Ka Makaainana, Volume I, Number 24, 11 June 1894 — Page 2

Page PDF (836.17 KB)

This text was transcribed by:  Corey Hayes
This work is dedicated to:  Sherry Hayes Endres

Ka Makaainana.

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, IUNE 11, 1894

 

LAUOMIDIHAE KA UI I MOHAI IA I KE KOKO KA NANI I ALANA IA I KA OI O

KA PAHIKAUA.

 

Ka Mea Huna iloko o ke Kiaha Waipa

Ka Mea Pohihihi i ka Maka o ke Kuikele

A O KE

KEIKI NUMAREDINA KE Komo Lima Maka Popoki.

MOKUNA X.

 

            Ka Aina o Livanone iloko o ka liuliu kaua—Na alakai ana a ka Magoi Wahine—Ke kokua a ke kaikaina I ke kaikuaana—Owai aku keia?

            Hopu iho la o Liona iaia a hoihoi mai la imua o kona haku, a nana i pepehi iho a make me ka maka o kana pahikaua.  A make iho la ke kupua e ua aina la, o ka make ana no hoi ia o na kupua a pau o ua aina la.

            Alaila, holo mai la kahi luahine a kamailio mai la ia Numaredina me keia mau olelo:

            “E hoomaha iki iho e Numaredina, a kuu ka nae, alaila, hele aku ma ke alahele ime mea pohihihi.  Ua hala ae la ia mau puu make, a eia aku no he mau make ke waiho mai la mamua o ke alahele, aobe i pau mai.  E paina, e kuu keiki, i ikaika ka hele ana o ke alaloa, aole e maka poniuniu.”

            Alaiia, noho iho la ua poe kamahele nei a paina iho la @ na mea ai i hoomakaukauia e ka mana kupua o ke komolima maka popoki.

            O ka mea kupaianaha loa ia Numaredina i keia manawa, oia no kona ike ana maluna o ua papaina la i na mea ai ono loa o luna o ka papaaina o kona makuakane, na waina ono loa o kaaina o Babulonia, na hua ohia pala memele, a maluna ae o na mea a pau o na meaai ono loa no o ke alo o ko laua mau makua, oia no keia e waiho mai nei imua o lakou.

            Iauei iho la hu mai la ke aloha iloko o Numaredina no ko laua mau makua, a kulu iho la kona mau waimaka e hoopulu malie ana hoi i kona mau papalina nohea.

            Aka, heaha la ka waiwai o ia mau waimaka e hoopulu ia ma kona mau papalina no ke aloha i ka makua e noho la iluna o ka aina honua paa o na keiki a Adamu, mamua o ka mea e noho la iluna o ka aina o ke Ao Olino, ka nani nana i mauna i kona ki@o opiopio e alanaia i ka maka o ka paliikaua, a o ka mea hoi i hanai maiau ia e ka maoa o na kupua?

            He mau waimaka poho ia me ka waiwai @le, aia ka waiwai ke waiho mai la iloko o ke kihapai pua o Numere, ilaila ka waimaka hoomaunauna a lawa ka makemake.

            Oia ka kahi luahine i pane mai ai i kona wa i ike mai ai i na a waimaka e iho makawalu ana ma kona mau papalina:

            “He mau waimaka aha keia ou e Numaredina?  Ua hauie anei ke aloha o ka Mea Huna iloko o ke Kisha Waina ia oe, i hookuu iho ai oe i kou mau waimaka e hoopulu i kou mau lihilihi?”

            “E kala mai ia’u e kuu kokua o keia aina malihini, aole i haule a hakina ko’u aloha i ka Mea Huna iloko o ke Kiaha Waina, aka, mai hoomaopopo oe no keia mau waimaka.  E uwe ae ana au no ke aloha i ko maua mau makua,” wahi a Numaredina i pane aku ai.

