Ka Makaainana, Volume II, Number 14, 1 October 1894 — NA HOIKE KUPANAHA. Moeuhane Pahaohao o ke Ao a me na Wehewehe Ana. [ARTICLE]

NA HOIKE KUPANAHA.

Moeuhane Pahaohao o ke Ao a me na Wehewehe Ana.

Auwina la o ka La Pule ? Repa- ! temaba %3, i ka hnule ana akn o I kekahi waliine 6 hiolani no ke 1 auo omaimai a maluhiluhi pu ? ! ua loaa iho la he moeuhane iaia, '■ e like me keia malalo ke ano uui: i X—-Lohe aku nei hoi oia a ; ine ka lehulehu ua loake ke Alii 1 ka a e hoolewaia ana mai Haleaiii īolani aku, 2—Ua aluka aku nei ka hoi ka >ehu< | lehu e ike, a ikeia aku nei ka hoi aole ka halealii i like me ke i ano eku uei. He oi loa ae ka hoi kooa kiekie o loko, aole nae hoi koua uhaue j hoomaopopo akw ike kii o oka hale. tja komo aku nei ka hoi oia i[oko, a yae h$ mea Ja no ka, iioko no oia, aole i maopopo kona wahi i komo aku ai. ' 3—īaia i komo aku ai i kekahi ke;,na nui, ua like na ku o loko 1 me ua kiu o ka luakiui Katolika iieeaa o Malieokama lu, a ma ke kahi āoao he kiekiena awai i Kke me ko ka Haife Opera Hawaii m"« na kii kiimulaau a : auo e ae. j 4—o ka mea m.ua ka hoi ana i ; ike aku ai e hanaia mai anajua | hoomaka mai n* koa ok« Au- I puni Eepuhahka e ko nei e j kiolaola mai ina kino make o na Moi mua. U& hanaia na pahu a ano lik§ loa uo me he kino kauaka la } ua uhiia nae hoi a pa» me kapa eleele. Ua kiolaia mai ka pahu mua, a hooho aku la hoi kona uhane i ka lapuwale oka hana aia poe f a hooho leo a&ahele ae la hoi ka lehulehu. *'0 Kamehameha Ekahi kela'" P«la i kiolaolaia mai ai a "paii ehiku pahu, na Moi kane ehiku o kakoo. a o ka hopena ioa i kiolaia mai a _ oia ka ewalu, he wahi opeope i puoloia a poepoe, ua wa-hiia no me ka uhi kapa eleele. A I®l# ana ua ' wahi jpuolo nei } hooho ana ka I lehulehu, "Auwe ? o Liliuokalanl i kelaP ! s—Haalele aku la ka hoi oia ia wahi a iho iho īa no ka hale malalo, me ka hooheehee ana nae ma ke alapii a ku ilalo, uie ka nana aku o elua mnu ; hao4 i kamaaina iaia, A iaia ! hoi e hele ana ia lalo, kamailio j aku nei oia i kekahi haole; j Ileaha la ke ano o* keia poe haole; he keu a ka hilahila ole e hauaino nei iko makou mau Alii pela iho la," Pane mai nei k& Uoi aa mea la* e akahele ooi mui kamailio oe pela maanei. Ina oe e loheia mai J

he ti wale no ia oe ika , pu.- ; Ua pane koke aku oia: ka hewa, o'u ; hopO^OpO.' ; 6—Pau ae la ia mau rae*a, ' hoea aku o.f ! hf wahi keiki Pn- : kiki i kamaaina iaia, no īīawAii nei no kona haiuuia &iia,ahuki mai oei k * hoi i kona mau lole, 1 o k& nahie aku la n •'* ka hoi ia a ahuwale ar\a oia. Uhi mai nei ka h<»s i koua kino, aohe nalo iho. Ht;papa aku nei a loaa he kihfi-p)Ir s i uhi ae, ka hana, he wale no } a pela wale iJio ia no oia i h'ana. ai a noho okoa u© me ia olohelnhe o ke kine * ka aahu ol* e nato ai. 7- -A i neiu wa no ka Koi, kaalo ana ©S. B. K*. le m» ka mi tno aka aku iaia. O lia mea e aku ī koe, aole oia i hoomaopopo, a p ae ai oia mai kona hiolani anv me na hiohiona oka uiakau mahina oua a me ka hopohopo o~ kona houpo. Ua lilo keia i mea 7iana e noonoo nui ai i ke ano. " fie m«u loina e ae no k* hoi kekiiln.'" ua poina nae hoi isia7 ' ua lawa no keia no ana a ko makeu kilokilo : Mahope iho o ka loaa aua majL eke kope i kakauia o ka moe> uhane pahaohao maluna ae, ua haawi koke aku iko makou Kilokilo Dimerata no kana mau wehewehe ana. E hoomaopopoia no hoi na mahele © ka mo6 a me na wehewehe ana ma one huahelu la. Eiaiho maialo Na Wekewelie M.nā a ua Kilokilo rsei: I—Eia ke ano: O ka lohe tua i ka make o ka Moi, he hoike i& no kona ola, a o kdna ola ana ma kahi e kona mike, he lanakila ana ia nona. O ka hoolewaia ana mai īolarii Hale inai» he hoike ia uo ka hoi hou ana aku ī lolanj Hale. lua mai waho aku nei ka hopleWaia ana a kom© i īoīani Hale, ke manno nei atij he maikai ole ia } ua like ia m* hoi hou ole. 2—He elua no ano o niahele; eka mua t oka Hke ole #ka haieuln me ko ano nna e ku nei i keia wa, a o ka'lua, ua kiekie loa ae o loko. ke ano Ma ke tu!ana o ka halealii i keia wa, he kpuwale a toe ka pelapela, ke holike mai nei ka mo# e pau ana ia pelppela ame ia lapuwaW. I ua u«i ike kakou ua hehikuia ka halo alii e kela eeahaukae keia aeahauKae t aka, ke hoike 'mai nei ka e ihiihi aku aiUi kona kulana me ke kapu, . Eia hoi kekahi ano: O ka like ole 0 ka halonlii roe knlaua e ku nei, he hoike ia o na manao like ole iwaena o m poe e noho nei iloko oka ialealli a lakou i hoolilo ai i !ta!e Poo

