Ka Makaainana, Volume III, Number 5, 8 April 1895 — Page 4

Ka Makaainana.

 

HONOLULU, OAHU, POAKAHI, APERILA 8, 1895

 

KA MAKAAINANA,

HE NUPEPA OILI PULE.

 

W. H. KAPU,

Ona Luna Nui a Lunahooponopono

Walu noho, ma Honolulu

F. J. TESTA (Hoke),

Puuku

E hoopuka mau ia aku ana i kela a me keia poakahi o na pule a pau.

 

UKU O KA NUPEPA.

No Ekolu Malama                   $ .@0

No Eono Malama                    1.00

No Hookahi Makahiki                        2.00

 

POAKAHI, APERILA 8, 1895.

 

            MEA ia mai eia ae a eia iho no ka a owa ae, upoi iho a paa pu, me ke kiei a halo, e pee ai, e huna ana a nalo ole. Malia paha, oia paha; pela paha, pehea ana la, maopopo ole loa no ka hoi. O ka wa ia e kanikaniaula nei, a pehea aku la ka hoi.

 

            NA kekahi mea koikoi, a makou hoi i hilinai piha ai, i hoike mai ia makou ua loaa mai nei na lono iaia e hoike ana aole no ka i loihi loa a o ka pono ae no ia o na mea e pili ana no kakou noi Oia paha, pela paha; eia nae hoi, ua loaa mai la no he wahi moali e manaolana ai.

 

            PEHEA hoi kela puu dala i luluia ai e ka lahui no ka Ahahui Hawaii Aloha Aina o na Wahine e kala kahiko, aole anei i hiki mai ka wa kuono loa e hooliloia ai? E pono e hooliloia i nei wa, oiai, ua ku ae nei he hana kokua aloha. E aho no ia mamua ae o ka waiho hoopopo pulu wale iho no.  Oia; oi hoi ha!

 

            E NOKE  wale no ke Kuokoa e pai a e uhiuhi ae i na hana a ko lakou Kuhina Kakina ma Wasinetona, aole ia he mea e nalo iho ai o kona ano makona, kWkaho, haakei, kakana, piha hookano, a huhu hikiwawe, A e like no hoi me ka ulu ana o ke kikania a me ke kakalaioa, pela no kona ano, a oia maoli io no. Aohe aku la no ia e hala, a ole loa no hoi ka nalo ae.

 

            LIKE ole ko makou manao me ko Ka Leo o ka Lahui no na hana a A. P. Pitasona i make. E hookuu aku “na ka mae e kani i ka make,” me ka waiho aku hoi i kona kino koo “e hoomaha iloko o ka maluhia.” Ina kakou e kapae ae i na manao kue no kana i hana ai, alaila, oia ka hana Karistiano oiaio, aole nae hoi pela ka makamaka. A aina hoi kakou e haawi aku i na hoomaikai ana nopa, mamuli o kona kupaa mahope o ka lahui a make aku la, alaila, o ko kakou hiwahiwa no ia, a no ka lahui no auanei ia hoomaikaiia mai no ka hoopoina i na mea i hala.

 

NA POE HOA`LOHA OIAIO.

 

            Ma keia helu ae e hoopuka aku ai makou i ka papaiuoa o ha hoa`loha i hooko mai i ka Ipo o ke aloha, like hoi me ka makou i uwalo mua ai ma ka helu 2, mai na poe i hookaa mai no ka hapaha mua, hapalua mua a makahiki holookoa paha, me ka nana ole ae no ka manawa i hala aku oiai makou e noho pio ana. He hana makemake ole na makou iho ka hoao ana e hoolaha i na inoa o na poe hookaa mai, e like me ka na nupepa e ae, aka, i mea nae hoi e akaka ai o ko makou mau hoa`loha oiaio, oia ia la a hooku aku, a mamuli no hoi kekahi o na noi ana mai a ke ahi poe lehulehu pela ka e hana ai. Aia no a puka aku, alaila, e akaka no auanei ko makou mau hoa`loha oiaio. E hewa ia, “hua ka ulu o Lele.”

