Ka Makaainana, Volume II, Number 24, 10 December 1894 — KELA A ME KEIA. [ARTICLE]

KELA A ME KEIA.

He omaimai ko k« KonMsina Bentania i keia mau la. Oka po Poalima iho la aao wale no o.ia kekahi o na po anu ioa o kein makahiki. i He 53 ka nni o na hihia o ke ' kau kiure e noho la ma Lahaj ina, Maui, i keia k&u. Ua ikem mai nei k* R?puba]jka o Hawaii e ke Aupuni o Holani (na Neielani). ; . K h>awiia ana he ahamele 1 maloko o.ka halepule o Kaneohe j ke hiki aku i ka po o ka la 22 o : keia mahina. • • Ua hanau mai up ka wahiine a ! Konela <eoki Makapolena he I kaikaMiahine i knKahiaka Poaone j nei. Nui ka hau.oii o ke Kuneia ! Keupuia aku nei. eku mai Lft aa mokukaua"Aiuer.ika Alert rT o kakou nti ma konā ala >uoa--1 na no na kai o Kina a me īapana. ! 1 keia Poaha iho eku mai ai ika Arawa uiai na Panalaau | Hema, he paui ma ko ka Mono i wai hakahaka, ke ole nae hoi iia kuia. i Lehnlehu na poe Pake a me Kepani e ho ; aku una ma ka Osianika oka la apopo, ke ku ! mai oia mai Kapalakiko mni no i lokohaiaa nie Ponoknona j Ua loaa mai nei he uiau louo i ke Aupnni, aia ke hoopae m»lu 1 ia la he heluna irui o nai tini : opiuma ma lea mokupULi o Maui i e kekahi \noknkuna. i j Aole e holo «ku ane ka īīaia- ] kina e like.m.e np mt j a i w;uva wale ia iloko o keia mau la i liala iho la, nka, e mo-ku malie ana no oia io kakou nei. i O Lehua ke pani ana ir.a ko | Mokolii maka'ua i keia ahiahi, | oiai ka inoa hope e hana hou : ia ana feona epaepa i pomo me i ka hooinaemae hou ia aku hoi.

i Ua hoonaue ae ke olai ma ! Honolulu nei i ka wanaao ! kahi i hala, hora 3:25, a pela no I hoi ?na Maui. I kakahiaka nui | Poalua hoi ua hoonaue'.ikaika ae j ke oiai ma Kohala, Hawaii. | oka hihia o Ross Spencer a ) me W. Lindsey i hopuia aij no f ka alunu dala, a mnkou no ī ! hoike aku ai ma ka helu i nala, | ua hookuuia lnua e ka Lunaka \ nawai Apana i ka Poakolu ihola ! Ma ka po oka la apopo e we- ; heia ai he ahamele maloko o ka j luakini o Kaumakapili, no ka l pomaikai <» ya na'i e noho mai j la i ka panalaau o. 'ka ehaf j ha, j malalo o ka hooponopono ana ! a W! T©la. E hele nui ae! I : * f Po Poalua iho la i ku inai ai | ka Wanmu mai na Panalaau j Heiua mai, hora 7, a i ke aumoe { iho i niau loa «ku ai oia uo ka I Akau. Ua hana a hoomaemae } hou ia o ; a aua ano like hku oia ! i keia wa me ka M ,: ow ; era. ,Nui ! ka ino o'ka moana ma keia ]>010 : ana mai nei ona. j Ua hookuuia mai i Poa» j kahi i liala, o Isaaka Ookeia, i j hopu pu ia ai me Eluene peYOsele no ka loaa o ka I opiuma ma ko laua malu he ma« s kahiki ae uei i hal-i. Ua |aoo- | paiia oia e uku i $250, ano ke I dala ole ua n«>ho hana oia! ma i Kaw ? a, uai Diekfimaha 3, IS§3, a | hiki iho la i keia Dekemabtj 3, | 1894, hemo no hoi malalo o'kela j kanawai o ua poo waiwui ole I a ilihune.

