kekalii m&u wahi koho. Na 0. W. Akepoka ana e lawelawe ka hihia mu konaaoao. Ua* koino aihue ia ka hal 3 ka luna nui o na poe e liana keaka nei, ma ke kahua oka Hotele Hawaii, iaia i kaawale ai ma ka Hale Opera Hawaii i ka po i hala, a ua lilo aku he mau mea makamae, he lole he kuka wahiue ili sila } ekolu palule, a pela aku. Aole i hoao ia na pahu e wehe ; uo ka paa i ke kiia, a aole no hoi i lawelaweia na pono o na iala e ae o ka hui. He $50 ka makana uo ka lioihoi hou ia ae o na mea ; lilo, me ka lioopualeo ole ia ae owai la ia mea. I nehinei iho la i piha ai na malama eono o ka Mele Hipu moopuna kane mua, a ua l>apetizoia i kakahiaka ma ka luakini Katolika Koma. a o Charles Keolamauloa J<>hnson ka inoa o ua kaiaa, Ia i heaia ai. Ia auwipaJa. iha» ma kahl noho o ke kupunawahine ma Kalihi-kai. he papaaina luluu me na ano~ 0110 Hawan a pau ka i malamain a ua lehulehu ka ohana, na makauiaka a me n&.hoa'loha i kono ia a i noho iho e haupa a maewu wale, no ka mea, ua lawa a keua. lluila aku ke kapena, ke pno lanahu* ka wilikl a me na luina o Ka Makaainana nei. Eia tnai nei ka hoi d he kaa hali kupapau kela kaa hoohui aina o Moanalua. I ke Poakahi i hala» ua lawe aku no lalo i ke kino kupipau * kekahi kaikamahine opio i make iluua nei.ai ke aumoe ka hali aiia. 0 ka elua" iho la ka ia o na kupapau h i« kaa i lawe ai no ia waiii liookahi nt>. Ile keu aku no hoi paha aka apiki. Oua e Lipine no la hoi ka hookele kaa a hu ai ka uluhaku mana~ai uui a kela wahine ia luuao ka oneki. mamua aku nei, a popoi aua ho hoi na huua ehu kai lelehuue iluiia o aa pohaku uhuli hakumakuuia o waho o Kekaa i Kaa napaii» Maui. Kakahiaka nui oka Poakolu iho )a i aeia ai kekahi Pake me «a it kapiki e auauio ana e ke> kuhi kau e hookeleia ana e keka hi Fak* % ma ka Huina a Kak acnd. Mauiua ae o koua hooana, u.i hookui aku la ke kaa iaia £ hina aku U oia ilalo, ae feekā!ii huila i kona wa wae t a o ka lua o ka huila i koua j eo, aua loaa he eha kukonu Lawma ka mea poiuo i ka u mahope<!i-A ; k» llalenui M >iwahiue» & u* «no oluolu ue oiu i keia wa O ka hookelo ka«» luu keia, oia me k« kua a n;e Va na law*. ;a ae uo *a i% ria kotia hthia ke *** kali 410 ka oluoU; \>a o koua hoa lahui.