Ka Makaainana, Volume II, Number 11, 10 September 1894 — KELA A ME KEIA. [ARTICLE]

KELA A ME KEIA.

Poakahi i hala i hoomaka ai ke Kula Karnehameha. Ua kipa ike aku o Alaahpaiu ia luna o ka Haiakiua i k'ikahiaka Poakolu iho la. Po o ka la apopo © halawai ai na poe o ka Hui Waapa Healaui i hoala hou ae nei ma ka Hotele Hawaii. Ika la apopo eau aku ai o Kalet'ona no Korea, kahi e aumeuipeia mai la e Ki.na a me lapana. Eha poe pee a inahuka 1 hoeu mai ma ka Warimu. Ua hoouua loa ia aku lakou no Vitoria, Vanekouwa. iJa hoolualea aku ka baua Hepuhalika i na poe o ka Halemai Moiwahiuei ka auwina la' Poakolu iho la. E haaiele koke mai ao a paha ka Haiakina ia Kou pei i kahi o keia mau 1h ?ho 110 na Paenioku Nūuhiwa. 1 keia kakahiaka i hoomaka ai ke Kulaoui o lolani, a pela no hoi me na kula Aupuni a pau loa a puni ka Paeaina nei. 0 ua poe kahukaa haole 2 heopauia a me na poe haole puhikole eae ia e ohiia nei i poe Kiai 06 ka Halemai Pupule, Ua wawaia ae e hookohuia aku atia paha o Kapena Makai Lanale i pau oia kekahi ona makai kia» e poaWlo mau ai ma 0 a maanei. Eeno poe o ka Puali 110 >la (Salvation Army) i hoea mai ma ka Auseteralia o ka Poaono irfei ms ko lakon inau ano aahu kohu koa. 'I keia awakea e kuai kudala ia ai ka Hale Keaka Pake ame na kauhale e iho ma ia kahua, mattjali hoi o ko ke Aupuni hooholo aua e hoopau loa ia. - S6lo, heaha keia, kahaha! o kamalii h.hhu pokole o ka hale- - pai o ka Holomua, ua oiohani hou* a o ka ekblu hoi keia oka lakou hana aua pela. liio. Pikokoi nui na Pake ma kekahi o na pukaaniani 0 ka Hui Nu Hawaii> tua alaūui Kalepa, no ka nana ana i ke kii oka honpiholoia ana o ke Kao Sana e ka Naniw&. E weheia aku "ana he aha fea & ine ke hiki aku i ka la 2 o Ōkatoba ae, no ka pomai» kai o ka luakiui Katolika Eooia, 1 mea hoi e hoomaemae hou ia ai o ka bgana k|ihiko o loko. Ua kipa ike pili oihana aku o ' Kauikela-Kēneiala Mila o Ame rika Iluipuia ia luna o ke Kaletona i ka auwina la Poakolu iho la, ā ua lōaa mai na ki pu aioha iaia' i Boi mai ai no kula nei. He aha puhiohe hoolaulea ke haawna ana e ka Puali Puhiohe Lahui 1 keia po Poalima iho, ma ke kahua o ka Hotele ma ke ano hoohiwahiwa aku \ ke Komieina Beritania hou E pau ana ko H. M. Wiui 110Uo JUna uui ana no ka Hui PaipalapaU K( kake ua hoolilo. pau loa aku oia i koua inau kui t pau loa iloko o īa hui. Mea ia mai «o kahi Pariaa iho ka ke kumu Urt loli koke ae nei ke kulana o F|. f laka mai ke kulana majkai kumau a i lulanela hoi no ka Wati Elua. Oia ka hana ana a ko Molokai poe keiki. Ht? pHui oia ma' kahi 0 D. P. Knieua i ho<

