Ka Makaainana, Volume I, Number 25, 18 June 1894 — Page 6

Page PDF (811.87 KB)

This text was transcribed by:  Annette Ahuna
This work is dedicated to:  Mahalo for this project!

Ka Makaainana.

 

LAUOMIDIHAE

KA

UI I MOHAI LA I KE KOKO

KA

NANI I ALANA IA I KA OI O

KA PAHIKAUA.

 

Ka Mea Huna iloko o ke Kiaha Waina

 

Ka Mea Pohihihi i ka Maka o ke Kuikele.

 

A O KE

 

KEIKI NUMA@EDINA

KE

Komo Lima Maka Popoki.

 

MOKUNA XI.

 

        Owai aku kela? He malihini mai. Ke Komohana mai iluna o Halegula. Ka manu nunu iloko o ka hale aniani. Ma kaikai i ka nani o ke kihapaipua o Numere. Numaredina o Hurema ka hoa e like ai.

 

        No laila, hoomakaukau iho ia lakou no ka aina o ka Halegula, ka aina i oleloia aole e puka laelae ke kanaka mai laila mai ke hoa oia e komo iloko o kona mau palena.

 

        Ua kaulana ka aina o Halegula no ke koa a me ka wiwo ole o kona mau kanaka, oia hoi na pilikua o ua aina la. He poe lakou e hooka pono ana i na kauoha a ko lakou haku, a e malama mau ana hoi i ka malu hia o ko lakou aina mai ke komohewa wale ia e na poe e ae.

        Aia iluna o keia aina he punawai nona ka wai aliali e hiki ole ai i ka maka ke hoohewahewa iho. E ku ana maluna iho o ua punawai la kekahi hale aniani nui, a e kia mau ia ana hoi e 12 mau kiai i kela a me keia 24 hora.

        Hoko o na la o ka makalii, ke kupulau no hoi me ke kau, e iho mai ai ke Kupua Habakuda me kaua hanai ae auau iho iloko o ua punawai la, a i ka wae pau ae ai o ka auau ana o ka hanai a ua kupau ia, e lele mai no na manu me na kawele lau laau ma ko lakou mau nuku a hoomaloo ae i ka wai ma ka ili e ua mea milimili la a lakou ma e pulama mai la, eia nae, ua poha m@a ke au, ke pinana ne ka lena o na milimili la a ke Kupua Habakudera.

        Ua like ka aeae maikai o keia manu kawele lau laau me na kawele maoli a e moani mau @@@ ke ala o na pua o ke kihapaipaa o Numere, maluna o ua ui la o ke Ao Olino i kela a me keia manawa.

        O keia aina, na ke Kupua Habakudera no i hookumu mahope iho o kona kukulu ana a paa i ka aina o ke Ao Olino, ma kona hoonoho pu ana i na kiai maluna o kela a me keia aina.

        O na kiai o luna o keai aina, he mau aeto gula no ia no lakou na maka i hiki ke ike i na mea ma kahi mamao loa a he ikaika hoi ko lakou i oi aku mamua o na kiai o na Aupuni mua i he@@kuia e Numaredina ma.

        He mea maa mau ia lakou, ka hoonoho ana i mau kiai ma na wahi kiekie o ka aina, a i ka wa e ikeia ai o kekahi kupua a mau kupua paha e komo mai ana iloko o ua aina la, oia no ka wa e kani ae ai o ia kiai me ka ikaika e hiki ai ke loheia. A oia pua no hoi ka manawa e hoomakaukau ai na kanaka me ka lakou mau mea make e kue aku i na poe e hoao ana e komo mai iloko o ko lakou aina.

        I kekahi la, oiai, ue mau kiai nei e noho ana me ka makaala loa, aia hoi, ike koliuliu aku la lakou i kekahi mea e lele mai ana mai ke komohana mai.