 

KELA HOOHAAHAA OIHANA.

 

            Ano i loaa mai nei ka lono no ko Kuhina Kakina, o ka Repubalika o Hawaii, kipakuia mai Wasinetona mai no na hana kupono ole mawaho aku o kona kulana imua o ka Mana Hooko o ia Aupuni Repubalika nui. Ua lohe mai nae hoi makou ua olelo ae kona mau hoa`loha o kona poai maanei aole o ke kumi i hoopu@ ia ma na nupepa kuwaho kona mea i pau ai, aka, no ka huhu loa ka o Peresidena Kalivilana a me Kuhina Nui Geresehama i ka haule ana o ko laua manao hoihoi Moi mamua, a mahope mai nei hoi i ko laua kue i ka hooholoia o ka bila kanawai uweaolelo moana, mamuli hoi o ka ua o Kakina hooikaika iwaena o na hoa o ka Aha Senate.

 

            Pela io paha, aole ia mea i maopopo ia makou mawaho ae o ka na nupepa kuwaho, eia nae hoi, o ka makou e hoomaopopo nei no ua o Kakina, oia hoi, mai kona hoounaia a@a i ele a i kuhina mana kiekie no Hawaii nei ma Wasinetona, me ko makou nana ole ae hoi i ke ano o ke Aupuni e ku ana, ua kupono ole a ua maikai ole kona waeia ana ma ia huakai hana. Ua maopopo no ia kakou a pau kona ano, he huhu emoole me ke kaukaulua ole iho a he pinana koke kona ihu iluna i ka makani, a pela hoi makou e manao nei nona. O ka mea nui, oia no ka loaa o ka mea nana e kiai a e makaala i na pono o Hawaii nei ma o, oia hoi ka pono a me ka pomaikai o na poe mahiko, a pela pu no hoi me ko na oihana e ae. Eia nae, ia makou e hoomaopopo ae ai, ua neo kakou mai ia mau pono mai, mamuli hoi o kana mau hana kue a hoohaahaa i ko laila Mana Hooko. Ina kakou e hoomaopopopo iho ana, he elua makahiki holookoa i koe o ko Peresidena Kalivilana kau e noho mana ai, a ua maopopo ole hoi ia kakou he aha ana la ka mea e hanaia mai ana no ko Hawaii nei pono iloko o ia wa ke hoomauia aku oia ma o. O na poe e lawelawe oihana nei maanei ka i ike a i maopopo paha ia mea. A oiai hoi, aole loa makou he hoa`loha kalaiaina nona, ke manao nei nae makou ua pono ka mea i hanaia mai la nona a ua hiki mai hoi ka manawa e kaua aku ai a olelo ae,--ua oki a ua lawa kakou me ia. Aohe wa pono e ae no ke Aupuni e ku nei e noonoo iho ai no keia mea mamua ae o keia wa ano.

 

            O kona hoole ana i ke kakau aku i kona mihi, oiai nae hoi ua ae aku la oia i ka hewa ma kana mea i hana ai, aole loa ia he mea e keikei ae ai a kehakeha aku ia hana a ua luna oihana la o ka Repubalika nei e like la me ka ke Kuokoa painuu nona. Hookahi mea i maopopo loa, he hoohaahaa a he hoowahawaha ia i kela Aupuni makamaka a kokua pomaikai nui, a he hoohilahila loa hoi ia kakou. Aole loa kana mau hana he mea no kakou e hanohano ai.

 

IKEA KE ALOHA IO LA!

