Ka Makaainana, Volume II, Number 7, 13 August 1894 — Page 4

Page PDF (852.23 KB)

This text was transcribed by:  Kaulana Dameg
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Makaainana.

HE NUPEPA OILI PULE.

 

W. H. KAPU,

Luna Nui a Lunahooponopono

E. J. TESTA (Hoke).

Puuku.

 

            E hoopuka mau ia aku ana i kela a me keia Poakahi o na pule a pau.

            UKU O KA NUPEPA

            No Hookahi Kope - $ .10

            No Hookahi Malama - .25

            No Ekolu Malama - - .75

            No Eono Malama - - 1.25

            Ina e hooka@ o n@ @a, penei iho ka auhau ana:

            No Ekolu Malama - - $ .50

            No Eono malama - - 1.00

            No Hookahi Makahiki - 2.00

            UKU O NA LUNA NUPEPA

            @ Inoa - - - .15

            10 Inoa - - - .20

            Maluna aku o 10 Inoa - .25

 

POAKAHI, AUGATE 13, 1894.

            POLOLEI loa no ka makou i olelo mua ai he uku ana ka piha o eono poe kiure Hawaii e lawe i ka hoohiki. He hookahi wale no i loaa mawaho ae o na luna Aupuni. Auwe no ka hoi ka make e! Mau ka nele.

 

            MINAMINA a aloha no hoi ko Mekia Wudehausi, Kuhina Noho Beritania i pau, waiho ana mai a pau ae la hoi kona manawa hana maanei, no ka mea, ua ikeia oia he hoa'loha oiaio no ka lahui Hawaii mamuli o kana mau hana. Aka, e noho no kakou iloko o ka manolana e uhai mai ana no kona pani ma kona meheu.

 

            AOLE i pololei ka makou hoakaka ma ka helu i hala e pili ana i na Elele Alii. oia hoi, ma ka mea pili i ka manawa. Wanaao Poaono, Iulai 14, i haalele mai ai lakou i keia mau kaiaulu, pae i Kapalakiko i ka la 22 ae, holo no Wasinetona i ka la 23 ae. A ma ka Auseteralia mai nei hoi i loheia mai ai ua hoea aku i Wasinetona i ka la 31, mamuli o ka hoohala ana i kahi manawa ma ke ala, ike i ke Kuhina Nui i ka la 2 o Augate nei, a ua ike aku la i ka Peresidena i ka la 4 nei. Hoka loa hoi na olelo hoopuukahua wale a na oehaa ma o. a pela pu no hoi maanei.

 

            ELUA iho nei halawai ana o na loio Hawaii o ka Papa Loio, no ko lakou hopohopo i ka hoohiki, a aohe i maopopo ia makou ka hua o ia mau halawai ana. Eia nae hoi ka makou, a o ko makou manao pili kanawai no keia, aohe i pili kela hoohiki kakoo Repubalika i na poe loio piha, aka, aia o na loio liilii iho, ia lakou ka pili, no ka mea, aia no a hoohiki aku, alaila, loaa mai ka palapala laikini hou. Oia ae la no ko makou manao la, e ua poe loio, a nolaila, he mea makehewa loa ko oukou hopohopo wale ana iho no, oiai, aohe kauoha malalo o ke kumukanawai hou no ko na loio piha lawe i ka hoohiki.

 

MAI NA ELELE ALII MAI.

            Ua loaa mai i ka Poaono nei, ma ka Auseteralia mai, he mea e hooi ai i ko ka lahui noho manaolana ana no ka pono a hoea mai. E @@ mau palapala telegarapa i loaa mai, hookahi na Keoni Kame@ i kana keiki, a o ka lua e like me keia malalo iho:

            WASINETONA, Augate 3, 1894.

            W. H. RICKARD—

            Holopono ka hana. Ua ike ia Gresham. Apopo ike Pelekikena. W. T. SEWARD.

