Ka Makaainana, Volume II, Number 19, 5 November 1894 — Page 4

Page PDF (855.04 KB)

This text was transcribed by:  Lynn Hamilton
This work is dedicated to:  Loretta DeFries

 

 

                   HONOLULU, OAHU, POAKAHI,  NOVEM ABA  5, 189

                                                Ka Makaainana.

                             HK NUPEPA OILI PULE

                                      W. H. KAPU

On @, @  ia Nui a Luuahooponopono. O @@@@ i nupepa a me na palapala E@@@@@@@, e hoonna

pololei iaia.

                Wahi noho, ma Honolulu

                F. J. TESTA (Hoke),

                        Puuku

E hoopuka man ia aka ana i keia a me keia Poakahi

o na pule a pau.

                UKU O KA NUPEPA

No Hookahi Kope      -        $       .10

No Hookahi Malama    -               .25

No Ekolu Malama      -     -           .75

No Eno Malama       -      -             1.25

Ina e hookaa n ua ia, penei iho  ka auhau ana:

No Ekolu Malama           -    $       .50

No Eono Malama     -        -         1.00

No Hookahi Makahiki  -    -         2.00

Aia e elima in a a kekahi luna mawaho ae o kona inoa iho, alaila, loaa he pepa a me ka uku ole.

 

POAKAHI,  NOVEMABA 5, 1894

Pehea kakou e moe nei, e hoeu ae paha? Alia, aohe ke

ipuoleio kamahao i poha @

 

No keaha ke kumu i hoea mai ai o ka mokukaua Farani

ma ke ano malu, me ka lohe mua ole ia, me he aihue la i ka po? Na kela a me keia e kuailo ae nona iho, no lakou iho a no kakou iho paaa a pau. Aohe makou i ma@pop@.

 

E KALA kahiko no makou i olelo aku ai ua hoihoiia mai na  ha@@ a "eia iho no imua o ke alo ."  Aohe ia mea e hala ana, he mau ia helu wale no paha a ike  ae kakou i ka oiaio a me ke ko io o ka iini nui o ka lahui kumu. I nui no ke aho a kau i ka puaaneane!

 

Ua hoike mai na ouli kamhao a piha i ke kupaianaha a me

ka pahaohao maopopo loa aole i loihi loa na la i koe a ola hou ae ka lahui oiwi mai ke kupeeia ana e ua pakaha a  me na kolea kauahua. E moni i ke koko a e umi i ka inaina iloko o ka hoomanawanui a me ka pau@ho a uiha ole.

 

HILAHILA ole no hoi kekahi poe o kakou, no hai ka la kulaia e hauoli ai, kaa nae i ko kakou  poe ke kulaia, ka hauoli a me ka miakilo nele. Ahea no la hoi pau ia ano hana? Me he la aohe no paha he ike iho i ka hilahila. Eia ae ko kakou la kuokoa  a hoea mai, o ka la pono ia a ho ae a ma ia la e kulaia a e hauoli ai. Oia, bana aku!

 

INA no hoi ka lahui e hoohalike  aku me ka lakou nei ma ae mau hana i hana mai ai i kahi poe o kakou, a makou i

hoomaikeike aku ai ma ka helu i hala, aohe no kakou e hewa.

E ike no kakou ia kakou iho a me ko kakou mau hoa'loha,

o ka pono @ pololei maoli no ia; ina e lilo aku i na enemi, he kanu ana ia i ka anoano iluna o ka pohaku lepo  ole, a "kipa hewa ke aloha ilio"

 

              NA LONO KAKOU NEI

 Aohe mau loco ano nui i loheia mai nei no kahou, he neo loa no, koe wale no a he mau lono ano malu i hoike ole ia mai ia makou a i kupona ole loa ka hoi no ka hoike akea ia. No ka Mr. Wilimana huakai hoi, aohe no he mau mea ano nui i loheia mai, koe wale no aia oia i Enelani i keia wa a ua holo lea kana apana hana imi pomaikai no kakou, ke loaa io mai hoi, i ano like no me ka makou i hoomahui aku ai ma ka helu i hala. Mawaho ae o keia ae la, aohe mau mea e ae.