        Ia manawa i kani ae ai ua mau manu kiai la me ka ikaika a lohe ko lakou ahi, puka mai la oia a ninau i na kiai:

        "Owai aku kela e na kiai o Halegula?"

        "He malihini paha mai ke komohana mai, eia ke lele mai nei me he ao la. Eia ke hookokoke loa mai nei," wai a ke kiai mua i pane mai ai.

        "E hoomakaukau i na kiai o Halegula, e Sobala, a e kipaku aku i kela mea e hoa mai la e komo iloko o ko kakou aina," wahi a ke alii i pane aku ai.

        Ia wa i puhi ae ai o Sobala i kana ole me ka ikaika, a naueue ae la na kihi o ua aina la. A ikeia aku la na kanaka kupua o luna o Halegula e naue ana iwaena o ke apo o ke kauoha, no ka hooiohe ana i ke kauoha a ko lakou huku.

        Ia lakou e hoomakaukau ana no ke kue ana aku i ka enemi, aia ke hookokoke loa mai la ua mea kno pahaohao la a na kiai i ike aku ai, me he ao la ke ano e lele mai ana mai ke komohana mai.

        O keia mea e lele mai nei, o ke kiu wahine no ia a Numaredina e hele ana e nana ina paha aia ua enemi nei ona Hoko o ua aina la kaui i euhe ai, e like me ka mea maa mau iaia, a haalele aku la no ia Numaredina ma mahope e hole mai ai.

        [No kahi wa aku.]

 

He Mau Olelo Hoalohaloha.

 

Ia Mrs. Jno. P Parker, Jr.,

        Ka whaine kanemake e noho an iloke o ke kaumaha a me ka luuluu. Me ka ilihia: Ma ka lokomaikai o ke Akua Mana Loa, ua oluolu oia e kahea mai ia Jno. P. Parker, Jr., kou koolua, kau kane inare hoi i aloha nui ia a hookipa aku la iaia ma kelu ao, oiai hoi, "aole o kakou home e mau ana maanei." No ka mea hoi, ma ka manaolana ana o kakou a pau, ma ke ano o kona noho ana iwaona o kakou, e lilo an oia i makua a i puukalahala no ka poe pilikia e kipa aku ana i ona la. He makamaka oiaio hoi, he ike, he bookipa a he puuwai hoi kona i hoohamamaia no ka pe haabaa, ua like na mea a pau iaia, nolaila,

        E Hooholoia, o makou, o na lala a pau o ka Hui Aloha Aina a na wahine o Waimea, Hawaii, ma o ko makou komite la, ua hoohuiia makou me oe iloko o na hoomanao walohia ana, a ke kaana like nei hoi me oe i na kanaenae aloha no kau kane i waiho mai i keia ola ana;

        E Hooholoia, ke komo pu aku nei hoi iloko o na hoomana aloha ana nona ka luuluu, ke kaumaha lihaliha pu me oe, ka mea i hooneleia mai ike kane, ka hoapili o keia noho ana,

        E Hooholoia, ke pule nei makou me ka hoonani nui aku i ka Makua mana Lea e hoomalu mai ia oe a me he keiki i hooneleia i ka makuakane ole, a e hoomama mai hoi i na hawwe luuluu i ili iho maluna ou a me ka ohana a pau, a e kau aku ko kakou mau maka Iaia me ka hilinai ma Ona la e loaa @@ ia kakou ka maha;

        E Hooholoia, i hookahi kope o keia olelo hooholo i ka wahine kanemake, a i hookahi kope i ka nupepa Ka Makaainana. Na ke Akua Mana Loa e kiai mai ia oe a me ke keiki makua ole.

 

Theresa D. Koki,

Rachel C. Duncan,  } Komite.

Lioe Kaanaana,

Waimea, Hawaii, Mei 17, '94.