Fiha.no. ka aha hoolaulea hookaoi ogana o Kaumakapili i ka pc l?oalua i hala īho la, a nui 110 hoi ka mahaloia o na himeni & mo nn rqea no a pau i hanaia. Ua no na noho I koe sho. Ua holo ikē pili oihaua akū o E. Su!ia, hope Kanikela Geremania, ia Innā oka Akona i auwina l;a Poafc§lu iho la, a ua loaa mai do hoi ka ikeia oua me na ki pu aloha ia ana mai i ka hoi Htia mai ■ Ua kipa ike pili oihaua aku o Hakipuu ia luna o ke Kaleioua i ka auwina la Foalima uei* a ua haawiia raai ua ki pu aioha npna ma kx>ua ano Kuhina o ko na Aiiia E i#ia i huli hoi māi ai no uka nei. Eia iho na poe i hoohiki e kakoo i ke Aupuni Repubalika o na apana o Kalawao a me Kalaupapa: G. Kopeua/he makai aupuni; Kauka 01iva, he kauka aupuni; S. he ake oihaua. He laikini o $25 ka i hooholoia iho nei e ka Ahaolelo kuikawa no na moku kuwaho e lawelawe ana i na hana hali ukana kuloko. 0 ke kumu o keia, no na moku e lawe mai nei i na lepo manu. ! Ua pii ae ke kopaa ma Amerika he 3f keheta o ka paona. Nui ka hauoli ona poe ona mahiko maanei no ia mea t a peia ūo hoi no ka lilo ana o kela kanawai dute i mea mana !oa me ko ka Peresidena apouo ole. Kakahiaka Poalua iho i hopuia ai ka malamamoku o ka Mikahaia, mamuii o ka hoopii ana a kekahi Pake i hd!o ohua mai i kekahi pule mamua aku, no ka aihue ana i kekahi paiki» Uā heuio koke ae no oia m&lalo o ka pela, Mahope koke iho no o ke ku ana mai o.'k-a mokukaua Geremauia i ka % Poakolu uei, ua pau no hoi ka hoomaemae aua i ka moku, ua hooi^u u ia mai la na kanaka e leie uwali iuku uei, a pela no hoi ko ke Ka*etona i ke Ahiahi Poalua i hala i kau aku ai ka Hope Loio Kuh}na hou 8 me kekahi poe loio ma ka Mikahala, no ke kau kiurp e malamaia ma Lihue, Kauai, i ka Poakoiu iho. Eiua ana paha pule pau ke kau o ka Aha puni o ka Apana Hookolokplo Elima. -■■ ■ : : j ■ Awakea Poaouo i 1 uei, i hooliloia aku ai kekahi aina o A, ,Eosa mauka o no $40d wiile uo, malalo ho| o ka hookoia ana o kekahi mora|d. Emi nu. Aole kela aina iuka loa, eia no iwano uei» ma k<pla kapa raa o, iiiaukn ae o Keor>e~ panee, Ahiahi La PuLe i hala, ua ke kapena o ka llaiakiua i na hana halawai ma ka hab o ka Ahahui Ppiopio haok, a i ke ahiahi nei hoi, na kekuhi lutunela no oia moku. Nui ka ina haloia oka laua muu !iiwvla|ve hana pono ame ka maikai pu no hoi o na kamailio aua. He 700 paha mau tuua lauahu a ka Ilui Hooholo Mokumaliiu Pili-Aiiui i hoolako aku ai i iia inukukaua (īenunauiu a uk' AiekainMenue a holo aku !a. E hele aku ana no paha e piha loa ke k»tiu. 110 pomaikai ulm keiu o keia meu 1&. 01« ao*

Ke hoikek aku nei ka lohe i ka M. K. Kuan poe lawe pepa e kil mai i ka lak ou maupepa i keia keena, no ka mfia, tia paa wahi hanu i keia*wa, oia hoi, he kalaiwa' no kokahi o na kaa nnnui hooaalulu elemu. Ua owala ae ka lio o,kekahi kaapio Take, heiu 195, i ka auwīiia la Poalimanei, mawaeua ona kihi makai oka Kale, a o na laau kolo na wahi i poiuo» E ole e paa kokekalio Ika hopuia, iua la ua puhi ke oka i ua. kaa !a. Āia »ua na nupepa. Aupuni ke kukaia koho balota kuikawa a Peresi(l6na KoJe, a i Okatoba 29 e maiawaia ai-. E ole nae hoi ia, piha kekahi mau aoao leh.ulehu oia mau nupepa, e like la hoi ioe ka Adavaiaisa, he eha -a<".ao. Ua ola uo ! ■ . Kakahiaka La Pule i hala i pae hou mai ai o Lupakaiiawai Kaapuni kepoikai o Maui i pau, no k.a mea, eia no kona koolua ianei. Poakahi ae, ua loaa aku iaia he laikini loio piha* ma ke ano hoomaikai aku paha iaia, i kakauia ma ka lamaa aku. Ola no nae hoi ua kanaka !" Elua mau. 1 * > hapa o Hana, Maui, i uoi mai nc Va lpaa aku o ko laua mau laikmi hou, oia 0 S. W. Kaai a me W. P. Haia. tTa pane palauala ia aku ka laua aia a hooko mai laua i ko laua kupaa mahope o ka Repubaiika» oia hoi, e hoohiki, alaila, loaa aku paha ko iaua uiau. laikini ho.u. Eia o W. G. Scott» Hope Makai Kui mua o Wailuku, Maui, ke lawelawe nei i tekahi o na kulana Kapena Makai o Honolulu nei. Nui ka piena oko onei poe haole pum oihana no ke iiikooia ana aku o keia mea no kahi e mai. He kaaka wiwi ihu loihi me na maka aa e ole naeJ).oi Qi3, loa& akuaō ka Oihani Makai. He aha hulahul» hoolauiea ka 1 haawiia ae e K. A. Wiiimaua i ka po nei, n*i ka Hotele Hawaii, rio na kapeua a ine na alii o na mokukaua Geremaniit. Ua uluwehi ke alo o ka hote)e me ua hae a me na kukui Lehulehu no na poe i hiki ae. Na kekahi mahele o ka Puali Puhiohe Lahui i haawi ae i na ley mele. Poaiima nei i hoopauia ai na poe Pukiki e hana aianui nei, no ka m nui ole e hoohiki. O ka Poaono" nei ka la i oleloia no na poe Hawaii, eia nae, aoW i hoapa nu i a . Malia i kek 1& ana paka. Ua lohe mni nae Loi makou aole loa lakou - ae aua e hoohiki, no ka mea» aok ioi aku kahi dala omi ] umilu hookahi o ks la ae o ko lakou aloha ika aiua, Nana ae «o hoi kakou i keia la a : keia mau la iho paha, Poaha iho la i hookoUikoloia ai o Saiu Stone (Kaiiu; l\>hakuj, no ka hewa lawe i ka waiwai kipe ibc Kj?peua Lanaie x pau, a Lookuuiu. Malia u& iuakeinako usao v * ka uo kona waiu t o ua po* poioli Aohe no he uiuu ikt nui lu>* t- ai laua Ni: koua makt UiaKe oW t aohv uiukui hou, ua a* iu |ialapuia lioumaikai noui. un m. ole!o paiu a wuipahe k*. laaua ole isi;u Me he lu Lu ho- t maona .•Mih ke ka uakii mc a* auo palapa!u.

