Ka Makaainana, Volume II, Number 23, 3 December 1894 — Page 7

Page PDF (863.67 KB)

This text was transcribed by:  Rosemary Robinson
This work is dedicated to:  To the Hawai'ian People

Ka Makaainana.

HONOLULU , OAHU, POAKAHI, DEKEMABA 3, 1894.

 

NA AINA MAMAO.

Na Lono Huikau mai na Wahi Like ole mai o ke Ao nei.

Aupuni Kuloko Iapana ma Kina.

Na kekahi nupepa Kepani o Novemaba 6 nei i hoike ae no ka hookahua a kukuluia ana ae o kekahi Oihana Hooko Panalaau Iapana ma Manakuria, kahi o ka pualikaua Iapana mua i kaalo e aku ai a hookuene pono iho la, malalo o ka alakai ana a Ilamuku Kaua Iamagata. Ua hookohuia ka Mea Hanohano J Komura, he luna kiekie no ke kee@a oihana Iapana ina Pekina mamua, i poo no ia oihana, malalo hoi o ka Ilamuku Kaua Iamagata hoomai keike ana aku i ke Aupuni nona. Ua kukala mua ia ae nae hoi malaila ua hookuuia mamuli o ko Iapana mana na auhau a pau loa o ka lahui euku ai malaila. Ke kiaiia la ia wahi e na makai Kepani. Ua oleloia ae e kukuluia aku ana ka lua o ia mau oihana hooko ke joea aku ka lua o na pulikaua a lawe a noho hoomalu aku i kekahi papu hou aku.

 

Lilo Hou no ia Kakela o na Pake.

Okatoba 31 i kom@ aku ai kekahi mahele koa Kepani malalo o ke alakai ana a Mekia Generala Takuni a lawe pio ae la ia Funewana Kana Kakela [Fungwang Chang Castle], ka lua aku @oi o na kakela oolea loa mawaho ae o Kiu Lene Kona Kakela, ma Manakuria, Kina. Ua auhee aku kekahi mahele o na koa Pake @a ke ala e holo la no Moukedena, o ka lua iho no Haikana [Haichaing], a o ke kolu hoi no Taikosana. O na poe alii hoi keia i komisinaia, ua pau nui aku i ka holo no Moukedena. Nui ka eena o ka lehulehu ma ke ala a na puali Kepani i hele aku ai uo na hana lapuwale a me ka haoia o ka waiwai e na koa Pake, a ua nui hoi ka mahaloia a me ka ho@hoiia hoi o @a koa Kepani. Ma ke kau@ ana @a kahi kokoke ia Kiu Lene Kona Kake'a ua piha paha ka 300 o na koa Pake i make, @ha a lawe pio ia e na Kepani.

 

Loaa Lanakila Hou no i na Kepani.

Ua loaa ae i ke Kuhina Kepani @a Wasinetona, Mr. Turino, ka lono telegarapa malalo iho mai Tokio ae: "Ua noho aku ko kakou pualikaua iloko o Talienewana ma ka auwina la o ka la 8 iho nei (Novemaba), mahope iho hoi o ka hoopoino ana i na topido Pake. Eia ko kakou mau aumokuka@a, na moku hali koa a me na waapa topido ke mo ku nei me ka maalahi iloko o ke kaikuono. O ke kahua topido, me na lako, na palapala kii e kuhikuhi ana i na topido iloko o ke kai, ewalu pukuniahi a me uni laina telepona a me na uwea telegarapa, ua pau mai i ka lawe pio ia."

 