 

            Ua hoohuai a hoopuai a hooluai wale aku no makou i ka mea pono e hanaia ai no na ohana nele maopopo io maoli o na hoa pio kalaiaina o kakou ma kela helu aku nei, ua apo koke ia mai la ke kumu o ka hana i noonooia e kekahi poe kakaikahi a hoohana koke ia aku la, e like me ka mea e hoikeia aku nei ma kahi okoa ae o keia helu, a poha io mai la no ke ao olinolino o ke aloha oiaio e like me ia leo uwalo. O na kokua i hua ae, ua loaa mai no ia mai na ano lahui a anaina like ole, a o ka oi loa aku no nai hoi mai na hoa`loha aloha aina mai no ia o na ilikea a me na iliulaula. Aole o keia wale ae la no ka hoohana ana a pau iho la no, aole loa pela, aka, e hoomau aku no i keia hana maikai i hookumuia, i kulike ai hoi me kela mele hooniua puuwai mau a ka Puali Puhiohe Lahui, i mele ae i no hoi i ka po Poalima nei:

 

            “ I hookahi kahi ka manao.

            I hookahi kahi ke aloha.

            Ma neia hana maikai.”

 

            He hana kuloko keia ma Honolulu nei wale no, owi hoik, ua olo mai la ke “alu like” ana ae o “ka pule ana ia Hakalau,” a ua ulu ae a kupu a kolo ke aa, no ka mea, ua ku ae la. O ko Oahu nei poe keia e pilikia nei a o lakou no ka i ike i na inea pilihua o kela mau la kaua o Ianuari i haia, a ua maalahi hoi na mokupuui e ae me ko lakou noho mau no iloko o ka maluhia, e ohi ana no paha hoi i na pono o keia ola ana iloko o ia wa. No laila, ke ui aku nei makou i na apana e ae o ka Paeaina holookoa nei, pehea mai ana la hoi lakou, aole anei e kakoo mai i ka hana i hookumuia ae la e Kakuhihewa nei? A e like no hoi me kahi hoakaka pokele mamua ae, pela no hoi nei e hou aku la imua pono o ke alo, aole hoi ma hope ae o ke kua. Oia, pehea mai ana?

 

            Mai no kakou a hooki a hoopau  koke ae hoi i keia hana, aka, e hoomau aku no e like me ka hiki a me ka loihi o ka noho paa ana o na hoa pio o kakou, a i mea hoi e ikeia ai o ka oiaio maoli o na mea  hanaia nei a e hanaia aku ana, ua ae hamama makou i na kolamu o KA MAKAAINANA nei no ka hoopuka mau ana aku i kla a me keia wa e hiki ana i ka hoike dala o na loaa a me na lilo, i mea hoi no ka lehulehu e ike mai ai i ke ano io maoli e hoohanaia ai o keia mau kokua ana. Ua aeia mai keia hana hoike mamuli o ka hoonahili ana a ko makou puuku, a ina e hanaia ana me ka ewaewa, oia no ka mea mua loa nana e kue me ko makou hui a kakoo pu aku iaia ma ia hana. Eia nae noi, aole o na kokua lulu nui a lulu liilii no ka manawa kea mea nui loa, aka, o na haawina kokua lulu mau i kela a me keia pule a malama paha, i akaka lea ai hoi i ka ahahui kahi e hilinai ai no ka loaa mau mai mamua eae hoi o ka makilo hele pinepine. He buke ko keia keena no ia ano lulu mau, a ua lilo hoi keia hana i “hua i ka umauma” no kela a me keia oiwi. Nawai mai ana la ka oi?

 

‘MALOO NA IWI I KA LA.”

 

            Aole no hoi paha kakou e hewa ke hana ae i na pi     o a me na ka huakai kukui ana no ka hoohiwahiwa aku ia kikauia Lualii ke huli hoi mai oia ma ka Auseteralia i na la. Oia io no ka nani, ho aku no nae hoi a na Kuokoa ma e hana aku. Malia o ke kipaku aku koe ia Kuhina Wilisi, a pau ia, alaila, kukala kaua aku.

 

            He ole loa ko makou makemake i ka pono koho balota malalo o keia Repubalika, e like la hoi me kela “popoki huna lepo,” oia no paha o Kahikina Kelekona i hilinai ole ia, ka