Ka Makaainana, Volume II, Number 22, 26 November 1894 — Page 2

Page PDF (804.66 KB)

This text was transcribed by:  Marsha Gante
This work is dedicated to:  No ku'u mo'opuna.

Ka Makaainana.

 

(PAGE 2)

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, NOVEMABA 26, 1894

 

HE MOOLELO KAAO

-----NO-----

MONE TIKERO

-----KA-----

HOLOLIO I KA WA HOOILO

-----KA-----

UI MAALO I KE KUPULAU

A O KE

KEIKIALII HARE MATINE

-----KE-----

KIAHA OPAKA O NINEWA

 

MOKUNA XII.

 

Ke aloha o ka Ipo i ka Ipo --- Hanini ka waimaka elo ka aau --- Ka Ui Maalo i ka wa Kupulau iluna o Hagara --- Ke kaoo o na poe me na medala kila no Arabia --- Ka hoohui mare i ka wa Hooilo --- Ike kumaka i ka nani o Mokuleia, aohe laula a koe aku.

 

        I ka manawa i make ai o ke alakai o na powa ia Igeboseda a me ka haulehia ana hoi o Hare Matine i ka pahuna ihe akamai a Mone Tikero, ua meha pu iho la ke kahua kaua i kela wa aole he mau hana hookahe koko hou aka, a ka pohu lai malie ke he kau ana maluna o na koa o na aoao a i elua.

        A no ia mea i puhi ae ai o Mone Tikero i kana o le hoailona hoopuni, a ia manawa i hoopuni koke ae ai na keiki noho kuahiwi o Hagara i ka powa. A mamua o ka puka ana aku o kekahi huaolelo mai ia Mone Tikero aku, ua oili mai la mai waena mai o na pio he kanaha loihi a ma kona mau poohiwi e hee ana na pilali i kupono i kona kulana, oia hoi ka ukali ponoi o ke Alii powa.

        A imua ponoi o ka Ui Maalo i ka wa Kupulau i unuhi ae ai i kana pahikaua a pane aku la:

        "E ae mai ia'u, e Mone Tikero, e pane aku imua ou ma ka aoao o kela poe kanaka e kuku mai la, (me ke kuhi pu ana ae o kona lima ma kahi pu ana ae o kona lima ma kahi o na koa i pio), he poe pio makou nau a me ko'u poe kanaka i keia wa, a ke noi aku nei au ia oe no kou kala ana mai ia makou no keia hewa a makou i hana ai, a e lilo makou i poe kanaka nou a mau aku.

        Alaila, haawi aku la oia i (@) pahikaua i ua Ui Maalo la me oa kunou a hoomaikai ana, a oia no ka manawa o Mone Tikero (@) mai ai me ka panai pu aa mai i keia olelo o ke ola:

        "He oiaio, i keia hora he poe pio oukou na'u. A e like me kau i noi mai nei pela au e hoike aku nei ia oe, ua kalaia oukou, a e lilo oukou i poe kakoo mahope o ke Aupuni a oukou i kue aku ai. A ke lawe mai nei au i keia pahi ma ke ano he hoike ana mai ia i ka noho'na hoa'loha oiaio mawaena ou a me au ma keia mua aku a mau loa aku.

        Mahope o ka laua kukai olelo ana, ua haawiia ke kauoha no ke kanu ana i na poe i make, a o na poe i eha e haawiia na lapaau ana ia lakou.

        I ka wa hoi i ike mai ko ke aloalii a me ke anaina kanaka e makaikai mai la maluna o na wahi kiekie i keia lanakila i loaa i na kanaka. Mone Tikero a me Igeboseda, ua naholo mai la lakou no ke kahua kaua e ike pono ai i na mea i hanaia.

        O na poe he mau ohana ko lakou i make, aia lakou ke naau aua la me na manao kaumaha, a o kekahi poe hoi, ke puili la lakou me ka hauoli aele he mau manao o ka ehaeha me lakou.

