Ka Makaainana, Volume II, Number 7, 13 August 1894 — Page 7

Page PDF (904.12 KB)

This text was transcribed by:  Momi Fitchett
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Makaainana

 

Honolulu, Oahu, Poakahi, Augate 13, 1894

 

a me kona kokua maopopo loa i ka aoao o na paahana.  No Wo@inetona iho hoi, he Lunakanawai oia no ko Ili@oe Aha Kaapuni. He lunakakaainana oia ao kona apana he ewalu makahiki i hala ae.

            Hoopaahaoia na Alakai Olohani.

            Ma Kikako, Iulai 17, i hoopaahaoia ai o Eugene V De@s [Debe]. George W. Howard (Haoada), T.W. Rogers (Lokeke) a me Sylvester Keliher (Kehua), na luna nui o ka Ahahui Alahao Amerika.  Ua kauia ko lakou pela no $8,000 pakahi, a no ko lakou hoole ana e haawi aku ke kumu i hoopaaia ai @@@ ka helepaahao.  He ohumu ino, he kipi a he hoowahawaha i na kauoha a ke kauawai a me ka Aha na k@@ @ hoopii ia lakou.  Ma ka @@@@ 3 mai lakou e hookolokolo nui ia ai a ua hoe@@i hou is mai hoi ka pela a ka $3,000 pakahi no ka hoowahawaha, a no ka mau no i ka hole, ua hoopaaia.  Eia @ae, ma ka la 25 mai i noho ai ka Aha a hoopaneeia a Sepatemaba 5, a ma ke kauoha hoi a ka Aha ua hoemi loa ia mai ko lakou pela a ka $7,000 pakahi.  Ua hoohoka loa ia o Peresidena Debe i ka la 13 aku e ka Ahahui Paahana Amerika a me ka Ahahui o na Luna Nui, a mamuli o ia i manao iho ai ka Ahahui Alahao Amerika i ko lakou haule maopopo loa mai ko lakou kuiana o ka olohani ana a e ko ole ana hoi ko lakou iini ma keia pauiku ana.

            Aole o keia mau luna nui wale ae la no ka i hopuia, aka, o na luna nui e ae no o ka A A. A. ma na wahi o ae kekahi, o laa o Noke a me Wodena o Sacarameto.  Ma Okolana, Kaleponi, ua eena loa ko laila poe a ua malama nui ae he halawai i ka la 19 no ka wae ana i poe na lakou e ku kiai a e hoopakele i na waiwai a e malama hoi i ka maluhia.  Iloko o ia halawai, ua leo nui ae kekahi poe no ka hopu a hoopaaia e Peresidena Robata, aka, ua ku aku oia imua @ ia anaina me ke ano ku hau a hopo ole iho. Ua kue loa ia halawai i keia hana a na poe olohani, a ua komo pu

aku ka Meia ma ia mano like me kona poe makaainana.

 

Na Hunahuna Pili Olohani

 

            Ua hailuku pohaku ia ko Keoki M. Pulumana, ka ona miliona, hale @oho ma Kikako, Lulai 25, e kekahi kanaka Rukini ano aea wale o ke kulana haahaa loa, a ua nohaha he 10 a 12 paha mau aniani nunui o na pukaaniani.  Ne kekahi makai oia i hopu me kona kue ole ae, a he pohaku wale no kana mau mea eha i loaa aku ma ko@a kino.  E ole na kauwa o ka hale, holo ai oia, oiai, aia o Pulumana i ka Hikina.

            Kemau la no ka paakiki o na poe hana o Pulumana i olohani ai.  Iulai 25 I hoomaka ai ka hui hana huila kaa i ka hana me umi poi limahana hou.  Ua kauohaia aku na paahana kahiko e hoi mai i ka hana, a ina aole lakou e ho mai, alaila, e hoomauia aku no ka hana ana me na poe hou.  Aohe mau hoike no ka nawaliwali iho o na poe i olaha@i ai.

            Ma Leisenerina Komchana, Penesilivania, i hoophu dainamaitai@ ai kekah@ hale i onaia e kekahi hui lanahu i kakahiaka o Iulai 25.  Ua kiolaia he mea hoophu i ka ha’e o luna, ma kekahi pukaaniani aku, a ua lele aku o luna a me kaupoku iho a lilo i mea ole.  He 200 owili @ainamaita i aihueia e na poe olohani ia po aku, a ua manaoia e leholehu loa aku ana na wahi e hoopahuia ana.  Ua hoopuipuiia ae ona mau maki hou no ke kiai a hoomalu ana.