Komo Uwao paha o Amerika Huipuia

Ua haawi aku o Amerika Huipuia iaia iho e komo uwao aku oia mawaena o na lahui ame na aupuni e pao@ioni mai la. He wahi moali no hoi kahi e hiki ai ke manaola @a noi mai o Iapana, ma ke ano hoomakaukau hana mua no ka Amerika Huipuia noi, e hoike moakaka lea loa ia aku oia i na kumu a Kina i makemake ai a i manao ai hoi e noi aku ma ke ano o ke kahua ia o kekahi kuikahi no ka maluhia. A hiki hoi i na la mua o Novemaba iho la, aohe a Kina mau noi a hoakaka i waiho aku nolaila, aia hoi ke ulolohi ma kona aoao a aole loa hoi ma ko Iapana. Ua hoikeia ae nae hoi ua makaukau loa o Kuhina Nui Li Hana Kana e hui pu me Ilamuku Kaua Kouna Iamagata, ka Alihikaua Nui o na Kepani, e hoomaka aku hoi i na kukakuka pu ana me ia. Eia nae hoi, ua ulu ae he mau kumu akeakea hou no ka hiki pono ia Amerika Huipuia ke komo uwao aku, oia no hoi ko na mana Europa keakea aku, oiai, he mau kuleana ko ka hapanui o lakou a pau loa i oi loa ae malaila ma mua o Amerika. Aole loa hoi o Rusia e ae iki ana i ka noho loa aku o na pualikaua Kepani ma Korea, aia no a aeia aku oia e lawe ae i kekahi wahi o Korea, i loaa ai hoi he kahua hikina loa no ke Alahao Siberia. Ua hoikeia ae hoi ua makemake o Farani i kahua hoahu lanahu nona ma ka Mokupuni o Foamosa a aia hoi o Beritania Nui ke lalau la na lima no ka Mokupuni o Kusana [Chusan].

 

Piika Enaena o ka Emeperoa o Kina.

Ua nui loa ka huhu o ka Emeperoa o Kina no ke ano o ke kulana e laulaha la malaila a ua hooholo paa kona manao e noii pono aku i na kumu. Ua makemake oia e maopopo no keaha la e hiki ole ai ke anai aku i kekahi aina uuku e like la me Iapana a lilo i mea ole me ka pau loa o kona mau kanaka i ka lukuia. No keia mea hoi oia e kauoha la i na Kiaaina a me na luna oihana e ae e hiki kino aku imua ona.

 

Eena oGuatemala laua me Mekiko.

Nui ka makau o ke Aupuni o Guatemala, peia ka lono o Okatoba 27, no ka mea, ua maopopo loa ua hoouna ae o Mekiko i na pualikoa no ka hoomalu ana i ka palena aina mawaena o laua iho, a ua man@oia e komo aku paha auanei na koa iloko o Guatemala e kaua ai, a ua ma@oia ua ulu mai keia mea no ka hookohuia ana aku o Emilio de Leone i Kuhiua i Mekiko Loheia ae, Okatoba 30, aia io no na pualikoa Mekiko, malalo o Kenerala Lorenezo Gasia, ma na palena o Guatemala kahi i hoomoana ai a aia ke kahua poo ma ka Mokuaina o Tobasaco. Aia ke Liuliuia la ka hana ana i na uwea telegarapa me ka hakalia ole iho no ka hoohui ana aku ia Tenoake, ma ka palena o Tobasaco a me Guatemala, me na uwea e holo la ma ka akau. Eia nae hoi, iwaena o keia paonioni palena aina ana mawaena o laua, ua manao na poe luna o na aupuni okoa ae e noho la ma ke Kulanakauhale o Mekiko me ka lokahi no Mekiko no kahi e paonioniia la, a aole hoi ia no Guatemala.

 

Na Hunahuna Laulaha.

No Nu Ioka ka lono o Okatoba 29, mai Kinisetona, Iamaica, e olelo ana ua loaa aku na hoike palapala mai Pota-au-Pirine ae aia ka o Peresidena Hipolaite o Haiti ke manao la e waiho aku ia kulana.

Me he la ke nee la imua ka luaukila mau o na koa kipi ma Rio Garana do Sula, Berazila. Ua kipikipi ae na koa ma Rio de Ianeiro. He 20 o na poe alakia i hopuia a i ki pu koke ia aku no.

Ma Aferika Hikina, ua hoauheeia mai e na Geremania he 2,000 poe paele i kipi. Aka, ma ia hope mai ua lilo pio aku ke kulanakauhale i na paele me ka nui o ke koko i hookaheia. Aohe o na Geremania mau pualikoa lawa kupono e hiki ai ke lawe pio hou mai ia wahi.

Aia no hoi he paee maweaena o Agenetina a me Berazila no ka palena mawaena o laua, a waihoia aku ka hooholo ana na Peresidena Kalivilana. O kana mea e hooholo ai, e lilo no ia i mea paa maawaena o laua. Ina e ko ana o Agenetina, alaila, e lilo aku ana he mahele nui o ka apana o Rio Garana do Sula ma ka hema a e moowini ae ana hoi o Berazila ma ia wahi.

