Ka Makaainana, Volume II, Number 18, 29 October 1894 — KELA A ME KEIA. [ARTICLE]

KELA A ME KEIA.

0 i ka ia koho balota o na )l t .. M,i ka Monowai i huh hoi mai ai o Lnnakaiiawai Kaapuni Knna. . ■: 1 kei'a Poakahi. ae e we'he ai k f k<> 1 kiuro o Novemaba ina •.' ) n: ;u nei. AU.ii .ikuai o ke kopaa tna o, <• ;L* nie 3v kenela o ka p'aonn hookaiii. ■;=. 0 ueliinei ka la hoano o ;Sīmotia a me luela Heiuoleu , he inau Aposetole, E liaalele mai'ana ka' Haiakina la Kou nei i kahi man la o keia mua koke-iho no ka hema. Ua huli hoi thai o Mr. ame M T, R. Waka ; mai Enelani Miii, m.a ka Araw.a o ka po Poa- • E i>mt ana nn h.u!e...inu raiiia i zi : i keia la. no ke koho Mj ( 1 v>7 i ka hora S . o Kuauau a ) Maui ī ka u lioi mai no i . v 1 . hoounaiā i Kav, } k. i'" > a i.e., iio ka hoo- * h n . A vuve no F i piliwaiwai i I^aī> ikanawai Apai'O ka Poau t « riw a i iiookuuia. Fr.iia.na ae hoi i fca hoolaha a ka o;ia Miliona Bepekela i kona 'poe hoaaina o ke Ahupuaa o Waiaiku, Maui, raa kekaiii wahi okoa ae o'keia helu. Poāono nei, mahope o ka hora I p m,j i hemo ae ai kela. kaa < alanui, mahope o k paa loihi ana makai o U lak;ohe'o. Po Poaha i hala iho la i koho ai ke K:«labu Kepuhalika Hawaii ia I). Lima Naone i peresideno lakou, ma kahi o Keoki Makarou, i waiho aku.; Mamua aku nei, loheia mai no ka eueo ole ae o ka Luahme o ka L'ia o Kiiauea, aka, ua lohe hou iu mai nei ua eena oia a aia ke hoike la i kona inaina. E hoomanao ae ana ka Ligi Amerik« i ka la i hookumiiia ai 0 i*» ahali'ii a o ka piha ana hoi ja oka hookahi makahiki mai kii hookohiia ana, i ka Poaha iho. Novemaba 1. E awihi hou ae i ka hoolaha a ka. Hu; Ho jpukap)aka a e ikeia iho uo he Notari Lehulenu o Kaie Lona opio. Ua makaukau oia no ka hana i na wa a p.au e makemakeia ai oia. Ua hookohuia o R, J, Gerina 1 agena no ka Anahui Kinai Hoomainoiuo Holoholo: e. Ika Poalua i haia iho ia k ia hana mua loa, he lio kaapio no ka uaa'i hupekole, a ua pepehiia a make. He elima poe haole mahuka o lunu o ka Monowai i keia ku ana mai nej, a he elima no hoi o ka Arawa. O lakou a pau, aole i ■hooleleia mai iuka nei a ua pnu nui aku no ika laweia no ka Hema. 1 kai ae o Ulakoheo i ka auwin?i la PoaliniM nei o Alapaki Kanka kahi i \v«ha a ai i keia ikeia -.na ioai aei o ke Aupuni o lgkou e Beritain'a Nu?, I keia kakalii aka ī holo kaapuni ae ai oia e nana i ke koho huiota pamalo o lakou.

Poaha ilio ka Ia hoano ona Poe Heinolele a pau loa, a he mak anaina ko ia la tna n«\luakiui o Sana Anaru a me Malieokamaln. /

Elua mau mea malalo o na bona eia ke kiai loa ia nei e na poe o ka (*)»hana T>ute o mahnka. Ina laua e a'liai ana i ka pupuhi, poino na hope o laua. Ekolu mau keikikane a.F, Keiki i ■ mareia i ka po Poaha iho la iwaho o Kawehewehe, Waikiki. Pau ia, he ahaaina iho. a nela no hoi i ka Poalima mai. -

Ile ir>() ka nv.i o ,ia ohua helu ekahi a me elua i laweia niai uei no keia awa e ka Monowai a me ka Arawa. I na mokupea ae hoi piha no paha ka 200 iloko o keia pule iho la.

