Ka Makaainana, Volume II, Number 23, 3 December 1894 — "HUAI KA ULU O LELE." [ARTICLE]

"HUAI KA ULU O LELE."

okaka " llolomua i hoike ae ai i ka Poaono nei no ka hele ana aku o kekahi luahine huote me na makaaniani kaīuailio puine ke Aliiaimoku no ka mea piii ī kekahi mau lako kaua, aole i pololei loa." O ka mea oiaio, ke kirikarmihine a ua luahme hka i hele aku me ka makemake e hui me ke Alii, aole nae i aēia mai, e pili ana hoi no kekahi aieona malaio o ka moraki e paaia nei e ke Ali|. Ua hoi mai ua mea.la me ka ike a hui ole me ke Alii, a mahope iho hoi o na kike olelo ana me ke kiai. ua huike aku oia 1 ke

ano o kana huakai a ine koua makaioake e ninau i.ke. Alii ma paha oia e _ae,ana e lawe aku i kekahi mau lako kaua ana, e ■waiho nei ma ke keena kiulaia o Mog ( ma no ka hoolilo aku, i mea t hookaa ai i kela aie ona e paaia uei e ke Ahī. 0 koaa hui nae tne ke Alii, aole loa ia he oinio,. uKav en> oia ko hooponopono uei me ko ke Alii hope uo ka hookaa ana i kona aie, aole ioa nne hoi me ka panai aku i na iako kaua. iie wahi ano paheie_kohu kiu no aae hoi ke_auo o keia iiaiiu a ia wahiue haole.

Nui ko ke Aupuui kamehai hopohopo o inahae aku ka Mokupuni o Maui mai ka mftu aku oka noho lokahi ana ame ka hoonialu ana a ke poo alakai hookahi, e iike hoi me ka hopena o na hana a Kamehauieha ka Nui i uai ai a iiio ua moku a pau i hookahi. Ke mau la uo ka ku paakiki ona keiki oia moku aoie e hookaa i na auhau, a uo la mea hoi, e hoouna aku aua ke Aupuni uia ka Malulani o kakahiaka apopo, a i 010 ia, ma ke Kaiaudine paha o ia ahiahi iho, 1 kekahi mau mahele koa no ka hookikina ana aku i ko Maui poe e hookaa i ua auhau. Ina he oiaio ua mea i lohei. mai, uie he la, © pala pouo aua no paha na hua uiu aaiole.

Ke hoomaopopo lea iko kakou, okd hua keia 1 loaa i ka Akiaru mauu pelehu mau hua kai mai nei. Ma kaua huakai mua i ike iho ai oia 1 ka hopeuu o kona nani o kona uoh.) kapena poo aua no na luakai kum?u o Houolulu nei. ouu hihia hoi

keia ona poe' aua i hopuhopu a'i go ke kuai waioua, bia a ka piliwaiwai, i loaa ai hoi a paa i kn hopuia mamuli o ua hauu a kana poe kiu in<? ua dala i hojii«

loaaia, ua pau walo uo i ka hoopauia e ka Loio Kuhiua iuiua o ka Aha Kaapuui, mahope iho o ka ahewa a hoopalia aua imun o ka Aha Apaua a hoohaUihala uui Uuua 11« Uoike keia u&

aU'A lakou nona maauei. A laa wale no ka hoi ka, nalo koke o ka hie ilo&o o ka uiauawa pokoleloa. Auwe no ka hoi ka poiuo o Babulona Nai! " No ka pnu o!e no o ka uiakau, ua hoea hon mai uo oia i kakahiaka hi Ptiie i hala, no ke koi mai 110 e hoounaia ona uiau koa.

Ua wawaia ae e hoouna io ia ana na koa i ke ahiahi Poalua i hala tua ke Kalaudine, aole uae. He poe haole, he 15 ko lakou nui. i waeia oiawahA nei ka i holo «ku, a h(;aha aku uei ka

lakou paia i loaa, makiahe ruaia paha? Ua lonoia tua ka Malu lani ka o ka Poalima aku i hoounaia aku ai he pu ki-piuapinai, a it)ii na moku hoi mahope aku nei na pu a me uh lako kaua e ae.

