Ka Makaainana, Volume II, Number 13, 24 September 1894 — Page 7

Page PDF (940.40 KB)

This text was transcribed by:  Cheryl Mokuau
This work is dedicated to:  Winnie

Ka Makaainana.

 

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, SEPATEMABA 24, 1894

 

kela mau hana, ua like no ia me ko`u oki ana ae i ko`u puu a lawe ae i ko`u ola. Oiai hoi ua lawa no au i ka hana ma ko`u lima e paa nei, oia hoi, ke kalaiwa kaa, no`u iho no ko`u mau pono a me ko`u mau pomaikai a pau, ole no kekahi mea okoa, aole no hoi au he hoopilimeaai.

 

            Eia kekahi, aole o ko`u nele ana a manao aku au e ola ko`u noho ana ma ka hoohiki kue ana i ko`u aupuni, ko`u hae a me ko`u Moiwahine. Owai no la hoi keia mea nana i hoike hoopunipuni mai nei i KA MAKAAINANA? Aole o`u hoihoi i ka lawe wale ia o ko`u inoa maikai, e olelo wale ia ana no i mea e kue mai ai o ko`u mau hoakanaka, a kapa mai lakou he kanaka ino au. He mea pono loa, e ao aku oe, e KA MAKAAINANA i kou mea kakau e noho ana ma Waimea, Kauai, aole e lawe mai i na mea oiaio ole. Nolaila au e kauleo mua aku nei i o`u mau hoa makaainana, e noho ana maika la hiki ae ma Kumukahi a hiki loa aku i ka moku kaili la, o kuhihewa auanei ko`u mau hoa he oiaio na mea i hoolahaia no`u.

                        J. ALAPAI.

Kapalama, Honolulu.

 

            Imua o ka Aha Apana i kakahiaka Poaono, la 15 nei, ua hookuuia o J. Sherwood, k ona o ka hale auau kahiko ma Waikiki, no ka hewa kuai waiona me ka laikini ole. Aohe i lawa na olelo ike a na poe kiu.

 

            Ma ka mokumahu Kina o G. O. Nakaiama a me kona ohana i huli hoi aku ai no Iapana. He koa kaualio o Nakaiama mamua, a ua manao wale ia ua kikooia mai nei oia e ke Aupuni Iapana e hoi aku no ke kaua.

 

            O kela wahine haole i oki pahi ia ai e kana kane, ua hookomo aenei he hoopii oki mare imua o ka Aha Kaapuni, o ke kumu he hanaino loa. Ua mareia laua imua o kekahi luna mare ma Nu Kilani i Ianuari 7, 1888.

 

            He aha hulahula ka i haawiia ae e Mr. a me Mrs. W. G. Iwini i ka po Poalua, la 11 nei, ma ko laua wahi noho ma Waikiki, ma ke ano aloha no ke keiki a ka wahine e hoi ana i ke kula ua hala aku ua keiki la ma ka Auseteralia.

 

            Mamua o ka holo ana aku o ke Kina i ka auwina la Poalua, la 5 nei, ua ulele puupuu iho la kekahi kiai haole o ka Hale Dute me kekahi poe Kepani makai o ka uwapo Pakipika. Ua poino no na aoao a elua, he ihu manunu hoi ko ke kauwa o ka Repubalika, a he mau maka uli hoi ko na makaainana o ka Mikado o Iapana.

 

            Ua haalele mai ma ka Auseteralia o ka Poaono, i la 15 ne, ke kahunapule hou iho nei o ka Luakini Halepapu, oia ka Rev. S. B. L. Penerose, i lawelawe manawa wale iho nei no. He aha hoolaulea aloha hope nona ka i haawiia ma ke keena hope o ia luakini i ka po Poalima nei  Aohe paha oia i makemake iki ia, no ka mea, aohe awiliwili ae i ua hana kalaiaina me na hana pili hoomana.

 

Pukiki Aihue Puaa.

 

            Ma ka Malulani o ka Poalua, Augate 28, ua hoea mai la “Kona Kailua paka ona” mai he puaa na kekahi kanaka, a aohe i loa iaia, aka, ua lilo aku i ka aihueia. Ua hoike aku oia i ka Oihana Makai, a i ka hanu ana aku a na ilio hanu (makai kiu malalo o Kapena Lasena, ua loaa aku iloko o ka pa puaa a kekahi Pake makai o Kukuluaeo. Na ia Pake hoi i hoike mai i kuaiia e ia mai kekahi Pukiki mai. Ua huliia ke Pukiki a loaa a no kona pani hou ana ae i na dala a ka Pake, aole oia i hoopiiia. O ka puaa hoi ke ia, ua loaa i ka mea nona ia, loaa hou hoi ko ka Pake kuleana, a he inoa aihue hoi ko ke Pukiki. Pela iho la no nae hoi e hoka @ kekahi poe i ka lakou mau @ puaa a mea e ae paha ke hoounaia mai e na makamaka, no ka uleu a mikiala koke ole ae no a hookaa i ka ukumoku.