I ka pii aiie o ke kai i ka po o Angat3 5» ma Awa Belekels # Keomolew6 t i hoo?anaia ae āi he mokumohu hou no ka Hni Hoo holo Mokumehn Pili-Aina o ka kou nei Ma Kapalakiko e haokomoia iho ai kona mau enegini. Oia ka mea a ke kapena kuh a peresidena hoi oia hui i holo aku. nei i Kaleponi e kii ai u lawe mai. TJa lohe mai makou ua kipe ne kelu makai opunui o lalo o Ewa rka Hōpe Makai Nui m«kekahi uha puaa !huluhuVa o kuahiwi, a pomaikai wala hoi ke kaikoeke» nana aa uha puaa la iai hoonuu iho. Ua oleloia mai no boi he hookahi ka kipe i koe a ua makai la» oi& no ;kahi aina imua ponoi o koaa alo f i kahi wiliki o ka haiepaahao.

Poalinoa nei i kauoha a© ai # Lonakanawai Kaapuni Kupa ma ke kē«na e hoopukaia ka palapaia hookohu luuahoopono pono no ka waiwai o Pekelo Kekoi i make, uoalalo o $6000 bona. ia Kaiii, ka wahine kanemake, Ua kue aku o Lui a me Opunui, na keiki a Pekelo me ka wahine mua t i keia hookohuia o Kaili, a } keia la e hoolol eia ai ka laua heohalahala.

i He wahi hoopuoho ahi ko ke I ahiahi molehulehu o ka Poaha I nei no ka halēo D. Kaaiaka» maI uka aenei o Kaowawai, Kapalaj ma. Uauleuaeuo np kaa kinai- ! ahi, aka, aole loa i keia, no ka mea, ua pio e no ks, ahi me ka nui ole o ka poino, a me la ua |5 paha ke poho i loaa. lie ahi kela i loaa, wahi a ka oleioia, mamuli oke pnhu au& ae o kekahi kapuahi aila mahu. Ua hopuia e Lutanela Cordes ame D. Kaapa ka malamoku o kaiepa ma ke alauui Moi nei i ke ahiahi Poalima nei i ~tBH oka hoohuoi wale ia. tJ& j huiiia koua khie ma ka Halewal i a ioaa aku la he 6 hapalua paoua j Uui opiuma taa kona poli. Ua j huliia koua rumi iluna ok& [ moku a loaa aku la he 2*2 mau tini opiuma o ia ano like no. iniua o ka Aha Apana i ka Poaouo nei, ua hoopaHa e uku i $500. :

U« liio ae nel ko D K. Kamiki knlana elele no Kee^a oko ita Aina E>a H. K. Me* maao t he oieā haiolelo ao lalo o Ewa, laia e lawekwe aua i ka haua kiure, ua lohe oia uo ko Kamiki pau, uolaila, ua hek aku oia e noi ia Kuhiua Haki puu, aua loaa io mai no iaia, a akaka loa ai paha iaia ka pok lei ,o ua olelo oka Buke; "O ka mea uoi, e haawiia; o ka mea kikeke. e wehēia/* Ao ka siea makilo, e loaa no. Oia no ka *Ha«*anan 'Dude« M Ahiaiu poeleele o ka Poak^hi 1 hala i ku uiai ai ke Kiaa a*ai Kapa!akiko uiai, a uiahopei oka hora 2o k& auwiua P#ai?ja ae i Uoio iOd aku ai uo ke |a po U oi iele mai ūi» jiiu& iuka uei a hoaumoe iiia ku Hot-ele Hawaii, auo la paiia 1 oiakemakeia ai ua p o k* Puaii Pnhiohe JL&hui, ia Uikou .«* hoolauiea aua ia Mokia W uikuauiu, « hoi a ka 4duui o luua o ka UoUld # hi* aieiu ai, aoW uae i aeia «ka ia u .°- ,V> '«""i «k.u oi* 1m 1?» oiiu* i akt, he 60 c Ukoa ; \m uk pnkpii» ae hui hou m«i t » he liia lapau« % kau« *w#Zl ««hiue.