Ka Makaainana, Volume III, Number 6, 15 April 1895 — "MALOO NA IWI I KA LA." [ARTICLE]

"MALOO NA IWI I KA LA."

j -No waho mai nei ka lono e i loaa ai ka haawina— <( Maloo ua. | iwi o Hua i ka la." 0 ka maloo j hea aku la ia mawaho ae o na 1 mea e huaiia la e Huakmi Mila, | kela haku euele kaulana 0 na I Siera, Neva<U f i noho pu iho ! nei me Mama Emaluka, a i ,! • . | ; haa»ve pu iho īiei no 110 ka ; Kepūhalika. 1 . vv- .■ " ' : ■ ; Ke hoomaopopo uei no paha *j • ktkahi poe i kela haole wiwi j ! aoo lauoho loloa, e komo maii j !" ana he paa lole makue uao iui- ; 1 nui, he kaei silika ulaula e ■ ! hoopuni ana i kona puhaka,. j i he papaie lala palaulau, a j : ua okomoia 0 lalo o ka lolewai wae iloko o na kamaa huii. Oia uo 0 Huakiui Mila (Joaquiu : i MiUer). Mamua ae 0 koua hiki-, j aua mai iauei, ua kahoahoa mua | | mai oia ma kekahi meie uo | i Kepuhalika, me koua manao ka' he repubalika io, eia ka a he j hoopalaimaka wale no ma ka I olelo aua, aole nae hoi ma na ; I haua. Pololei ! i ' A ikemaka iho nei nae hoj oia ' i uo Kole, a wahi no hoi aua, ua | pau aela kuhihewaaua uoua. Ia- ; | ia maanei, ua hui a ua lauua oia j • me ke poo alakai Aupuni a me j ' koua mau paalalo, a ua komo ; i aku hoi oia iloko o ko lakou | ; maU anaina. Oiai no oia maai nei, ua poha ae la ke au o u« I ) hana o lauuari i hala, a mamuli j hoi o koua ake e ike 1 ua mea e < | hanaia aua, ua lawe aku oia i ka | 1 pu a ua hele pu me ua ko», aohe i nae aua wahi poka hook ahi i ki, ! wahi uo aua i olelo ai, uo ka | mea, aohe aua uaea i ike e hiki | ai ke ki aku, ua kau nae hoi ka I weli o na poe Kepuhalika. laia no iauei, ua hoike aku | oia i kona manao kuokou imui» \ i ! 0 ole 0 ua. Mnaia ana a me ka hoop&ahao svale ia hoi o kahi poe» , mai ia wa aku ka i hoouohoia ax i kiu e kiāi a e uliaiaholo aku , ; mahope ona, a no kona hopo- | hopo hoi 1 ka p.ilapula aku i 0, ! o loaa ole aku, me he la ua ai ae f 110 paha na mu leta, uoLiila, ■ aole oia i palapaU a uaua pouo: ■> aku 1101 kaua hoike, a 1

ola ia e «oke mai la i ka hnai pau maiokooka riupepa Kahea o Kapalakiko. O kaua mea e uoke nui la, no ka hookuu koke ia ae o na pio* a ina aoio t> hiki, alaila, e holo mai kekahi poe kokua mHluilia o na moku nie na lako kaua a e kimopo mai i ke Aupnni e ku nei, i hemo ai hoi na pio a hoi hoi hou ae i ke Aliiaimoku a me ka lahui ma ko lakou kulana mua. Ea, oolea no ia e uoke la, no ka mea, ua i>au io no paha kuhihewa.

Ua hoike aku no hoi oia no ke Aliiaimoku, aole oia i hui me ia, aka, ua ike iaia imua oka aha koa, a ua olelo aku oia o ke Alii hookahi wale no ke Karistiano iwaena o na poe lehulehu nialaiia o kue ana iaia hookahi. | Ua paleua ole kona mahalo no 1 ke Alii uo kona koa-a wiwo a hopo ole, a o ka ikaika loa o ka . na uwalo e hoihoi hou ia ae oia, { a nona a me ka lahui ua Aina i Leialii.