            Ia manawa i lele mai ai kona kaikuahine a apo mai la ma kona a-i, a pane mai la:

            “E Numaredina, ka nani o Hurema, heaha ka mea i kahe ai kou mau waimaka a ano e hoi kou mau helehelena?  Ua loaa anei ia oe kekahi mea nana hookuia mai ia oe maluna o keia popaaina a kakou e paina nei, a i ole ia, ua poino paha kekahi o ko kaua mau makua?  E hai mai e ka Nani o Hurema, heaha keia ano e ou?”

            “Aloe, e kuu pokii; aka, ua aloha au i na makua o kaua e like me ke aloha ana o ko’u puuwai i ka Mea Huna iloko o ke Kiaha Waina,” wahi a Numaredina i pane aku ai.

            I ka lohe ana mai o Rahe Biama i keia mau olelo a Numaredina huli ae la kona mau maka iluna, a nana aku ia i ke aouli, a pane ae la:

            “Ka Mea Huna iloko o ke Kiaha Waina—auhea oe?

            Ka Mea Pohihihi i ka Maka o ku Kuikele—auhea ia?

            Eia Numaredina me ke aloha nou,

            E hoomanao ana ia oe i ka po me ke ao,

            A o na lia ana a kona puuwai, nau e hoomaha.”

           

            I ka hooki aua o ua kaikamahine la i kana mele ana, huli ae la kahi luahine kolohe, a pane aku la:

            “E hoolaua i kou manao, e Numaredina.  Mai hoi kou ka manao i hope o lilo auanei kou inoa i mea e waia ia ai.”

            Hoioi @e ia o Murisedela i na waimaka o kona kaikuuane e kahe mai la ma kona mau papa lina, a honi aku ia iaia.

            Alaila, hoomau aku, la lakou i ka paina ana a hiki i ka piha ana o ko lakou mau opu.  Alaila, miki mai la ke kanaka nui eleele, a lawe aku la i na mea a pau o ua papaaina la.

            Ia manawa i lohe aku ai lakou i kekahi leo iloko o ke aheahe malie, i ka pane ana mai:

            “Ua ma@a iho la e Numaredina, e hoomakaukau no kau huakai hele, owau pu no me oe a komo iloko o ke kihapaipua o Numere.”

            Ia manawa i huli like ae ai lakou a nana aku la mahope, a ike aku la i kekahi popoki nui eleele e holo ana me ka mama nui, a hiki i ka nalowale ana ma kela aoao o na puu one.

            “O kuu popoki kela,” wahi a Numaredina.

            Me ia mau olelo i lalau iho ai o Numaredina i kahi aniani iloko o kona poli, a pa-ki iho la ilalo.

            A ma ia wahi ana i pa-ki iho ai i kahi aniaki uuku, e ku ana he aniani nui i maholahola pono ia kona mau kihi, a ike aku la iakou i ua wahi popoki la e holo ana a kau iluna e kekahi waapa e lana ana ma ka lae kahakai.

            Ma kahi o ua popoki la a lakou i ike ai, he kauaka eleele ke kau ana iluna o ua waapa la, o kona kua ka lakou nei e ike, a aia imua kona alo.

            Ia Rahe Biama i hoomaopopo aku ai i ke ano o ua kanaka la, pane ae la ia:

            “O iala ka mea nana i kaili ia’u mai ke alo mai o ko’u mau makua.  O kela kanaka no.”

            “Mai kahaha kou manao, e Numaredina, no ka mea, o ka Moi no keia o Pameburia, ka mea nana i na mokupuni o Sisilia a lilo i mea ole.”

            Na keia mau olelo a ka luahine i hoopau ae i na manao ano e iloko o Numaredina.

            Iluna o ka aina o Kalegg@a i keia pule ae.

 

E nana ae i kekahi hoolaha hookohu hope ma keia helu.

