Ka Makaainana, Volume II, Number 10, 3 September 1894 — Page 3

Ka Makaainana.

HONOLULU, OAHU, POAKAHI,  SEPATEMABA 3, 1894.

============================================

 NA PALAPALA.

[Aole maluna iho o makiou ke koikoi o na hala a me na hewa no na manao i hoopukaia nmalalo o keia @oo, aka, aia no maluna io o na poe na lakou i kakau mai.]

-----o-----

 

Ko Molokai Poe Hoohiki.

MR. LUNAHOOPONOPONO:

     Poalima, Aug. 17, ua holo aku o J. W. Kalua a me na haole e hoohiki i ko Halawa poe makemake i kakoo i ke Aupuni Repubalika o lakou.  Elua mau mea i hoohiki,  o Kahaneri, he makai, a me Keoki Nuuhiwa palu ipukuha no ka lunakanawai.  Eia kahi mea lea loa, oi noho ua poe nei mai kakahiaka a ahiahi, kuwo ae la na haole no ka pololi, a i Waialua i ai nui ai ma kahi o Kamai, he hoa Pi Gi no Kalua.  O na kanaka o ia wahi, pau i ka holo iloko o ka nahelehele, aohe makemake i keia Aupuni.

     WAIALUA - Kamai.

     PUKOO - Lunakanawai Kukumana.

     MAPULEHU - Hikiona makai; J. H. Mahoe, Luna Helu; D. Kailua, Luna Haawi Palapala ae Mare.

     KALUAAHA - H. R. Hikikoki, Hope Makai Nui;  Rev. H. Manase, kahunapule olelo ino.

     KAPUALEI - S. Kaluaaha, Maniai, Kameekua, makai huhu i kana mau keiki ma na hunona no ke kokua ole mahope ona.

     KAMALO - H. McCorriston, W. Weed, Joe Kanakeawe.

     KAWELA -  George Tremble.

     KAUNAKAKAI - Heneri a me Hapepa, he mau makai; Kalawaiaola, Iese, Henry 2, Henry a me David iese.

     Huina 25, he 5 haole me 20 kanaka Hawai. He 13 e paa oihana nei, a he 12 poe piliwale.  Ua koe o Kalaupapa a me na Koolau e ae;

       J. NAKAIEWALU.

Molokai, Aug. 24, 1894.

-----o-----

 

Ka Waiwai o ka Pule.

MR. LUNAHOOPONOPONO:

     Na keia poomanao maluna ae i hoolana mai i ko'u lunaikehala i hoike aku i ka waiwai o keia mea he pule.  A oiai hoi ka leo o kekahi poe i kapa hewa ia he haipule, e hookohukohu manao ana i ke Akua, aka, e hoole ana nae i ka waiwai ole o ia mea he pule.

     He oiaio, i ka wa e nohoalii ana ko kakou Moi lokomaikai, Kamehameha III, oiai ko kakou aina iloko o ka pilikia i ano like loa me keia wa a kakou e noho nei, a oiai no hoi ko kakou aina e noho lako ana me na pualikoa i lako pono me na mea kaua; he oiaio, ua pa'e mai la he leo walohia i ka i ana mai penai: "E na makaainana o'u, na haipule o ke Akua Kiekie Loa, e pelu iho i ko oukou mai kuli i ka honua, a e noi aku i kona lokomaikai ma ka oukou pule,no ka pono o kou aina, ka lahui a me kou Moi."  He mea oiaio, ua ike kakou, a ua lohe hoi i ka waiwai o ia mea he pule, a ke hoomanao nei kakou i ka la 31 o Iulai, he la hoihoi Ea; pela hoi ka la 28 o Novemaba, he la KUOKOA, nou e Hawaii ponoi, he hoike hoi e kakoo mai ana i ka waiwai o ia mea he pule.  Aole me ka pu, aole hoi me ka pahikaua a me ka poka, aka, me ka pule ikika a ka mea pono, no ka mea, he laau lapaau ia e hoola ana i na popilikia a pau i kau iho maluna o ka aina, ka lahui a me ko kakou Moi i aloha nui ia.