Mawaho ae hoi o kaua, o C. W. Akepoka kekahi i hoopuka manao ae raa na nupepa Raleponi. Ua kuhinia no kaua mau olelo uo kakou, a ua welawela nioi hoi ma ke kue i keia Aūpuni. A no kona hei hou mai hoi, ua olelo aku oia aia uo, ka a mrkaukau oie, alaiia, hoi m&i, me ka ui, a noi' a ninau ole akn i kahi mea. Ua oīelo aku no hoi oia ina lakou (napoe i kipukuia mai nei aku) e inauao aua e hooili mai i na pu a me na lako kaua uo ke kue ana mai l keia Kepuhalika» aoie loa lakou e walaiiu w&le aku ana no i kahi inea, aka, o ka hana aku no me ka liauaau a liolo nui mai. Hu no hoi ka aka laia, welawela no ke kei o ka moa. Nu keia mau louo ae ia paliik, a i ole ia, uo ka hoi \oke aua mai uei paha hoi kahi o ka MakuUa a Duke o Waikapu, i puiwa ae ai ua owau e oi&io aiu ka hoopae hoa ia mai o ua iako kaua, moe ai kaoo o ua huakai lawaia paea uia ua waapa i ua mau po iho la, a i ole ia, r.o hiliuai uui e ho«& io mai &ua kekahi poe uo ka hoopakele ae i na poe pio k&laiaiua. Oia uae paha hoi t «c> ke kapule no o na maunu g ua poe owau nei i hoi nui mai ai ih> Aolp no hoi i pan, eia aku no a hoen mai ' Paoūioui ua Maua Hooko ū Uaw Hookolokolo o ka. Li.«pubalika 4 o ku uioa ia i ikeia uia kn halaw&i aua o ka AhaoWlo Kāuikawa i ku 1 oaha iho la% Mh ka uinuuiu uua aku o ka Ahn Kiek.e uo ke kupaa o koua uiau luuu Uwelawe uiauop« o kt< Aupuui, ma paha hoi ua auauavi

pu iloko o lainiai i aku nei, un piiiieīa aku aolif kuloana o ku MftUo Hooki» <• ake ? ikoa aku ai me rra hnnn o ka Maua Hooko]oko!o; Aia uo la, puke no na'noakau n na law«j*U* f Ua ulu ae keia mainuli o ka ruHnho hoopau iua luiu, Auj»uni < a«jo ole i ka pu i lauuuri aku oei. Oia nae paha hof, ekolw poe o ka Papa Ola a ekoiu feoi o ka Oihana Kalaiaiua, pau ae ]a, he poH. HBt»aka maoli wa.le no me U9 uku haehaa, Hookahi no kukauolp.lo uku kiekie o ke Keena Kaluiaina e aku' ■an.a. am ka a hoj mai koua poo ae mai ka waiho um'i ana, he oi v»i oia no kakou a he iwikuamoo hoi no na 'lii, mainuli no keia o ka hooholo lokahi ana a ka Manu Hooko, pela ka hoike a Kuhina Haki imua o ka Ahaolelo Kuikawa. 0 ke Kaiahu Hepuhahka

Hawaii Lu»e boi, ua a ub paleknua ]o«, no mea, wahi a ka hoike, ua lioohiki ua iahi p kupaa io«hope o ka Hepnbalika a e kue loa ho. i ka hoihoi hou ia ae o ke kuīana Aupuoi Moi. A o kekahi no hoi, ua uiakaukau inau i& aliāhui„ e like me ke kauoha a hoo la!ia a kot:a Uope-pereside'na. e haawe i ka pu iloko o oa la owelawek o Tanuari. Ua ike une Ikū makou i kahi poe iala i ka pule Bihopa i nehinei, » pehea iho !a la na manao o lakou i ke kau-mai o ke kii kalauuu ma kalii kokoke i ke kuahu. Eha loa paha, a i ole no h \> aole loa no. He loau hua ai Kaleponi maikai « iiou loa, i awili pu ia iho ■ine kekahi inau pua onaoua, ka i hoounaia ako i ke Aliiaimoku i na 1» mnu o keia pule iho la e kekahi puuwai piha aloha a loko?B;tikai, he waiūne l.aole malihini (ua kam.iaina n<> uae i