 

                KE KAUA MA ASIA HIKINA

 O na lono mai nei no ke kaua Kina-Iapana, aia no Kapaui ke nee la mai kahi lanakila a i kahi. Ua au aku na koa Kepani a pae ma ka aoao akau o ka Muliwai Ialu, kahi o na Pake e hoomoana ana ma ka pupupukauhale o Fusana, a lele kaua aku la lakou mai ka hora 10 a awakea pono, me ka hahana o, na paio a hakoko ana, a hoomaka na Pake e auhee aku me ka nui a ka poino, ua kohoia aia ma kahi o 3,500 na Pake make. O keia auhee ana o na Pake, ua nee loa aku lakou a iloko pono o Manakuria, a me he la, o kahi hope paha ia no lakou e hoaano mai ai i na  Kapani. Ke lilo o Moukedena, alahula o Manakuria, aliaila, o ka hoohahani loa aku no ia no Pekina. Ua ku ae hoi kaena a ua poe kanaka liilii la, a me he la o ko  lakou iini nui no paha ia e lilo pio mai o Moukedena ia lakou mamua ae o ka Poaono nei, ka la hanau o ko lakou Emeperoa. Nolaila, na  keia mua aku e hoike mai no ke ko o ka lakou kaena a me ko lakou iini e hoopio loa ia Kina a i na Pake.

 

                HUAI KA ULU O LELE

 Aia ma au pukaaniani o kekahi mau halekuai Kepani ma keia alanui, a pela no hoi ma kekahi mau wahi e aku, e ikeia nei na kii kaua o Iapaua a me Kina, a loaa hoi ka mea hoopihapiha alanui. Ua hoike ae ka Baletina o ka Poakolu, Okatoba 24, ua papa ke Kanikela-Kenerala Iapana i ka hoikeikeia o ua mau

@ii la, o ulu ka he haunaele me na Pake, a ua kauoha e hookaawaleia aku a ua hookoia. Aohe oiaio o ia mau olelo, no ka mea, mai ia wa mai a hiki i keia wa, eia no ke kakau nei ua mau kii la.

 No kahi wa i hala ae, pela mai ko makou loke, ua hele mau o Kawainni i kekahi kahuna wahine a kai o Kalia, e hana ai ka o paa mau loa ko lakou Aupuni oehaa. Ua mau mai no ka ia hana a hiki mai no i keia mau la iho Ia, a eia no ke pinai mau nei. O ka mea i hoikeia  mai ia makou, ua oleloia mai ka oia aohe e mau ana ke ku ana o ko lakou Repubalika kamehai, e  hiolo aku ana no ka a puehu liilii aku i ka makani, a lilo hoi i mea no ka wa i hala ae.

 

 Iloko no nae hoi o keia olelo pololei ia mai, ua hoomau aku no ka hoomano ano aku, a he ole hoi ka loaa wahi pono mai. Mamua aku nei, oolea o Kawainni ma ke Kuokoa no ka hoi hou ole ae o ke Alii, a i keia wa hoi, ua ano pipika loa. I ka nana hoomaopopo aku, me he la ua make loa i na olelo a kela kahuna, a make pono ana no, ua hoikeia mai la ka mea oiaio a me ka pololei. Nolaila, e kaia ana no paha i ka waha ukauka ona i ka nau kika.

 

 Pii ke kai a nui hoi ka enaeua o kela  ohua palemo alaula no ka pule ole ia no Kolekaaka maloka o ka luakini Enelani, e like hoi me ka mea i maa mau no na Moi. Wini no hoi o Limaikaika, me he la iaia ia wahi. Aia no ilaila ko lakou Wini i pau iho nei e hele mau nei i ka pule a he hoahanau oia no laila. No ka pule ole ia ka paha ka mea i lawa ole ai o ka oluolu a me ka maha i ua o Kolekaaka a me konahoa, me Kumahumahukole, a o ke kumu no la hoi ia i u hoi ole mai nei. E noke wale no, aohe no a loaa ia haawina.