        A hala ae la ia mau hiohiona weliweli i ikeia ma Arabia iloko o ia mau la, ua huli hoi aku la ka aha kanaka a me na koa lanakila me ka lakou mau pio no ke kulanakauhale. A iloko o ka pa alii o ka Moiwahine Tumere nia i komo aku ai lakou a pau me ka uwauwa ana me ka hauoli.

        A ia Tumerenia i ku mai ai ma ka lanai o ka halealii me ka Pua Lilia o Zubieda e kuikui ana ma kona aoao, oia no ka manawa i (@) like ae ai na pio a me na kanaka o Igeboseda. Ia manawa pu no hoi i lele iho ai ka Hololio i ka wa Hooilo mai luna iho o kona lio i ukaliia e Igeboseda, a ma ke anuu ekolu o ke alapii mabala i ku iho ai laua, a poha aku la ka leo o ua Hololio la i ka olelo ana aku:

        "E ke alii, ano, eia imua ou i keia hora na pio o ke kahua kaua, he poe hoi i ae ia lakou iho e komo iloko o na hana eleeie o ka hookahe koko a e pakaha wale aku hoi i ke ola o na poe e hele wale ana maloko o na ululaau me ka hala ole. Aka, ea, i keia hora, aole loa lakou e ae hou ana e hookomo ia lakou e ae hou ana e hookomo ia lakou iloko o na hana puuwai eleele haahaa loa.

        "E ae hou mai ia'u, e ke alii, e hoike aku, i keia hora he poe kanaka ia nou a o lakou auanei na pouhana o kou aupuni. O ka leo alii, oia ka lakou ie hooko aku ai."

        Huia koke ae la ka lewa me na leo huro mai ua poe kanaka la, a i ko lakou hooki ana iho ua hoopuka mai la ka Moiwahine i keia mau olelo:

        "Mai kapa hou mai oe ia'u he moiwahine, aka, e kapa ae oe i ka mea e ku nei ma kuu aoao, oia ka Moiwahine o Arabia."

        Aole i pau.

 

LAUOMIDIHAE

---KA---

UI I MOHAI IA I KE KOKO

---KA---

NANI I ALANA IA I KA OI O KA PAHIKAUA.

Ka Mea Huna iloko o ke Kiana Waina

Ka Mea Pohihihi i ka Maka o ke Kuikele.

---A O KE---

KEIKI NUMAREDINA

KE

Komo Lima Maka Popoki.

 

MOKUNA XV.

 

Alo hou i ke ehuehu no ka aina o Libirato --- Ke kilokilo wahine iwaena o na enemi --- Ka pahikaua a ka mea hookahi imua o na enemi.

        I ua kupua la i hookokoke aku ai imua o Numaredina ma, pane aku la oia me kona leo nui weliweili:

        "Owai oe e keia wahi keiki hookano, i komo mai nei iloko o kuu aina?"

        "O Numaredina," wahi a ka pane.

        "Ahe, o Numaredina io ka! kela wahi keiki hookiekie o Siama. E manao ana anei oe, e loaa ana ia oe ka hanai a ke Alii Habakudera e noho mai la i ke Ao Olino? Aole loa ia e loaa ia oe, a e nana mai i kou make."

        Ia manawa no i hoomoe aku oi ua Romio la i kana pahikaua maluna o Numaredina, a ia manawa pu no hoi i lele mai ai o Liona a nahu ae la i ka lima akau o ua kupua la, a haule iho la kana pahikaua mai kona lima aku. Miki koke mai la hoi o Numaredina a paa aku la iaia ua pahi la a he keu a ke kauma i hiki pono ole iaia ke hapai.

        Aole nae ua Romio la i hoopalaleha wale iho. aka, ua lalau koke iho la nooia i kana laau newa a me kona lima hema i oniu ae ai a hoomoe aku la maluna o kona enemi, olai na kiheahea koko o kona lima muumuu akau e kahe makawalu ana.