ke Aliii, oiai, iauēi no mamua) uona ka inoa o Mi?asa Giligi, a i maopopo hoi i kahi poe ma ka inoa o Misi Ame Koroka, aole loa nae'hoi e like me ka hoike lalau a Ka Leo o ka Lahui, he mea uti kalewa hele ia imua o na Kuhina a me kahi mau luna oihana e ae, a o koena iho mai ia lakou mai, hoouua loa na ke Alii. lua ua kalewaia, maliā i ioui i ke ala e pono ai, a ua hiki io no. Heaha mai nei hoi kem haua a ka makamaka ? Like uo keia hoike ae lā me ka iakou i walaau ae iii uo ka hele o na komite wahine noi Jaia uo na ohana o na pio kalaiaina iwaeua o na poe kakoo o keia au, he poe t inoia e na aloha aina. He lalau loa no ia olelo tna ,r o kekahi hapanui o

| nu hookupu, inai ke aloha mai j no ia o ka poe a mt aioha aina e | hoi'noino nei." Aole loa pela, Ua makemake ioa lio lakou e kokuu, a n'o ia makemako ka mea i imiia aku ui; ole loa no hoi ka hapanui, o na aloha aina »o ka oi loa aku. He nuha paha no ke kokna ole ia o ka | ohana, e iike ine ka mea i ohuj mu mau ai a walaau ka walia. | Haoba<» a ma'luhiluhi kahi ; manao i uluhia iho maluna o makou i ka lohe ana mai he $5 wale uo a W. G. Iwini i haawi ae no ke kokua ana i np ohana nele ona poe pio kalaiaina. O ke kumu o keia, no komakou lioomaopopo iho ua liaawi aku o ua o Minita īwini he $2,000, he mau pule mamua o kona holo ana aku nei no Kapalakiko ma ; ka Alameda o ka la 4 nei, no ka | makana a hanai ai ana aku i na J koa liepuhalika no nahana iloko | o fanuari i haU. a nokonaaloha I hoi 3 ua ohaiia o na pio, j wale la no. oke aloha aeja i paha hoi keia no na kupa o ka j aiua oua i uoho ai a ulakolako. j A mawaho ae hoi o keia ae la, o ka mahalo wale no ka makou | no kekahi maiihini, ia H, Gillig i (Giligi), no ka mahuahua o kaua ! kokua no ua poe ohana nele la, I e hoike mai ana hoi ia i kona j aloha no na poe pio kalaiaina, , pela no hoi me ko lakou mau I ohana e noho nei iloko o ka po- ■ pilikia. Ua lohe raai makou he ! $25 kana i haawl A<vua nui ! ae ka haawi a ka malihini i ko ke kanaaaina. He hana maka- | maka keia na makou e hiki ole j ai ke hoopoina. | Ia Kikania no a r na ? nei, i ua hoole ae oia aohe 'ka i mao- ! popo iaia nt mea i lonoia no ! kona kipakuia ana mai oei, a no I ko Kuhina Wilisi kauohaia mai ; nei hoi e hoi aku. Maalea no ona | o L'ialii la i ka uhiuhi iho, a e lio. ole wale no nae oia aohe e nalo. Ua loheia no nae e hoi pku ana no 6 Kuhina Wili|si maluna aku o ka Pilaeielepia 1 kahi wa o keia mua koke iho, koe nae ho'i' ko makou hooiaio loa. Na ue'i miia iho no e hoike mai i ka oiaio loa.