            Na ka lehulehu no hoi ia e hoomaopopo ae i ke ano a me ka manao o keia ae la, a ua like loa no hoi na olelo o na mea a elua. Ma ka olelo Hawaii no i hoounaia mai ai, i hiki ole ai paha hoi i ko o poe ke hoomaopopo i ke ano. Ua lono pu ia mai nei ua loaa mai he telegarama i ke Aupuni o na oehaa aohe na Elele i ikeia mai e Kuhina Nui Geresehama, me he la mai ia Palani Hasetine hoike lalau mai no, a ua hauoli makehewa ae ua poe olalalu a mailuilu haalele loa. Ae, makehewa loa io no ia olalau e ana, oiai, eia ae no ka lono pololei i loaa mai la no ka pomaikai o ka lahui. Mai hoolohe aku i ka lakou nei; aka, no ka lahui hoi, e noho no me ka hoomanawanui a me ka manolana nui iloko o ka mauliawa koko ole. Umiia ke aho, o ka pono koe a hoea mai, aohe ia e hala ana!

 

AOHE E IKEIA MAI.

            Hala aku la hoi ia puu, hoea hou mai nei no hoi ia puu aohe ka ke Aupuni Repubalika oehaa e ikeia mai ana ma ke ano he hoakaunu iwaena o na anaina o na aupuni e ke Aupuni o Amerika Huipuia. Aole loa e ikeia mai ana, eia nae, ua onou aku o Lunamakaainana Butele he olelo hooholo iloko o ka Hale, i Iulai 30, e mahalo ana a e ike ana i ka Repubalika Hawaii, aka, malalo hoi o na rula ua haawiia aku i ke Komite o na Aina E. I mea nae hoi e maopopo loa ai ka ike ole loa ia o keia Aupuni, ua haalele mai ka Piladelepia i kakahiaka o nehinei a ua hoi aku la me Adimarala Waka no Mea Ailana, Kapalakiko, a ua lawe aku hoi he mau eke leta mai ka Hale Leta Nui aku. Aohe mou e hiki mai ana ma kona wahi no kahi wa, oiai, aia no ke Kaletona ke hoomaemae hou ia la ma kahi hana moku, a malia o holo loa aku no Korea. O ka makamua loa keia o ka nele ana o Kou nei me kekahi mokukaua Amerika no kekahi mau makahiki i hala ae, a he hooia maopopo loa hoi no ka makou e olelo nei no ka ike piha ole loa ia mai o keia Aupuni mawaho ae o kela ike hapa mua i@ ana. E mau no ka noho oehaa ana a ku a hele aku, a i ole hoi ia, helelei wale iho no me he mea la ua popopo a ua palahe mua.

 

KINA A ME IAPANA.

            O na lono hope loa i loaa mai nei no keia mau Aupuni, ua kukala kaua aku ka hope iho i ka mua, i Iulai 26, a ua ulele io ae no hoi na ai a ka ui. a ua paa pio ka Moi o Korea i na Iapana. Ma ka la 25 aku, ua ki poka ia kekahi mokumahu Pake malalo o ka hae Beritania e ka Naniwa, oiai hoi oia e lawe ana he 2,600 koa Pake no Korea, a ua piholo iloko o ewalu anana ka hohonu. Ua pau aku na koa Pake i ka lele iloko o ke kai a ua lukuia aku hoi e na pu mikini. A  ma ia hope mai, Iulai 30, pela ka lonoia, ua ulele kaua moana aku ka Naniwa i ko Kina mokukaua hao helu elua iho o ka nui, nona ka inoa o ka Chen Yuen, o 7,400 tona, a ua hoopiholoia oia, a ua lawe pio ia he elua mau moku Pake Nunui e ae. Ua hahana no na ulele ana, eia nae, ua oi loa aku no ko na Iapana makaukau ma ka lawelawe ana i na topido a me na pukuniahi. Iloko o ka aneane e piha he 2,000 poe Pake, he kakaikahi loa i pakele aku mai na poka a me ke piholo aku paha iloko o ke kai, a he 40 wale no i koe mai. Ua oleloia ua make pu me elua mau aliikoa Geremania ia laua ka hoomalu ana o kela moku i piholo ai. A ma ke kaua aina hoi ma Iasana, Korea, i Iulai 27 a me 28, ua hoauheeia na Kepani me 2,000 a oi kanaka i make.