- i Aup.ui] ) a ine he la s ma ka nana ■' ana, he paio ikaika no iwaena o 1 lakou ioi aku ka hookiekie o kekahi mamua o kekahi ( Eia hou keia ano; O ka inoa ; haieahi, aole loa ia e iilo i ruea ; lapuwale e like me ke kulana 1 pelapela ekn nei, aka, e ili.ana ' ia ika me#ti kapaia he Alii i \ mea e kohu pono ai kela inoa | haleaiii, i ke Alii e noho ana iloko q ua h&le .-O.keia, mau.* wehewehe ae la ekolu,' He uaea t pono no ke nana ia ko L?Von ' wehewehe ana i na mea-e hoea ! mai ana, ina paha o kahi e keia ' mau wehewehe ka mea hoike ia mai ana e ke au o ka oaanawa. ■ o—He ejua no mahele i hoo- ] haltke>a eka mea nana ka moe ' ma ke*a keena nui. Ka mua, 1 he man kH e like me ko Aī slie- ! okftrna)n, a o ka lua» he Hale 1 Opera me na kii kumulaau a me ; ua ano e ae. Eia ke ano: Oke : kia, k*. hoailonaia o ke ku ana inaluua o" ke kahua paa, a he ' ' halepule hoi noha ka inoa o ■ Mfcf!eokama!u. O ka halenule, 1 he hoike ia no kahi e wwiho aku , ai iualuuluu a me na kaumaha. , O ka iuoa u Malie-o-ka-malu," h« . hoike ka inoa Malie he; makua- ' hiueJ a .i\o ka'Enijinu eī»»_.To kē "u^n^e k aleou )7ka Malu, he ! hoike ia nW) ka, maīuhia. O keia paha ka haina o ka Oleloalii o : ka ia 17 o lanuari, 1898,—"E Mioi oukou a noho ma ko oukou iho, me ka maīania i ka r Inaluhia/ ? a e hoomau " kakou ; l )oIa -. . " i Oka Hale Opera, he hale ia e ; hoike mai ana i na lealea a me ! | na hauoli ana, aole hoi he mau ! i man?o kaumaha maloko o ia ! f hale. A malia, oia paha ke ku - 1 : iana a hoea inai, na ke au o ka ; manawa e hoike mai. 4--Ma ka nana ana i keia maI heie,hehoike ana mai iaona poe ma ka aeao o ke Aupnni Repul halika iko Ukou inanao lili no Aupoui Moi, me ka manao aohe i Aupuni Moi t ah)u mai, a. , jpeia no ia nae, oke kiloi ana mai, ke ho ike mai uei ka moe i ka hoi hon »o ke Aupuni Moi. He puolo o { na lakou i kap.:e } , aka, e uee Uou aku aua puolo } la uo kekahi hana ano nui i j uiaopopo ole i keia wa, 0 ka j puolo, he huaolelo no ia i Weaku» H« hoaiUua ke kiolaoia ana a ua koa i na kiuo make o na Moi np ka hoowahawaha i ka aoao | Aiii me ka mau&oīapuw?]?, Oka j pahu kupapau i Hke me he » kauaka la a i hoouhiia me ke i kapa eleelo, he hoailona ia o na j uiauao lapuwale kahiko loa i ; upu mau ia, he kino kupapau { ka noonoo o na poe oka aoae Kepuhalika aohe unane hoopono ■ Uoko. oua leo akahele a ka lehulehu i hc*oho akn aī o "Kamehameha Ekah? keh," e hoike mai ana la i ka inoa o J Kamehameha \ ke auhnlihi* a me kft neV akn, a pahikn\A ka neoneo; ka ne!e } ke olohelohe 4 Ime ke kiu wa ana aku Oka

