Ka Makaainana, Volume II, Number 22, 26 November 1894 — REV. DR. TALMAGE. Kana Palapala i Eha Loa ai na Poe Mikanele o Kakou Nei. [ARTICLE]

REV. DR. TALMAGE.

Kana Palapala i Eha Loa ai na Poe Mikanele o Kakou Nei.

Ke -h.p op.au loa aku nei makou i kela palapala a ka Rov. Kauka 'i'a 1 a ti> hge makeia 1) e 1 n. Ma n a kiVe olelo inahope ifio e ikeia ai ka mea i loaa nku iaia m*vmuli o kana ninaninau ana i joao pale a elna. Aia ua kau ama kona kihapai ma Nu īoka i keia wa e nobo mai la, a tia lonoia iījai nei ua waiho liou aku oia i ka noho kahu ana no ua kihapai kahiko la ona, ana 'lioi i noho ai nie ka mahalo a ohohia nui ia no 25 makahiki a oi, Ka Manao o ka Aoao Eoialiia. N—lna e waihoia akn anai ke koho ana aka lahui no ka hooponopono Moi, a i ole ia, hoohuiaina pahu, healia la kou maiiao no ka puana foleio hoōholo) e loaa naai ana?

H—o ka hoihoi hou ia ae o ka Moi e kekahi 01 0'.1.0 ia 1 ma ka haahaa loa 0 enakou lioi, o na p«e roialis a (pil'i' Ali i), me ke koe ole iho o kahi } aiamakou ma ka aoao kokua i ka waihoia ,o keia mau inea no ka pahu \>alota. Ma Ameiika Huipuia o ka hapaiiui ka mea nana e hobmalu, ahe neiea pono hoi e loaa i ka hapanui o ka laliuikanaka oka Paeaina Hawaii nei oia kuleana like oka hooponopono aupuni ana.

N—He poe oua kulean aai n a no anei a.a HawaiLa } ole ia, he poe kuewa wale paha? H—He poe ona kuieana aina lakou. Ua loaa no hoi ko lakou mau wahi e noho ai. Aia iloko o lakou be hopmaopopo hana aiia no na h.aua pili kalaiaina. 0 kekahi no hoi, he poe ike a naauao lakou ma ke ano iiui. Poenaikai ka loaa aku ia oe o kekahi Hawaii i hanauia mahope mai nei o 1840 i hiki ole ke heluhelu a ke kakau. H—o keaha la &au i manao ai oia kahi mea hoonaukiaki loa ma ke kulana o kou aina?

H—Oia hui, ua ppwaia ko makou Aupuui uaai ia aiakou aku e kekahi maua hoa'ioha hoopalaimaka. Ua manao na aupuni a pau o ke ao nei ua hana hewa mai kou Aupu'ni

ia inakou. N—o ka lawe aoa ae hoi i na kuiaua o iia mea a pau e like la me ia i keia wa, heaha la kau i

mauao ai o ka mea pono ia ke hanaia» a i ole, he ninan nno pohihihi lm p«ha keiu? He iiiuau pohihihi io no, Ua hooneieīa ko makou Alii i ka aohoalii, a o kona halealii a