            Iwaena no nae hoi o keia mau lono ae la i loaa mai nei, ua nui no ke ano lauwili a hiki ole no hoi ke hilinai loa aku, a oia no hoi ka mea o ua Pake o kakou nei e hoole loa nei i ka oiaio. Eia nae ka mea maopopo, ua ulele kaua io mai la no, a me he mea la he mau hopena popilikia no paha ke loaa mai ana ia Hawaii nei. Aia no ko na Pake hilinai loa maluna o ko lakou heluna kanaka oi aku i ko Iapana, oia hoi, he 400,000,000 kue ia 50,000,000, ua like hoi me ewalu Pake i ke Kepani hookahi. A ina no hoi e loaa ana he mau lanakila ia Iapana, aole loa e hiki ana iaia ke hoopio aku ia Kina.

            Na keia mau lono kaua i hoopioloke ae i keia mau lahui ma o kakou nei, e hauoli a e ano hooio ana hoi na Kepaai a e loha wale ana no hoi na Pake me ka hiki ole ke hilinai i kela mau lono. He mea maopopo loa e lilo ana keia i mea hoowelawela loa mawaena o na launa a luana ana o keia mau lahui ma o kakou nei, a oia hoi ka makou e manaolana nei aole e hoea mai ana he ano e a ulu ae paha ka hoohaunaele ana mawaena o lakou iho maanei.

 

"HUAI KA ULU O LELE."

            Piipiikai loa na poe Pukiki o Auwaiolimu no ka hopuhopuia ana o kahi poe o lakou no ka hana a kuai laikini ole i ka waiona. I keia wa hoi, ua lilo ke Aupuni i mea ino loa ia lakou. Ua olelo ae kekahi poe o lakou ina ilaila lakou ia wa, ina ua liuliu nui mai i na pu a lakou, a ina hoi e hoohoa hou aku ana na makai, e loaa mai ana ko lakou laau lapaau e ola ia ka ma'i.

 

            O ke kumu i piikai loa ai kahi poe o lakou, no ke komo wale ia ka o na kauhale e huli i ka waiona, a ina e hana hou ia aku ana pela, he hopena awahua ke loaa mai ana. I keia wa hoi, ua pau ko lakou hoihoi i ka auamo pu, a e haalele nui ana, aka, e aua nui ana no ka i na pu, no ko lakou luhi ia o ke kakoo ana i na aihue aina. Nolaila, e lilo aku ana paha lakou i kui kakalaioa ma na aoao o na oehaa i keia mua iho.

 

            Poaha iho la i hooholo loa ia ai kela kanawai wae kiure hou. A oiai hoi, ua waeia ae na inoa i keia mau la iho la, heaha ana la ka hopena no ia luhi ana? I ka la i hookuuia ai o na poe kiure Hawaii, mamuli o ka hoohiki ole ana, ua oleloia ua makaukau i ka Aha he 19 poe Hawaii i hoohiki, a na ia poe no ka i hele maoli aku e noi. Eia nae, aohe ka Aha i aa e koho ia lakou, a akahi paha auanei a koho aku, no ka mea, ua holo ae la ke kanawa.

           

            Aia wale no paha ka loaa o na kiure a wae okoa ae no mai na inoa mai o na poe i hoohiki, aka, aole loa e loaa mai na poe e ae. Ina no e kikoo aku ana i na apana e ae, e halawai like ana no me ia haawina pakalaki. Nolaila, he hoike maopopo loa keia no ka hoike hoopunipuni o na Komisina kipi i holo awiwi ai i Wasinetona a olelo ai ilaila aia ka hapanui o ka lahui me lakou. Eia ke akaka loa o ko lakou wahahee.

 

            Na ka nupepa oili alaula i hoike hoopunipuni ae i ka Poakolu iho la ua lawe o A. Rosa i ka hoohiki. Mamuli hoi o ia, me ka imi ole i ka mea oiaio, ua kipehi mai "Ka Leo" iaia a awiwi nae hoi e mihi hou i kahi puka ana mai, mamuli o kona hoole akea ana maloko o na nupepa namu Holomua, Buletina a me Adavataisa. O ka hewa no ia o