Ka Makaainana, Volume II, Number 27, 31 December 1894 — KELA A ME KEIA. [ARTICLE]

KELA A ME KEIA.

Aī.oii \ IUi;k Nr Ia a pat i.oa ! Ua konio p<><> aku o Noa iioko o kuiia lialt;ii«na. Ni:i ke ahu <> 'keia iridU p' N , a >.\W !!it waimao. r ,Jui.ln ' Miiopo e inar«*in .»i " Kc 'ki l > . l r'" i O k , HinU'Oni K f']v. .i'C. ii< j k<-ikikane ka i hanau uiai wn ku a Kiuio i \ \ ..el. INiHiiMia.nei 1 h«ionau»'C ni ku Ah.* Kiek;e a noho iiuu j kn la o o liinniiīi, i'oahn iho. ■ i e !\ureīa ai o Kaie Ktu> P.i ire L0i:z^heta kuhu ki 1 '* H'k-' , nel 'I f-h:i <v» o •>u in.tk;<Li*i ii'«» KOi:< «'la au'a t> \V. K Pohi-knhuu* l', Ke Kah.iania IV «ekane. Ua ku mai i ka po noi ka m »ku (iuuiii Kma twai Kina a ra< a lhpaua rutoi, no ka h«?lo ;oh aku ] JCap-:thTkiko i keia la. Pi>iko~'u iho e hooloheia ai ka hihia ]-owa o Kalf Mikiia iinna 0 k a Ah a A p a 'i i , id a ho[> p i h o nei o na hoopaueenee pinepine wale ana. 'ii A»'akea Poakah: : hala i ku mai ai ka \Varimu, a i kakahiaka Poal.ua mai i holo loa aku ai no na Panaiaau Hema. He 700 toua -ukana ana i lawe mai no keiā awa, Ua huli hoi uiai nei o Keoki Makapoleaa i ka Poaono uei mai kana huakai pokoie aku uei 1 na aiua e, a peia no hoi lae Misi Wilimana & me kekahi poe o ae. Ua hoounaia aku ioa tca Likelike i ka auwina la ■ Poaono nei e ka Oihana Leta, na leta mai uei o ua ai'ua e uia ka Aoseteralia no na mokupuni o Maui a nie Hawpii. Ma keia holo ana aku nei a ka LiKelike i holo kapena ak \ ai o Kapei.a \Veisebata non , t ll ioiuii hoi o ia i hookiekieia ae ai ka malamamoku. P>o 1»a Atia ru, o ke Kiiauea Hou i kwpewa nona. Eia ke tca;naiiioia nei e kekahi poe, a ua knkuaīu e na poo Aupiuii, e hoolilo i "ke.kk.hua■akulikuh o Kamakeia aeuei, ina c ahi o na hale holoi iole, i kihua ama na.ai a i paka paha ho:.: uo ka lehulehu. Ua hooholo ilio nei ka Papa e kukuiii i haiekula kiekie ma Honoliilu iui, - E hoouiaka pu ia aku ana no hoi ke ao ana i ke kahakii a me ua niea pih i ke ola kiao iloko o na kula Aupuni Apopo e liio ai o S. H. Mahuka o Waioaea, Hawaii, i hope makai nui no Kohala Hemi, uia kahi © S. M, Kekon ** haale'e ae, a i ole ia, owalaia paha. Ē a no hoi ke hoolahaia nei kona hookohu uotari lehulehu. He kaa huilalua mcf' elua mau wahine a me na keiki elda ko luna ka i hili pu ma ke alanui Liliha i kakāhiaka Poalima nei, a o ke keikikane, ka mea uuku loa, ka i eha ma ia huli «na o ke kaa, aohe nae i popilikia loai Aohe hoopnnipuni aku a koe mai o na law* olelo ana na bamamu ae ka wnha o ka l|»u o ko Ailuene !?uki papa!e imua o na mikānele e kokna ma! iaia a mt kona ohana i!ok<» o leia mau !a o kona noho'nii pililiu» iīoko o ka pilikie,