me kona maa puulikoa, aia no | ia maialo 0 ka malu 0 na e'nemi. Uiai hoi, aole ioa hu i ike aku i ; kekahi ala e hiki ai ke hoopulo- ! leiia ae oka hewa i Uanaia, he ! manaoio ioa nae hoi konu no ka lankkila ae o ka pono ma.hope aku me koua mauau e kau aou j ae no i kona nohoalii. O kona wai- | wai» a pa.ll pu 110 me koua leiaiii, j ka i laweia mai iaia ak«, ua lilo | oia i mea knpono loa e alohaia 1 mai eke ao holookoa. Ua nia- ! naoio au i na aupuni repubalika -i no kekahi mau aina a i 22 au- ! puni noho Moi hoi no kekahi ae. | Hookahi a»0 hooponopono au- | puni, aole loa hoi ia e pono no i na ano iahui a pau. Ua kupono j no hoi paha i repuhalika ko Amerika Huipuia, ~a i aupuni \ noho Moi no ko Hawaii Paē- j aina nei. j ~ Pela ae ia i pau ai ka'u mau j kukai kamailio aua me ka mea o ■ ka aoao Alii | Ka Aoao Repubalika 0 ka Eaaa. j Aka, ua loaa 110 hoi ia'u ka | iuea e ike ai no kekahi aoao 0 i. keia ninau mai kekaiii hoohui- j aina kuio, inakee a hoopono, a { ua ninau aku 110 hoi au i na | ninau i ano like ioa no me | ka'u i ninau ai i ka roialjsa. j 0 na kukai olelo m hope iho j ka i kikeia mawaena oka hoehuiaina a nie-a'u; N—Manao no auei oe ua kupono ka Moi e noho Alii uiai? H—Aole ! Mamuli 0 kona kakauinoa ana i ka laiki'i! opiuma a me ka hila loter: o Luisiana a mamuli hoi 0 kekahj mau 'hana e ae i hoike mai ai oia i kona kupono ole e noho hooinalu mai. N—Manao no anei oe e ma lani ae no keia jiaonioni e noke nei ina paha e waihoia aku ana ka ninau e hoopaapaaia nei no na koho ana a na poe a pau loa 0 keia mau paemoku 9 H—Aole! Ē hui pu ae no auanei na Pake ? na Kep«ni ame na Pukiki tne na kanaka maoli a mamnli hoi o ka mau koho aua e ai na pono 01 aku 0 ko Hawaii nei i mea ole loa, N—Heaha la manao 110 ke £no oke Aupiini o Amerika Huipuia i keia wa e pili ana i ka Hawaii bei° H—lle keu maoli no a ke ano piiikia loa. Ke kakali nei makou no ka loli ae o na poo hoopono ponO aupunima Wasinetona Ua lawālaweia ko makou mau hana e Mr. Kal?vikna me ka naauao ole. Makemake makou i poe hooponopono anpnni ma Wasinetdna e kokua ana i ka hoohuiainii, a na keia kau koho ba!ota

peresidena ae hoi o oukou. e hiki [ ai paha k© hooponoponoia ko j makoa mau iiami paemoku nei | a e hOOpQDOpODO hoi ia īakou ; ma ke aia o ka pololei. | N—H( aha ia ke kulaua manao o keia wa muwaena ona ; poe Toialisa a me na poe e'kofcua ana i ke Aupun? Kuikawa? H—Aw&hua loa ake oi loa aku nei ka weliweii a hopohopoia, 8 me ie akahfeie a naaua.o nui ioa wale noe hoohauaia aku ai, a i ole ia, e kahe no auanei ke koko. Pela ae la i pau ai ka'u mau kukai kamailio ana me ka hoohuiaina. E like no hoi me ka'u i olelo aku.&i ma na palapala mua, me ke kokua ole ae hoi i ka aoao Alii a hoohuiaina paha, e lilo aku ana 110 ko Hawaii Paeaina i repubalika ina ona ponoi iho. He mea ku i ka hoopahaohao loa, mahope iho ona pilikia he nui a ke Anpuni o Amerika Huipuia i hana ai me ka lahui Pake iloko iho oko kakou mau palena i keia wa, e Uoao ana f kela a me keia kau kanawai ana i kupono r\o ia ano lahui, e manao iho hui kekahi loea kalaiaina Amerika mamuli o ka hoohui ana aku 1 ka Paeaina Hawaii e pakui aku iko kakou hehina lahui i n& 22,000 Pake a me 12,000 Kepani e noho nei ma ia mau paemoku. īna 1 makemake kakou i keia pakui aku o Pake a me Kepam, aole auei he niea pono loa no kskc<u e lawelawe makamaka hou loa mai no ia lakou mai Kina a me lapana mai? Mai ka'u hoi i ike ai a i lohe ai ma keia huekai a'u, ua hot»a mai au i kahi o ka hooholo ana iho he la popilikia loa ia no ke Aupuni o Atnerika Huipuia ke awiliwili ae oia iaia iho x\e ka noonoo a uaanaolana ole me na hana piii Hawuii. He poino ke loaa ana ia lakou, a me ka hoohihia a hoolilo waiwai ole ia kakou iho. u E eeke uiai na liina " a " E malama i kau hana ponoi iho," oia na manao ku pono loa e hoomaopopoia mai na Aupun! Enelaui, Gereoiania a me Atnerika T. DeWitt Tai.maok. Auwina la Poalima nei i paniia ai ka halekuai kamaa o C Gertz (Geza) ma alanui Papu. Ua houiiioia at? oia.i mea i hanekarupeia ma ise noi a kekahi hui kamaa o Kapalakiko ana i nolio aie ai no $1,250.90. Eia ka halekuai ke hoomaluia noi eka li&inuku ake kiaiia nei hoi e na makni. Pii ke kai oua iala" la * ua puuluulu hoi kekahi lohulohu aiakila ia auwina m e mvna ai