Ka Makaainana, Volume II, Number 14, 1 October 1894 — NA AINA MAMAO. Na Lono Huikau mai na Wahi Like Ole mai o ke Ao nei. [ARTICLE]

NA AINA MAMAO.

Na Lono Huikau mai na Wahi Like Ole mai o ke Ao nei.

Kuikahi lapana-Korea Hou. H« telegTama ka i loaa aku i ke keeaa oihana Wasiu€toDa, i ka auwiua la o SepaV tfcm&ba 11, e hoike ana ua kukaiiu mai nei he kuikahi «no oui mawaena o Korea a me lapaua, e hoakaka maopopo lot* &na hfi ike kuiaua ona ainu a elua e pili ana ia laua iho, $ pela no hoi i kela a nie keia o laua-iho ia Kina, . Ua .hoakaka ka Pauku 1 i ke kumu o ia hoohūi ana, oia no ka hooikaika a me ka hoomau loa ana nku i ke kuokoa o Korea ma ke ano he Aupuni kuokoa, a me ka hooholomua ana aku hoi i na pomaikai lilt§ o laua ma ka hookikina ana aku i Lia pualikoa Pake e liookaawale aku mai Korea, a me ka hookokono ana aku hoi ia Kina © haaiele mai i kana koi e nohe hoomalu akn malūna P na hana o Korea. Ma ka Pauku 2 hoi, ua hoo : paaia ke Aupuni o lapana e hoomaU aku i kii lawelav/e ana i na hana hoouka kaua ia Kina ma ke kue a me ke pale ana. Ua hoopaaiu hoi ke Aupuni o Korea ma la pauku e haawi aku I na kokua ana a pau iua pualikoa ma ko lakou mau hoonee kaua ana & me ka hoolako aku hoi ia lakou me na

inea-ai no kekahi uku tupono, e iike hoi me ka mea « , makemakeia. ana. A ma ka Pauk u 3 Koi, ua hoakakaia e pau no ke kuikahi mahope koke iho o ka hopkoloia ana o kekahi kuikahi maluhia e lapana me Kina. Na Ix>no Kaiia o ke Komokana. Aole loa he loae iki o aa iouo kaua oiaio. He kiai makaala loa ia tia nupepa kuloko iho o ia 111 au aina, a o na poe kakau hai no na nupepā haole kuwaho, aohe aeia e lilii launa aku i ke kahua o ke kaua. Fda pu no hoi me na uweaolelo, aole loa e hiki ke hoounaia kekahi mea, no ka mea, aia ao ka hoomulu ana i na uweaolelo malaio o ua hookele ana a ke Aupuui. Ua lonoia ma Ladaua, Sepate r maba 11, aia na aumokukaua o Kina ma Wei-Hai-Wei kahi i akoakoa ai, a me ka makaukau loa hoi uoke kaua, O ka moku pomo keia, ke Kini lue ue» ua hoomaemae hou ia a kc? ohi aui la i na kanaka. Aia ka liulu&a kaua ke noho alii la maluiiao na luina Pake, a t» kah wale au« no lakou uo na kauoha i hiki ai hoi ia lakou ke hooia aku i ko Kina mana ma na kai o Kuiea. Aohe ano eueu ae, aka, he lai pu wale ōō, oia ke kulana mao-