Ma Kaneohe, Koolaupoko, Oahu, ()katol>a 10, ua mak'e iho la oJ. 11. Pamaiaulu i ke 55 a keu o kona muu makahiki. Ua Laalele iho oia he wahine, nn keiki a tiiē na / makamaka e u aku nona | No ku hele ole i ke kula no hookahi malama i hala ae, ua hoounaia ;iku 1 u e ka Lunakanawai 'Apan? i ka Poaluu iho )a he wahi keiki, nona ka inoa o Kāulua, i)o hookah i makahiki mn ke Kula Hoopololei o ! Keoneula, j Ua makana aku dh luiua ha- | ua o ka Hui Pi.ij).'.]apala Kekake j i ka luna nui i pau» H. M Wini, 5 he pika <la!a i kinohinohiia, he j mea hoomanao hoi no kona māu j hana maikai oiai oia e noho poo aua no ia keena 'nana i ka Poa- : kahi i hala. 1 kekahi o na kaa hali ohua i nunui o Kainika i hele ai a ku i | ka auwina la Poalima uei, la 19, j mauka ae o H«lehai ma alanui Mo| uei. ua hemo ae ka pokake hoopaa o kekahi huila a hina i ana o mua o ke kaa me ka piha ; ohua no. Aohe t|a tio i pui wa a I aohe no mea i poino. j Ua heohikilele hauli ia o Mr. ! ame Mrs. H. W. Simida e ktr | laua mau hoa'loha i ka po Poa- ! ono, la 20 n'ei, oiai, o ia ko laua j la mare kina [lako pa], he 20 1 makahiki. Nui |ka hauoli ma- j laila ia.po a aumoe wale. Na ka ] Hui Himeni Leīlehua i houua- ! nea ae me na leo himeni a me j na mea kani. . j Makai ae nei o Iwilei, ua uhau j aku o Kailioha, he kane, i ka | lae o kekahi wahine aoo me ka | pauku laau a e.na loa i ka auwi- ; ua la oka Poaha iho la. Ua laweia ka mea i eha uo ka Halemai Moiwahine, a ua hoopaaia hoi ke kolohe. o ka Aha Apana i ka Ponono nei, ua ae oia i kona hewa a hoopaiia e uku i $50, O ka 4uahine hoi keia, ua loaa iki ae ka oluolu, a ua hiki kino ae ihiua o ka Aha me ka upuia ua loa oia. Poakahi iho la, ua hoopaiia na poe malalo ihp, penei: Ēliia Kepani no ka pepa pili hapaumi, $10 pakahi me na koiua; he Pake, o Akaua ka inoa, no ka uhaki Sabat), $3; he Pake okoa iho no, ekolu malama ma Kawa, no ke piihi hoomauo i ka "loua paipui' Kalawaia, no ka hoeha aua i kjekahi hapauea k« kulai autji i»ia mui luua aku o kekahi lauai a pa pao i ka pohakn, $20 me na koina; a he mm okoa ih<>i no ka hoeha no, a uo ke ano malam, ua hoopaiia he $5 me ua k »ina. >! \ '

Ma ka la 3 ne o Noyemaba e ku mai ai ka Miowera i Honolulu nei. Ua haalele aku oia ia Kikane ma ka la 23 o keia malama/ E ike bou ana oia ia Puuiki, kahi ona i kau ai a ili loa aku i Kuwaiahao.

No kahi wa loihi i hala ae i noho o Bamu Alani i Kaleponi no ka lapaan ann i kona ina'i hano a mfi na maka, a oiai hoī, ua loaa ae iaia ka oluohi, ua manaoia e hoea hou mai ana oia a me kona kokoolua i ka aina nei ke huli.hoi mai ka Auseteralia.

Ua hauleia he wahi kaikamahine uuku na Oeo. H. Kakela mai luna iho o ka lio i ka Poaono, ltt 20 nei, ma alanui Kula a eha loa ia Ua kii koke ia ke kauka e nana i kahi i eha, a ma kana hoike ua mokuia kekahi aa-koko o loko o kalolo. Ua ano oluoiu oia \ keia wa.