 

Ia Mrs. H. Parker,

        Ke kupuuawahine i hooneleia i ka moopuna ole, e nohe ana iloko o ka pilihua a me ka ehaeha -- Me ka walehia: Oiai, mamuli o ko ke Akua kahea ana mai ia Jno. P. Parker opio e hoi aku i kela home ma o, ua lilo ia i mea e hookaumaha ai ia oe a me kakou a pau. A oiai hoi, o ke kanaka i hanauia e ka wahine, he hapa kona mau la ma keia ae, ua hooneleia mai oe i ka moopuna ole, kou pulakaumaka, ka mea nui hei ia oe iloko o kou mau la e ola nei. A eiai no hoi, ua liko kona haalele ana mai ia oe a me kakou a pau i hana nui na kakou e painuu aku ai i na hoomanao aloha ana nona me ke kumakena nui; nolaila,

        E Hooholoia, o makou, o na lala o ka Hui Aloha Aina a na wahine o Waimea, Hawaii, ka hui hoi au e noho alakai ne ma ke ano he Peresidena Hanohano ma o ko makou komite la, ke hui pu aku nei makou me oe iloko o na luuluu a me na manao kaumaha me ke aloha no ka mea i hala; a

        E Hooholoia, o ka makou mau leo pule i ke Akua Mana Loa, ka Haku nona ka lani a me ha honua, e hoomama mai i kou mau luuluu a me ka ohana no a pau, me ka mana@lana no nae nana no e kokua mai i keia noho kaumaha ana; a

        E Hooholoia, i hookahi kope o keia olelo hooholo na ke kupunawahine, a i hookahi kope e hoounaia i ka nupepa Ka Makaaiana. Na ke Alii o na `Lii a me ka Haku o na Haku e pulama mai ia oe iloko o keia noho pilihua ana,

 

Theresa D. Koki,

Rachel C. Duncan,  } Komite.

Lioe Kaanaana,

Waimea, Hawaii, Mei 17, '94.

 

        O ka holu a na lala kiawe a me ka pa pukiki a ka makani, oia na poe nana e makaikai ke puhiohe a na Pi Gi iwaho o Maki Ailana ika po Poalua i hala.

        He mau pule ae nei i hala, ua hele aku kekahi wahine main Honolulu aku nei no na pali Koolau, o Loisa ka inoa, a iaia malaila, hoopuka kau nei oia ia no olelo hookano e kapa ana i na wahine o Laia i ka nika, a pela wale aku. Kupaiaanaha no hoi keia wahine o ka hana aua pela, aohe nana iho i kona auo. E ao kauaka mai oe e kela wahine, no ka mea, aole i oi ae ka lilelile o kou mau helehelena me ko na hoku o ka lani.

        Ia E. Keahi, elele o Hilo mai i ka Ahahui Enanelio, maluna o ke kaa alahao hapaumi i kakahiaka Poakolu ihe la, no ka holo aku no lalo o Ewa ma ke kaamahu, ua lele iho oia mai ke kaa iho oiai no e holo ana me kekahi kini kakai ma ka lima hema a he puolo nui me ke kakai ili ma ka lima akua, no ka mea, ua kaui mai la ka bela hope loa no ke kaamahu, a palahuli ana oia ilalo, nakeke ke poi o ke kini, aohe mea o loko, a haukae hoi na lima a me na kuli i ka lepo, a pakele hoi mai haki ka ihu a mai noha hoi ke poo, oiai, ua kupou no i mua me ke kapeku o ka hi@ iluna. Hu ka aka a me ke aloha pu aku iaia. Ihea no la ka ike ana o ko Hilo poe i ka lele iho mai na kaa hapaumi oiai no e holo ana. Me he maa la no paha.

 

J. K. KAHOOKANO.

LO@O a he Notari no ka Lahaiana. Keena Hana: Alanui Kaahumanu. Honolulu.   ian. 8 '94

 

F. J. TESTA (Hoke),

NOTARI LEHULEHU.

Keena Hana: Halu 13 Alanui Ka ahumano, me ka Mea Kan@hane A. Rosa    @@ '94