        Iaia i hana ai pela, ua lele hou mai la o Liona a nahu ae la ma ia lima ona a moku ae la, a lilo aku la ia mea make ana i mea ole, oiai, ua muumuu kona mau lima a i elua. A oia ka kahi luahine kilokilo i pane mai ai mahope o Numaredina i ka i ana:

        "E pepehi aku iaia, e Numaredina, no ka mea, ua kokoke mai kona hopena. E wiki, o kahuli koke ae oia i manu e lele ana i ka lewa, a o kona pakele no ia."

        Ia manawa i owaka ae ai ka wahe o na pilikua la a pane aku la ia Numaredina:

        "Pakele oe ia'u e kena wahi keiki hookano, o keia popoli ino kou kokua, oia kou mea i hiki mai ai i keia wahi. He enemi ino oia no kuu haku, aka, aole loa oe e lanakila maluna ona. Popoki ino kela, ke honi nei au i ka hohono o kona hulu.

        Me ia mau huaolelo hope oia i hoopuka ae ai a uhau aku la o Numaredina i kana pahikaua maluna ona a kaawale ae la kona poo mai kona pauku kino ae. A i ka wa i haule iho ai ke poe o ua pilikua la ilalo, kamailio ae la oia i keia mau huaolelo a Numaredina ma e lohe pono ana, ---

        "Aia iloko o ka aina o ke Ao Olino, --- i ke aouli la o luna aku.

        Alaila, make loa iho la ua pilikua la, a o kona kino me kela poo hana kupaianaha ua puhi ia ae i ke ahi, a pau loa iho la na kupua o ua aina la i ka make a waiho ihola ka aina o Libirato me kona mau hiona nani a maikai no Numaredina ma. O lakou iho la na alii nui o ua mau aupuni like ole la a lakou i hele lanakila ai. Aole he mea nana e hoonioni mai ia lakou.

        Nolaila, e na makamaka heluhelu, he hookahi aupuni i koe alaila, paio aku o Numaredina hookahi me na kiai naue ole o ke kihapaipua o Numere, na poe hoi e kiai la i ka maluhia o Lauomidihae.

        I kahi kilokilo i ike ai ua pau ka lakou hana i keia aupuni, pai koke aku la no oia ia lakou e hoomakaukau koke no ka haalele ana ia Libirato, a oia ka Murisedila i pane mai ai:

        "E kali iki hoi a kuu ae ka nae o ko maua kaikunane, oiai, ua maluhiluhi loa oia, a e hoomaha iki kakou a ka la apopo ia haele aku kakou --- he la okoa aku hoi ia."

        "Heaha la auanei hoi ka hewa o ia e na keiki. E hooluolu iki iho kakou a hele aku," wahi a kahi kilokilo i pane aku ai.

[Aole i pau.]

 

        Ua hanaia iho nei he enegine hiu ukana iluna o ka Waimanalo a i ke ahiahi Poalima, la 16 nei, i holo aku ai no kahi o ka moku ili ma ka Lae o ka Ilio, Molokai, O kona enegine popilikia, ua pau iho nei i ka hoomaemae hou ia.

        He halawai haipule hoohauoli ko ka Ahahui Karistiano Opiopio haole i ke ahiahi La Pule, la 18 nei, ma ko lakou hale hui no, no ka hoomanao ana i ka piha ano o na makahiki he 25 mai ka hookumu mua loa ia ana o ia ahahui ma o kakou nei.

        He halepea nui ka i kukuluia ae ma keia pa hale ole ma Ewa iho o Halaaniani, he wahi malama haipule hoi no kekahi ano hoomana hou. I ka Poalima, la 9 nei, i wehe a i komoia ai no ka pule no ka wa mua loa. He pule mau ko laila i na po a pau, a hoomaka ana ma ka hora 7:30. Ua noa i na mea a pau loa.