            I ka Poelua o keia pule i hala, Mei 29, 1894, makai o Kuloloia, ua hoohua mai i keia ao malamalama, he keikikane nui mohaha mai ka puhaka mai o Mrs. Rose Apaki.  E uhaiia na makua e ka pomaikai, a pela hoi me ka laua lei makamae o keia ola ana, ka mea hoi a ka Haku i haawi mai ai no ko laua puhaka, i ka noho kuonoono a me na haawina hoopomaikai a ka Haku maluna o ka laua kama.  E oia loihi ke kama.

 

Hoike o ke Kula o Kawaiahoa.

            Hora 9:30 o ke kakahiaka Poakolu nei, i malamaia ai ka hoike makahiki o ke Kula Hanai Kaikamahine o Kawaiahao, malalo o ua lawelawe ana a ke Kumuluna, Miss Pope, a me kona mau hope, maloko o ka rumi kula nui.  Ua nui a lehulehu na poe i hiki ae e ike i na hana hoike kula.  Mahope iho o ka pau ana o na hana hoike, ua konoia ka lehulehu e komo aku maloko o kekahi keena e waiho ana o na mea hanalima a na haumana o ke kula.  Ua kuai kekahi poe a ua makaikai wale iho no kahi poe, a o na loaa no na mea i lilo, he $200 a keu.  A mamuli o ka lokomaikai o Rose Ananu, ua hoomakaikaiia aku ko makou mea kakau maloko o na rumi moe o na keiki, a he ku i ka nani a me ka maemae ka malamaia ana, pela me ka rumi kuke, kahi waiho o na mea ai, ka hale auau, a pela aku.  Ma ka po Poaha mai, maloko o ka luakini o Kawaiahao, i malamaia ai ka panina hope loa o na hana hoike, a ua piha i na poe makaikai.  Nani a maikai ua hana a ua piha ohohia ke anaina.  Ua koho wale ia aia ma kahi o ka $150, oi aku a emi mai paha na loaa o ia po.  E hoomaha ana ke kula no elua malama, a e hoomaka hou ana i ka pule mua o Sepatemaba.

 

            Ke lohe hou ia aku nei ke kani mai o ka wati o ka luakini o Kawaiahao.  Na J. H. Vana Gisene ka i hoomaemae iho nei.  Eleu uo!

            Ua loli ae nei ka ke kulana oihana o ka Luna Leta Nui a he “Luna heta Nui,” pela ka mea i ikeia ma kekahi hoolaha kakaulima ma ke alo, ma ka huli Ewa, o ka Hale Leta Nui.  Apiki no ka hoi e!

            He luahine no iaio o Moanalua, nona ka inoa o Kealakai, ka i make i ke ahiahi Poakahi.  Mei 28, a ua oleloia ua piha kona mau ia ma neia oia ana i ka 118 makahiki, 4 malama a me @ la.  O ke ola paha ia a ua akua ia ke hele la a kolopupu a haumakaiole.

            Lehulehu na wahine ulaia i hopuhopuia iloko o na pule i ha la iho la no ka hele nui ole i ka Halemai e uweheia ai na kilu a lakou, a no ia mea, ua hoounaia he elima o lakou no hookahi malama hana oolea pakahi ma Kawa.  Imua hoi o ka Aha Apana, ua olelo ae kekahi o keia poe wahine ua 17 ona makahiki ma ia oihana, akehi no a hopuia.

            He lua wai @niani ka i eliia iho uei iwaho o Pawaa no Kimo Pelekane, uia kona pa aina ma ka aoao mauka o alanui Moi nei, aneane i ka huli aha aku e holo loa no Waikiki, a’i ka auwina la Poalima, la @ nei, i loaa ai ka wai ikaika nona ke kiekie o 24 iniha m@lu@a @e o ka waha o ke paipu o 8 iniha.  Aohe @ kala i loaa mua ai ka wai, he mau pule elua paha mamua aku, a@le @@@ he ikaika kupen@.