opeope i kiolāia mai a i pooloia a poepoe me ka uhi eleele a 1 hoohoia e ka lehulehu o "Liliuoieaiani kela," he hoike maopopo loa ana mai ia i ko Liliuokalani hoino nui ia. Oka paolo. ua like ia oae kekahi manao i lele aku iwaho, ao ke kiloiia aoa mai ra halealii mai, he hoailonaia no ka hoi hou aku i ka lialealii o ua puolo la. 5 —Eia ka naanao o keia_makele, ana mai la i ka wiwo ole ka Hōpo ole o ke kanaka Hawaii e paio ma na auo a pau no kona i hoohaahaa wale ia, e like me ia a ka mea nana ka'moe e hele* la me ka ike mai o na kama«ina elua ma kela malaia, Oke alahele a ka mea ka'moe ! hana ai, he alahele ia i maa olē ma ke ala kamaāina, oia hoi, he aiapii. He alahele ia i nihiia e huli aku i na tua o na hana malu» aua ikeia kela ha!? malalo tW fce ahuwale o kona mau wahi a pau; U» !ike no keia hale inalalo nse ke kahua e na manao heopilikia wale. A oia hoi keia, ina e Kamailio tra!e īa, a i ole, e hahaia paha leekahi ?nea e"tue ai 1 keia Aupuni Reptihaltkft; e hoahewafa">.Ra'ka mea a mā u nea ftiha no ke lipi Aupuni. A oia m»oli 110 ke ano a * Wa haole i pane mai ai inn eloheia mai na olelo, e kiia no i ka pu. Aka, ua hoike aku kel& mea nana ka moe i kona ole, wahi ana "aole o'u hujDohoptf. M Ē like 'me %a wiwo mes nana k» moe, pela au e kauleo akn nei i ka lahui hoomanawanui, mai hopo no ko oukou man poao ke hemoia mai, 6—Eia ke ano; He mahele keia e hoonele mai ana i na pmiopi?ipaa mua a pau, e pili ana i%a m*a naiia ka moe, a ina ua pili la hooneleia ana o ka mea ufi£iā ka moe i ka lahui no ko lakou mau pono pilipaa mawuH o nā koiia mai, alāila, e kupaa ka !a hui e pono ai, Eia hou kekahi ano: E hoike naai ana ka huki ana a ke?a keiki Pukiki i ka !o?e oka mea nana ka moe i kona koiia me ke aume- ! unie maoli bo a hiki ika pue maoli ia ana o ka mea nana k& ! mo*. A p*la maoli no ke ane» o 1 t»a poe oke Aupnni K«p\.ba!ika 1 © koi hoom*no maoli nei me he | kane la e ptie ana i kahi I aia »o a kakauinoa aku 4 Wa ! oi»iia kabi alaala ! Kia hou oo keia am» Oka I wnhiiie oaoa keia uuh» 4 a nona ) hei ka iole ī hukiia a nah*e i a oioheiohe oia me ke kapa ole* ! ua iika no ia me ka i ameka iahui i hoouelem ike I Aupum a me kolakou taau poiio | piiipaa a pau, & k* ku olohelohe I nei. I £ia Uou a* Uoi keU ano. oka I »aha* aua o ka lol* oka I ka ua W k 030 ke I Aupuiu Mauawa» ;Uo | lol« o uuhau* aL* * ua I l*>aa k«i kiuo o ke Au;nu\i Maua

■* A : k* a .*ne ia and uo a . ~..u i k»? kihei pili oie ka he kihei pm, Ma |ra ao?#>. ««aui e mai no ke Aap'ini Kepuhāīika a hnki ana i Vi? pili uih» ke kino puanuaou k"j 'i ke A«pufū Man#w«, a po< :.af -a iia kihe?-pili . a ■>"*& īho 1« k« Aopuni Manuwi s> >kb I**»» o ko»u feino i *f; < i;u A i keia wa hoi, kfr iiei k* Aupuni ttep»:baiika . i* kihei poiiae wa'e ne:, a fif? bookishi wale no m'ea uana i mai riei iiie ke psi Keia poh&e ■' - v %:>';]* ue'u amehe Uno - (<- A k*j ana u f . N T o ka mea, nj h\ n*i nn hnaolelo a 44 !ahaikfinftka/* •. ■' »:» o lakou ke ki i e mehana ai A Repuba!ika, eia nae, • oh- i - '!,di!!iijj akn' e ka lahn s , l»o" :ja lakou e apono iiku. Aku. o k« aa o ka manawa ka :i;f 4 ī;an'a e h.oike niai i na raea e hiki mai ana 7—o S: B. Koie, oia no ke .kino ti ke Aupun-i. Hepuhalika, a o k»*t:fi rii*a!»« ana'e ua like ia rae ke Aupuni i aiaHlo ae a nalo aku. O kona mioo aka an& aku i ka cf-d n& ia ka "irioe, : "ua like ia me K4 Miiinn e a me ka luulun a m i kona in h u ho, e t.