     Nolaila, mahea iho la kahi a keia poe e hookohukohu manao Akua nei, me ka hoole iho i ka waiwai ole o ia mea he pule?  Kupanaha! ke hoike mai nei kekahi ia'u, o ka pule, no ke ola wale no ia o ka uhane, a no ka pono o ka uhane o ke kanaka, aole hoi he kuleana o ka pule no ka ola o ke kino a me ka pono o ke kino. a wahi a lakou, o ka lako i ka pu a me ka poka, oia na mea e ola'i ke kino a e pono ai ke kino a'u hoi e olelo ae ai me ka oiaio hookamani ole, na ke kanaka hookohukohu manao i ke Akua e hoole mai i ka waiwai ole o ka pule no ke ola o ke kino a  me ka pono o ke kino.  No ka mea, ina he hiki i ka pule a ka mea pono ke hoola i ka uhano o ke kanaka, e like me ka lakou mea e hooia mai nei, pehea, aole anei e hiki ke hoolaia ke kino lepo o ke kanaka ma ka pule a ka mea pono?  Kupanaha! E hoomaopopoia hoi, o ka pule, oia no kou kamailio pu ana me ke Akua, e like me ke keiki i kona makua.  Oiai hoi , ua kaupaleia mai ko kakou ikemaka ana aku i ke Akua me ko kakou mau maka ponoi, nolaila, ma ka pule e hiki ai ia kakou ke launa aku a ke hookokoke aku Iaia, a e hai aku hoi i ko kakou hewa, pilikia, kaumaha, a me na mea no a pau iloko o kokakou naau.  No ka mea, ua kauoha mai no ke Akua pela,oia hoi e hele aku kakou imua Onam, kapoe luhi a mekapoe kaumaha, a Nana no e hoomaha nmai, aole hoi nme ko kakou mau kapuai wawae e hele aku ai,m aka, me kau pule ana.

     Nolaila, i kau pule ana i ke Akua no kekahi mea au i makemake ai, he mea oiaio loa, aole Oia he hooko wale mai i ka makemake o kela a me keia e nonoi aku ana Iaia ke ole i kulike me kona makemake, aka, ina ua ike ke Akua he pono maoli kau mea e noi aku ai Iaia, e like me kau pule e ka lahui Hawaii e noi nei Iaia, no kou mau pono pilipaa i pakaha wale ia he oiaio, e hoihoi mai ana no ke Akua ia mau pono pilipaa ou e ka lahui Hawaii i ka wa kupono i Kona makemake, a o ua wa la, ina aku ia ke hiiia mai la e na lima aloha o Iehova Sabaota, ke Akua o ka lahui Hawaii, ka lahui hoi a Kana Keiki hiwahiwa i hoola mai ai, a o ka Haku hoi nona ke kino a me ka uhane o ka lahui Hawaii

aloha aina oiaio a pau.

     He oiaio, e loaa mai ana no ia mea ia oe, nolaila, i ka hoea ana mai o ua pono la i noiia ma ka  pule wale no imua o kou alo e ka "hoole pule," heaha kau olelo pale nou iho?  A oiai hoi, aole hoi me ka pu, aole me ka poka i hoihoiia mai ai kou pono e ka lahui, aka, me ka pule ikaika a na haipule oiaio o ka lahui Hawaii, a oiai hoi, o a la 31 o Iulai a me 28 o Novemaba, he hoike moakaka loa e hooiaio mai ana i ka waiwai o la mea he pule.  Nolaila, imua o kuu lanui aloha, na ohua o ke Akua Kiekie Lea, ke i mai nei ka Glelo, e

hanoli no ka manaolana, e hoomanawanui i ka popilikia, e hoomau ma ka pule, no ka pono o kou aina, ka lahui a me ka Nohoalii o Liliuokalani, ka Moiwahine o ko Hawaii Paeaina, i poniia e ka Mana Kahikolu i Moi no Hawaii nei, oia a me kona mau hooilina, mai ke ao kumuole, a i ke ao pau ole.  Amene.

           S. K. KAMAKAIA.

Honolulu, Augate 30, 1894.

-----o-----

 

Ka Moeuhane Pahaohao.

