Ka Makaainana, Volume II, Number 25, 17 December 1894 — Page 6

Page PDF (855.65 KB)

This text was transcribed by:  Betty Yang Green
This work is dedicated to:  Awaiaulu

HONOLULU , OAHU, POAKAHI, DEKEMABA 17 1894

 

NA AINA MAMAO.

 

Na Lono Huikau mai na Wahi Like Ole mai o ke Ao nei.

 

Poino ko Mua aku o Berazila.

            Novemaba 15 i kau ae ai o Moraese ma ka ono peresidena ona i kohoia ai a pau aku la hoi o Peisoto, eia nae, he mau hoa’loha pilipaa loa laua.  Aole no nae hoi ka peresidena hou i hookuene pono iho, ike e ia aku la no aia he poino a he popilikia no Berazila mamua pono, oia hoi, mamuli o ka ae ole o ia aupuni e kukaia imua o kekahi aha uwao kekahi ninau e waiho nei iwaena ona a me ke Aupuni o Italia, nolaila, e hoouna aku ana ia aupuni i kona mau aumokukaua no na kai o Amerika Hema.  Oiai hoi, ua apono laulaha ia na lawelawe ana a ke Aupuni o Berazila ma kona aoao, e hoomakaukau ana no nae hoi o Moraese i mau koi a hoakaka hou a hoouna loa aku i ke Aupuni Italia.  Malia o noi ae o Amerika Huipuia e komo awao ae.  Ua haalele iho kekahi hapa o na aumokukaua o Berazila me na kauoha malu, a ua ionoia ae i hoounaia aku no ka hopu ana ia Da Gama, ke hiki hoi, e hoomalu la he 8,000 kanaka.  O ka manao o na poe a pau o ka aoao alii, oia no ke ala like nui ae i ka wa hookahi ma o e maanei, a ua hopohopoia hoi aole loa paha e hiki ana i ke Aupuni ke hoonahoa aku me lakou.  Nui na popilikia o mua, wahi a ka oleloia.  No Rio de Ianeiro mai keia mau lono ae la i hoolahaia ma Nu Ioka i Novemaba 26.

Alakai o na Poe Hae Eleele.

            E like hoi me na lono palapala i loaa ae ma Sanahai, Sepatemaba 14, mai Kanatona, e holo aku ana o Generala Liu Iune-fu, ke alakai kaulana o na poe Hae Eeele o Anama, no Fomosa, aole hoi no Korea, e like me ka mea i upu mua ia, oiai, ua loaa aku iaia he kauoha Imiperiala no kona hiki ae ii Fomosa ma ke ano Hope Komisina Kaua Imiperiala Kiekie no ia mokupuni.  He palapala ka i loaa ae malaila mai Amoe aku e olelo ana iloko o na la hope o Augate, i Suato (Swatow) ua Generala la a me 500 kanaka, i akenui loa e holo aku no Fomosa.  Hookahi mokumahu malaila i makaukau e holo aku, a ma ia oia i manao ai e kau aku, aka, lohe e ia aku ana mai kekahi poe lawaia aku aia he mau mokukaua Iapana ke kaaloalo la ma na wahi kokoke ia Amoe, Suato, a me Fomosa.  No keia lono hoi, ua hole ke kapena o ka mokumahu i ka lawe aku i na ohua.  Mamuli o keia, ua haule pahu kela manao, a ua hoi hookahi aku ke Generala no Kanatona, a o kona mau kanaka hoi keia ua hoouna liilii ia aku lakou no Fomosa i kela a me keia Manawa e biki ana.  I ka wa o kela mokumahu i oleloia maluna i ku aku ai i Amee, ua hoike ae na ohua Pake no ko lakou halawai ana aku me ekolu mokukaua Kepani, hookahi e lakou i hoouna ae he waapa me kakahi poe no ka nana ana i na palapala a me na ukana o ka moku.  Nolaila, ua pakele kela Generala, ina la ua paa oia i ka hopu pio ia.  Ua manao wale ia na na poe kiu Kepani keia hana, a no ia mea paha i makaala loa ia ai na moku no kela alakai kaulana.

Koikoi na Koi a Iapana ia Kina.