Ma kein Mono wai niai nei i I loaa mai nei na palapala ike a j na aupnni o BeTitania Nui, Fa- • rani a me Snezelani i keia, Au- J puni Repubalika knmehai. Aole . hoi he kai huakai kukui nui ae o ua poe nei, ua ikeia mai la Lōi ko lakou aihue ana e ke Aupuui Liona, ka ike hoi ia a lakou i kaunui ioa ai. Ua noi ae o Ane K, Haia i ! ka Aha Kaapuni no ka hookohuia o Keo Kaaka i kahu 110 ka j waiwai o kana Ki- ! mo Love. He kaikunane omai. j mai kona aia i lapana kahi i j noho ai a na ka niakuakane no hoi e malama aku nei, No ka otia mau mai paha ke kumu o keia noi a ke kaikamahine. He Pake ka i hoopaiia e ka Lunakanawai Apana i ka Poakoiu iho 1& no ka hoomoemoe $r,ahine a ua hoounaia i Kawa no umi ia. Pakele oia nei i ka Poakahi aku, oiai, he kokoolua oia no | kela Pake puhi opiuma i ahewa- J ia ai, a pahemo oia nei ma ka huli ana i hoike Aupuui ma ia j hihia, ā paa hoi no keia ae la. I Poeleele_na mahele waho o ke j kulanakanhale nei 1 keia mau ] po iho la, i ka a ole o na kukui uwila. Mea ia mai no ka lawa pono ole o ta ikaika wai e hoo- | hana ai i na enegini, a o kekahi paha hoi, he makau maoli no o kipi aku ka lahui ia lakou, nolaila, makemakeia ai ka malama* lBuia no ua wahi kokoke wale no ia waenakonu. *■ No kaōna i ke saki, ua uluaoa ae na kane a me na wahine mauka aenei o ka Be Vi-u i ke awakea Poakohi 'iho la, iwaho ae o ke alanui a i ke akea loa, a he ku inaoli no ia ano hana 1 ka hoohilahila ia kakoii iho Ia lakou no a me na poe nana aku, piha u ke alanui, a nana aku na poe ma na kaa hapaumi 1 ka hakaka akea a me ka hoolohe pu aku no hoi 1 na olelo pelapela. Hilahila no hoi a ehaelia ka naau. Hora 3 o ka auwina la Poaha iho la i ku mai ai ka Monowai mai Kapalakiko mai t ke awa hoi i ana i haalele aku ai I ka la IS, iloko o' 7 la holo Ma ka hora : 10 ia po iho i niau loa aku ' ai oia no na Paualaau Hema. Ia 1 po Poaha iliō no"hoi i ku mai ai ! ka Arawa mai'Vitōria mai iloko 1 o 8 la holo, T ka anwina la Poai lima n>i i liolo loa uku ai oia no na Panalaau Ilenia, a o kana hnakai hope loa hoi ia no kvia i awa, » loa kona ikeia ana.

O Ltri, kekahi ona kanaka o na PaemokuHema, kameannna i ki pn o Kale Hailama, . a i noho iho nei i Kawa no kekahi 'mau makahiki a kalaia iho nei y ua hala akn o'a malnna o ka Arawa ika anwina la Poalimu nei no kona aina hanau.

4< Ma na la 22 me 23 o 'keia mahina, ua ku nni akule a me ka hahhlalu ma Pnuhaha, Molokai, he mea i ike ole ia iloko o na makahiki i hala, Malia he ehu wawae p«ha ia no Kalani e like me na ou~ li pahaohao e ike mau ia nei f " pela ka hoike a kekahi pal«pa!a ia makou mai Kalaupapa mai. Aui ka la oka la 7 nei, La Pule, uh ulo ae he hoopaapha mawaena o elua Pukiki mauka o ke awawa o Kalihi no ka aie o kekahi i kahi, a oka hopena o ia hana ua hiliirf kahi me ka pauku laau a ēha. Mphopeo na hoopaneenee pinepi t .< ana, i ka Poaono nei i hookolokoloia ai°imua o ka Aha Ap&na a ahowaia ka niea lioeha a hoopaiia qo ekolu malama hoopaahao.ma ka ooleo. Ua hoohalahalaia aku i ka Aha Kaapuni ma ke kiure.

Aole o Joe Fereira, aka, o tteaa pokii iho, oia o JDominigo Femia, ka mea uana i peku ka opu o kekahi Pukiki inauka o Puowaina a pakele mai ke oia, oia ka ? hopuia, a makou i hoike aku ai ina ka he.lu i hala, »o ka hooweliweli ana ia Paalua F>, Ke)ete opio ma Kamakela aenei, makai iho o ka pa kula o SaEa Lui. lmua«o ka Aha Apana i ka Poakahi i hala, ua hoopaaia oia malalo osloo bona e malama i ka maluliia no eono mal»ma i ka mea ana i hooweliweH ai, Ua loheia e mare aj\a o Miss Mele Leleo me ke kaikoeke o Kauka Maiua, oia © Kauka Akaie a na hala aku nei laua ma ke Kinau tio Houokaa, Hamakua, Hawaii, a ilaila aku laua e m«re ai. Ke pau ia a hala na la kinohi oka noh* mare ana, alaila, huli hoi hou mai no kapitala nei. Ea, eleu no ka hoi keia kaikamahiue Hawaii i ka "hiu uo a wela, a lawe no hoi ā iilo/* aole no hoi o kahi lilo a lohe mai, o ka lilo no a lilo loa, oka han?» ana no ia. Oi hoi ha ?