Ua ku ak'u o Papu imua oka ka Aha Apana i kakahiaka Poaono, la 1 nei, no ke apuka a epa ana i kekahi lioalahui. oiwi ona, uih ka haawi a hoolilo ana aku i kona hoa i kekahi palapaia kikoo epa no $30. I ka hookomo aia mai o ka Maiulani i ka auwinā la Poaīima, Novemaha 30, ua mokn ae ke kaula o kona hoeuli, a no ia mea oia i ulolohi iki iho ai he 15 paha tniriute ma ka hookomo loa ana mai iioko nei o ke awa. Ma ke kaaahi no o ke kakahiaka Poalua uei, ht ra 8:45, i hoihoi aku ai o Mr. a me Mrs. 0 A Barauuu i ka )aua bepe hon i make no Mokapu, Waipio, Ewa, h waiho pu aku la me na kupuna i halae aku, īoane īi a me Maraea īi. ī kakahiak?» Poalua i h»la iho la i holo i.ku ai ka mokupea Alabati no Kapalakiko, a maluna ona i huli hoi «ku h\ keia mau opio kaulaua i ka holo kai ■'hehiwawae, oia o Girifita a me TVril«, mahope iho o ka h a la ana he mau hebedoma ma na kaiaulu o Hawaii nei. Ile aha hoolaulea ka... na kaikanuihine o ke Kula Hauai o Kawaiahaoi malama ai i ka po Poulima, Noveinab;» 30, a ua ■ piha no ina poe i hiki ae e una- J 'kaikai i na hana i lawelaweia. i O n& loaa o ia po no ka uku ana ; no ia i na lilo o na mea i hanaia j no ka pomaikai o ka aha fea e ; weheia ana i keia pule. No kahi wa loihi i ku ai ka Lookumahu Siriusa ma Kapalakiko me ka loaa wahi hana oie. fle mau malania i hatfjj.''£e ua ho- . aoia e hoouna aku iafa no Aferika Hema, eia na ohua no ia huakai i hoea ae. ī keia wa e holo mai ana oia no Kahului, maialo o ka hae Hawaii» a o Kahului ana kona inoa hou.

fie papaaina ka K&wai ui i haa.wi ae ma kona wahi noho makai o Apua ina ko lakou la hoomaikai hoopuuipuni i ke Akua tio na pomaikai (?) ole wale i loaa iaia a me koaa poe o ka a īia pakaha iioko o ka maka hiki i hala ae. Pehea, na kela kahuna enuhe. uo anei ana keia ao pela e liuna a e hoolaulea ai ? Mea ia mai lehulehu ka lakou malaila.

Ua ona kela elemakule haole Kimo Tela i koua ki pu aua I kana WHhiue, a iinua o ka Aha Apana i ka Poakahi i hala ua hoopau wale ia kona hihia. A me ia ano oua no om i hele aku ai i ke kt ena o ka Ilamuku uo ke kii « koi akui k»na pu paiia pana, aole nae hoi i haaania mau Ua nlelo ae oīh he hoa'ioha maikai ka Ilamuku noua a aohe ho pohopo ;iuH nona A ua h* ouiau !v»;<i 110 hoi oia 1 kona ona i na la mahope nmi. 0 ka hihia o Eowene i hopuia ai no ke puhiahi iwaho o Waikiki, ua hooloheia imua o ka Aha Apana i ka Poaha iho la, a ua waihoia no ke kau kiure. I ka h<?¥a 5 o ia ahiahi i lawe loa ia aku ai oia no Kawa e hoo. malu ai a hiki i ka wa e loaa ai o kekahi mea ku .hope ai uona. Ua hoemiia mai ka houa uiai ka $2,000 a i ka $1,000 wale no. Awakea Poaouo nei i huli hele r»e ai oia me kekahi kiai o Kawa no ooa hope, ua loaa uo u ua h«tno mai oia iwaho nei.

