Ka Makaainana, Volume I, Number 26, 25 June 1894 — "HUAI KA ULU O LELE." [ARTICLE]

"HUAI KA ULU O LELE."

* Kupanaha uo hoi na kiure Hawaii © Wailuku, a eo io aku la »o i ko Maui poe ka oi. ma ka hooholo ana mai nei i ke pt>ho ma kela hihia uhaki aelike tnare o W. Peiiea la t maopopo ai ia lakou o kfe poh<> ia i loaa i kela kaikamahine. he $2,500, oiai, aohe i manumann kona puuwai a ua malamaifhoi k ona ihiihi e ka mea i hooj piiia. Oia no paha ka mea i keikei wale ai o Mani a loaa av ke kapakahi i Mannia. Nui hewahewa loa keia poho. Malia j paha no ka makee i ka waiwai. j Imua o kekahi halawai aku Ligi Amerika i ka po Poakolu iho

| la, ua haiolelo aku o H. P. [ Balauwina a me Allka Lopikana/ | a aole no i mahualiua loa īia po@ ' i hoolohe ia laua. Kamailio o Eakuwina no kona aloha (?) i paahana (ole wale), a nc ia wahawai ana aku ana pela, V»a hoihoi ole Kahi poe akn a haaiele iho. 0 kahi Alika hoi, he inau olelo hoino hoi kana i na oiwi kumu • ka aina nei, mamuli o ko lakt>u kupaa a | haule ka manao apuka o kon^ I auna kauahua. Ka lapuwale no ! hoi" ō *keia wahi Hawali ulia ! wale! i ' — | lilo i mea kamailio nui ia | ka hookia ana o ka lele mai o ko ke Ka»iepiozia poe iuka nei I e paikau ai, a ua olelo «rale ia j no hoi aaamuli no ka ia okc | Adimarala Woka ao ana. "Ua I hele aku kahi Hakipuu e hoaj kaka waha i ke Kuhina Beritsnia i no ke kumu o ka hoele ana i k& j ae i haawi mua ia, a ua hooheka j ia mai ka, me ka oleloia mai aek j oka hoakaka waha ka mea 1 j makemakeia, iua he mau hoa-, | kaka kekaln, aka, e kakau | palapala aku. Aia la, hoka io j uo, ina nae hoi pela io. J Na ka nupepa pahemo liula 1 hoi na 01010, e kakoo ana i kela | hooleia, ina e. aeia ka lele uaa ! mai o na Pelekaue luka nei, j alaila, ke hehi lakou la uka nei, ' oka poiha iho no ka hopena i ika huli hoi hou aku i kai. H« | hoike keia uo ko lakou maka'u ' honua. 0 kekahi manao ka o ka ae ole ia ana, ua Oi*ka ula a ' uluaoa na kauaka a holo uhai ' mahope 9na Pelekaa#. Nui u* hoi na lawe olelo a mt aa iuii- ! apa ana. Aohe no h#i he okki 1 «« h« maka'u maeli uo ko lak#u J i "kamahi" Pekkau* a Ukou i ' pane pahtnclieue ai uiamua, a ! u * ** Ua a ka \ ilok« a iluua o Ukou. # ' AU imna oua Pi h® p&] a . ( pala ua ke Kuhiu4 no l m okio kshu ok » k& uuiMpa * aUuU & ua «U«

