Ka Makaainana, Volume II, Number 1, 2 July 1894 — NA PALAPALA. [ARTICLE]

NA PALAPALA.

jAole mali&a iho o makou ke koikoi o na hala a me int hewa no na iaa; nao i hoopukaia malalo o keia poo, akā, aia no naaluna iho o na poe na lakoū ī kakau maūī _______

Na liio a me.Aea WaU'.

Mr. L('xamoo ponoroxo: Mamua iho o ka la 2 o Mei i hala, ka la hoi o na Pi Gi i uniki ai i ka lakou liula alaapapa i ao iho nei a wale waha, ua lohe aku la au i keouimana haole kuonoono o keia apana, e kapa ana i na poe a pau i hoohiki a i kakau i ko lakou mau inoa no ke kokua ana i ke Aupuni Pi (ri a e kue loa ana hoi i ka noho'na Aupuni Moi o Hawaii nei/ ua hoohalike aku oia ja lakou me na holoholona ilio, oiai, o na ilio, aole i loaa ia lakou he mau noonoo naauao kupono, a ma kahi o na pauku iwi ko lakou hooikaika loa. Ina aia iloko o ka lepo kela pauku iwi, aole no lakou e kiola ana ia mea. Nolaik, o ka oiliana Aupilui ka pauku iwi a lakou i lioohiki ai, a ina aole e hoohiki 0 ka lilo no ia i na ilio e ae, a o ka poino no. ia. A o kekahi poe e ae hoi i loaa ole na pauku iwi, ke ake aku nei lakou e loaa ia pauku iwi, oia ke^'kumu 1 pau like ai ma„. i^hana. iaila, o ka hana ana o kekahi hapa'o na kanaka i kekahi aana ekaeka, a haelele hoi i ko lakou aina hanau, oia kekahi hana pelapela loa. a aloha ole i ka makua nan¥ i malania mai ka w a na uipo a naauao ae nei, oiai, aole m i ka lewa ko lakou hanau i& ana. aka, ma ka lepo makua ou e Hawaii. A hala ae la hoi ia, lohe hou aku ia no au i ke poha hou ana mai o ka leo o kekahi wahi kaaka, a o ka ne-i nakolo © kona leo ua like no ia me ke oolea o kekafii hekili kui pamalo i ka wa hooilo. Āeia kana-. LTa hoohalike hou ia no lakou me na poe molowa, palaualelo, aeahaukae, hiki oīe ke makma no lakou iho, eiai, iiim ka ike a hoomaopopo ana i ka hapanui o na poe i hoohiki mahope o kūia Aupuiii oehaa, malālo no ia o kahi oihana Aupuni a ake oihana hoi, i loaa kahi ola o ka noho ana, a ina aole e hoohiki, o ka pau no īa n;ai ka oihana ae a o'ka ]H)ino no ia. N uo ka liiki ole ke loaa ko lakou ola • ma ka hana maoli aua me ko lakou mau lima huluhulu, oia ke kumu i hoolilo ai i ko lakou mau kiuo holookoa no ke Aupuni ailunn. A ua olelo ikaika ae ua kuonimaua la, he aeahuukae maopopo lakou, uo ka mea, he kumukanii\sai a me ntL kanawai ko na Kamehameha e pili ana i !;a aeahankae. mo f o,\ i, palaualelo. oia ka hsk ; ke malaum noua iho, u o noi waio anu i pono nona hai, 00-.a 'ukī'., AoU no paha i p.»*. Uikt>a \ Ua a«»ahankae. aka. inamuh o ka minamina i ka ai a nn* ka i'a loaa wule mai ke Anp\mi Pi <Vi

inai, ua.like uo ia me ke noi ana aku 1 na pegapa e kokua mai i wahi uioeke poi a nie pna pa i J a, oia maoli no ka makeo ke Hoopai Karaima,- Mdruna 37, Pauku 1. " Nelaila, e nana mai kakou, e na l©ea, i ka manao o keia!*mau kanaka naauao i ko laua hoolilo aua i kekahi hapa o kakon he ilio, a pela aku. Pela pu no hoi me ko laua tna« hoa o ka ili hookahi, rne ko laua noonoo aiaikai, aole ma ke ano lili pilikino. A o ka pau no hoi keia o na manao ano nui a'u i lohe aku ai mai ia laua mai. A ma keia; e hoike aku ana au i ko'u manao kokua i ka laua mau wehewehe ana i ke akea. a e noi aku ana nae au i ka ōluolu o kuu mau hoa makaainana snai Hawaii a Niiliau, e fcala aiai ia'u, oiai, owau kekahi e uvalo pu aku nei me laua, ina nc ka pono ka makou e hai nei. A ke_kukulu nei au i ko'u manao mua, penoi: Akahi—hana maikai oM a ku i ka uaauao ka hana i hana ia iho nei ma ka la 2 o Mei, oia hoi ke koho balota apuka a alunu inoa, e imi ana i pouo no lakou wale iho no, me ke kali ole i ka hopena o ka iakou huna mua e wailio mai la i Amenika Huipuia. A he ninau ano nui no hoi ia e kaliia aku nei o ka wa e hiki mai ai o koua io a me kona koko, aka, ke imi hou nei lakou nei i alauui uo lakou e pono ai. Oia nae hoi ka mea i hoohenoia ai e ko Kula poe ? penei: 4< o ka ponopono ia o kahi alii, P ka mikimiki no me ka elēu, 0 ka lomaloma iho me ko Kula P° e » Ka unahi-i ka pikapika hee.' ? Alua—No ke Kum«kanawai a iakou e mauao nei, Ke hoakaka nei au maanei i'ke kumukanawai i hookumuia e Kameliameha L, i kauia i ka wa kanawai ole, a oia kumukanawai he Mamalahoe, a ua kamaainai ia kakou ia meu, Oiai, o Kaoleioku, keiki a Kamehameha, ke kanaka mua lot 1 hoopakekua e keia kauawai a ke Alii i kau ai; a hala ia, noho mai o Kauikeaouli Kaleiopapa Kamehamfha 111. i Moi no Hawaii, ua ka;iis he kumukanawai kakau i ka A D, 1840, ma Luaohu, Inihaioa, Maui, a ma ka A.P, 1S5 4 2, !ioo'kamu hou ip he kumukanawai ma Halēkauwila, ma llonolulu, a ua paa ia kuiuukamwai a mki 1 ka wa i noho Moi ai * Leta Kamehameha > i ka A D. Ma malama o Au»;ate } a ma ka h* 20 o ua hialameUa, ua hooponoj oiu hou ia kela kuuiu kanawai, a mai laUa mni u ia Kalakuua l', uu hou ia kola kumukanawui: n mai a Kalakaua 1 a hlk ; i;\ Liliuokalam, Mt>iuahuu % miia hm o ka Paeaina liawaii. ua k«« noi ana o ua makaainana rn;t * ko lakou mau hinumakaainau.: U i koho pouo ai, e kahea i ala