 

 Ua loheia eia ka kela hui malu, ke Kalaba Repubalika Hawaii, ke manao nei e hoopau i ko lakou ku ana, no ka mea aohe nalo o ka lakou mau hana a aohe hoi hilinai aku o kahi i kahi. E oiaio ana no keia mea i keia mua koke iho. Akaka wale no hoi ke ano o kamalii a me ka hana a na ohakulai omilumilu. Malia i hewa no i ko lakou koho ana ia Oui makakahi i hope persidena no lakou, ma kahi o D.L. Naone i hoo kiekieia ae. A laa ke kuia a me ka paoa la, he makapaa ka hoi kekahiiwaena o lakou. Ho no hoi ka aka la

 

 Ke noke la no hoi o Kikania Lualii i kana mau hana keaka ana ma o, oiai hoi oia e imi aua i na paabana ili-keokeo no na mahiko o lakou, me ka olelo aku ua paakiki loa ia ko lakou Repubalika e "oehu aka i na Kepani a me na Pake e noho la ma Hawaii." Ae paha, e kipaku nui io aku ana paha , a i ole ia, e aua iho ana no e noho iho me ke kau ha hou aku no e hele nui hou mai, no ka mea, aohe loaa mai o na ili keokeo o Europa a me na paemoku. He mau olelo kapi lepo wale no pahao kela i ko Amerika Huipuia poe, olai no nae hoi, ua nui ka hune a me ka pilikia ma ia aina nui, a he loaa wale no ka na paahana emi loa no ka $10 o ka malama. A no keaha la ka @@@ ka mea i lawe ola mai ai i ko laila poe uele hana? No ka ike no aohe o loaa a aehe no e puniia na hoopalahipu aku no ka lilelile maanei.

 

 Ma ka la hoolewa iho la o ka Repubalika kamehai, oia ka la koho balota i ka Poakahi i hala, Okatoba 29, o ka "hoohuiaina" ka ninau ano nui a na oehaa i akenui ai no keia mua aku o keia aina. Ina o ko lakou manao io ia, pehea la e loaa ai? E kala no i hoikeia aku ai aia no ia kuleana haawi a hoolilo loa ma na poholima o na oiwi o ka lahui kuma, aole loa hoi i ua kuewa a kolea kauahua o kahi e mai. Hemu, hele loa pela!

 

 He kumuhana hoopalaimaka wale iho ua keia ae la na lakou no ka mea, ua loaa pono mai nei ko lakou iini i ka nupepa Karonikala o Kapalakiko, oia hoi, aole o ka hoohuiaiana, aka, o ko Amerika Huipuia noho hoomalu mai i keia Aupuui kamehai, i wahi hoi e inau ai a pakele loa aku hoi mai na kueia mai loko aku nei a niai waho mai paha. O ka oiaio maoli no ia, eia nae, he mau kumuhana ia ua pahuluia. E noke wale no lakou aohe e loaa, aia no ka  loaa a huli aku ka lahui kumu mahope o lakou.

 

 Iloko o ke kahua alakai haaa o ka Poai Uniona Amerika, he mahele kekhai i aponoia e kue loa ana i na ahahui kalepa moowini o ke ano "monopole," oia hoi, he ake kaiku mana nui a kaokoa paha. Me ko Pi Keoni ma kakoo uo i kala kumuhana, eia no ka oia a me kahi poe kakaikahi e iho o lakou ke ohumu nei e hoohui ai i na poe mahiko a pau malalo o hookahi hui nui, i mea paha hoi e uwi aku ai i na poe liilii a me ka lehulehu kuai kopaa i ka paia. Aia no hoi paha la, loaa pono ke kolohe maopopo o keia poe mikanele. (Mahope aku ka nui loa a hoike aku ai makou, oiai, au lawa no kakou me keia, o ka hoomahui wale ae no ka paha.)

 

 Mai poina i ka fea no ka pomaikai o ka lunkini o Sana Anaru, oia ka Poano la 24 ae.

 He la nui keia ma Pelekane, ka la hoomanao keia no ka loaa pono ana o kekahi poe i ohumu ai e hoopahu i ka Hale Ahaolelo me ka pauda, oiai ka Moi, Kemiki I a me na lala Ahaolelo e akoakoa ana no ka weheia iloko o 1605, he 291 makahiki i hala ae.