 

 

Na Hunahuna Laulaha

            Nui ka wela o ka la ma Berelina, Iu’ai 25, a ua lehulehu na poe i make mamuli o ke kauhola iho a ka mai poniuniu kuhewa mai ka wela a ka la.  Pela no ka hoi ma Viena me ka nui no o na popilika a me na make.

            Iloko o eiwa mau heihei a ko Okefoda, Enelanik, poe i hookuku ai me ko Iale, Amerika, poe i Iulai 16, ma Ladana, elima i eo ia Okefoda, ekolu ia Iale a hookahi hoi i pai a pai.  Haule no na Maleka la i na hoahauau hanauna Pelekane o lakou.

            Ua hooleia mai nei e kekahi Lunakanawai o ka Aha Kaapuni o Bosetona ka lilo ana o kekahi Iapana, i noho ma ia Aupuni no 15 makahiki, mai ka lilo ana  ikup, no ke kumu aole oia he lahui ili keokeo, aka, he lahui Asia oia i like loa me ka Pake.

            Ma kekahi hihia a Peresidena Harisona i pau i lawelawe ai ma Inidianapolisa, Iulai 11, mawaena o ia kulanakauhale a me ka pono alanui alahao o kekahi hui malaila, ua loaa iaia ka uku nui o $25,000 no eha hora hana wale no ma ka haiolelo ana imua o ka ka Aha ia la.

            Ua lonoia ae iloko o ka Aha Senate ma Wasinetona, i kakahiaka o Iulai 25, ua holo aku kekahi mea o Nu Ioka no Europa no ka hoopau loa ana aku i a hooliloia o ke alawai oki o Nicaragua, ma ka aoao o na poe paa kuleana Amerika, i kekahi hui o na poe waiwai o Eaelani.

            Aia no ke koena aku o ko Koke puali paahana, i noho akoakoa ma kahi kokoke ia Balatimoa, Merelani, ke kauliilii mau la.  O ke kumu mamuli o ka pololi a me ka nele i ka ai e ola ai.  Ua haalele aku o Koke a me kan keiki ia lakou, Iulai 25, no ka huli hoi ae no kona home.

            Aia no hoi na poe paahana o Loso Anagelese, Kaleponi, ke liuliu la e hoala i puali e hele no Wasinetona, o kea no no e like me ka Koke ma.  Ua oleloia ua holo ae na palapala mawaena o ia poe e noho ana mawah@@a me na poe maloko o na halepaahaono kekahi halawai ma ia wahi ke pau ko lakou Manawa hoopaahao.

            Ke palahalaha loa la ka mai koler ma Galicia.  Mamuli o ka ulu ana ae hoi o kekahi hoohaunaele ma kekahi kulanakauhale uuku o Rusia, Iulai 25, mamuli o ka loheia ana ae aia ke kanuia la na poe i make i ke kolera iloko o ka ilina, ua komoia aku ka halemai a laweia na poe mai ma na wahi e aku, nolaila ua konoia na makai e ki pu aku iwaena o ke aluka, me ka lehulehu o poe i eha, mamua ae o ko lakou hookauliihiia ana.

            Ua hoohuiia mai nei malalo o na kanawai o Nova Skotia he hui lanahu nui nona ke kumuwaiwai o $15,000,000 kuliana mahele laulaha a me $3,000,000 kulieana makele I hooi Ioa ia ae ka waiwai.  O Heneri M. Wini, kaikaina o Kuhina Wini i pau o Amerika Huipuia ka Presidena.  He 30,000 mahele i lilo ae ia Wini maka $10 a e kuaiia ana i Iulai 24 no $21. 5. Ua hoohuiia he umi mau hu kahiko malalo o keia hui nui hookah. E hoomoeia ana i alahao a e hiki ana hoi ke hali ae i ka lanahu a lu ma Nu @ok no $1 o ke tona.

 

_______________________________

 

 

                Eia o Keoki Makamu ke lawelawe hana nei ma kea no oia ko Kolekaaka kiai haie o ke ao.  Ai pala mauau okoa la!  O ka @opena paha keia o ka mea I ulakolako mamua a uhaai wale.

            Ua halawai kekahi kino kanaka me kekahi kino pahohao I ka poi ho a ao ae Poaono, la 4 nei, mauka o Kalihi aenei, nona ke kino loihi, a o luna hoi he ano kohu kuka hauliuli, a o lalo hoi, he keokeo hakeakea, a o kona helehelena, huluhulu. Ua koho wale ia he hora okoa ka uoho ana a ao ae me he kanaka maoli, aole emi hope a ole hele i nua, pela ka hoike mai o kekai meaia makou.  Heaha la, he akua lapu paha?