MR. LUNAHOOPONOPONO:

     Ua ike iho au i ka lua o ka "Moeuhane Kupaianaha" maloko o ke kino o KA MAKAAINANA o ka la 20 o Aug. iho nei, e hooheno mai ana i ke Kilokilo Dimerata e hooaiai hou aku i ka mea pohihihi o ka au o ka manawa; he oiaio ia hooheno.  No ka mea, o ka pololei a me ka pololei ole, aia no ia mau mea iloko o ke au o ka manawa.  Aloha oe e ka mea nana ka moeuhane.  A e hoike aku hoi au i na kokoia ana a ko'u manao no kau moeuhane.

     "Ua lonoia ae e ka lehulehu, he kieki na kekahi Elele Alii aia iluna o ka moku, a o ka moku Auseteralia no ka ua moku la, a o ke kumu ia i hele ai ka lehulehu i kai o ka uwapo i lohe i ka mea hou."  A na hoohuoi paha ka mea nana ka moe, owai la na keiki la?  Ae; he oiaio ia hoohuoi ana, a oia hoi ka'u e keaka aku ai:  O ua keiki la ea, he leta ano nui ia a ka lehulehu i ike ole ai i kona helehelana, a na kekahi no o na Elele Alii ana no paha e hii mai ana iluna o ka moku.

     Ku maila ka moku, a iho mai la ko luna poe, aole i loheia aku ka nu hou."  O keia poe i iho mai la, he poe keia aole i lohe i ka "leta ano nui," a aole no hoi i maopopo eia kahi hana ano nui ke peepoliia mai nei i luna o ka moku a lakou i kau pu mai ai.  A pela no i lohe ole ai ka lehulehu i ka nu hou mai ia lakou mai.

      "Aka nae, ma ia hope iho,ua loheia aku la ka leo o na haole i ka hooho ana mai, - Ua make loa ke Aupuni Moi!  Ua make loa ke Aupuni Moi!"  O na leo hooho o na haole no ka make loa o ke Aupuni Moi, he mau leo hooho ia no ka poe o ke Aupuni Repubalika, e uhi ana i ko lakou

hilahila, a e hilahila ana lakou ke poha ae ka manao o ka leta ano nui, ka manao i ike ole ia e lakou.

     A eia no hoi kekahi:  He hoike kela mau leo hooho no ka make loa o ke Aupuni Moi, no ka make loa aku o ka manao uluhua o ka lehulehu, e like me na leo ninau aku ninau mai,  "Ahea la ka hoi ae ka Moi!  Ahea la ka hoi ae ka Moi!"  A i ka wa e pona ai ka lono no kela "leta ano nui," o ka pau ae la no ia o ka uluhua a pio iho la na olelo - Ahea la ka hoi ae ka Moi?

     "O ka hoka ana o ka lehulehu a loha ai , a nananakea ko lakou mau helehelena."  E hoike ana ia hoka a me ia loha, a me ka nananakea o na heleheleua i ka poe o ke Aupuni Repubalika, i ka paa o ko lakou leo no ka make loa o ke Aupuni Repubalika i ka wa e poha ae ai ka lono o kela leta ano nui.

     Nolaila, e ka hoa'loha, o ka'u kualehelehe ana iho la keia i kau moe, o ka pololei, aole kaua i ike; na ke au paha o ka mamawa e hoike mai i ka io a me ke koko o kau haawina.  A o ke aloha no ko oukou a pau.  Eia au ke ukali nei ia Boba ma i loaa koke aku o Numaredina ma ia'u no kau moeuhane wale no ko'u mea i hoi koke mai nei, malalo o ka hooko kauoha a ke Kaika mahinealii Murisedela.  Nolaila, e aloha auanei, e na keiki hoonoho hua o KA MAKAAINANA.

KILOKILO DIMERATA

Honolulu, Aug. 25, 1894.

---o---o---

 

     O ka huina waiwai io o na mea ulu o Amerika Huipuia iloko o 189 he $3,000,000,000, pela ke kohokohoia, a o ka mana ka oi aku, he $75,000,000.

     Ua hoolana hou ia mai nei no ka Miowera mai ka aekai o Norewai.  E ole ke ano akahele o ke kapena a me na aliimoku, pakele ai ke pioloke a ano uluaoa o na ohua o luna i ka wa i ili ai.  Aia ka hewa a pau loa maluna o ke pailaka.