la, e kamailio ano pilikino ana no kona hele mau e ike ike , Aliiaimoku ame kona haawi aku pahai na ao ana iaia, O ka manao paha ma keia, oia no ka i ole ia # aoia o kela nupepa mikanele e like la me ka Buletina ia Kuhina .Kiwini, He kumuhana ia na ka Aha Kuhina a noonoo nei me kapuke 0 na poo 0 lakou, aole i maopopo ke alanui e pakele ai. Ke poalo mau nei kahi kumu puhiohe Pi Gi i kahi 0 ka mea i hilinaiia o ka Puali Puhiohe Lahui, oia o K. Wile Aileti, no ke koi aku iko lakou lioi ae e liana nialalo o keia Aupnni. Ma kana huakai hope loa o keia mau la iho nei, ua ukali pu aku me kekahi kakauoielo 0 ke Keena o ko na Aina E, na Hakipuu i hoouna, i wahi paha e hilinai io ia mai al. Ua noonoo kela p«e kupaa a ua hoole i keia palu i kiolaia aku imua o lakon. oiai, eia 110 ke aloha Alii me iakou. Aohe a lakou naiia ina palu ai na mohai paha, o k« aloha n® ka mea nui, a 0 ka paa 110 hoi oka lakou i olelo ai ka oi aku, ao ka mea, ua lilo ko lakou kupaa maui .alakai-nj3 ka lahui. Hoomauia no ! m " 1 110 palapala akeak«a hou ka ke Aliiaimoku 1 11 a mana nni o ke ao neī, ma o na luna kiekie la maanei, a i ke ahiahi Poaha ihola ka haawiia ana aku, e kue aku ana i ko lakou ike ike Aupuni Kepuhalika o Hawaii, ke kukalaia ae ke kumnkanawai, ©iai, oia 110 ke Alii no ke Aupuni Kumukanawai, Ma ka nupepa -pahemo alāula i ike mua ia ae ai keia mea. aōle nae hoi i loaa ka palapala, a me he la s i ka lioomaopopo iho, mai ia Knhina Wilisi inaoli mai no i loaa ai ia lakou 0 ka lohe no ir mea. Ua olelo ae nae hoi ua nnpepa la aole ka 0 Kuhina a me kahi mau luna e iho, i ae e lawe aku, no kii ib#a, aole ka e hiki ia lakou ke ike mal ike Alii ma ke ano oia ka Moi o Hawaii nel, He keu keia h ka hoopiinipiini waiakua maopopo loa. Ke hooia aku nei aiakoii n» k* oia'u» o ia palapala akeakea a ke Alii, a ua hanaia hoi nona !ho a 10 ka lahui, Oiai,.eia na ka hapanui o ka lahuī ke kupaa nei mahope ona, a 0 kana i han* aku la nona iho a i)o ka lahui, ua pouo ia, 110 ka mea, e hoike ana hoi h «ia no ke AMi k« kiai nei ika f cno oka lahui ake hilinai nei no hoi maluna o ko laEou kupaa mm Ua aku la t kā Poaono nei h« mau kop# 0 ia palapnla i na

Aupuni, a ma ka nupepa Ahailouo o Ni| ioka e ike inua ia ai i ke akea iua Amerika Huipuia. .Ua lilo ia palapala kiiA i kuia a - kuihe no lakou nei ma ae. Aohe ikeia o kahi hanaiahuhu hana apiki a Howela, oia kahi kao kakia pou uwapo, a he nieā hou e kakia nei i na pou i keia wa. He wahi ahaiiono m.aopopo loa no īa no ke pakalaki m'au o na Pi Gi, no ko mea. ekolu palaliuli ana, ekolu no haawinC~pakalaki i loaa ia oeliaa uia. Palahuii a piholo i kinohj ; makai iho o ka nwapo Likelike ma Aiimhou, loheia mai mahope iho no ke kahua alakai a Pere*idena Kalivilana; palahuli liau iho no 110 ka elua o ka noanawa makai aenei o ka uwapo Burua, leheia mai no 110 kela olelo hooiiolo a Makahele a 'ka'Hale i hoo' Holo ai, he 177 75; a i ka ekolīi ili® rji hoi o kā manawa, haki o luiia, ma kahi o ka uWapo hou e kapiliia nei makai d ka Hale Makeke kahiko, loheia inai ua pau ke kuliana 0 na ]poe Amerika, i lawe ai i kela hoohiki kakoo Pi Gi a kue i ke Aupuni Moi, e noho ma ke ano he mau makaainana aku no ia Re-

pub alika Nui, ua halalm kekahi mau koli® wale ana a makou mamna akn nei s malia hoi o pololei keia, oiu hai, oka haki pn paha # lakou iik, e like no me ka haki pu ana i ka aleo hookuu hamare 0 ua vl r ahi kao hana apiki la. j He keu aku a ka haaiele ioa o ka oielo eia kip, ka iioae lahui aloha aina ame |Alii ke manao nei e haawi pio a e n»i aku hoi ia Amerika Huipnia e hoohui aku ia Hawaii nev me ka haawiia mai h®i i haawina hoomau no ke Aliiai moku, Aule loa he oiaio 9 kaia mau 01010, a i loheia hoi mainuli 0 nalawe olelo ana aka mea kakau o ka| nupepa Kar®nikala 0 KapalakiKO e n«ho aei maanei. Me he naaa a aa lakou oehaa no pahii keia mau imi a lawe elelo wale an« n#, i mea" hoi e pakali wahahee aku ai iO, Na ko lakou ;ioao 110 ka manao e ukii ia ke Aiii, a u& iohe mm makou ua hoea aku no ia nvi imua oko kakeu Moi kupaa, aua hoohokaia j«ai ka.