Apopo ka la hoano oke oki / poepoe ia ana o ko knkou Haku a Hoola, a he mau anaina pule hoi ku ia )a ma nn luakini o Hana Anaru a me Malieok.imal'u Lehulehu n« poe make iloko o keia f»ule il*o la i pau, o na •,!no in I)ui like ole a pau, ona keiki iiilii n<» nae hoi ka oi hm aku. iloko o iin iu h-.pe ekolu ; iijo la ka'"i loi 4 "••o he la ua lo ' p}iha na honlewu. ! E h 1 i'Oni huiu'uni t hoolau- j U-a ana k,i Hni'Lei I.ioia iwah«> | o Pnwna i keia po īho. ii'e ah.; . hui keia u na po»- op.(i o k;iKuu nei no, ;;iai na oiwi ]>(>noi a na „ haole, e;?; nae, hf ''iioOKuhi »'v'ai | o ka like" k;i iutpaiih]. Lehulehu no na p<»e makai- . kai u,>a k.{ihua heihei o Ka ; pi')!i»ni I\.Ka, i K;; anwinu ta Po. | ".lua ili'> no ka u;i!ia a.r> i i>a Ka.i hehihein wawae. No ku piha loa o koia h-lu, 1 kaulua ka makou hoike iu I • ae. Ua lea ae kulou ana . a lu- j nakanawni i p«u, o:« o ! āka a sne Wiiimana, īnn kekalii ■ o iid iihmui o kakon i ka l'oali ma īn'i, me he mau hoa'ioha i o'uao la laua ma ke ano pilikino, i koe- aku paha ma ke ano | kalaiaina.

El'ua makai kauīio haole i hoopauia e ka Ilamuku i ka po PGaha iho ia. He ona ka ke kumu. Nolaila, he eha wale no mau makai kaulio i koe iLio, Ma keia mua īho paha e liōonihaia ai na wahi o na me& i pau aku la. He waiii mokukuua hoopahaohao ia e ike mau ia la ma Mojokai. He holo aku ka iwaho loe apo Aiookokoke mai ana ika aina. He wabi mokn ano hou ]oa,pela ka ole:oi;i. Malia be opiuma paha kana uk§ua, ai ol.e ia, heaha la ? He.wahi ehi uuku ka i hoomaka ae t a i ke ahiahi Poaha nei, ma kahi k. koke i ke Kulanui o *Sana Lui ma Kamakela aenei, mamuli o ka lawelawe ana o kekahi kaikamahine Pukiki me ke abi koe Ua pi<> koke uo me ka poino ole. Ua lawe ae o Johu Busb (Keoni Buki) aole o J. 1-1 Buki, i ka hoohiki e kakoo • ka Kepuhalika, uo ka mea, nii i.ookohuia aku oia.. i kuuiu mu no ke kula Aupuni o Kilauea, Kauai. No elima makahiki a oi, oia ke kumu poo o ke kulanui o lolani. 0 ka Kapena W. Davisi niakaua ivalikiujaka, oia uo kona hoolana ana i ka mokukuua Mahimahi mai laLo mai o ke kai a laweia a hoolaua iloko oke awa o Waialua, Oahu nei. E koloia mai ana'kana makana uo Honolulu nei i ka wa pono mua Loa e loaa ana. Ika Poaauo mi i ku mai ai ka :A'Useterai.ia mai Kapalakiko mai me '28 ohua papa 44 ohua oueki a 50 eke LeU.

Helawai pu oia me ka..'inokupea Kakela e hookomo aua iloko o ka Tpufca Oula lie t>o īa mai ] HonoLulu »ku nei. Poaono 'ho j no bo\ oia e pelu bo« aku ai. ! - Ma ke Kinau o ka auwiua la Poalima uei i 4 haal«le inai ai o f*ai»u<pbi Paka no kekah! boi 1 pokole ana no Walmea, Hawaii.' T hoihni aku nei uo boi kal\i i | ke kaiknmBbsue»Mi<as*Kale Ma 1 na ano «>!uotu iki ae boi kooa pilikīiu Ua bolo pu ak n n*i no me Ul.lii WK' km« »iu