 

Hoouia me Kekahi O.

 

            Po Poaono, la 8 nei, ma ka hale hoolimalima o ka haole Norewai malalo aku o ka uwapo a Kamika, ua ulu ae he wahi ane kuee mawaena o elua mau haole e noho nei malaila i ka waehakonu pono o ia po  O ke kumu, he elua omole waina o Toma Kamana (Tom Carpenter) i lilo i ka aihueia, a i komo aku hoi o Ferede Neiloa (Fred. Naylor) e noi kahi o Kamana ne ka lilo ana o na omole waina, ua kuhi mai oia na Neiloa i aihue me ka hoopuka pu i na olelo ino a ku i ka pelapela. Ekolu kui ana a ka hoike hoopii i ka mea i hoopiiia, a ua hou aku hoi oia i kona hoa me kekahi o ekolu manamana ma ka poohiwi hema. Ua laweia aku ka mea i houia no ka Halemai Moiwahine a ua hopohopoia no kona ola i na la mahope mai. Ma ka Poalima mai, la 14 iho nei i hookolokoloia ai ka mea hoeha imua o ka Aha Apana a ua ae okoa no i kona hewa a ua hoopaiia mai e hana oolea no ekolu malama a e uku i $5

 

Eia iho ua kohokoho i weheia ae i ka Poaono, la 15 nei, no na hana uhau pohaku o kekahi hale hou ke Kula o Punahou; W. Mutch, $47,700 R. Lishman, $41,581; A. Harrison, $38,000.

 

            He 63 na makahiki o Hoakuku Keoni Nota, e hana piula nei, eia nae, ua loaa mai nei iaia he palapala ma kekahi o na eke leta mai Amerika Huipuia mai kona luaui makuakane mai, no na na makahiki he 86.

 

            Ma ka Auseteralia o ka Poaono la 15 nei, i haalele mai ai o Lunakanawai Burunesona, kekahi o na loio Amerika hou mai nei nei. I ka Poalima, la 7 nei, i pau ai kona mau lako hale i ke kuai kudala ia e Levi, a ua loaa he $3,000 a keu. No ka nui o na dala i loaa, ua haawi makana aku oia i kekahi kookoo maikai a makamae i ka luna kudala.

 

Hakaka Hilahila Ole.

 

            Po Poakahi, la 10 nei, i ulu ae ai he hakaka hilahila ole mawaho iho o ka Hotele Hawaii, ma ke kihi mawaho iho o ke keena inu rama, mawaena o elua haole Pelekane, hookahi alii manuwa a hookahi malihini, a me elima poe Amerika, iwaena o lakou he hookahi Iuna Aupuni, oia kela keiki haole paioa au pulumi o ka Hale Leta. Ua alu keia poe elima i na mea elua, a hiki i ka wa o ka makai i hoea aku ai, a kauoha mai la ka luna. Aupuni e hopu i na haole Pelekane, oiai hoi, he poe haole Amerika wale no lakou a pau, aole nae hoi oia i ae pela e hana ai. Mamuli o ke kui ana o kekahi o na Pelekane a hala ka lima, ku i ke kihi pohaku o ka hale a ua eha loa ia, a eia oia ke hele nei me ka lei i ua lima eha nei ona. Aohe mea hookahi i hopuia, aka, he mea pono loa hoi e aoia kela luna Aupuni puni hakaka. Me he la he ikaika? Ina paha he ooia, aohe e alu lakou, aka, ku papalua aku no.

 

Mrs. Kalama Kaulahea ua Hala.

 

            Ua hanauia oia na Kaoao (k) a me Kukona (w), ma Iao, Wailuku, Maui, i Maraki 17, 1853. I ka mahina o Feberuari, 1855, lawe hanaiia e Kaholokula (k) a me Keaka, na kupuna, ma Hulaia, Hamakua oko. I ka M. H. 1862, hele i ke kula Aupuni ma Paia, o S. W. Kaleikau ke kumu, a o S. Kekuewa ka hope kumu. I ka pule mua o Okataba, 1867, hele ae o Kalama a me kona kupunawahine i Kuiaha, Hamakualoa, a hooholo iho la na ohana o maua a i elua i wahine ia na`u a i kane hoi au nana. Ma ka Poakolu ae, la 16 o Okatoba, 1867, hele ma kahi o Paulo Nui i palapala ae mare, Poaha, la 17, kau ma na lio no Makawao. A na Rev. J. S. Green maua i hoohui. He 26 na makahiki a me 6b mahina o ko maua noho ana iloko o ka mare, a o ka make ka mea nana i hookaawale. Ua loaa mai ko maua mau puhaka aku he eeno keikikane a me elima mau kaikamahine. He eha kaikamahine a me elua keikikane ua hoi aku lakou me ka Mea Mana Loa, a ukali aku la ko lakou mama ia meheu hookahi.