popo ioa o ua pualikaua Pake a me Kepani ma Korea, Ua &aJ uolia aku hoi «a Kepaai i ko ! Korēa poe o ol;i nui ae i ko lakou mau lauoho, ma ke auo ! hooia akU hoi no kolakou plllpe akt: malalo o lapana. Eia nae, ua hoMe loa na poe Korea i ka ) hana ana pela, a ua oi loa ae hoi ! ko lakou ake Vos e hakaka rio ko I lakou lanakila iho. [ Ke iuo la ka aī a rae na pono r ka«a ma ke ala a l:iki loa i ka hema. No ia mea hoi, ke ano pipilikia la na pualikaua Pakt ( no ka hune ai loa, He inau haneri o na koa Pake i pau i.ka make, wahi a ka loheia, no ka nele ai ame ka hune aahu, a ua oleloia hoi ua nui ka mai "tw&ena o lakou. Ma kekahi aoao ae hoi, ua oi loa aku ka uiakau kau a me ka V ko poiio q na Kepani no na lawelawe kaua io.ana aku. No ko lakou eleu a makaala no, ua mau 110 ka hamama o ke ala e hoomau ai i na kukai a launa ana, a ua anai aku hoi : o īapana ma ka hoonee aua. i ; kona mau pualikoa a hoohahanini loa aku i ka hope o n a I Pake. O ke kulana hoi o na Pake, ine ka hoea koke aku hoi o ka | wa aou, e ia i mea hiki ! oie loa ke iipomanawanui aku.

Iloko ona ]a mua o| Bepatemiiha, ua hoounaia na kauoha mai Pekina aku no ka akoakoa ae"o na mokukaua a pau o Kina ma ke Kaikuono o eia nae, aole keia mau Sauolia i hookoia. Mamuli hoi o ko na Kepani makaala loa ma xia aekai o Korea, able !oa e hiki i kekahi moku ke holo aku, ioa no he wahi moku uuku loa ia,; ao!e loa © hiki ke alō ae no ke kiai makaala loa ia.

-Ua haawiia ae fea kauoha no ka holo koke aku o ekolu mau moku ikaika loa o ka heina e hui me ko Aiimerala ll'ina mau moku ma ka akau me ke iaukaulua ole iho. Ke hiki aku ka keia mau kok ua, ua oleloia o ka wa ka ia o ua Pake e hanaio ai e kue aku i na Kepaii, Eia nae, aohe e hiki ana i ko Ad!mefala Tiua mlakaukau ke paa iho i ke o Pe« kili mai ke komo aua a|ku o na aumoku KepanL Mamuli o keia mea, ke hoihoiia| la aa mokumohu lehulehu ojua hui kalepn P;rkc malalo o k& liae Beritinia i 0 ki uoi dala aua ao ke kaua, aia uo ia ke īaweiaweia la e ua luua o ua okaua-aiua o Kiua me ke ooloa a me ke aloha ole. Aia uae lioi ka oi loa iwaeua o ua poe kalepa piepiele a me na poe c ac he mau waiwai ko la* kou, Ekolu poii «aa kekahi apaua, i ululuiu īki