Eia u«t\ iloko uu o ut;ia mau haua a ke Aupum e liuliu nei, "ua hooi ioa ia uo ko A.uaru ma* uu pikoka makau i ka hoomuu 110 o ku o poe i ka hoomaamaa ! paikau uia Puuneue uie ua I pauku ko. Aohe makau aku a

koe uiai o ua poe pakaha uei. a pehea aua ia ma e hoala iaau puali ae aua ko Honoluiu uei poe, ma ua wahi līkt. oie a puni kt?iur Mokupuni, a hoomaamaa paikau iioi, aoie me na pauku ko, aka, me na pauku laau hoi, aiaila, ioau ka uiea lealeu o keia

! uiua iho. Auwe, paleua ole ko I iakou nei makau ! "Pioloke ke I Aupuui, naka haalulu na kolohe ! a loaa haua paha Loi ka Ilamuku ! a me koua poe puui wale uo i Ika hoopuuipuuiia. He haua j hiki ole la ia I&kou uei ma ae ke • kmai iua e hoalaia ae aaa. A I ma ko *akou aoao uoi, auwe ka I mea ieaiea e ! i Ua oieloia ua uoike ae kela j h*ipauea luu* ma&ai poo o | Kapalakiko mai uei i koua uiaI halo i ka paikau aua aua koa j Aupuui i kakahiaka Poaha iho i ia, a i ano like uo ka lue ko j Kalepoui puahkoa a oi ioa uku. i Ina h« oiaio o koua uiauao io ia, ! alaila, aoie uo oia i ike i ka paikau ana a ole loa uo hoi ko Kaleponi poe. luu o keia iho • !a ke ano o ka paikau aua, he ! hilikau ua wawae, haukule ua ? pu a kahi poe, a loLe ole W m f hoi \ na kauoluM? kaUvaa mai I nlaih, heaha la koaa ma- * !>«o ke ikvtu.ika i ua oiwi pouoiV ! Nui ka hooim-keaka o ua Laua 1 paikau o ka Poaha iho la, aoi ! I,a J*o.i ka hawawa ILa wa * a ka Peresideua i hole iixo ai I mamua o na puuli, ua wauiao 1 loh na lawe hae mahupe loa.

laa <> kma ae U ke auo o kouA i l iuauuo, v p&hu& «ma I^o p.ihii ke ko u *p*u» hau^ , v boiuoi m&i i ua |hx* uidri I 1A » 12 u U p«h#« o kooA uo ko kihui

ina'ī lepera nia Molokai, 0 ke kmnu nui i makemakeia ui e Loai i kela poy iuut;i, no ku nui loa ka oka iiio, ma kahi o tn,ooo a oi o ka makahiki mWama ai ia lakou, a o kekahi h*t\, iio-oaei aku n-, j a {K)e Hele pela, e hoi no ka •,ono nie ka nele a ««alam» aku a.* ia poe ma'i, oiai, ua' luwa no " Hawaii nei me kona iho. He iijauiiu ino k?ia a he «po auhiihu kaheoheo lapuwale !«>a, a malia v apo aku no keia poe kolea kaualiua maanei. Mai i lohria a« ai' j!-o ka huliia mai o na kfiuhaje o ka hihui uo_ na Uiko kaua a hiki mai hoi i keia wa, a'ole jr>a i

hookoia mai kel» iiui nui o Kuauau. Ua oleioia ae nae inir ka e hookoia mai tuia, e kukala ?uua ia ae ana ke kanawhi koa. Eia nae, ua pio ioa ia manao kukuia kanawai koa, pel» ka loheia mai, mam'.iii o ke kue ik iika loa ana o kela Kuhina la*nai a ku hou uo o Knanau i ka h<'ika.-" Uu oleloia ua makemake loa ka ka mea iaia ka Melike no ka ho.oh.>ihi ana aku i ke ali4rao o k'a Ilui Aiiili.'u,» u tjM- Aiu« OaiiU . hoolimalinia i n.j kaiiaka mn >!i uo $1 o ka 1» a pii aku. :iksi, uuie ka he uv o Oi)ī n hha usa ma; aia uo ka o r«.a Pake, !»a Kopani a pje un Pukiki koiftkou inakeiu i'if lr-a. Ua hi!in{ji i.o Ti>akou i keia u>!»e.a. he mnaii i.-o h< i i no ka oiHio. oa. Aia U, nkaka no ke «no o ua.poela c ka auiia pakaha aina ana poe o ke au noh.o'na Moi i kokua ai īloko o _ka Ahaolelo, O ko lakou nei wa hoi keia e hauaiho mai ai. Eia aku no he wa e 1)oea •nai ana e mali )eo hou mai ai iio, a ke hoea io mai ia wa, hanaiak u n o i ka la a u k up«n o.