! 0 kela luuĀt>opouopoao aiua 10.-ka.mrpepu-.Ho.ku, oin oW. (I. Simita, i Ik>i »ko nei i o, oia kn niea k.ikini moolelo kaua oka nup« pa Kumnikala o Knp>ilitkiko ii)»i ko k;jua inawnenn o Kiōa a nift Ifq hp.m. Ma nu holu oia nuppp» i uko t"ifi ma k*i Aus< t r. i,j i p .»1 kuu.i mihii paiupula. - Ta lio:>ui-v.i kn lV>aina iho hi ! hnnle iiona ka inon o | Hikini, im ka on.'u w i ka huliia 1 iins» iiKii o kona pōli inHlok«> o ! kii iin'j wai a.ii hwa aku he wahi ; tum op'.nma. Innii» o ka Aha [ Apanu i ka Poaha nei Uu «o -aia ' i k<-na lilwh u honpMiu e \iko i '$50 no ka nu'.lanm upmma. Nona pom-i jin> jio k» iu wahī huj. hlii'ua po< K«.'pt<ni i hoj>ui;i ; >]ii ;o o Wiiim-Ki- i ku Poalima I n<;i, !io ku hou'j ' nui-. uuu e hoo- | pomo i ku:nu,thu mn ko ; kau aua i ua kun Ihhu iluna o |ke alahao, .Ua nleloin - he inaina !ke kumu n<> ka UaaUleia am\ i J hope, no ko lakou ulolohi iou j inaUopo o ka mMiuwn. Pakele mai he 1">0 poe phahana iluua o na kaa ia wa. He apana aiua ma alanui Nnuanu, ma ka hiji ae ma Ewa o ka hale puhi palaoa o Loye, ka

i hooWoia e Kimo Mogatia ma ke kudaia i ke awakea Poaoiio nei me na hale a paii maluna iho, a ua hlo no $4,500 ia A. V. Gia, mea malama hnke o ka u&lekuai nui o J. T. Walakahauki, a kaikoeke hoi o A. P. Pelesona a ine k»na 'tn.au hoahanau, He elwa poe maM o kaiaupapa i pau nui ika hopuia a laweia e hookolokolo imua o Lunakanawai Kukamana nia kaūnakakai. ma ka la 21 nei no ka hewa k%mohewa, aua pau nui ika hoopaiia. A o ke koena iho o na koku \ he 50 paha a keu. ua pau nui i ka houknnwale ia lakou.iho. Ma ka ia 28 uei, be elua tnau kukua ma'i \ hoopaiia uo ia hewa like ntv. Ua hoea niai ma ka Auseteraiia o ka Poaono nei kekahi haku meie kaulana o Amerika Huipuia, nona ka inoa o Huakini Mila (Joa»]uin a e hala ana iaia he mau ta maane!. He mele k*na i hoolahaia mioi nei ileko o ka īnipepa o Kapakkiko o ka la nei> nona ke poo "Aloha Hawaii," a o na ana a tne ke kaoua no keia Uepupālika kumelun no ia. lle Pake hookele kfea 4 nonu ka inoa o :Awo, ka i hoopaiia iuiua o Ka Aha Apaua i kakahiaka Poalima uei no 24 hora hoopaahao ma ka haua oolea, no ka hoeha aua ia S. Keliikuewa ma ka La Kalikumka nei me kekahi e mak: ;d, oia hoi, he pauku, hao loihi, Ua eha loa ia ka nanaiua o ka mea hoopii iaia i hoea ae iuaua o Aha, \)i\ npoi ka maka akav; no ka hana hou la a ua pa!u!uia ho? ka maka hema.

110 uluaoa ka i ulu ae luawaeua o kekahi poe wv kioe m&kai o Kakaako i ka po Poakolu iho la> aua u*aiia aku uo hoi ake alauui* Oiai e uoke aua, ua komo uwao aku k«k&^ : kane, o ?Mokela ka iooa # a ku lai aku nei i ka w&!ihv€ uaOa *■ !oafl a no :a wati:ue lio; V* hinn *rH, >i!r N 4 Hke ak'd u$ £Oc * pau !oa mhtiop? '*» rtwnr. r!mi, hooj>M* o PookeU no k» koehs, s \i; imua o ka AT>» 5 ka IL<» N • wku i |$ me ut kohia,