ibo no ina ku Uooke ana, aVv» i keia. mau koi, i pau ko lakou mau waiwal i ke kaUiia me ka hoomaopopo ole ia mai, , Ua oleloia ua hoohilahilaia o Kuhiua Nui Li Haua Kaoai a pek oo hoi tue ka Adimerala oi aku o Kiua. Ke awo eeua loa la hoi ko Farani kuiaua a he kukala kaua okou aku paha koe 0 Faraui a me Rusia Kina. Ano pioloke loa hoi $ Kina. Aia oa okaaa-ains o ka hetnfl ke hoolela aole e h« i ka Eraeperoa makoua kshu« alakai kaua a aia hoi na pualikoa i kaut haia mai Tienetesma a me kahi mau apana e ae ke hao hmauui la a ke k.ue ia i na wahi a pau loa a lakou e kaalo aku ai. Hoouka Kaua Moana Haiiaiia. Po Poalima, Septemuha 14, i haaiele akd ai na aumokukaaa Pake o ka Akau, malalo o ka hoomalu aua a Adimerāla Tina, ia Awa Ata me ehiku mau moku lawe lako kaua me na koa* O Ha koa»a pau 0 luna o ria moku hali ohua, he poe wale np iio Huanana, ♦> ka hapunni hoi o la kou he poe koa h ele wawae, He poe koa pukaa no uūc> hoi kekahi me ka lakon mau inikU' niahi o luna. Iwaena 0 la poe he lehulehu ioa n% Europa, 0 ka manao 0 keia huakai» oia ka hoolele aku i na pualikoa ma kahi kokoke ia. Wiju, a malaila aku hoi no ke kahua kaua. Aohe mea o ka entmx i ikeia aku aia w ua hoea aku lakou i ' - ■ ■■ ■■ • ■ » ka nuku o ka lalu (Yalu). I* wa i hoikeia ae ai ua īkeia aku he kaoo mokukaua iehuiehu e hooiho poiolei aku ana no 11 a moku Pake. Ua hiu koke ia ae na hoaiiona iluiia 0 ka Pake e. kauoha ana 1 na moku hali koa ī\,p : au £ r awir wi aku n;» kahi e malumaiu ai. Ua kau pu ia ae no.hoi na ho&ilona no ka liuliu ae o n$ Pake no ka hakaka. Ua hoolohe koke ia keia kauoha. I keia wa nae hoi, e hooiho awiwi loa aku aua na moku lapaua me k& hoio pololei loa aku no na inoku Pake. Ua hole aku na moku hali koa a kokoke i kahakai a ua liuliuia ae na hoouiakaukau awiwi ana no ka hoolele ana aku i na pualikoa i kula, Lehulehu 0 Ukou i hoopaeia aku mamua ae o ka hoouiaka ana o ke kaua 1 ka la 17. I lawa uo a kokoke aku oa moku lapana. ka wa nc> ia o ke Keno luene \ Cheu Yueu), kekahi o ua inoku ikaika loa 0 Kina» i kia*u ai i kekahi poku. Uaipanai koke ia mai, a aole i ewo iho ua komo hahaua loa aku la ke luene me eiub mau inuku lapana nunui. 0 na inoku Kepani e ae hoi, uu hooponopouo nui ae lakou a loaa && ku«

! kna £> lakoi) i makempke ul & i wa i laulaha los ae ai ku hakaka āna t No eono hora uiau - ana o keia hoouka kaua haliaua, e wawalo a e kuilua ana hoi ke kani ana o na ano pu a pau. Me he ia ona moku no a pau loa ma na aeao.a e?ua. ka i ulele ae no uaau bora eoao. O ka moka kilakiianani Kene • luene ka i komo kukonukoau loa aku ma keia hooili kaua aaa. Ua hooko pono ia na hana & koua inau pu Karupa a me Li maikaika, aua hahana no hoi j na poka a kona raau batari kul kawa i hana mao ole aku ai i kona īnau hoa paio, Ua hoo \ * | kuu m«i kekahi o na nioku Ke pani i kekahi topido iaia aua ku pono eia. Ikawa i pahu ae ai, ua ike ?ea ia aku lie poino | nu ka 1 aku iaia» no ka j ua hoomaka koke iho U j oia e piholo. Eiā nae, ua mau aku no ke ku anja o kona mau luina ma ko lakpu mau pu * hookuu aku la no i kekahi niaa poka aikanaka uoamua ae o piholo loa ana, oka mokukau& Kini luene (King Yuen), u& !oas iaia ka hopena e like ae k no ine kela ae r no k& mea, jWi piholo koke iho no, oia ? mahope koke iho no o ke ku an& I ak" i kekahi topido, t o ha Iu ; »T3& o n» eooku elu». | i piholo pu aku no me n* ! mokip, oiai hoi lakou e kukn ! pi!i !og aua- Kakaikahi loa i ! pakele m&i au» oleloia ua 600 na alii a ms na kanaka i like aku rae na moku a i elua. I Mahope iho oke piholo ». j ke Ki luene (Chih Yuen)» aok I oke Keni lueas a. me ke Kjnk j luene» ua ili aku hoi n* mokm lana. Wei Weij & k« Qao Juaa.{Qhw Yuug) t oia| laua j l nooluliluli ae &i .no k*..l<£a& » j. k& iaipono. U* kua I aua Liki ole .ko kokua ae i* . ihq, «k w k* wa uo i« i uia-