 

            I ka Poaono, Iulai 7, 1894, hoomaka ka ma`i o Mrs. Kalama, he eha iloko o ke poo, o`e i ka maka. Ua kiiia ke kauka Aupuni, ua loaa mai na omole laau, ua hanaiia, aole no i halele mai ka eha. Ma ke ahiahi Poaono, Iulai 28, ua pau kona hau, a ma ke ahiahi Sabati ae, ua kamailio mai o Sema Paahao imua o ke anaina e pili ana i ka mea make a hookuuia me ka pule kapapau, a maneleia kona kino lepo ma ka ilina o Paipaiea Ke nono nei makou me ke kanikau aku nona.

IOKELA KAULAHEA.

Hamakualoa, Maui, Augate 28, 1894.

 

He Kauwa no ka Lehulehu.

 

            Ua loaa kekahi Pake pakaukau i`a o Uiakokeo i ke pai mahanahana mai kekahi makai aku i ke ahiahi Poaha, la 13 nei. O ke kumu i ala mai ai, ua kau mai ka Pake i ke kumukuai o kana puu i`a a ua hoao aku hoi ka makai e hoemi mai i hapaha. Ua kiola okoa aku oia i kana hapaha a ua kakaa a haule ilalo, maloko mai. I ka mea ana aku hoi i ka Pake e lalau iho, ua pakike mai la me ka olelo mai—“Wau aole kauwa oe.” Heaha la ka ia Pake, ka i no hoi he kauwa oia no ka lehulehu e hele aku ana e kuai i`a. Na ia mau olelo pakike i hoopiena ae i ka makai, nou he amaama i ke poo o ka Pake a nou mai hoi ka Pake he pakeke wai. Ma ia hope iho, ua lele aku ka makai a komo iloko a haawi ana he pai mahanahana. Holina ua Pake la a me kahi poe Pake e iho, a hoea ana i ka Halewai a hoopau wale ia mai no.

 

            Ke hoolaha mai nei ke Kuhina Kalaiaina i na kahunapule a pau loa e paa nei i na laikini mare i hoihoi aku.  Aia no a hoohiki aku e kakoo ia lakou nei, alaila, loaa hou mai.

 

            Ahiahi Poalima, Augate 31, i hoea mai ai ka mokukuua Ameika Ema Kalaudina iwaho o ke awa, a i kakahiaka Poaono ae i hookomo loa mai ai, il,oko e 14 la holo mai Mokupuni Fanina mai. Ua kipa ae oia ma Mokupuni Wasinetona, a ua lawe mai i na papaa niu maloo. He lepo manu hoi kana ukana mai Mokupuni Fanina mai, a he 250 tona ka huina nui o na ukana ana i lawe mai. Maikai na poe o na wahi a pau ana i kipa aku ai, a ua lawe mai hoi he eha ohua. He waa heihei kekahi @ i lawe mai ai no Ferede Harisona uhau uinihepa, a aia ma kona wahi ma Waikiki e kau nei i keia wa.

 

J. K. KAHOOKANO.

LOIO a he Notari no ka Lehulehu.

            KEENA HANA: Alanui Kaahumanu.

Honolulu.            Ian. 8-194

 

KO HONOLULU HALE KUAI KOPA.

 

            Eia malaila e loaa ai ke kopa maikai loa no $4.50 o 100 paona, a 17 auka o 25 paona no $1.25.

 

            Kopa Polu Geremania, 10 keneta no ka paona, elua auka no 25 keneta.

 

            Kopa Palupalu, 42 paona o ke kini, $1.25.

 

            Lanahu Kiawe, 40 keneta no ke eke.

 

            Na Kapu Poi, me ke apo keleawe, 50 keneta a me 75 keneta, e like me ke ano.

 

            Paaki apuupuu maoli, 100 paona e ke eke no 50 keneta.

 

            Kukaepele Iapana, ekolu ope (30 pahu) no 10 keneta.

 

            Wahie kiawe, 20 paona no $100

           

            Mea Hoonoono Kope, 15 keneta no ke ope.

 

            E loaa no ka kumukuai kiekie loa no na ili bipi, kao, a pela aku, a me ka aila paa.

 

N. BREHAM (Berehams).

 

I maopopo ma ka inoa o ke

            Kauka Kope Palupalu.

            Alanui Betela, mauka ihe o

Kakela & Kuke           aug. 20-ti