Ua looki«ki--Ke eha i ka wawae hema o Kikeke Mokipaana i kalai la o £a hebedoraa par. o ka iria. lama i hala, i aeia «a kekahi huila o kekahi kaa kikane oiai oia e malama ana i ka hela o na ukaoa o kekahi mokn makai o kekahi ona uwapo. Me ka o'i oia i hele ae ai ia mau la, a ua oluoiu ioa ae hoi oia i keia wa. o kai o ka uwapo Osianika i ke awakea Poaōuo nei i ka huli hni ana aku o ka Auseterali&.nO ka īpnka Gula o Kapalakilio, me ka lawe pu aku he heiuna oui o na oliua a.iae na waiwai Hawa.i. Malaila ae ka batia Aupuiii kahi i hoolaulea ai rae ka hann kuli pu. Lthulehu hoi nu maka malihini i ikeia. Ua hopuia i ka Poakahi i hala o Mr. J. K. Nakookoo, uo ka hewa hoeha i kana wahiue ma o ka hoopii ana la no a ka wahine. l' ku Poalima nei i noho ai ka Aha Apana e hoolohe i ua hihia la a ua hookuuia ka mea i hoopiiia. 0 ke kumu ka o ka hoehain ;sna 110 ka huhu i ka hele o ka wahine e nana a e lealea ma kahi o kekahi aha hula, pela ko uiakou lohe mai. Mai k«kahi mea kakau mai e noho ana ma : Katßupapa ( Molo kai, i loaa mai ni keia niau mea hou: "Nui ke aiiu, ka ua a ine ka mnknni. Ekolu mau kanaka Uawan 1 hoohiki malalo o Aupuni KepnKahka, elua mau kokua ma'i a he inea ma'i khhi, a ua loaa pakahi hoi 3a lakou iiu oihana, oia ka mekni. Oko !§- kou muu iuoa, o Naiuma, Kaaikauna ame Knhele. Ua pakele 0 C. Kupena, uiakai aupuni,uuai kaa ika Ua make ka lio 1 ka pali, mauiuli uo ia o ke ino s o ke alanui pali. Ihoouu r .'t oia <* ka Luna Nui e hele Pukoo."

Po Poalima nel i hulahnla ae ai ka Hui Waapa Leilani iwahe o P .waa, he hoololi }jtoi mai ko lakou po i uiiiiiuo uiua ai, oia keia Poalinia ibo, Ia 11 I hoololiia keia no ke akeakea aku me ka ahn fea o Kawai&hae iua ia la. Nani na hoohiwahiwa aua me na lepa gula me eleele a puui kahi huiaīuila» i awiliwiliia hoi me na pua a me ua lau naheie uliuli oka wao. Na umi aiau keiki hookaui pila a himeui o ka Puali Pulnohe Lahui i haawi ae na mele liulahula a me ka Mmeni pu ne k« hoomaha ka hula ans no ka mauawa. -;Lehulehu na pee i he!e ae, o iKt haole uo paha ka oi loa «ku, ame ka uui pu ao o ka hauoli a me ka lealea. ka pau pono ole no paha hoi kahi o na aweawea o kela ahaaina a Kawainoi i ko !akou la hoora«ikai ole wale i pat wu «e ai «a poo o kekahi nuui munao o ke Kuokoa o ka Poaouo 1 ei, iilo ke poo "Kaulua, ia uo ke Ula" no ka mea pili uo kela haole Lukiu; i ki pu iho ai 110 iaia iho a niake, a « ke poo "Haole Kipu laia iho M 110 ka mare o C W olota o Lihue» Kauai, Hu uo hoi ka aka i keia apiki, Aole uo hoi o ke Keokoa wale ma keia apiki, o ku A(Uvatai&a no hoi kahi o kakahiaka Poaono ui'i, malalo o ke poo u ua ohua e kau aku aua ma ka AuseU ra lia, ua komo aku la na ohua i kau udh ke Kinau k« Poalima uei. La» pau uo paha kela halepai holookoa i ka eepaia, a i ole it , ua pahuhiia.