k£Vh&lu k aku o ka ilioua &ku o ua luku mai na pukuaiahi uuuui $ky .9 u* moku . Kepaui. 0 hoi g aa ui, ua hoohal* ae lakou i kekahi uaa K ks Jkiki aaa i aa hali koa i ioaa. ole hoi ka wp kupouo e aku ai. Ua ua ieb,uKhu q u& inoku hali koa i ; Uoopiholoia* a hookahi hoi w ia>kou aoh« w%hi k«a hookahi i hookleia uo kula. 0 ka poiuo o aa Fake ma ka mak<? a ui6 ka eha» ua kohokoUoia aia ma kahi o 1,500, a * ua lapaaa hoi, he l/<OO i uiake a i eha. Aia o liauiuku Kaua» Kwuii& e hoouialu la i ua pualikoa lapaua uia lLoziia« kt 416« la uit' io.OOO |K)« koa Lap&aa uo 3iouked«na mai k& hema» hikiua aku t oia ho4 k« kapiuia

0 LiKoiana, kekah? o n$ ohmuaiua ekolu 3 mahn]fjr, m o Maiiiikuna, raa Kiiaa O v»u koa P&ke iitti keiu i hooleleip, aku m j mauuua o ka hoo\)ka kaiia hah&na ana 0 ka Poakahi, h 17, aa pau mii ?. kfl hopu plo ia. Maia hooili Kft«a oioaoa »«t'ku Pakv: i pomo loa u : pilwlo hoi, oiu "ke Kiii) [ ( je>rje 5 Ki lueue, lana Wei a 'me ke B.io lun.H. Aolu> i maopopo ko p'a,lapana poin»», a sohe no hoi moku lapwua i hoopiholoia, *Ja nae,; £ua kn aoao o«a Fake v ke oielo ia Inkou aa hoopiholoia ho ebi; ioau moku Kepani Aia ua..aouo a elua ko olelo. la 0 Vela & tufc keia o lakou no ka i la.nakttrt. 110 $3,000,000 ka nui oka waiw«i } iawe pio ia rrjf»i ma Piai lana. Hookaah'»aia o Amerika Huipuia. Eiua mau kiu Kepa>j} īo»a ma 3&iiahai a «a okj koH U* ko iaua mau poo, Manouli o ia hana a ua Pake, ua i>&u poe Kepani e noho ana malaila' 1 ka haalele a hoi nui aku no ko lakon aina, mal&lo hoi o ko ao a ke Kanikela Aitrerfka» Ona kiu hoi keia, ua noi akn iaia e

kokua ia laua, a oiai nae hoi # hi.'Īk laua nialalo o konii hoopa* ktm ana, ua hooikaiki* oia e Ioaa ; ko laua hook >lokolo pono ia<, i T a ae.miii »s- ltm& Pak'e i kana noi, aka ? aoie lana i hookolokolo pono i» n mob:n na poo, No ka hooko ole ana ona Pake i ka lakou mea i ae ai, ua uianao na pōe kalai aupūui ua ooohaahaa ke Aupuni o Kina ia Amerika Huipuia a he pono e aoia akn oia. I7? mauao Whle ia no hoi mamiili o kela hana a na Pake i kela mau Kepa ti iv e h oopoin oia aku an a paha na Pake e noho la ma lapana. tJwaiia ko ka Mikado Kaliuapoo. E hoi aku ana ka Mikado a me kekahi niau kuhina lehulehu ona i HirosiLna, i ka po o Sepateti)Bba 13, kahi hoi o na pualikda lapana e. kau aku ai ma na moku no ke kahua kaua ma Korea. Nolaila, mahope hku o ia manawa e uwai akii ai ka Mikado i kona kahuapoo a laila mahope aku o ia manawn, i kokoke iki aku ai hoi I ke kahua o aa huua hoouka kaua. Nui ke ohohia o ka lahui lapana a e hooikaik i ]oa aku ana ko !akou mau pualikaiiH e nee aku imua a ka pahuhopu hoi o na hana e pio koke ai o ke kaua, no ka mea f hele no ma ke kai a* pela