' elel® hana kumiikanawai, oiai ; j 'ua ikeia u<i hemahema a kiipono j ! ole ika pono o keia iahni kf- | kahi hapa o ia kumukanawai, j mamuli o na hoololi man ia ana, | aka, ua ko ole nae ka makemake , 0 keiA lahui i lia mau ai ma e • ka ikaika kue o na haole, ma ke kipe maoli ana i na lunamaka- > ainana nie na da!a mahuahua. : Oiai, ma ia kumukanawai, ua } ikeia aia no ua pomaikai a pau Ima ka aoao ona poe kalepa. A I mamuli o ia mau hana ekaeka, lua haule na manr»o!ana o keia I lahui iio ko !akou mau poiio Y -ii_ I mai laila mai a ka !a 17 o Tanu-~ | ari, 181)8, i hoopauia ai ke ku- ! !ana Aupuni Moi o Hawali nei, ua ikein ao!e ou pouo, e ke kanaka īlawaii. A hiki mai nei i ka !a 2 o Mei, 1894, ua ] koho pono ia he.mau e!ele -hana j Kumukanawai e na poe koho | halota liapa wale no, ao!e oka ' lahui ho!ookoa, { Nolaila, ke ike nei ka mea a keia lahui ī akenui ai © hanaia, oia ke kumukanawal i {kawao ke au Moi e noho āna, aole n'ae i heokoia, Akn, Hlo ae nei ia !akovt nei ke Aupuni, ke wikiwiki nei e hana. Eia nae, ma ka mea oiaio ? a i hiki ke koh © aku, e loaa ana ia oe ; e ke kanaka HawaH, he pilihua a me ke knumaha» a e hoohalikeia ana oe me kekahi o na lioloholona i hoike mua ia ae nei v inu e pono ka lakou uei hana. E ahu ana no ia 1 * HeliOokahi wale no wahi e kanaaho ax oe, e ke kanaka Hawaii, o. kela olelo' hooHolo wale no e wailio maL la 1 Amevika, ina no ka pono, ua pono iho ia, a ina no ka o!e. ua ole no. , } Me keia mau hoakaka imua j o kuu lahui, e ao kauaka mai j kakou, māi hoopapau mamuli o Ikaai a me ka i'a a hai, aka, e j hana nou iho me na lima elua, He oi aku ia mamua o ka punee ika hai h»aa mai, a kaukai na hai e hanai mai ia oe me kou ohaiia. E. K. Nanu'. Oru>. Hauaiei» Kauai. Ma kela kau kiure mai uei o Waihikn, i ka hookolokoloia ana o 0, Anaru, kumukula lu\o!e o Kaupo, no ka hoohaumla ana i kekahi kaikamahme opio iwaeua o kana mau haumana, ua lokulu na kmre ma kona aoao a pakek ai oia mai na umii ana a ke kanawai. lune 15 holpokoa ka hookolokohua ana a ka !iora i 10:50 o ia po, pau no \wl. Kohu wahi kii haua koaka ka ! hoi ka hapauoa Wālakahauki \ inaluna o ka oneki o ka Ar»<eie. j nūia i ko awakoa i'oaouo, luut , 2'», oiui hoi ka baua l v i 0: e hou* [ hone aua i o na 100 moie 1 hope loa, ma kona hoolilo ?na . • ; iaiu i alakai uo ka hana a me < koiii* iima akau e iioopan ai i ka iuaika\uv. I u komohia \ aLa ka ūiiauo haut*«i Uok«» ona no ke'.a meie ana i lohe aku a ; ou\ ke nte!«? Sokotiu kaulana !oa "010 - L.tiia Saiue/' lle huak;*i holo s aa no kvU aua i Eueiani. aua | uknii pu aku uei lue ts^kah« . ittvK*pUU;4 ki*iW u \\ ! Paiuuona.