            E like hoi me ka hoike a na nupepa hapa pili oihana, wahi a ka lono mai Iokohama o ka la 3 iho nei, ua hooho’o o Iapana e hoopaakikik au i na kumu koikoi a kaumaha maluna o Kina i mea e loaa mai ai o ka maluhia a e hoomahuahua loa ia aku no hoi e like me ka hooloihiia ana aku o ke kana.  Ina e pau koke ana ke kaua i keia wa ano, e ae no o Iapana e lawe i 40,000,000 iene a me ka hoohuiia aku o na wahi e paaia nei i keia wa e kona mau pualikoa.  Ina aole o Toku a me Sana Hai Kawana e hiki ke lauaia aku i keia hooilo mamuli o ke anuanu loa, e onou mamuli o ke anuanu loa, e onou poo ia aku no ke kaua ma kekahi mau wahi e ae o Kina.  Aole loa e aeia ka hoomoe iki ana iho i ke kata, aia wale no a noi maoli ae o Kina no ka maluhia a haawi  pio aku ia Pekina, a i oie ia, haawi ae paha i hekahi mau hooia e ae i kulike ai hoi me ka Iapana koi.  E hoakakaia nae hoi ua kaokea loa ae ko Iapana mana. 

Mareia a Hana Hiwahiwa ke Za Hoe

            Auwina la Poakahi, Novemaba 26, i hoike ae ai ke kani kuilua o na pukuniahi ma Sana Peterobuga ua uoia o Za Nikolasa II. ia Kama’liiwahine Alika o Hese-Damaseda, Geremania.  I na hora o ke kakahiaka nui loa, mamua o ka hora 7.30, ua hoomaka aku ka lehulehu e hoopihapiha i na wehi e hoea aku ai i ka halealii a hiki wale i ka wa i hoomakaia ai o ke anaina haipule mare maloko o ka Halealii Hooilo i ka hora 11:30 A. M. a pau iloko o elua hora, mamoa iki iho o ka hora 2 P. M., me ke anoano a eehia nui.  Ia laua no a hoike aku i ka lehulehu, ua wawalo mai la na kileo hoono hauoli o na makaainana no laua ma o a maauei.  I hana hoomanao hoi na ka Eueperoa hou no kona mareia ana me ka wahine a kona luaui i wae ai, ua hoopukaia ae he palapala kuahaua leihi ia ahiahi iho, e holoi pau loa ana i kekahi mau aie i ka leialii, a komo pu iloko o keia ka uku hou ana aku i na poe mahiai mauli o na haawina o na wa wi o ka aine.  Ua hoihoi a hoopau aku oia i na auhau i hookaa ole ia, a me kekahi mau hookaa auhau ana i maa ma ia aina, a ua hooluolu a hoopokole ia hoi na wa a me na hoopai hoopaahao, na hoomalu ana a na makai a me ke kipakuia no kahi okoa e hana oolea ai.  O na hooluolu ana hoi i na poe e paa la ma na wahi paa i keia wa, mahope aku no ia ke waiho aku ke Kahina Kalaiaina i kekahi hoike i ke Za.  Ua haawiia ka huikala ana i na poe i kmo a i lawelawe maoli iloko o ke kipi ana o Polani i ka 1863 a ua aeia hoi lakou e noho ma na wahi a pau o Rusia a lakou e makemake ai.  O ko lakou mau pono kivila, aole hoi o ko lakou mau waiwai, ke hoihoi hou ia aku ana ia lakou.  He 40,000 o na pee ilihune o ia kulanakauhale i hauaiia ia la malalo o na lilo ponoi o ke Za.  Ua pau na kula i ke paniia no ekolu la, e loaa ai hoi he hoomaha i na opio no ka hoohauoli i ka mareia ana o ke Za.  Ia la no hoi i aeia ai na hale hana keaka e hoomaka hou i ka lakou mau hana mahope o ka hoomaluia ana no ka wa kanikau no ke Za Alexanedero III i make.

Hiena na Poe Tureke i na Amenia.