pu no hoi ma Ka aieia ac, Pej>ehi o Peisoto i kona Poe Enemi. Uiī lohein !Uft Bepntoiiiiiba 12, tu*i kekiihi hni liooluh i uu hou «i?u o Monpto,e olelo nna tt6 pepehiia 5S |3 t r l la m:i ko ktvu« eha a INreBidena P©isf>to i Aperiīft 25 i hula, lloko o kn

i papw o Pana,Karuza kahl 0 keia j poo ae la \ pepehi nui ia ai. i A«he hookolokoloia kela poe. j Itfaena o sa hehma he poe alii piu»!ika«a a rne Hlimokukana, e hooojiak?;, ana ma) ia Ilamuku Amieda d» Garoe, Mstfah,> ae ■ o keiīi ae !a ua lehulehu na poe ; i pepohiia ma me ka j palapala bopu ole, ma ke kau- ■ ohn no a ka peresidena. Ua oleloia no hoi na lehulet.*A na j 'poe i pepehiia ma kti kulaiia ana mai im kiekiena papah ma o ka muliwai Parag>ie, a o iu poe o Spr:ora Lui Tur.ata,-he lunamakaainana, he mei kakau kaulana hoi ōia a i hoi aku i Ber«zila mai Bueno Ea mhlalo o kekahi hooiaia ana aku ao!e kona oJa e hoopoinoia. Pau ke Kuikahi Panailike o Kuba

| Maiuuii hoi o ka holo ana o [ k& kaaiiwai dut« hou o Amerika Huipuia, ua maaao ke kapnai o Sepania e hooinaa hou ia aku ke dufct? aaa i ua waiwai o ia Aupuni e hoea aku aua 1 Kuu.i n ene na paaalaau eae r, Bepawia, Noiaila, i Augate 25 i hoouna ae ai ke KanikelaI Keyerala Amerika ma Havana 1 i kekahi palapala ike Kuh'na | Nui euikawa, a i BepateL?&ba ! 11 nm i hoonnaia aku ai ia i Jtubina Waiwai Kalaila, e waiho | aku aua i ke kope i unuhiia o | kekahi telegararaa i loaa i ka I lii muuiua ae i ke Kiaaina" |... Keuei-ala, o Kuba, aiai ke Kuhioa Panalaau mai o [ Maderida ? e kauoha tnai ana i ua Kiaaina-Keneralaia ehoofcau hou aku i ke dute maluna o ua waiwai Amenka e hiki aku ! ana ia noōkupum a me Poto Kico, mahopē koke iho o ka mana i ana oke kanawai dute hou. O j kein ka hoike pili oihana mtia loa r loaa akn i ke keena waiwai o Huipuia no ke kau hon !» ae ō ke dute e kekahi aina i komo iloko o ka aelike paI nailike i hoakakaia ma ke kanaI wai a Makinile.

Ala Hooiiaunael© Kfpi ma Rn®ia, Ma kahi kokoke i kēkihi wnhi kulauw&kauhale uuku' o Rusia i ulu ae ai he hoohauniiele ana me ua liopena eh'aeha, nole-n&e hoi he ola i makek Ua hoone!© aku kekahl K iina, ka ooa aina uui hookahi m& ia apana, i na pue mahiai e noho hoolimalima Ana anilalo ona 'i ko lakou mm bi|)L No ia aie®! hoii na piena loa ae ua poo mahiai, a'Hele aku uei he 100 o ia poe i lako me na pu a tne na pnhi oki mn\m i ka hale noho o ua Kouna la, raa kwhi kokoke mai no I ke kulnha* kauhiile, » We k»nvoso «k« nei un pōe plha inaiua'la « hoopoino aku I kn halk i pale oolea jh mai uo hoi mal<Jko e n« poe kan wa o ke Kouna, Mnhope ih * o