Aia ke Aupuni o Italia ke hana io mai la me ka hooikaika e kinai loa aku i na ahahui kipikipi malu. Ua kuahaua ae ke Aupuni, i Okatoba 22, e hoopau ana i ke ku ana o na ahahui paahana ano sosialisa a pau a puni ia Aupuni. O na keena a me ua wahi noho o na lala, ua pau i ka huliia a ua loaa kekahi mau palapala ano nui Lehulehu na kueia no keia hana a ke Aupuni, aohe nae hoi he haunaele i pu-a ae.

Ua halawai mai na poe Pelekane ma na palena o Wiziri Punejauba, Inia, oiai hoi lakou malaila no ka hoomaopopo lea ana i na palena. O ka mahele lahui Wiziri puni kaua, ua kue mai i kahi hoomoana o na poe hana, Novemaba 3, a mahope iho o ka hakaka pokole ana me na alakai, he puali oolea hoi malalo o Konela A. H. Tuna, ua hoauheeia na poe kue mai me ka nui no o ka poino ma ko lakou aoao.

Ke kipikipi mai la no hoi ma Venezuela, Amerika Hema, a ua manaoia ua pokole ka wa i koe a kahulihia ko Ceresepo au noho peresidena. Ua loheia ae ma Nu Ioka, Okatoba 31, o na koa ke ku la ma na alanui o Caracasa, ma kahi hoi o na makai, no ka malama ana i ka maluhia, a ua piha ia wahi me na kiu. Nui na hoohaunaele ana ma Maracaibo. Ua paiia na pepa hoolaha ma na huina alanui e kahea ana i ka lahui e ala a e kipi aku.

Nui ka hopohopoia o na popilikia i ulu ae ma Lourenezo Makueza ma Berelina i ka wa i loheia aku ai ilaila, pela ka lono i loaa ae ma Ladana, Okatoba 17. Ua hoomaopopoia e mano ana paha o Enelani e hoohaua aku, oiai keia paee e noke ana, e hoakea aku i kona mau wahi ma ka akau aku, ma kae o ka aekai o ka Moana Iniana, a hoao aku no paha @ lawe ae i na wahi a pau o Potugala. Oka lono nae hoi ua noi a ua ae aku o Potugala i na kokua mai ke Taranavaala, na lilo ia i mea hoohauoli loa ia. Ua man@oia o ko Geremania pono ma keia wahi, ua loaa pu iaia ke kuleana e hoopomaikaiia, ina ana hoi e hoolaul@ia aku ana ko Beritania mau aina ma ia mahele o Aferika.

 

Kane Aloha Wahine Ole.

He Kepani ka i hoao e hoouna aku i kana wahine me ke keiki no Iapana ma ke Kina o ka la 14 aku nei @o Novemaba, no ka mai pupule ka, wahi ana. Ua lilo na uwe ana a ka wahine i mea ole iaia, aka, ua hoomano mai no nae ka wahine i ke alualu iaia makai o ka uwapo Pakipika, oiai oia e oloio a e pee ana iwaena o ka lehulehu mauka nei. O na wahine kaulei ua poe nana oia i hoike mau aku i ka wahine. Ma ka ike hoi a ke kauka o luna o ka moku, aole kela wahine i pupuleia, a nolaila no hoi, aole i laweia aku a eia no ke u noho pu nei me kana kane hana aloha ole.

 

Mau Kepani Hakaka Lua.

Elua mau Kepani i ulele hakaka ae ma alanui Maunakoa i kakahiaka Poalua, Novemaba 20, no laua na inoa o Murada a me Isaka. I ulu mai keia hana mamuli o J. Pii, kahi keiki lolo e hula hele nei me ka nookaui ana malalo o kekahi ipu ki a ano kini e ae paha. Ua koi laua iaia e hula ae, haawi aku nei hoi kekahi he hapaumi, aka, pane mai nei kona kokoolua e pono oia e uku i kenikeni. No keia wahi mea wale iho @a no laua i ulele ae ai i na ai a ka ui a hopuia laua e ka makai, noho ana i ka Halewai.  Poakolu ae i hookolokoloia laua imua o ka Aha Apana no ka hakaka @ua a hookuuia no ka hewa ole. Ua pela ae no laua ia laua iho i ka p@@ ana ae.