            He iwakalua poe Amenia i hoea ae ma Atena, Helene, i ka la 3 iho nei, i pakele nui aku hoi mai Amenia, mahope iho o kekahi huakai i loohia ia lakou me na popilikia a me na poino lehulehu ma ke ala.  O lakou ua poe mua i pakele mai la mai kahi mai i hanaia ai o kekahi mau luku weliweli ana.  No kahi manawa loihi, he makahiki a oi, ka hoomanawanui ana o kela lahui i na hana pelapela a na luau Tureke i hoounaia aiu i o lakou, a e ole keia poe i pakele ae la laheia ai i kea o holookoa.  O ka oi loa aku o ke ino ka mea i koe, a he wa okoa aku paha ia e hoikeia mai ai.  He mau wahine lehulehu kekahi iloko o keia kaoo o ka hele ana mai, aka, hele lakou a hiki i Ezerouma, pau nui i ka make mamuli o na ehaeha oki pahi i loaa mua ia lakou mamua ae o ka haalele ana aku.  Nui no ka hana a hoea lakou i ka palena o Tureke a me Rusia.  O ka oi aku o keia mau hanaino, ma ka aoao no ia o na koa, oia hoi ke kii ana i na wahine a me na kaikamahine Amenia a hoohaumia kohu holoholona iho la a pau ka ianina, luku oaku la a pau i ka make.  Ua hele aku o Ibo Be, he powa Kude kaulana a e konela ikloko o ka pualikaua, me kekahi mahelo koa Tureke no kekahi mau puuluulu kauhale Amenia, a ma na wahi a pau i heleia na hanala aku no keia mau hana ekaeka a ki i ka hilahila ole.  Mahope iho o ke kipaku ana i na kane o kekahi wahi o Balou ka inoa, hoakoakoaia na kaikamahine opiopio, he 200 paha ko lakou nui, a mahope iho hoi o ka hanaino ana ia lakou ua pau nui aku lakou i ka lukuia me nap u a me na pahikaua.  I ka pau ana ae o keia luku ana, ua hoohauoli ae la na koa Tureke ia lakou me ka waina a me na mea e ae e loaa ana ia lakou malaila.  Ma kekahi mau wahi hoi, ua pau na kauhale i ka hoopoinoia, ki poka ia aku iloko, a ua oleloia ua 32 na wahi puuluulu kauhale i pau aku i ka hoopoinoia e like ae la me ia.  Ua auhee aku na poe Amenia ma o a maanei, aka, ua lehulehu no o lakou i paa i ka hopu pio e ia e na koa Tureke mamua ae hoi o ka hiki ana ia lakou ke holo auhee aku a hoopaa nui ia ma kahi paa.

            He telegrama pili oihana ka i loaa ae i ke Kuhina Tureke ma Waainetona mai Tureke mai, a i ka la 3 iho mai oia i haawi ae ai i kekahi mea kakau, e pili ana no keia mau hana ma Amenia, a o kea no mau no o ka hole i keia mau hana, oia no hoi i keia wa.  Ua hoomaopopoia, wahi ana, ua hoomaka mua loa ia keia mau hana e kekahi poe hoeueu manao no Roumania a me Helene mai o ka hiki ana kau i na mauna Kokasusa (Caucasus), a ua komo nui a alakai ae lakou iloko o na hana kipi ma Susana.  Na na poe Amenia no i hoomaka i keia kipi ana ma ka apana o Telourie, e lele kue aku ana hoi i na kauhale o na poe Muselemana.  Ua hoouna koke ia aku na koa, aole hoi i oi aku mamua o 70 a 80 paha poe Kude, a ua hoikeia ae hoi ma kahi hoi o na hanaino i oleloia, ua loaa ae ka maluhia i na koa, a o kekahi hooia hoi no keia, oia no na wahi i komo ole aku ma keia mau hana kipi, aole no lakou i hoopoino wale ia aku, aka, ua waihoa aku no lakou e lualai iloko o ka noho maluhia ana me ka hana wale ole ia kau.

Ko Amerika Huipuia Kau Ahaolelo.

            La 3 iho nei i weheia ai ka noho ekolu ana o ke Kau Ahaolelo 53 o Amerika Huipuia ma Wasinetona.  Ua hoouna ae o Peresidena Kalivalana i kana palapala makahiki mau no ke kulana o ke Aupuni.  O na mahele kau kanawai no a elua ka i wehe kukiawale ia i ka wa like ma ka hora 12 o ke awakea o ia la.  Poakahi, ue ka lawa hoehana iloko o na hale a elua.