kekahi paio hahana ana, ua hoauheeia na' poe mahiai a lehulehu hoi o lakou i eha. Hookahi wa]e no kauwa o ke Kouna i eha* Aohe ola 1 make oma na aoao a i elua. NaPuaiikoa Fftraai ma I*oanogo. Mai Sana Paulo de Lofcoada, Aft*rika Komohana; ae ka lono e olelo aua ua hooleleia aku uaa Loanogo he puali o 200 koa Farani iiie na pukuniahi pu, no ka heie loa aku no ka inahele aina o Anegire. Aia no hoi na m&na oka Aupuni Kuokoa u Kouogo ke hoouna la ina pualikoa, na pu a me na lake e ae me ka manao e kakoo ae no i ko lakou aoao oka hoopaapaa,. i hooponoponoia hoi mahope mai ma ke kuikahi i hanaia raa Parisa i Augate 15. Eia nae, ua hopohopo loa ia o ulele hakaka ae na pualikoa Farani a rae Konogo. ia akiz ka l/inaakanaw&i» Ua heopiolokeia ae o loko o ka aha hookolofeolo kuloko ma Esele, Perusia, ī Augate 27. Ia la i hookolokoloia ai he kanaka «li lanahu, o Lodo fLodz| kona inoa, a ua ahewaia no ka hoopahenehene ana i kekahi aliikoa

imiperiala ma kekalii halawai aoa o np aoeialiaa raarpua koke iho no. hoopai aku ka aha i ka lawehala e hoopa'l'" hb©ia 110 elua pule. I lawa no a puka ka hoopai, ua unuhi kok'e ae ua kanaka la he pu-paiihpana a<i aku la he elua poka i v kk luaakaiiawai. me ka holoaku o ka luaaka.nawai me ke ano puiwa, aole.uae r hoi i eha. Pau ia, ua k-au ae ua oiea la i ka waha o

kaaa pu i kona poo a ki ae do me ka mauuheu ole Ua pioloke o lok.o o ka aha ia wa, f & i ke ano akakuu ana mai hoi ona iUsinac pihoihoi o kēkahi ona luna oka aha, ua hopuia oia a laweia aku ka pu.

Aha Hooīaiilea Hawail Op!o, I ka po i uniki ai o ka 'Ahahui Hawaii Opio. hookahi no mea i kanlana loa ai o ia ahahui, oia hoi, wahi a ka mea i hoomaoe ae, he li(K)uelo ka mea «aua i hookumu. Pela io 110, E ole no ua u hue]o , * , la, pouo?" pouo iki ai na mele hihieni a na 3ala o ia rhahni. Hoolnhe akii makon ia 9. M. Knnakanni, e mmulu mai ana. "rike pu tera bibi hso h«*re ma te tura,** 1 ko fc kuaia aku hoi ma ke ano paaUlo e kahi Kanepuu. 0 ka oi loa aku nae hoi o lakou a makou i hoolouo aku ai, oia no o Kimo K*-ola, ī kuhihewai» ai e na Hiepani heie i ka Hale Leta he hoalahui c«ia no lakou. I!oko uo o koua pouhaa uuk'u iki 4 waln uuiiulu uo hoi kana t 1 ano lile mv ka pahiolo oki oahupu. A mawalio ae hoi o kf ia mau 100 uunulu ae h. aohe lohein wku o kf> Bo!okt* } nieh kakau o

ka nupepa "Buletina/' o kona mho u«i popo o mua ka mea ikeia aku i ke ano piha io, i kupono loa hoi o ohiuhiuia, Ua kokuaia aku kooa leo tenoia e ke aheahe malie o Keoni Maipinepine, he ipu puhi ihū la, a e ko Kimo Makuaea ,leo waliwali hoi, i ano like paha īee tela (< ipu hokeo makani a I aamaomao." .O na poe e iho hoi. he kokua walē aku no, me he mau "ipu keleawe kanikani wai ole" la. Ēia nae, ma ka panina o na hana oia po, na īea no i Halalii. I ka wa nae hoi keia i haupa iho ai ika hau kiiima a nae ka meaono, loaa ana o Nakalena, he mea hao a huna mea ono, aka, e ole nae hoi lawa kona mau hoa iho.