            Ua komo kolohe ia ka hale noho o C.A Balan@@u ma Kulaokahua, i ka po a ao ae La Pule, la 5 nei. Hora 1 paha, ua ike kekahi i kaalo ae i ka a o ke kukui iloko a nana i hoike aku i ka Pake e noho la malaila, a @a laua hoi i kekahi haole e kokua mai. Ua telepuna koke ia i ka Halewai a ua hoea ae na makai, ua lele ka manu. I ke komoia ana aku o loko, e mokaki mai ana na pono i luia. He pine daimana a me ke apo lima gu@a ka i loaa aku e waiho ana ilalo o ka papahele. Aohe mau mea ano nui i lilo aku.

 

Hoike Pahaohao ka Lewa

 

            Me mea kamahao, aia ma ka wanaao hora 4 o keia Ia, ike aku la au I kekahi mea @upaianaha ua like me he kanaka la kea no O ke kane, ua huli kea lo iluna, o ke poo, he eleel a hiki ma ka umauma. Pela no hoi ma ke kua, ka uha, a ma na kuai wawae he wahi keokeo uuku. O ka wahine hoi ua huli ilalo kea lo me kona aahu piha. O ka wahine, he oia mau no ia a ua like me hapalua hora ko’u ike ana a nolowale. He anuenue uuku ma ka poo.  A oiai aole au he kilokilo, aole e hiki ia’u ke wehwwehe I kea no o keia mea kupanaha.

E. M. Imakua. Naalehu. Kau, Hawaii, Aug. 5, 1894

 

_____________________________

 

            He nui ka pilikia o na wahi mawaho aku nei o ke kulanakauhale i ka wai ole, oiai, e paa ana ka wai i ka hora 3:30 o kela a me keia la.

            Aohe hoihoi iki o na luina o luna o ka Arawa no ka uuku o ko lakou uku, he $20 wale no o ka malama, a he $30 hoi ko na luiua o luna o ka Miowera a me ka Warimu.

            He mau huapalapala a me na huahelu hoopahahaohao ka ka Holomua @amu o ka Poalima, Augate 3. Ua lilo paha i mea pioloke a kaukaweli iwaena o na pakaha.  Aohe aku la e nele.

            Aumoe La Pule, Iulai 29, i ko@no ae ai kekahi mea mahope o ka hale inu @ama Halehai, ua ko@no aku a ke keena o kekahi Pukiki e moe nei malaila, a i holo ka mea manao kolohe i k@ kuhea ana o ia Pukiki i kona kokoolua ma kahi wahi okoa aku.

            Ua  hoopaiia o Asai Kohi e uku @ $100, umua o ka Aha Apana I ka Poalua, Iulai 31, no ke kuai laikini ole I ka waiona no eono malama I hala ae, a oi loa aku I Iulai 27.  No ka hewa puhi rama hoi ma ka la 23 aku, ua ae okoa oia, a ua hookauluaia ka hoopai.

            Pioloke o kai e ka Halewai I ka hora 9 a.m. o ka Pokahi, Iulai 30, no ko Kapena anar@ telepona aku no ona mau makai. Ua kuhihewaia keia kauoha e ko ka Halewai poe ua ki ae kekahi mea iaia iho I ka pu ma kahi kokoke I ka Hotele Hawaii eia ka he makemake I mau makai kokua no ka hele ana e hopu I kekahi hale puhi a kuai opiuma.

            No kahi wa I hala ae ko Lunakanawai Kaapuni Kupa hoolohe ana I ka hoopii a Akaka T. Nott kue ia Kale Kulika, kahu o Apale, kona luaui, no ke kapae ae I kekahi palapala hoolilo aina ana I haua ai.  Ua hole loa oia aole oia I kakauinoa a I hooiaio hoi I ua palapala hoolilo la. I ka Poaono Augate 4, I haawi ae ai ka Aha I kana olelo hooholo, aole I manaoia ua kakau kolohe ia ka inoa, ua kuhihewa paha o Akaka I kona hole ana, a @olaila, ua hoopauia ka hoopii.  Ua hoike iho nei o J.W. Kalua I ka pono o ka palapala a nana hoi I hooiaio.

J.K. Kahookao. @010 @ he Notari no ka Lehulehu. Keena @ana; Alanui Kaahumanu. Honolulu Jan.8@94